24 Mayıs 1940 Tarihli Tasviri Efkar Gazetesi Sayfa 5

Holan Nas 7 Mayıs gecesi gazetesi muhabiri — 24 Mayı Almanların Holandayı sadile F Ekselsiyorda çıkmış olan bu yazı. biraz sa Ki m"'"îe:(_::s::;ı göz h)",_“p açıncaya kadar geçen bir. müddette baskına uğradığını ve nasıl dahildeki hiyanetin istilâyı kolaylaştırdığını pek güzel tebarüz ettirmesi itibarile tercüme ve karilerimizin mütalea nazarına vazediyoruz. benim de hazır nihayete i buçukta Rözyüzi Ş Ö- Tülüyor. Yanımda ki Hollandalı dost- larımdan bir — Durün, d Yor. Hem b bize mi z edecekler? Diğerleri bu sözü tastik ediyorlar. Taksiden Musemplein Fransız ens- titüsünde iniyorum, Saat üce doğru vatağa girmek üzereyim. Kulaklarım Boğuk ve fasılalarla devam eden bir ı silâh sesleri — işitiyor. (Dafi: 1) yine yollarını şaşırmış ya- tayyarelere ateş açıyorlar, di- YOf ve uyuyaru: Müthiş tayvare gürültüleri ve git- tikçe yaklaşan infilâk tarrakaları, be- Ti saat dörtte uyandırıyorlar. Pence-| Teye bakıyorum; fecir başlamış, Der- a) yataktan fırlıyorum. Merdivenin ahanlığında enstitünün müdürlerine Taslıyorum. Tuhaf bir tesir hep bera- T gülmeğe çalışıvoruz. Müdürler- M biri bana: haç Asağıya, radyonun başına koşa- || ©, diyor. Bir diğeri de: j — Herhalde İngiltereye toplu bir| kücum yapılıyor, diye ilâve - ediyor itaz sönra radyodan şu haberi Öğ- *Diyoruz: ü & bu sefer değil, d- buncı tarı PU sabah saat ücte ilk Alman kı- ları Hollanda hudüdünü — aştılar. Üilliyetli miktarda tayyare grupları, | Ziötleketin üzerinde, Rotterdam v y eland istikametinde uçmaktadı bir $? son olarak da boğuk ve kı vir Fadın sesi, ilk patasütlü askerle- dede Höllanda topraklâfinâ” indik- Fİni, bildiriyor: e gea Fransız-İngiliz| | taygareleri geliyor gea Ş SRERİ W Sdyo saat sekizde, Müttefik tay- d:l'"]'*:uıın muvasalâtını ve Hollan- Tiğgdrin tayyareleri, sevinç avazele- ** karşıladıklarını haber” veriyor. İngiçlre çıkıyorum. Göze, her tar lı—ı—q'“]' bir faaliyet çarpıyor, bisik- Uıvn telâşsızca gelip geçiyorlar, bü- lerçe ükkânlar vaktinde acçılmıs, bin- 'ükqn:;m'"d"’"ı' her günkü ,;:-ıııf. Yorlar, le vazifelerinin başlarına gidi- ’f:"* radyo, yüzlerce paraşütçünün lezij Pdam, La Haye ve Leyd'e indik-| l İân ediyor. Her üç şehirde de Nazi “Malar- başlamış. Bütün binalıılı' Tff Tasütçüleri tarafından - basıl- lüî.m "sterdamda pazarı pazartesiye bir | tokyl ? Rece, Müsempleinde — bütün ne 4K lümbaları, düşman tayyareleri Tp ÇaYet vermek için üçer defa va- M,_,:n"muıer. Bu suretle Hollanda da- de alçakça bir ihanete uğradı. | İlk tehlike işa- reti veriliyor N Mayıs Cumartesi sabahı, — saat &, Amsterdamda bütün — sirenler keyi bildiren acı düdük seslerile '© başliyorar. Postahanenin va- kaciç yötüthiş bir infilâk ve yükselen h4 bir duman sütunu, Üc ev tuz- Tanlı / Oluyor, - Enkazın — arasından D, Getler görülüyor. m,_,î'ı'"îc gezen polisler süratle ko- bilg; ar. Parasütçülerden, yakalıya- İıım hemen öldürüyorlar. Ka- venler de kurtuluyorlar, Paraşüt- D ekçerisi 16 ile 20 yaş arasında Rmaktadırlar. Fransız yardımı Tehiii Tinda Söleri Buly, 1 hrîğıî Fransız kıt'alarının Zeeland ve İ YA geldikleri » , sehre va- Va “, Gece başlamak üzere. Yavaş Lrh Amsterdam semasını kesif bir L“&T & kaplıyor. Otomobil ve bisik- Üdla İN akşam aaat sekizden Sonra O pılaları yasak, Yayalar da ssat TünmiçUktan itibaren sokaklarda Kö- pdiyecekler. buzgç ”7 Sabahı, İlk tehlike işarel; saat / Ş“l" Veriliyor ve saat on ücçe kadar defa tekrar ediliyor. | MH dokuzda — biltün