2 Kasım 1941 Tarihli Tasviri Efkar Gazetesi Sayfa 1

Otuz üçüncü sene. Sayı: 4862 — 506 Pazar 2 İkinciteşrin 1941 Türk Tarihi RIZA NUR z cild Beyoğlunda Huşet, Sahhaflarda Hulusi kitaphanelerinde a Sevmek için tanımalı, tanımak için sevmeli! Cicero c MÜSTAKİL YEVMİ GAZETE Telefon : 20520 Telg. Tasviriefkâr, İstanbul (Bertri T aei sekitemizda) z — REİSİCUMKHURUN NUTKÜU Büyük Millet Meclisinin açılışı münasebetile Milli Şef harici ve dahili siyasetimizi izah ettiler Devlet Reisinin Meclisi açma nutku Gmhurreisimizin her İ Ca İtad ettiği nutuk, gerek ha. , gerek dahili siyaset | çok mühimdir. — Hele tiçte Bu.ı;;.mm"“ üti _-nhınmıkıııdıı. çoniniz, ki dünkü nutku bü. : dünya syaset l:ııı".q l:ıvd n ganla dinlemiştir ve yine bü: 'a matbuatı, nutkun ter. & n dünyı çümesine mutlali eldukça, -keli. İi be k_'* e tetkik ve tahlil edecek eee ea bürü z yük KEZieYki ve kuyya ; Filhakika kiyeyi, roğrafya kaıtanın sırlardanber kelestisi, d L tesiri yapacak tte bulunmak. | | talbi Tür- | İ b ört yol ağm mevkie — yerleştir. * devletlerinin T_P'î'ivüılwi Mtata denla hâkim olma bulacağımız . İne veri tadır, h.ğıı—.— € hem beynelmilei a ".y......mıyııiııı'ııi, hem takin ve " saran âfet karşısında İngilterenin | Finlândya,Rumanya| ve Macaristana Harp ilân etmesini istiyor VAŞİNGTON, 1 (A.A.) — Salâhİyedi bir edildiğina göre, Vakled Proga: kaynaktan — boyan Ru dan we Rumanyaya barp İü etmesini İstemiştir. Sövyet betiki kendisimtn balinde bulunduğu Bu üç mem- Büyük Britanyanın sulh bi me elmesini Sovyetler Birliği telâkki etti için siyasi bir mahzu: Bini bildirmiştir. Akdeniz milletlerinin iktisadiyatını Italya idare edecekmiş ! Roma ! (AA.) — Stefani: «Relazioni İnternationaler ga- zeteti Alman İktisad Nazırı —Dr. Funk'ün son ziyaretinden - bahse. | leterlerine uygun olarak dıhıhy:ı derek şöyle demektedir: İtalya Akdenizden İngiliz | y 5 fuzunu uzaklaştırmak ve ayni za, | Jmilli nizamlar üzerinde manda siyasi kudretinin kendisi- ği üstün tolü orada kuv, vetle ifade etmek - için harbe miştir. Bu üstün rolün müsl olabilmesi icin iklısadi eamslara istinat etmesi de lâzımdır. denizde bi adi hayat sahası Yaratmak ve bu sahanın edebilmemizz Rş n lediği bü tin "..I;N"“* banşa memleketimi, Mak olması Ühtimellerişi TASVİR! EFKÂR SSAN S 8. öütün 1 de) anın elinde bulundurmak za tevellittir. Diğer k iz milletlerinin iktisadiyan İtalyan ekonomisi ta- tahudan sevk ve idare edilecek- tir. nü- |Jzamanlarda olduğundan daresini || W Ahitlerimizin samimi volunda yürüyece IZ Kahraman Türk ordusunun her vazifeyi yapmıya ehil olduğuna itimadımız vardır ©Yeni hnesli kalmıya meydan vermiyeceğiz. €& Türkiye kimseyi tehdit etmiyen bir sulh yuva: için faydalı bir sı ve medeniyet unsurdur. - —4 G Memleketimiz dünyanın beklediği ea barışın kaynağı olabilirse bundan duyacağımız sevinç pek büyük ANKARA | (A A.) Cümhurreisi İsmet İnânü, bu ün, Büyük Millet Meclisi altıncı ntihap devresinin üçüncü içtima kenesini aşağıdkai nutukla aç İmışlardır: Büyük Millet Meclisinin Sayın azası devresinin ü- açıyorum. ve saygıyla Altıncı intihap çtima senesihi » üyeleri sevgi Geçen bir sene zarfında dün. a buhranı, insanlık için büyük İlıztıraplar içinde geçti. Türk mil- leti, bu acı yılı da, kendi derin anlayışı ve milli kuvvetine güve kazşılamış, — tehlikeli anlar İda soğuk kanlılığını bırakmaksı. an, Cümhuriyet hükümelinin içe İde ve dışarda vatanın eraniye! İkorumak için yaptığı gayretlere yardımcı olmuştur. — Milletimiz, mt olan Büyük Meclisimizin ya. Zannedildiğine | 'kından izinde yürümüştür. 