12 Temmuz 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 1

W SAYL: 4252 —— 12 TEMMUZ 1934 rene—be—-—mmneu Son A TÜREKDİLİ CUMARTESİDENİİMAADA HER GÜN SABAHLARI ÇIKAR. MAD DS F DEKNAANNINAN) FT SA y DK ZKK S GK TC S el STT İktısadi hayatımızı Yeni şartlara Göre tanzim etmeliyiz? Vilâyelimizin iktısadi va- ziyetinin mahallen tetkik ed- ilmasi hakkında bundan bir müddet evel yaptığımız tek- liflen sonra bu vadide çok- şey yazılmadı. Yalnız bir ar- kadaşımız son günlerde bilha- ssa ticaret hayatının Balıke- sirde çok durğunlaşmış old- uğundan mülhem — olarak kendi noktaj nazarına göre bu dürğunlüğün sebebi ve neticelerini izah etmek tec- rübesinde bulundu. Bu meslektaşa göre devl- *t namına yapılan müdahal- eler iş sahalarını daraltmı- ştır. Çekilen sıkıntının — en büyük —sebebi bundandır. Sonra müdahale orğunı da hatalar yapmakta bu yüzd- en de milli iktısadi menfa. _“lerımıı zarar —görmekted- ir. Bu yazı bize iktisadi lib- #ral moktebin müdahaleci- İdliğe karşı tenkitlerini dü- sündürdü. Halbuki etimizin “bugünkü Yaziyetini bu şekilde tamamen) lı_ıuıî dlnk mütalea etme- 88 imkânk' yoktur. Bizim ©— devletçiliğimizin Kâmuru * geçen - devirlerde sânayici 'devletlere bir açık Pazar vazilesini gören Ve her üüretle istismar edi- len; bu ıopnklııdı milli ve kuvvetli “bir hüviyot yük. seltmek endişesile yuğral. muştur.!Bunun içindir ki ye. ni Türkiyenin iktısadi bün- Yesini korumakta devletçili- ğin yardımı her türlü te- reddütlerden uzak büyük ve derin bir lüzum ifade elmiş tatbikatı da kısa zamanda hakikaten — büyük eserler vermiştir. Bize göre bilhassa tica. ret hayatında işlerin azulb- miş bulunması dünya buh- ranı jle sıkı — alâkası olan bir keyfiyettir. Balıkesir pi- yasası bunun tipik bir nü- munesidir. Buhran baş gös- termeden — evel köylümüz istihsaline maliyetinden çok fazla değer bulayordu. Bil- forz buğdayı 16 - 18 hatla 20 kuruşa satıyordu. Böyle- ce eline fazla para geçiyor © nispette fazla alışveriş Yapıyordu. Halbuki — şimdi buğday müstahsili istihsalinin mali- Yetini” bile elde edemiyor. Bu vaziyette cebine ne giriyor| ki satın alma - küdreti ne olsun? İşte kriz buradan - başlı- yor. Buna karşı müstahsilin iştira — kudretini arttırmak ve meselâ buğdayı himaye gibi tedbirlerden istifadeyi mümkün olduğu kadar ge- nişletmek — başlıca çaredir. Fakat bunun için de bizzat devletin müdahale ve yardı- mına ihtiyaç oldüğu aşikür değil midir? İktısadi devletçiliğimizin eseri ve işi olarak tatbikine Birişilen sanayi programının sahası — dahilinde — olan memleketlerimizin şim- diden büyük — istifadeler görmekte olduklarına şüphe edemeyiz. Harici ticaretimiz üzerinde devletçe -— alınmış tedbirlere gelince, bunlara tatbiklerinde muhtacı tenkit bazı hâdiselerin karştırıld- ığım kabul ediyoruz. Fakat her devletin gümrüklerini sıkı bir kontrola tabi tüt tuğu şu senelerde hiçbir teşkilâta malik olmıyan gö- güsüz ve büyük sermayesiz dış ticaretimizin kendi kend- ine en küçük bir muvaffa- kıyet elde edilebilmesini biz mümkün görmiyoruz Bu vaziyette — hükümete düşen vazife elbette ellerini bağlayıp memlekette bütün servetlerin — üfalüne seyirci kalmak - olamazdı. Her ne jse biz. müksa . dımıza avdet edelim: Bugün Türkiye başı bo. zuk bir — sistemden ni- zamlı ve teşkilâtlı iktısa- da geçiyor. Bu büyük hare- kete yabancı kalacak jistih- sal ve ticaret erbabınım zarar görecekleri tabiidir. Vi. lâyetimizi bu şekilde bir za. rardan vikaye etmek için mahallen tetkikler yapılma. sını biz çok lüzüumlu buluyor- uz. İstihsalcilerimiz. tüccar- larımız yeni iktısadi şartla- ra uymak hususunda düşün- vcelerini yazmalı ve söyle- melidirler.. Kenan Emin Buğday Komisyonu yeniden mübayaa merkezleri ihdas etti. Ziraat Vekili Muhlis bey Ankara, 11 ÇA.A.