1 Ağustos 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

Sayfa: 2 — Tarih ba bahsı. — Ankara Savaşı. Büyök Türk milletinin kıymetli evlâdı Ömer Halis Pş. Hz. arzı şükran için, Ankaranın şımalini siralı- yan Keçiören Yve baraj böğazı sırtlarının ark- asında sarı ve yeşil renklerle karelenmiş bir ova uzanıy- or: Cubu ovası Boş buçuk as- ır evel iki büyük Türk de- letinin-ordularının hemen de körkörüne ve ciddi hiç bir siyasi gaye takip etmeden çarpışarak dereler gibi kar- deş kanı akıttıkları çubuk ovağı.. Keçiören bağlarını solda bırakarak uzayan yolün sir- tlarını aşarken ufukların bir. denbire göz önüne koyduğu tablo pek güzel ve muhteş em: Karşıda ta uzakta mavi bir duvar gibi ufuklarda uz- anan aydos dağları ve ak tepe sırtları daha solda Yıl- dırim ordusunun sağ cenahıi- nı jstinat ettirdiği mire dağı ve şuabatı. Sağda muhar- ebeden bir gün evel Yıldır- ım ordusunun Timurun ark- asına düşmesine müsait sü. ratli bir sovkülçeyiş mane- vrasına geçit veren İdris dağı. Bu sort görünüşlü bir gök renkli dağların ortasın- da Yıldırmın tuttuğa meva- zii yarım ay şeklinde sarıp aydos istikametinde şimale uzanan tulâni bir ova.. Zar. if bir ova bağlar Bu yaylaların ne şen gün- | eşli sabahları, ne orguvani renkli akşamları bu ovada- ki hazin manayi izale etmi- . Burada yüzbini mücaviz genç yiğit can vermişlerdi. Bu hüzün belkide ondan, Ovayı baştanbaşa — ka - tettik. Birçok tepeleri, köyle- ri dolaştık. Köylülerle gö- rüşüp kaynaştık. O moşhur muharebenin vukuu günü hücum nareleri, kös davul sesleri, at kişnemeleri bin- bir heyecan ve yüzbin gal- gale ile ovaları tutan, duğ- ları aşan bu — mukadderat muharebesinden, Anadoluda o zamanki yeni Türk inki- şafını daha çiçek çağında iken harap eden bu fırtına. dan hemen hiçbir hatıra kalmamış. Atalardan torun- lara intikal ede ede silinip gitmiş bu eski uzak mace- radan bir köy | burada bir muharebe olmuş,şu dereden kan seller gibi akmış) diye müphem bir malümat vece bildi. Mebzul Türk kanı içmiş olan hazin Çubuk — ovasının muharebeden kalan hatırası belki de sade bundan iba- ret. Asırların onlarla bera. ber batınların geçip gidişi kalın bir nisyan sisile har şeyi örtmüş. Yalnız yanımızdaki küçük seyyah Bilecik mobusu Hay- rettin beyin oğlu Doğan tey koyu kırmizi. topraktan te- gekkül etmiş bir tepeyi gös- tererek: « işte muharcbeden bir hatıra akan kanlardan kızarmış» diye bizi ikaz et- ti.. Mire dağının Yıldırım ordusunı ğ cenahini teş- kil odi padı kayno sirt- ları fil a müharebo 69. na fanımnıştı. üf gibi in toprak mızi topraklı bu boğaz ark- asına kadar açık bir devler kapısı ünüyor, Beş asrın sisleri arkası- na gömülmüş bu — büyük meydan muharebesinin ana hatlarımı, esas plânlarını bu- gün oldukça tafsilâtile bili- yoruz. Ümer Halis Paşa Ha- zretlerinin neşredilen — son eserleri bu bapta en müke- mmel malümatı veriyor. Mo- solâ Yıldırım Beyazıdın son ane kadar müdafanda sobat edip artık hiçbir ümidi kalmadıktan sonra firar ett. iğini bu eserden anlıyoruz. Peygamberin büyüklüğünü kendi fikir ve idaresindeki fevkalâde kuvvetten mutlaka — lâhuttan — gelen muhal — mucizelerle ispat etmekte inat edip te büyü. tmek istediği zatı bilâkis küçülttüğünü idrak etmiyen eski âlim taslağı müteasıpl- ar gibi Yıldırımın muharobe meydanından fırarını gizle yip ve Battal Gazi gibi tek başına bir orduya kurşı durup ta esir olmak budalal- alığına düşürmeği de göze alarak mutlaka döğüşe dö- güşe esir olduğunda müttefi