a ĞA Otuz tçüneü sene. Sayı: 4835 — 480 Ağaoğlu Ahmedin ve İnkelabi anların ülke 4 Tnpiltere ve rbrat nade ve Tuuri dağı, 6 Babamdan batıralar Bü ekürlerden edinmük istiyonler TE KİTAP EVİ) wden tedarik Devlet ve I eserleri Bon sneyim? Hindistas, 8 ÇÜNİVEKSİ. -d Yurdun her tarafında __'_[asarruf sandıkları mühim nutku Hitler Rusyaya taacrur baş- dığındanberi susmakta idi. Devlet Kexnin M Zaten Alman âdeti, yeni bir harbe giriştiği va kit © harbi tam bir zaferle ne ice- lendirinceye kadar bir şey söyle- memektedir. Evvulki sene manlar bir sabah Lehistana tecavüzle luk koskoca memteki da ortadan kaldırıncaş M. Hitlerin bir tek söz söyled'ği iştilmemişti. Fakat Lehistan za- feri tamam olup da o harplen gde te mizletidikten sonra M. Yeşrinlevvelinin 23 ünde (Dan- zig) de İngiltere ve Fransaya hi taben çok mühim bir nutuk irad etmişti. Alman Devlet R. isini © outkundaki teklifler kabul miş bulunsaydı, ihtimal ki harp, simdiki gibi, bütün milletlerin hayal ve mevcudiyetlerini tehdit €eden müthiş bir âfet halini alma- | mış olurdu. | M. Hitler işini ancak bitirdik- | ten sonra söz söylemek usulünü, ondan sonraki - bütün harplerde | tatbik eyledi. Bu defa da Alman | ordularına Rus hudutlarım — geç- | mek emrini vermekle beraber | azun bir beyanname neşrederek harbe niçin giriştiğini izah eyle. miş, fakat ondan sonra, derin hir süküle dalmış, arada sırada nutuk söylemek şöyle dursun, haattâ — kendisinden - bahsedildiği Kik iştiğimez olmuştu. M. Hitlerin böyle dilini twt- masına mukabil şu üç buçuk ay zarfında demokrat devlet adam: Yarda mümkün — olduğu ikadar fazla nutuk irad ettiler. Hele muhterem Amerika Reisicümhı- ru M. Roosevelt fırsat düşürdük- çe uzun tözler söyleyip Mihver devletlerini mümkün olduğu ka- dar tahrik eylemeyi kendisine başlıca iş edinmişli. Alman Devlet Reisi kendisile vesnca muharip — olmadığı devletin reisi tarafından yapılan bu lisan tecavüzlerine şu 3,5 ay zerfında bir defa bile mukabele eylememek sabrım gösterdi. Nile- kim bu defaki nutkunda da eli- mize geçen hulâsaya nazaran -A- lan ima tarikile bile bahis yoktur. Hatlâ M. Hi İngiltereye karşı da tecavüzkâr bir laan kullanımyor, bilâkiş İn- Biltere ile dost olmak için elinden gelen her şeyi yapmış - bulundu- Tti b ti 'a defaki Goti hilifine giriştiği yeni hert | bitinmeden evvel söylemiş bulu- | nuyor. Bu, evvelü Rusya harbi- min her türlü hesap ve tahminden hesap vermek mecburiyetini ğ & anlaşılıyor. BAA Hirturbali Z iyen, M. Hitlerin verdiği kasba'tan, kendisinin Tümya ber bini simdiden kati Bılmış addettiği mânası da çık- maktadır. Şv halde bu nutka da, evvelkiler gibi, elde edilmiş bir selferden sonra irad edilmiş na- zerile hakmak mümkündür. Filbakika Alman Devlet Reisi, * Avrupaya hitaben Rus tehlikesini kati suretle ortadan kaldıracağı waadinde bulunuyor. M. Hitler hemen — daima başaracağından emin olduğu şeyleri söylediği ci- * hetle bu defaki tem'nalının da kendi kanaati mahsulü olduğunu kabul etmek lâzım gelir. | Esasen, dünyanın içinde bu- | İyaduğu mahuf buhranın muh temel âkıbelleri hakkında bir fi- kir edinmek için M Hitlerin ara sıra söylediği nutukları rehber ittihaz etmekten başka çare yok- tur. Çünkü bu harp onun teşeb. büsü ile başladı, iki senedir cere- yan eden hâdiselerin hepsinde