|— Ziraat Vekilinin riyasetindeki buğ- day komitesi movcut buğday mübayaa merkezlerine ilâve- ten bir iki mübayaa merkezi daha ihdasına karar vermiş ve bu morkozlerin isimlerini tespit ve Vekiller Heyetinin tasvibine arzetmiştir. Şehinşah Hazretleri Tebrizden Tah- Tana hareket ettiler. Tebriz, 14 (A.A.)— Şehin- şah Hz. hududa muvasalat- larında yolları bütün şehirlerde halk tara- fından büyük bir sevinçle istikbal edilmiştir. Alâ Haz- reti Himayun dün Tauhrana mütevecejhen — hareket et- mişlerdir Üniversite Iıktirluiüıî_ıı_ıil bey tayin edildi Ankara, 11 (A.A.) — İst. anbul Üniverisi rektörü Neşet Ölner bey istifa etmiş ve Ankara Huhuk fakültesi reis vekili ve hu- kuku düvel profesörü Cemil bey tayin edilmiştir. Bulgar yerine Gençlik birliği teşkil edildi. Soryet Rusyada bir dahiliya komiserliği İhdas edildi Sofya, 11 (ALA.) — Gen- nçliğe ait kırk kadar hars, fikir ve &por teşekkülü dün içtimal ıslahat — ensetitösünün idaresinde müessesan mecli. si halinde toplanmışlar ve bir Bulgar milli gençlik bi. rliği teşkiline karar vermiş lerdir. Birlik 14 yaşından yaşına kadar gençleri bir sraya toplıyacaktır Alman ordusu Berlin, TI (AA) — Milli Müdafaa nazırı bu sene Al- man ordusunun son bahar menevralarını zapmamasına karar vermiştir. 25 bir Fransa İle yaptığımız mukavele altı | gy daha ozatıldı. Ankara, 11 (ALA.)— Hük- ümetimizle Fransa arasında | Ankarada 25 teşrinievel 932 de jmza olunon Suriyede Türklere a:t emlâk ile Tür kıyede Süriyelilere ait emlâk hakkındaki tilâfnamede de rpiş olunan ve 10 künunusuni 934 de temdit edilen müh- letler — bügünden itibaren altı ay tekrar temdit edilm- iştir. Silâhları Birakma konferansı bürosu eylülde toplanacak. Londra, D1 (ALA.) — Sil- Ahları bırakma konleransı reisi konferans bürosunun gelecek — eylülde — içtimaa devam — edilmesine — karar vermiştir. z Birlik 25 yaşına kadar olan | gönçleri bir araya toplıyacak Moskova,11I(A.A.)— Morkezi| icra komitesi bir dahiliye halk; komiserliği ihdas etmiştir. Bü komiserlik ihtilâl ve de- vlatin emniyetini temin sosy- list umum mülkiyetini him- aye, nüfus kayıtlarını icrâ ve hudutların muhafazasile mükellef olacaktır" üzerindeki ! Dahiliye Yekilimiz Trakya seyaha- tinden istanbula döndü. İstanbul, 11 (Mohabirimiz- den) — Trakyada tetkik se- yahatj yapmakta olan Dahi liye Vekili Şükrü Kaya bey bugün Çanakkaleden İstan- bula geldi Çanakkale,11 ÇAA J— Da- hiliye Vekili Şükrü Kaya dün İstanbula hareket etmiş vali ve memurin ile kalaba- hık bir halk tarafından teşyi edilmiştir. / Bir Görüşme. Avusturya Başvekili ilalı—aıı gidecek Mussolini İle görüşecek. Roma, 11 (A.A ) — Matbuat!| Avusturya Başvekilinin tem- muz sonunda İtalyaya gele- ceği ve Mussolini ile görüşe- i vuxmılılmlır Kütahya Sahip ve başmudarriri; Bilecik mabusu Hayretlin — Umum Neşriyat Müdürü: Kenan Emin TDARENANESİ Balkesir Şahmehmet îıı'aıîı | mahsusa TELGAF: Balıkesir Türkdili, TELEFON: Türkdili ABUNA ŞERAİTİ:geneliği 1000, altıaylığı Wkuruııur.Nğıhuı S,geçmiş nüshaları 251 Londra Görüşmeleri ingiliz ve Fransız nazırları iki- tarafı alâkadar eden hütün meseleleri tetkik ve noktai nazar teati ettiler. Londza, 10 (A.A.) — Dün öğleden gonra yapılan Fra- nsız- İngiliz görüşmeleri ne- ticesinde hariciye nezareti bir. tebliğ neşretmiştir. Tehliğde, M. Bartu M, Pi. etrinin yanlarında M, Gor- bin ve Lager ve M. Masiğ. li ile hariciye nezaretine ge- Idikleri, orada Sir Eyres Monsel, Sir Vonstart ve Lo- rt Stanhop tarafından karş. ilandıkları, gayet samimi bir görüşme yapıldığı, gör- üşme esnasında her