1] Yurdumuzun her tarafında dir. flik, — memnün — olac bir haldedir. Dünyanın bu devrin- İde, vatandaşlarımızın. ve mem- |Neketimizde yaşamakta olan “her İ,kesin bütün haklarından ve meşru imenfaatlerinden serbestçe istifa- e etmekte olduklarını söylerken iftihar duymaktayız. Memleketin her — köşesindeki mimi birliği ve Türk devletini hdare eden Büyük Meclise ve Cümhuriyet — hükümetine karşı imilletçe gösterilen itimadı sevinç- görüyoruz. Yabancı emellere ürükleyici telkinlı ortamızda İyayılma ve tesir alamı bulamamış lardır. Millet - yapısının — sağlığı ve sağlamlığı, her vakit en kıy- İmetli dayancımız olacaktır. $ Tabildir ki. vatan selâmetinin ız *ve adliyemizin dikkatleri, normal ziyadı toplan. maşlardır. Dünya harbi karşısında Türkiye Milletin 'sayın vekilleri, Geçen toplantı yihmin danberi dünya durumunun — gös. gelişmelar neticesinde, © başın- İzamanki tahminlerimize uygun o- karak, harp alanı korkünç bir karzda genişledi. Bütün Avrupa: İ b bunnak Tüfüslü” Bülelle “Aeyar € Alrikayı sarmış olan harp ve şgal facaları, memleketimizin katında bu felâketlerden — masyr olacaktır. ılılmıı bir tek millet bırakmadı. Esefle görüyoruz kı yarınki manzaranın medeniyet âlemi için bugünkünden dahâa elemli olması ve yıkıcı harbin bütün dünyaya daha ziyade gen kökleşen bir ib ndedi: Yangınlar içinde inliyen Avra pa ve Azya kıtalarının bitişik nok tasında suhl ve sükün yurdu, aziz vatanımızdır. Harpten doğan bin türlü felâket içinde bütün m İlet. lere karşı insani vazifesini kudreti inde yapmakla iftihar du yan memlekelimiz. bir gün de dünyanın beklediği ve muhtaç ol. duğu barışın kaynağı bundan duyacağımız sevinç pek nisl olabilirse, üyük olacaktır. Saygı değer arkadaşlar, Son toplantımızın başındanbe. vi vukua gelen ihtilâtlar sayılamı: |yacak kadar çoktur. | | İngiltereden, Filandiya, Ma- kaygısı valanın selâmeti ve niza- | Balkan, Suriye, İzan v”e | Sovyet Rusya hareketleri Balkan olaylarile başlayan ha- reketler, İrak ve Suriyedeki - ge. İlişmelerle batı ve cenup komşu İlarımızı muharebe ve işgal alanı haline koydu ve birdenbire bir dev adımı atarak Alman - Sovyet silâhlı ihtilâfını meydana çıkardı Böylece şimal komşumuz da har, bin yangınları içine girdikten sonra, diğer kormşumuz İran işgal |Facinsını gördü. | Memleketimizi bu kadar — ya- |kından alâkadandıran askeri ha- reketler, bizim uyanıklığımızı son derece arttırmış ve taahhütlerimi. dostluklarımıza — sadal çerçevesi - içinde Şerefimizi ve ernniyetimizi koruyan sulh arzu- su, siyasetimizin Mesnedini teşkil jyetmiştir. Balkan Demin bahsettiği İreketleri, memleketimizin emni. İyet ve masuniyeti bakımından ü- İzerinde çok büyük hasrasiyetle İdurduğumuz bir mesele olmuş- İtur. - Bilirsiniz ki. Balkan millet, İlerinin istiklâli, Cümhuriyet Tür- kiyesinin takip ettiği siyaset te. mellerinden biridir. Bugüne kadar ve gayretlerimiz, nasıl bu istiklâl. lerin mahfuz. kalması üzerinde merkezlendiyse, gelecek zaman- lar içinde hislerimiz ve dilekleri- miz ayni kalaca ğ Diş siyasetirm?ç'n istinat ettiği muahedeler Mi vekilleri, ze ve temennilerimiz | İ | Cümhuriyet hükümeti. Avm.! Pa harbinin son durumunda bm-f raflığını etmiştir. Bundan içideki b devletlerle münasebetlerimiz - ev. ilân » müharebe tün> ki ve yeni muahedelerle 1 | edilmiş bulunuyorlar. elerin — hükümleri tamamile meridirler. — Bunları söyledikteni sonra, Türkiyenin bugünkü harp| önündeki durumunu iyice miş olmak için, karşılıklı saflar da bulunan — baslıca münmsebeflerimizi belirtmek iste. zim anlat devletlerle Tim. Hitlerle teati ettiğim mektaplar Almanya ile münasebetlerimiz Balkan hateketleri esnasın Ççetin imtihaninı — geçirin milebilir. O zaman, bi ka ve endşeyi lâ |miyetle gören ve anlayan Devletinin; Sayin Reis la, memleketimize karşı — dostlu |&unu göstermiş, ve hükümetin tasvibile kendisine vermiş oldu. ğum cevap, ve bir kere daha va |ki olan mekuplaşmamız, 18 Ha ziran 1941 tarihli Türk . Alman İmuahedesini vücude getiren kar- İşilikli itimad havasını yazatmıştır. Bu neticeyi memnuniyetle kay-) jdetmek isterim. Türk - Alman dostluğu Türk . Alman münasebetleri.| | lanmayan bir dostlük - takip edi. yor. 18 Haziran 1941 taribli İdostluk ve saldırmazlık muahe. desinin bükümleri, her şart içinde| mahfuz olarak devam ediyorlar ve devam edeceklerdir. Son gün- lerde imtasına muvaffakiyet el- ren ve yakında yüksek tasdiki. nize arzedilecek olan Türk - AF man ticaret anlaşması, bu dostluk ve itimad siyasetinin hayırl - bir| semeresi olarak telâkki edilmiye| lâyıktır. İngiltere ile münasebetlerimiz Sayın arkadaşlar, 1940 yazında Fransanın mağ- biyeti, İngilizleri en müşkül bir| vaziyete uğratmış — bulunurken, Türkiyenin müdafaa ve masuni- yet umdelerile takip etmiş olduğul noktasına hâlel gel Tü ittifak muahe zahije 9, vütun $ de | 'B.M. Ybana yazdığı hususi bir mektüp , | © tarihtenberi hiçbir zaman bu-f | yetiştirmekte geri|| #Balkan hareketi memleketimizin masuniyeti bakımından üzerinde büyük hassasiyetle durduğumuz bir mesele olmuştur. &© Yurdumuzun her tarafında birlik memnun olacağımız bir haldedir. ©Harp sonrası devresinde fiat düşmesini beklemek lâzımdır. Bu itibarla müstahsil hazırlanmalıdır Meclisi açıldı Reisliğe ittifakla tekrar Abdülhalik Renda seçildi argı kaldırımlarını Bü devresini bitiren ini fevkallele Buzün tat yük Millet M canlı günlerinden hirini Daha eat 14 den itibaren Büyük Milet' öğrenra binleree meraklı dal. muşlari Saat 14 den biraz sonra yüksek sakife 1, «ütun 5 de) meydatılarını, Devamı d &) Kafkasya tehlikede MOSKOVA, 1 (AAJ 1 ikinciteşrin Sovyet saba' tebliği: Gice Bövyet kıtaları bütün cephe düşmanla çarpışmışlardır. diğer haberleri Sa X, Sü 4 de Şehir Meclisi dün sabah toplandı Inönü gezisine Milli Şefin bir keykeli dikilecek Şehir Meclisi —teşrinisani devresli Neşredile içtimalarına dün başlancıştır. Dünkü eelseye Vali ve Belediye Relsi Doka tor Lütfi Kırdar riyaset etmiş, Ris yaset Divanı ve Encümenler intihabı yapılacağı için Belediyenin senelik faaliyeti, imar vaziyeti hakkışda ha- zırladığı İzahatı gelecek celseye bi. ANKARA, 1 (Husust) r olduğunu tebarüz-ettir. Bugün kaç mühim Koordinas- | miştir. Alkışlarla kabul edileh Vali. yon kararı neşredilmişsir. nin teklifinden sonra vöz alar üzee (Devamı sayfa , sütun & de) (Devami sahife 3, sütun 6 da) Kırımda ilerli_y_ılruz BERLİN, 1 (AA.) Alman orduları Başkumandanlığı- nin tebliği: Kıranda Alman ve Rümen ordü - (Devamı sayfa 3, sütun 4 de) | | boyun | | ç raktığını söylemiştir. Vali, bundun sonra, meclisin fazliyete geçmeli do- Şefimize ve Başvekile çekilmesini beklit Armahurumuz kilimizin yüksek himayele.