kan sebat eden bizim eski zavallı müverrih ve vaka- nüvislerin bütün hikâyeleri bu hâdiseden hiç bahsetm- ez. Halbuki Yıldırımın firarı da başlı başına bir şehamet levhası teşkil eder. Yanında — kalan üçyüz kadar süvari ile otrafını kat kat sarmış olan seksen, dok- sanbin kişilik bir değil bir kaç muhasara hattına çarp- arak yarıp geçtikten ve ta ufukta aktepe — eteklerinde ki — Mahmutoğlan köyüne kadar akşamın alaca kuranl ığında derin yarlar, uçurum- lar, kayalar ve bayırlarla kaplanmış yamaçlar üzerin- de saatlerce firar — ottikten sonra Mahmutoğlar köyün- ün cenubundaki yamaçla at- min kapanıp vüvarlanmasi le düşüp hemen peşinde ve pek yakınında bulunan, üç beşbin - takip atlısına esir ol- uyor. Bu muhasara hatlarını yarıp geçiş. Bu emsalsiz binicilik. Evet şairin dediği «gibi galip sayılar bu yolda mağlüp» Golip gelmenin bütün ovsaf ve kabiliyetlerine ma- lik olup bütün esbap ve ge- raiti do noksansız temin et- tikten sonra muvaflak — ola- mamakta güyet açık bir ta- lisizlik vardır. Bu kahra- manda böyle bir talisizliğe kurban olmuştur. Ankara savaşı tarihi âle- min kaydettiği bir milleti mahvedip diğerini tesis eden kati muhareberlerden biri- dir. Bu darbe devleti toma- men yıkmış. idi. Eğer can çekişen Rumlukta bir haya- tiyet ulıuıı devletin ni wîüh imkân alevden gibi gör- değil x ları kırmızıdır. Ordünün sağ cenahındaki vahim ihaneti vefa kargaşalığı müteakıp Ti- murun s0! cenahi bu kırmızı renkli tepe ve boğazlar ur- asından akarak arkaya ge- çmiş ve bütün — müdafaayi altüst etmişti Bugün kan renginde kır- t* TÜRKDİLİ 1 AĞUSTOS Türk Sporcuları Moskovada Sovyet gazelteleri hakkımızda hararelli neştiyat yapıyorlar. Moskova, 30 (A.A.)— Türk aporet nlırı buraya gelmişler ve ha e komiserliğinin bir mümessili ile muhtelif spor teşekkülleri ve matbu- at mümessilleri tarafından istikbal edilmişlerdir. İstan- yonda binlerce sporcudan müteşekkil bir heyet — bulu- nuyordu. Misafirler Kief be- deni terbiye — meeclisi reisi Morosav tarafından selâm- lanmışlardır. Mumaileyhe Cevdet — Kerim bey cevap vererek, yapılan — hararetli kabul resminden dolayı te- şekkür otmiştir. Türk sporcularının muva- salâtından bahseden Mosko- va gazetereri, Türk — kadı nınin — İstihlâsından bahset. mekte ve bilhassa bu defa gelen heyete yüzme müsa- bakaları şampiyonları Leylâ ve Cavidan Hanımların işti- rakini ehemmiyetle kaydet- mek ve eporcu Türk hanı- mlarının çok — defa olarak Türkiye hudutları — aşarak Moskovaya yüzme müşava- kalarına — iştirake gelmiş olduklarını yazmaktadırlar. yoktu. — Nitekim bugünkü Rusyanın yerinde bulunan Altınordu devletine 'I'iıııurl tarafından aynı giddetle vu. rulan darbe bu büyük Türk devletini sahnej Alemden sil- miş ve onun yerine bugün- kü Rusyanın ikamesine he- men de yegâne ümil olmuş- tur. Aynı ölüm havası Çubuk ovasında da esmişti. ozaman artık — Türkleşmiş olan Anadolunun genç haya- tiyetj vaziyeti kurtarabildi. Yıldırım — gibi Kosvayı | yapmış, Nikboluyu hıın-ğ mış büyük bir kumanda - nın arazinin de vaziyotinden l istifade ederek okadar vakit meharetle ihzar etmiş olduğu tabiyeye rağmen kazandığı muvaffakıyeti Timur mehar- eti askeriyesine değil hasmına iki misli faik oluşuna ve gi- zli muharebat ile daha ogün temin ettiği biribirini mütea- kıp vaki olan — ihanetlere meyundur. Yıldırımın bütün kuvvetji yüzbin piyade, Ti- murüm küvveti iki yüz bin süvari — idi. — Muharebenin en şiddetli zamanında Yıldı- rumn sol cenahi jhanet etti. Sağ cenahı ihanet etti. Ku vvetleri kesilmiş bir gövde gibi kaldı. Ve buü ölsiz, kolsuz gövde ihata edildi. at kat sarsıldı. Çubuk ovasındaki bu büyük müsademeyi intaç eden ilk hareketler şu yolda cerayan etmişti: Sıvastan Kayaeri yolile Ankaraya teveccüh eden Timur ordusu Kayseriyi ge- çtikten sonra Yıldırım ord- usile bir hizaya — gelmişti. Ortalarında Kızıl irmak olid- uğu halde iki ordu biribiri- ne muvazi olarak — Ankara istikametinde yürüdüler T: mür irmağın — cenubundan, Yıldırım şimalinden haroket- ediyorlardı. Mitat Kemal (devam edecek) Spor: Altaylılar günü yapılacak, Mukarrer Altay-Birlik ma- çı bu cuma yapılacaktır. Altaylılar yarınki — trenle İzmirden şehrimize gelecek- lerdir. Biri Balıkesirin diğe- ri İzmirin iki kuvvetli takı- mının karşılaşması her hal- de çok heyecanlı - olacaktır. ldmanbirlikliler maç için hbazırlanmış — bulunmaktadır- lar. Yeni bir spor kulühü, Aygören — mahallesindeki gençler bir araya gelerek bir spor kulübü vücude ge- tirmişlerdir. Bu yeni teşekkü lün adı (Altı Eylül spor ku lübü) dür. Gençler geçen hafta Kep- süde giderek ora İdmanyur- du ile bir maç — yapmışlar muvaffakıyetli bir oyundan sonra 4.1 galip gelmişlerdir. Gençler bu defa da Balyaya gidip ora takımı — ile bir maç yapmıya teşebbüs et- mişlerdir. Gençlere dileriz. Köpekler ılüılillnı Belediye tarafından şehir- deki kopeklerın itlâfına ba- şlanmış, dün gündüz ve gece epi köpek ağılanmıştır. Ekrem bey. Balıkesir istasiyon müdü- rü Ekrem bey Akhisar ista siyon müdürlüğüne — tayin edilmiştir. Ekrem bey vazi- fesine başlamak üzere bırkaç güne kadar Akhisara gide- cektir. Hasip bey gitti Memuriyeti Kayseriye ta- hvil edilen mahlel müdürü Hasip bey — dün şe - hrimizden ayrılmış, kendisi ni sevenler tarafından hara. retli bir suratta uğurlanmı- ştır. Dursunbeyde büyük pehli- yan güreşleri yapılacak. Dursunbey, (Muhabirimiz- den) — Dursunbey tayare eemiyeti büyük bir pehlivan güreşi tertip etmiştir. Gü- röşler panayırın kapanma günü olan 14 #ğustosta ya. pılacaktır. Baş pehlivana 25, başaltına 15, üçüncüye 10 lira verilecektir. aa Milletler Cemiyeti ( Üst tarafı birinci aayfada ) si Avusturyanın vaziyetini | totkik etmiştir. Komite hâd- disolerin ehemmiyeti karşı- sında İngiltere hükümetinin | konseyin müstacelen topla masını talep etmesi temen- nisinde bulunmuştur, görrercccenun ıı-ıııııı--ıııı-ıı-ıııııııııııı--ıı—ıı- SERUNURNSENE, ŞEHİRVE MÜLHAKATTA ıııııııııııııııııı-ıııı-ıııııııııııııııı-ıı-ıııı--ıııııııııııı-ı.ıı--ı Köylerimizi Tanıyalım! Sultan Ç Çaym Köyü Yazın geliyor. Maç cuma cnk nüfuslu güzel bir köydür, Halkı eksetiyetle çiftçi- dir. Yalnız hu köyün mektehi yoktur. muvaffakıyet | | lanmıştır. Yeniliğe karşı fa | köyl | Metredir. | kale harabesi Suuğırlık muhabirimiz ylllyol'l Sultançayırı,Susığırlık ça- | yı ( Simav çayı ) kenarında | atlara ve hurafalara inanan hemen hemen yok gibidir. Köyde maarif hayatı pek | sönüktür. Mektebi — yoktur. Balıkesir . Bandırma - Bursa Bir mektep açıldığı takdirde şosesi köydür. Kaza merkezine 5 kilo- 3 mühallesi, 140 evi, 661 nüfusu vardır. Köyün kenarında eski bir bulunmakta- dır. Burada Romalılar zama- nından kalma eserler mey- dana çıkarılmıştır. Halkın ekseriyeti 93 har- binde — Rumeliden — hicret eden ırkdaşlarımızla yoni ge- len muhacirlor teşkil etmek. tedir. Köyde — yabancı dil konuşulmamaktadır. Ahali ekseriyetle çiftçidir, Bir kısım helk Borasit mad- eninde çalışmakta ve o sur- etle geçinmektedir. Köylü