iki me- mleketi mütekabilen alâkadar — eden — Avrupa meseleleri etrafında noktaj nazarlar teati edildiği bildi- rilmektedir. Üğleden sonra nazırlar arasında noktaj nazar teat- isine devam edilmiş, bir tar- aftan da M. Pietri ile Sir Ey- res Monsel bahriye nezaret- inde 1935 deniz konferansı hazırlıklarını gözden geçir- üzere buluşmuşlardır. Salı günü sabahı hariciye ve bariye nezaretlerinde te. krar görüşmeler yapılacak- tır. Royter Ajansının haber al- dığına göre M. Pietri Sir Eyers Monsel ile görüşmele- rine devam için Londrada bir müddet daha — kalacak ve M. Bartu evelce de ma - lüm olduğu üzere bugün öğleden sonra Parise dönec- ektir. Londra, 10(A.A ) — Dün akşam Fransız sefrethanesi- nde bir ziyafet — verilmiştir. Ziyafette M. Bartu, M. Petri, M. Baldvin, Sir Con Simon, Sir Van Sittart, Lort Stahop, M. Artür Henderson, Sir Ey- res Monsel ve Sir Üsten Çem. berlayın bulunmuşlardır. Londra, 10 (A A.) — Roy- ter Ajansının haber aldığına göre, dünkü İngiliz - Fransız görüşmeleri esnasında mev- zulardan birisi, Fransızlarla ( Devamı ikinci sayfada ) Almanyada nelar oluzor. Bldka ci y Çelik Migferliler Teşkilâtı da Dağıtıldı.. Amanyada yalnız ordu ve polis öniforma taşıyabilecek, Almanyada yetmiş kadar.komünist tevkif edildi, amlı çalışıyor. Kütahya, 10 (A A, Halkevi kamılelınnın ıntwh apları — bitmiştir. Şubeler toplanarak faaliyat progra. mını tespitle meşguldürler. Şahirler komitesinin içtima- ında, şehre beş mesafede Zigara kilametre köyünün nümune köyü olarak alınm- asına karar verilmiştir. Her cuma köycüler şube- si mensupları bu köye gi- derek, köylünün isteklerini yakından alâkadar olacaklar ve aynı zamanda tertip edi- lecek heyetler s.k sık geçen sene olduğu gibi bu — sene de köyleri dolaşacaktır. <meatea iğea aa Lehistanda vaziy.ti şüpheli görülenler sürülüyor Varşova, 10 (A.A) — Yarı resmi bir surette - bildirild- iğine — nazaran - foaaliyetleri umumi asayiş için tehlikeli görülen 210 kişi yakında Bereza kartaşka tecrit kua- mpina gönderilecektir. Bu- nlar arasında 130. Ükran- yalı 40 milli radikal ve ko- münist bulunmaktadır. yada bir amele nümayişi Berlin, 10 (A.A.) — Sab- ik çelikmiğler - teşkilâtı ol- an Nazi muharipleri cemiy- eti de hücum kıtaları gibi İ8 ağastosa kadar mezuniyete sevkedilmiş ve cemjyet men. suplarının bu müddet zarfı- nda üniformalı geymeleri menedilmiştir. Bu suretle yeni bir emir verilinciye kadar Almanyada yalnız or- du, polis ve husüsi kıtaat üniformaları görülecektir. Berlin, 10 (A.A.) — AL Müthiş Bir Keşifl. Maruf bir doktor - düşme dıışmıı tıyırılenm dü;üımk ve silâhlarını imha edecek bir Nevyork, 11(A.A.)— Maruf Fahri doktor Nikola Tesla 78 ci doğum yılı münaseb- etile beyonatında düşman tayarelerini düşürecek ve silâhlarını imha edecek ye- şua bulduğunu — söylüyor. ni bir — öldürücü şua keşfettiğini bildirmiş - tir. - Doktor keşfini Cen- evrede silâhsızlanma kon- feransına tevdi etmek tasav- vurundadır. manyanın muhtelif yerlerin- 70 kadar komünist tevkif ol- unmuş ve müteaddit vesaik yekalanmıştır. Paris, 10 (AA.) — M. Hessin evelki gün Königsp- rt te söylemiş olduğu nutuk Paris gazeteleri tarafından hemen hemen tamamen ikt- ibas edilmiş ise de bu hu- #usta uzun uzadıya mütala. serdedenler yoktur, Viyana, 10 (A.A.) — Av- usturyada Nazilerin tethiş hareketi devam etmektedir. Viyana yakınında bir Nazij gazinonun kumar — salonu. na bomba koyarken tevkif edilmiştir. Karintiyede — bir jandarma devriyesine hüc-- um eden, — jandarmalardan birini ağır surette yaralıyan üç Nazi tevkif edilmiştir. Londra, 10 (ALA.) — “Av- am kamarasında Almanyad- aki son hâdiseler dolayısile ( Levamı ikinci sayfada )