de #aayak olan yine M. Hitlerdir, muhasım olan devletlerin yaptık. ları ise Alman Devlet Reisi yeni bir işe giriştikten sonra o işe kar- p kendi arzu ve kanaatleri hilâ- TASVİRİ EFKÂR (Devamı vahile 3, sütun 1 de) - aekağfaliye ve Adliye V bir k açılacak Bu sandıklar para yerine malda kabul edecekler Ankara 4 (Hususi) — Tica-| — Sandıklarda yalnız para jle de, meselâ iki yumurta veya bir kkil lıkla o mahsul vermek - süretile de hesap açılabilecektir. Bu suretle ilecek malın bugünkü piyasa para olarak sandığa yatınl. Mürnessille n Ta kanununun tatbik şeklini nisy Gf san bir nizamname hazı günlerde Devlet a « addedilecektir dilecek olan bu niz, v Sandıklar leket şümul bir tasarruf erbabinın olduju gibi mikyasta çoğaltılacak ve para ye çocukların bile bu sandıklarda rine aldıkları malı satabilecek te- hesap Açmasıma imkân — verecek şekküllere de malik kılınacaklar. va etmektedir. —— —e ga Bıigır Nafia | Nazırının beyanatı ; şekilleri Sovyetler ; Bulgaristan tarikile| boğazlara | inmek | istiyorlardı ği çe DÜS dirler. Bugüstdeni idemen aa levimde K izlava Salki aöylevler ler kazırlamaktadı tırılmaştar. Kızlaya wüslerle tekrar edilecektir. Sular kesildi |Sebep şehre su veren ana borudak, bir sakatlıktır Terkosun tereşşüh bavuzlarin- dan şehre su veren bir sakatlık olduğu Balgar Nafia Nazırı Vasilev Sofya, 4 (AA.) — Havas: Nat gy Vasilev, Dobrucanın kurtuluşunu tesit münasebetile Zara da söylediğ: bir nutukta demiştir ki: <Bulgurlar için bir tek yol vardır, o da çoktünberi tottukları mülli men faatleri yoludur, Her geçen gün, mu leratımızı, — mihver devletlerinin :l“:ldıızvl.ıı'.wı biraz daha fazla bağ. | tArafta sular kesilmiştir. lamaktadır.r |tamirine başlanan borunun bugün Vasilev, Bölgarları, mihvarle itti. kullanılır hale getirilebileceği u- faka jen sebepleri izab ettikten | mid edilmektedir. son arın, Büyük Britanya. | »esseeenan n tazyikine boyun eğmiyeceklerini söylemiş, Bulgar - Sovyet münasebet | Jerinden bahsederken de, Bulgurista. man, Moskova tekliflerine mukavemet edebildiğini ve bundan sonra da et miye muvaffak olacağımı tasrih et- miş ve demiştir ki <Savyet Rusya . Bulgaristan yolu Ne Roğuzlara — ulaşmak — istiyordu. Moskota hükümetinin, Sofya hükü. 1940 ikinelt tevdi İki nutuk Peyami SAFA H İTLERİN nutku, bir sor- guüya cevap gibi, Chur- ehill'in nutkunu takip etti. Churchill nutku — tedafii, Hitlerin nulku taarruzi, Churehill, İngiliz ordusunun Avrupa kılasına çıkacak bir kudrette olmadığını söylüy Hitler, Alman silâhlarının memiyeceği bir ordu olmadığı" Bulgaristanda Yunan çeteleri Sofya, 4 (ALA.) — Öfl: 28 eylül gecesi Trakyada, Dırama gevresinde, silkhli Yanan gruplarile muntazam Bulgar kuvvetli da yapılan kanlı ni. Churehill İagiliz parlâmento- suna istikbalin parlak veya ko- | lay olacağına dair biçbir temi- nat veremiyeceğini söylüyor; Hitler, Alman zaferinden emin olduğunu. Churehili, Rusyaya yardı- min zor olduğunu, İngilir mil- letinin yeni fedakârlıklara kat- lanması ve Amerikan fabrika- larımın tadilâta uğraması lâzım geldiğini söylüyor; Hitler, bü- tün —Avrupa fabrikalarının, | Mihverin zaferi için çalıştığım Churchili, Sovyetler Birliği- nin -İngiltere gibil. yardıma muhtaç olduğunda kimsenin tereddüt etmediğini söylüyor; Hitler, âdeta meshur <ümidin | kesen zaferden, gayriden im- dat lâzımsar mmuaramı tekrarlar n tiyatro mevsiminde kı: tenkitlerini okuduğ kadaşımta — Celâleddin mevsim de Şehir leri hakkındaki gazetemise ya Celâleddin Ezine'nin HAMLET Hakkındaki yazısını bugün Ikinci sahifede bulacaksınız dir | telif werlerine we / Muştep nn . Eöteredağetilülak Ü zer c beyanna a nn ber vatan borcu botuda ! MÜSTAKİL YEVMİ G Rusyave | İngiltere Afganistana nota verdiler çıkarılmasını istiyorlarmış (Radyo gazelesi) » bükümetleri, İra rını İstemektedirler. İranda An, 4 (ALA,) — Zannedildiği Tahr ne göre, V Selaretinin memur. arı Fransa; dönmeleri için İran hükür (Devamı rekife &, süten $ de) —a azaMamn —zr mâa;! ı ( Dede Efendi konseri K#zılaya ğiye ol Cemiyet, eylülün birinden yirmi beşin kadar vatandaşlara 106066 liralık yardımda bulundu Kızılay haftası buğıin başladı e— —— Kırlâğ haftası bugün bayla yacak, velece pası Kınlay Cüşülyeti kaftaxn bütün hazırtldiirme da Sinemadar Kulüya öza ka ydengatlüşlankş idağ sütun * de) (Devamı sahife i Ü eli llli Bir Amerikan gemisi daha batırıldı —.. | Roosevelt Rusgyada din 1 hürriyetinir iadesi için | | Stalin nezdinde 1 teşebbüste bulunulmuş Ankara (Radyo Cazetasi) — Bir gazeteciler toplantısında be yanatta bulunan Amerikan Dev. let Reisi Rooseveli, Rusyada din bürriyetinin iadesi için Stalin nez. | ÇDevumu sayfa &, kendi medet uman milletlerin bu har- bi kazanacağını. İki nutuk yanyana getilirse, mânalarının delâleti bakımın- dan, Alman Devlet — Reisinin | gibi yalnız kendinden İngiliz Başvekilini alarak, ona teker teker cevap vermek istediği zannı peyda oluyor. Böyle olmasa bile Churehill'in bir müdafaa, Hit- lerin bir taarruz nutku söyledi- in meydanda. ö i mekanizmanı taarruz, İn- liz ve Rus askeri mekanizmı hareketi görülmüyor ve İngiliz ordusu büyük bir kara barbi yapmıyor. Şüphesiz yarın bu böyle ola. cakrdeğil ve artık -İngiltere ve dostları hesabına- bunun böyle olmaması lâzım; artık İngilte- venin doştları bu yarımı dört gözle bekliyorlar ve onun, hiç değilse havada olduğu kadar denizde ve karada da teşehbü- ü ele geçirmesini istiyorlar, İngiltere buna muvaffak ola- cak m? Nasıl ve ne zaman? Bu sorguların cevabi — falcılık- tır, Alınıııîırın | i larafından yapılan tebli - | bir.savaş karşısına | Telefon: 20528 Telg. Tasviriefkür, N Dünkü konserde çalar ve okuyanlar — Pazar 5 Birinciteşrin 1941 Muallim, cemiyetin göze gö- rünmiyen — banisidir. Medeniyeti ileri gölüren kahraman odur! Willinm Bryan tğerki © Hakiki bir musiki ziyafeti oldu ıYahya Kemal de konserden sonra a'ltrî » sini | okudu ve bu da ikinci bir bedii ziyafet oldu Hamami zade İsmail Dede |Efendi merhumun altı eserini ih- İtiva eden musiki müsameresi dün Taksim Belediye gazinosunda ve, rildi. - Kalabalık mümtaz bir davetli kütlesinin bu. lunduğu bu müsamereye Vali ve Belediye Reisi Lütti Kırdar, örfi General Artun. ve idare komu'an |kal, Berlin Biyük Elçimiz Hüs tev Gerede, Bükreş Elçüniz |Hamdullah Suphi Tannöver, - İs- tanbul mebuslarından — General Refet, Fethi Okyar, büyük şai ve mebus Y K hemen Şumulü büyük 'cereyan ediyor Rusların mukabil | hücumları ağır —| |zayiatla püskürtüldü Betlin. 