müteassıp değildir üzerinde güzel bir Cümhuriyetin — yaptığı inkıl- | âplar burada pek eyi karşı. zla bir sevgi vardır. Çok çalışkan ve uyanık olon üler arasında batıl itik. Avusturyadaki Haâdiseler (Üst tarafı birinci sayfada ) neleri ile mütesanit olduğunu bildiriyoruz. Paris, 30 (A.A.) — Havas ajansının Roma muhabiri bi- ldiriyor: Roma mehafili, dnğrudın doğruya M. Mussolini tarafı- ından ilham edildiği söylen- ilen ve Mesacoro gazelesinde çıkan bir makaleye büyük bir ehemmiyet vermekteldir. Bu makalede deniliyor ki: — Bu sefer uzak veya ya-, kın bütün mesuller müstah- aklarını bulmuşlardır. Şidde- te karşı kuvvet, yalançılığa karşı doğruluk, iki yüzlülü- ğe karşı haysiyet hissi,fitne karışıklıklarına karşı müsel- lâh intizam usulü kullanıldı ve bütün bunlar — İtulyanın sayesinde oldu, İtalya hükü- metinin âni müdahalesi Av. vusturyanın istiklâlini her ne pahasına olursa — olsun muhafaza kararı — hududu süratle kıtaat ve . tayareler tahşidi, arzu edilen — tesiri derhal gösterdi. Halk dostl- uk ve haysiyet tahaahütler- inde oynamıyan büyük bir kuvvet tarafından muhafaza edildiğini duydu. Bu faşist dıplomıımıll hakiki ve aslhı- na mutabık bir hareketidir. Eskiden diplamatik - teşe- bbüsler — yapılırdı. Bugün Muassolininin İtalyasına - iti- madını ispat etmiş dost bir milletin istiklâlini ve muh- tariyetini müdafaa etmek icap edince, ileri yürümek teh- didi yapılıyor. İtalyanın, diğer hüküme - tlerin diplomatik teşebbüs- lerine iştirak etmiyecağini söylemek fazladır. Çok kere- yakın köyler de çocuklarını burada okutabilecektir. cıyıılıısır köyünde hir vaka İki gün ovel — Çayırhisar köyünde tarla meselesinden dolayı üç kişi arasında bir | vaka olmuştur, Çayırhisarlı Kurban ağan- ın çobanı Mehmet gütmekte olduğu manda ve beygirleri ' Hasan oğlu İbrahimin köy civarındaki ekin tarlasına so- | kmak istemiştir. Tarla sahi- bi buna müsaade etmediğin- den aralarında kavga çıkm- ış bir z kurban ağanın da — karı- şmasile kavga — büyümüş, ağa ve uşak baş göz demi- yerek tarla sahibi bir hayli döğmüşlerdir. Zabıta İbrahimin şikâyeti üzerine vakaya vazıyet etm- iş, Kurban ağa ile çobam Mehmedi yakalamıştır. Tah. | kikata devam edilmektedir. Şark | Misakı ( Üst tarafı birinei sayfada ) ekten geri hlıı.ııyıcıklırını çünkü ancak böyle bir mi- sakın harp tehlikesini bertaraf edebileceğini yaz- maktadiır. ler Alman hükümetinin va- itleri tatulmadı, çok kereler müzakorolor — vakit kazan- mak, fikirler karıştırmak için birer - vesileden — ibaret kaldı. Almanya hükümeti, A- — vasturyanın istiklâline hür- met ve komşu cümhuriyetin iktısadi kalkınmasına dürüst bir şekilde yardım — etmeyi vadetmiştir. Bu son günle. rin hâdiseleri bütün Avru- pa huzurunda, yapmış oldu. ğu taahhütlerini nesıl tut- tuğunu göstermiştir. Haysi- yet kaidelerini bu kadar &- kılmadan tanımıyan biri ile — ahlâk — müsavalı içinde bir ikinci defa anlaşma yapılmaz' Buğün Almanyaya karşı tam hareket sorbestisini geri al- mak hakkına sahip olmıya- cak bir hükümet yoktur. Popolo di Roma gazetesi — de eiplomatik bir teşebbüs — yapıldığı takdirde, İtalyanın busa iştirak — etmiyeceğini söylemektedir. Binaenaleyh bu hareket lüzumsuz olacak- tır. İtalya seferberliği bunu esasen yaptırmıştır. Paris, 31 (ALA.) — Viyas — na hükümetinin süratle hal- ledilmiş olmasından dolayı burada memnuniyet — izhar — edilmektedir. Yeni Başveki- lin M. Dolfus kadar sosyali- etlerin düşmanlığına uğra- mıyacağı tahmin edilme dir. İ