25 Ekim 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

* AYFA 2 'Ziya Gökalp Ziya Gökalp için dedi- ler ki:” Büyük bir şairdi; en bü- . yük Türk feylezofudur, yü- ksök bir ahlâkçıdır, içtima- iyatı bizde “ilk kuran o idi; * aynı zamanda kiymetli bir içtimaiyatçımızdı; milli har- sa inilmesine bütün hayatın- C8 Israr.etmiş ve bizzat ça- Tışmış: «—Milli şuuru — bulmak için, milli hargı bulmak Jâ- zımdır! Milli harsı bulmak ? jçin de hâlka-inmelidir». Sözlerile da halkçı oldu- ğunu anlatmıştı... En büyük vatanperver, en büyük milliyetperverdi. O bir dâhi idil. Kısaca;, o her şeyden anlı- yan, her geyi ; ilmi bir su- rette kanunlaştırmıya, kök- leştirmiya, konuşturmıya ça- lışan çok kıymetli bir âlim- di, bir muharrirdi. Bunları söyliyenler, onun en yakınlarıdır; ona tapan- lardır «Tapılana kıymmet veren tapandır!» Sözünden ınnrı] ben de diyarum ki: — Ziyn Gökalp, belki bun- ların hepsiydi. «Belki» diyi- şimle Ziya. Gökalpı inkâr n uncu yıldönümü münasebetile: | aldı. Biz, Anadoluyu yazıyo- ediyorum,zannına kapılanlar: «—Sen Ziya Gökalpı tanım- ıyorsun.. İnkâr. edişinden belli... Evet, Ziya Gökalp, bir dü- hi idil. Eserleri meydanda...» Diyeceklerdir, Fakat, telâşa ne lüzum var! Eserleri meydanda: Bence, Ziya Gökalp, her ; şeyden evel bir İDEALİSTTİ! ) Hakiki, bir idealist.. Ideali uğrunda, nefsini feda ğ eden, medeni cüret gösteren, feragat sahibi - ve sözlerile hareketi bir. olan tam bir idonlistti.. Hayatı, — ideali istihkar etmiştir... «O, bütün felsefesini; ken- di hayatına tatbik eden ve bunların sâdef.duvarı içinde J yaşıyan prensip adamı idi.» Yine dediler ki: «Ziya Gökalp, hoerşeden evel kâmil — yüksek — bir adamdı..» Ben de diyorum ki: Hayatı, ideali uğrunda i&- tihkar eden bir insan, elbe- tteki, kâmil bir insandır.. Yüksek insan.. Kendi kendini yaratarak içinde inkılâplar gaçiren ve | mertebeleri katede ede vah- dete ve kemale eren insan., Buna misal; — İşte büyük Ziya Gökalp!. O, tofekkürle fiili, birleşt. irmeğe çalışmıştı.. Bundu ne derece muyaf- fak oldu, bilmiyorum . #k « Ziya Gökülp, içtimat sa- hamızda ilk araştırmayı ya- pmıştir, yani çığırı © âaçmı- şti.. — ÖL olmaşa — idi, içtima! sahamızdaki bu inkı- Tâplar olamazdı..» Yanlış!.. Şimdiye kadar. içtimai sa. hamızda yaplan inkılâplar, onsuz da olacaktı.. Ve, o, bu yolda bir adım bile atmasan uğrunda idi, yine yaşayışımız değişe- cekti.. Çünkü, bizim inkılâbımız bütündü alnız siyasi sah- | bir idealisti. EBekinin çatırdıyarak yıkı- Iması, bu inkılâbın kendili girden olacağını bil- | diriyordu zaten, .. Bir devir devrilmişti . Ödevrin her şeyi de ken- disi ile beraber çökecek ve yerine, her yere, her şeye bir yenilik hâkim olacaktı... | K Ziya Gökalp bir şair mi idi.. Hayır!.. Fakat milli vezni umumi- leştirmiye çalıştı... e 3 Gökalp bir Türk- cü mü idi!..» Evet hem de çok büyük bir Türkçü idi.. Garp tokniğine, Türk ruhu- nu, Türk harsını temel yapa- rak, bir Türk sanatının doğ- masını arzu ediyor ve bunun tahakkuku için didiniyordu. Fakat, biz hâlâ, bir Fransız gibi duyuyor ve bir Fransız | gibi yazıyoruz. Piyer Loti, İstanbulu yaz di. Lükin