4 (ALA.) — Alman ordu. darı Başkumandanlığının tebliği ü gümülü müsazam bir sa. keredir. gekkülleri Kara. | k bir asker nak- | z B E g ğ £ 5 8 Almaa tayyareleri — Moskova — ve | Leningrad aaköri tenlsaamı muvaf. etle bombalamışlardır. — Büyük yangınlar görülmüştür. deniz birlikleri Fin ba; işbirliği yaparak Fi dç Söyyet mayin tar selardır. Mukabil hücumlar Berlin, 4 ÇA-A.) — Ruz cepkesinin | cenup bülgeninde Bölşevikler tankla. Fın yardımile mukabil höcumlarda bulunmıya teşebbüs etmişlerdir. Bü. tün bu teşebbüsler akim kalmış — ve hakikalen , düşmen bir çok tank kaybetmiştir. | Cephenin şimal bölgesinde Sovyet | tank teşkilleri Alman piyade mev. lertne hücüm etmişlerse de, Alman piyadesi bütün hücumları püskürt. müş ve düşmanın 13 tankını tahxip tmiştir. Hava harbi rlin, 4 (ALA.) — Sövyetler dün 28 tuyyare kaybetmişlerdir. Bu tay. yarelerden 41 1 Alman avaları, 8 1 € deli topcumur tarafın » rülmüştür. 28 düşman tay. Aresi yerde tahrip edilmiştir. | | Stokholm 4 (ALA) — AL | İmanlar dün Leningradın 20 kila- | i (Devamu vakife 9, sütun 1 ge) kisinden farklı olduğunu ve meye hane müsikisinden kurtulmak yo. Tundaki hamnlenin muvaflakiyete doğru gittiğine işaret ederek bu işlerde gösterdiği alâkadan dola- yı Valiyi ve Koönservatuvurda ça lışanları tebrik etmiştir. Yazan: KANDEMİR bütün profesörler, sanatkârlar, Belediye ve Vilüâyet erkâmı, gaze. teciler de gelmişlerdi. Büyük bir vukufla idare edilcu Büyük bir sabırsızlıkla beklenen | ve dinleyenleri gaşyeden konsen bu musiki ziyafetini Konservatur 'de Dede Efendinin - Ferahteza var müdürü 'Yusuf Ziye bir hita-| peşrevi, ferabieza bestesi, Yürllk ile açmiştır. Yusuf Ziya, his| semâisi, Tahir puselik ağır semak besinde Dede Efendiden ve si. (Zülfündedir) isimli ağır ak- eserlerinden — bahsetmiş, klâsik sak şarkımı ve Gülizar aksak iki Türk musikisinin meyhane musi- | Hitlerin ııııE Ingilizler bunu bir aciz eseri sayıyor Londra, 4 (ALA.) Daily Telegraf gazetesi, Hitlerin nut. kuna, eninler ve itizarlarla. dolu olarak tavxif eden başmakalasin. de diyer kir ü ve yaklağan fırtınayı ven şeflerinin hakiki mahiyet. leri anlaşılmıya başlıyor. Alman milletinin hoşnutsuzlu. iunu teskin etmek ve milletin bu hoşmutsurluğuna karşı — harekabe geçmek için yapılan — nevmi (Devamı Alman-Rus harbi Yazan: General Ali İhsan SÂBİS ESKİ ORDU KUMANDANLARINDAN A' - Harpen | buhranlı | safhasında ;Bıdıfuuıı' kuvvetleri ) cenupta mukabil taarruza geçtiler Moskova, 4 (4LA.) — Bovyet yarısı tebliği : SK n artık Almanlar şehrine ka lendirdiler. man ve Fin kıtaları 28 Ey- |Murmanık gamizonü, K lülde Murmanak'in :rnu—!ya ve Arkangelek ".“_ır:'.?a._ı.ı. bunda - ve.Beyaz denizin ” kena- | yet Rusyanın diğer başae, Sov- rındaki Kandalakşayı zaptetliler; |merkezle muvamlı e mlarile va bu suretle Murmanık bölgeni tek- |yordu. — Şimi v attm temin edi. Bi Rayi a #ilbatam | karbede Vh Malkle tü v ŞN tek tecrid olundu. Togar z D di M - | Diğer taraitan Fin ordusunun timdi Murmz.nke (mühim kuvyetlerle -Ladoga — ve taarruzlarını şiddet. Önega gölleri arasından Svir Murmanık de nir. İnehtine doğru yapmış - oldukianı yolu birçok defalar hava taarruz- | taarruzlarla ve Öneka gölü kena larına uğriyarak sik sık tahrip o- İrındaki Petrozavodik — şehrinin lunuyordü: . fakat iyi kötü bir ife |saptından sonra Leninzen lemesi de yardı. Bundan başka) — (Decamı sahife 2, vüte 'ddan