duyğüsu Fransiz- dı; yalnız malzemeyi bizden ruz. Yani kendi memleketi- MİZİ... Fakat, ne yazık ki duy- ğumuz — kozmopolit. Daha doğrusu mevzüumuz milli, fakat, gahısların hareketleri gayri milli.. Eserlerimizde Türk rubunun temizliğini gösteremiyoruz. (ila değiştirmeğe muvaflfak olara- Eserlerimizde, Türk köy- lüsü var, lâkin, Türk köylü- sünü söyletmiyoruz. Çünkü milli harsa doğru giden yo- İun yolcusu değiliz henüz. Çünkü, Türk köylüsünü, hiç mi hiç tanımıyoruz .. Türk köylüsü masa ba- şında yazılmaz!.. — Türk genci!.. Köylüyü sen tonvir edeceksin; diye haykırırken bile — mukalli diz!.. Halâa, suni, yabancı, kendi ruhumuzla, kendi kalbimizle, kendi varlığımızla tozat teş- kil eden ahenkeiz, hararet- siz neticelerle karşılaşıyo- rUZ... Güzel sanatların — inkişaf amillerini Türk — kütlesinin içinde aramak güç; sarar- mış yapraklarında bile Av- rupa zevki hâkim olan, Av. rupa kokan ve Avrapa ko nuşan bir eseri, şöyle üstün körü okuduktan sonra nda- pte ediyoruz... Va hiç tereddüt etmeden sorlevhanın altına: — Milli!.. Yaftasını yapış- tırıyoruz.. «Avrupa kafası ile düşün- meli, Türk kalbi ile duyma- hyız!..» Diye bağırıyoruz, lâkin tatbikat —sahasında duyu- şumuz kozmopolitleşiyor... Sebebi basit., Araştırmı- yoruz; hazıra konuyoruz.. İşte, Ziya Gökalp bu ge- bepten, daima: « — Milli harsı bulmak 8- zımdir!. .» Diye haykırmıştır... ee ,Ziya Gökalp, her — Türk genciaş nümune olmıya lâyık, büyük idealistlerdendir. Bence, bu mahcup müte- fekkirin, — elinde — kıpkızıl bir meşale olduğu halde bir heykeli dikilmeli ve önüne unlar yazılmalıdır: ÜRK DİLI '___............___-__..’__..__......_—__..-.-ıııl 1 ŞEHİRVEMÜLHAKATT Umumi Evler Açılı) Kılzıssıhha meclisi umumi evlerin Dinkçiler de eski umumhenolerin yerinde açılmarına Ecnebi matbuat: Londrayı istanbula bağlıyan yol, Yolun açılması muhteşam me- tasimle İcra edildi. « Pester Lloyd . gazetesi ylll’o'l Milletler arasında turizmin | ve bilhassa otomobil seyrü | sefer ve münakalâtının müs- takbel inkişafı için çok bü- yük ehemmiyet ve kiıymeti haiz bir adım, bugün öğle- den evel Macaristanda So roksar helediyesi hudutları içinde atılmıştır. ve Naibi Krali Von Horthy Soroksa | Kecskemet yolunu büyük bir merasimle açılmıştır. Londrayı İstanbul ile ve sBonra da bir taraftan Kal- küta ve diğer taraftan Afri. ka ortasından geçerek Capato- vn ile birleştirmek plânı 931 senesinde tasavvur edilmişti Bu tasarvvur, yedi milyon azası bulunan Alliance İnter. natjonalede Tsurisme namın- daki tngilirz. otomobil cemi- yeti tarafından ortaya kon- muştur. Evelce yolun Lond- radan Dover üzerinden Cala- is-Bürüksel - Kolonya-Frank- furt - Nürenberg -Prağa ve oradan Tatra üzerinden gz atimar - Kolozevar - Bükreş ve Edirne tarikile İstanbulâ isali mukarrer — idi. Fakat Macar Turing kulübü, yolun Çekoslovakyadan geçen güz- zorgâhın: İngilizlerin yardımı k Viyana-Bucapeşte- Szeget. Belz;'ıı - So!ylım-. üzeringden Edirne ve İstanbula varma- “sinı tospit ettirmeğe muva: Hak olmuştur. Aynı zaman da Budapeşte şehri, bu yo. lun aŞarktaki ana taksimat noktası olarak tayin olun- muştur. İktisadi buhran, bu yöolun Budapeşte - Kecske- met kısmının ikmalini geçik. tirmiş ise de nihayet fovka lâde bir kredı temin olun. mak suüretie bu kısm yapı- Imıştır. Bu yol 72 kilometre uzu- Aluğundadır. — ve inşası 7,7 milyon pengöye mu- lolmuştur. Bu yolun üs. tünde 9000 metroluk kısım keramit ile, 1700 metroluk kısım Topeka ile ve 59,000 metroluk kısım dahi beton ile kaplıdır. Yolun açılması büyük ve muhtoşem bir merasim için- de icra edilmiş — ve başta Naibi Krali — olduğu halde memleketin — bütün — ricali ve ecnobi misafir!er, kurulan| tak altında hazır bulunmuş lardır. Söylenen nutuklarda Ma. car mühendislerinin ve Ma- cur sanayiinin - küdret ve kabiliyetlerini ispat eden bu yolun Macar âlemini garp medeniyetine daha — sıkı bir sürette — bağlıyacağı — izah edilmiştir. Merasimi müteakıp Naibi Krali, hükümet ricali ve mi- safirler otomobillerle — yeni yol üzerinde gidip gelmiş- ler ve güzergâhtaki kasa- balarda halk tarafından çi çek buketleri ile — karşılan- mışlar ve sevinçle selâmla. mışlardır. «Ziya Gökalp bakiki bir idealistti.. Onun önünde hü- rmetle oğil. Ve bir Ziya Gökalp olmıya çalış! ..» w n 1 | ve Afyon İki kaza ve iki hahiyemizde hu sene de afyon İecektir. Memleketimizde afyon ekim mıntakaları İcra — Vekilleri Heyetince tespit edilmiştir. Buna mnazaran — vilâyetimiz dahilinde Sındırğı ve Dur. sunbey kazalarile — Bigadıç ve Kepsüt nahiyelerinde bu seno de afyon (haşhaş) ekil- mesine müsaade verilmiş- tir. Vilâyet idara hayetinde Vilâyet idare heyeti dün valj Muavini Ekrom beyin reisliği altında — toplanarak memürin muhakematına ajt işlerle meşgul olmuştur. Vilâyet Maarif Müdürü Maarif müdürü Vasıf bey vilâyet dahilinde bir - tektiş seyahatine çıkmıştır. Vasıf bey evvelâ Edremit sonra Bürhuniye ve Ayvalığa gi. decek oralardaki mekteple- ride teftiş edecektir. Muallim tayinleri Çörüh - vilâyeti — merkez Kurtuluş mektebi başmualli. mi Cemil bey ile Bursa mu- allim mektebi mezunların- dan Mediha hanım - vilâyeti- miz emrine verilmiş, Ayva. lık İstiklâl mektebi muallim- lerinden Hacer ve Modurnu Cümhuriyet mektebi mual- Himlerinden Kadire hanımlar becayiş edilmişlerdir. Medi- ha hanım merkez Kayabey mektebi muallimliğine tayin edilmiştir. Kemal Bey Havran ikinci mektep baş- muallimliğine tayin — odilen Kemal boy bugün şehrimiz- den ayrılacaktır. Kemal bey uzun müddet — başmuallimli- ğinde bulunduğu Dumlupı- nar mektebini muvaffakı- yetli mesaisile Jiğer mek- teplere örnek yapmış kiy- metli bir — muallimimizdir, Yeni vazjfesinde de muvaf. fak olacağından eminiz. — As! e' Tapu başkâtipliği Vilâyet tapu başkâtipliği- no tayin edilen Halim bey Ankaradan gelerek - vuzifesi- ne — başlamıştır. Kendisina müuvaffakıyet dileriz. Tiyatıoda bir vaka Hacıjşsmail — mahallesinden Osman oğlu İsmail efendi dün gece palamut hanında- ki tiyatroda sarhoşlukla bir vaka çıkarmıştır. Çok sar- hoş olduğu anlaşılan - İsimail efendi tiyatroda nare atmış ve elindeki kahve fincanını sahnoye fırlatmıştır. Adliye. ye verilmiştir. iki iumîrîı—yıhlındı Dân gece İzmirler mahal- lesinden Apti oğlu Demir 'ile Kavaklı köyünden Mustalfa oğlu Muharrom ölli kuruş mukabilinde kâğıt çekmek süretile — kumaür — oynarlor- ken yakolanarak adliyoye Mit ğ B | Vilâyet hıfzıssıhha meclisi bir gün evel toplanarak şe- hrimizde açılacak — (umumi evler) hakkında karar vermiş. tir. Haber aldığımıza umumi evler Dinkçiler ma- hallesinde — öski umumha- nelerin bulunduğu — yerde açılacaktır. Fuhuş ni- zamhamesine tovlikan umu- mi kadın addedilen ve fakat umümi evler olmamasından şehrin muhtelif yerlerinde oturmakta bulunon kadınlar bundan sonra bu evlere se vkedileceklerdir. Umumi evlerin açılması hem sıhhi hemde inzibati noktadan faydalı görülmektedir. Ümuümi evlerin - Dinkçilet mahallesinde açılması mu- vakktir. Hıfzasıhha — meclisi tarafından “tespit — edilecek yerde fenni ve sıhhi şeraiti haiz bina yapılınca umu- mi kadınlar buraya nakle- dilecekleriir. göre Yaksulları gözetme cemi- yetinin yerinde çalışmaları Ötedenberi — Balıkesirin kimsesiz ve bakıma muhtaç yoksullarına — elini uzatan cemijyet bu dela da bu sa hada canlı ve - foyizli çalış malar göstermektedir. Şehrin içtimat bakımdan yardıma muhtaç ailelerine Ünümüzdeki cuma günü Janacaktıa, Futbol heyeti bu akşam toplanarak fiküstürü yapacaktır. Bu maçlara bir hazırlık olmak üzere yarın Balıkesir şampiyonu Alay İdmanyurdu ile İdmanbirliği birinci to. kımları arasında samimi bir maç yapılacaktır. Güçlülürin kongresi | İdmangücü kulübü — idare hayetine elli kadar — imzalı bir takrir verilerek kongre- nin fevkalâde içtiman çağ- rılması talep edilmiştie. Bu nun üzerine kulüp - idere | heyetince — koöngrenin — 26 | vmarararinı —- | Büyük Bayrama -Hazırlık (Üst tarafı birinci sayfada ) vilâyet, kolordu ve helediye namına taklar kuralacaktır. Moktepler de müsamore ha zirliği yapmaktadırlar Mek- tepler büyük bayrama Tov. kalâde hazırlıklı - olarak çı- | kacaklardır. — Spor hareketleri. g Kupa Maçlar Gelecek cuma başlıyor. Futbol heyeti bu türü yapacak, idmangücü yarın fevkalâde ko mıntaka kupâ maçlarına baş | (yarın) —| Karadeli " Ç BUGİN 5 BİRİ! CİTE N ve — çocuklarına - bütün kuvvetile mekte- ve bü yurt vazifesi ve sayınaktadır. büyük günü U bayramı. vesilesile | Karaman köyü mektebinden ve bakıma muh cuğa elbise, ayaki$ ka, çorap ve vi " vermek suretile € hadaki başarıklığ! miştir. —— Palamut balı Bandırmadan bere göre son 8 yvanın rüzgüârlh 8 layısile Bandırma te palamut balıği £ ktadır, Palamut b sene diğer seneler * olmıyacağı anla; — e . Uni iki köylü hakk Küpeler nahij alan köyünden Mu: Hüseyin ve Hü A isminde iki kiği hrimize getirilmiş * ye vorilmiştir. tasiyonunda ray fak taş koydukları © bu iki köylü ikinet hâkimliğince sor$ dikten sonra serbt mışlardır. W cum! toplantıy? arrür etmiştir. —© kulübe ait — işler — huraretli görüşm cağı anlaşılmak Kulüp idare he) ya koyı!uguınul' ile kulüp mensu, reye çağırmak Güçlüleri d9 İdmangücü kül! heyetinden: Balikesir g fevkalâde olarak &i tarihinde saat ( kongre aktedecekii" Mükayyet bilâmi kulüp — bina rica; olufur. | teşrinievel Fırtına | (Üst torafı birin den ) — Karadelli” fırtınalıdır. Bu - $7 çok kazalar mekte ise de bü! nüz malümat € |— Marmara dün! tınadan üç ve on kadar