Fraptızlar * bekler- $ " İzi bekliyorlar. Hemen hareket edemi- 3 pi motosikletli polisler olduğu Kalde tanımıza kâvusuyoruz. Gemimiz Hav-| İye Hozreti İsa nejsinde Kemi Oğ Gün! Geç kaldılar, Fakat galiba İyi toplanıyorlar! (Başmakaleden devam) cekleri iddia edildi. Halbuki Almanlar bugün Norveç'in kendilerine asıl lâzım Tolan cenup kısmında çok sağlam yer. leşmişlerdir, nihayet bundan 13 gün evvel de ayni Alman orduları henüz Norveç macerasını tamamlamış olduk- ları halde, bir sabah karanlığında Ho- landa ve Belçikaya yüklendiler ve beş tün zarfında bu memlaketlerden biri- bu |sini harp harici yaptılar, diğerini de yarı yarıya istilâ eylediler. Bu beş gün İzarfında Fransa gazeteleri kabahati yi- ne Holanda'ya buldular ve Holanda- hların, memleketlerini bâlâ 18 inci asır usülünde su ile müdafaaya kalkışmak batâsında bulunduklarını ve ondan do- layı kolayca istilâya uğradıklarını yaz- dilar. Fakat bu beş günün akabinde bi uzakta olanlar, karmakarışık haberler arasında Holanda'da neler olduğunu benüz kavrıyamamış iken, bir sabah |gazetelerde Almanların (Sedan) civa- rından Fransız topraklarına girdikleri. ni ve Meuse nehrini, Fransızların yıkma mağa zaman ve imkân bulamadıkları sağlam köprülerinden geçerek garba doğru sür'atle ilerlediklerini büyük bir ,hayretle okuduk. Halbuki, © günlerde — biz burada «Franszlar elbet - Meuse nehrinde de ikinci bir (Marne) müvaffakıyeti ya |parlar» diye gazetelerimizi çalakalem hayalât ile doldurmakta imisiz. Fransız topraklarında, — Almanların girdiği gündenberi cereyan etmiş olan inanılmaz hâdiseleri şimdi bir kendi #imizden yazmıyoruz. Bütün bu feci hâdiseleri, malüm olduğu üzere, doğ- rudan doğruya Fransır Başvekili M. Reynaud'nun nutkundan öğrenmiş ol - dük. Dün de söylediğimiz üzere M. Rey- naud'nun hiç bir hatâyı gizlemeksizin hakikatleri olduğu gibi - söylemesi ve bilhassa Meuse nehrindeki köprüleri yık danın istilâsı ıl Yapıldı? Amsterdamda bulunan Excelsior nin verdiği dikkate şayan malümat nasıl süratle ve baskın suretile istilâ ettiklerini göstermek mak- z salhi gibi görünmekle beraber, TAHRİR HEYETİ Almanlar küçük motörlerle Fe'emenk sahillerine asker çıkarırlarken konsoloslukta toplanıyoruz. Bize, İj-|Fransız gemisini limanda göremiyo- muidende bir Fransız gemisınin va-|ruz, tana avdetimizi temin için beklediği bildiriliyor. Elimizdeki yükler ve ba-| / Mecburen orada bulunan bir İngi- ullarla taksilere doluyoruz. Arka-'iz şilebine binerek, İngiliz konsolos| mızda ve önümüzde bindiğimiz oto-| yekilinin idaresi altında İngiliz sahi-| mobilleri muhafaza etmek için müt-|li topraklarına, Harwieh'e ayak bası- | ralyözle techiz edilmiş motos'kletli|yoruz. Sabah saat altı. O sırada, bize | polisler yer alıyorlar, oğru bir Alman tayyaresinin geldi- Bizi kanal vasıtasile İjmuldene gö-/ ği görülüyor. Köprünün Üzerinde tay- türecek olan Hollanda , turistlerine ,,, .A elile işaret vermekte olan bir mMahsus vapur, Amsterdamdan siren- 'sdam bir yerden bir silâh patlıvaraki lerin düdük sesleri arasında uzaklası- derhal vere vu niyor. İngiltere- yor. Kısa bir kanal yolculuğundan 'de bile Almar vardım edenlerin Bo0 karaya çıkıyoruz, bulunduğunu x ve şaşıyoruz. Saat yedi bücukta bir salla karsı| Yanım ğ ReÇİYO le geçiyoruz. Orada otokarlar bi- y ao YS fial lâm vaziyetinde duruyorlar. Sonrâ- 'dan öğreniyoruz ki, bu İngiliz kruva- Zörünün içinde, memleketini terket- meğe mecbür kalan Hollanda kraliçe- Kurtuluş makta g'r'sıerîlen_ ibmali açığa vurması, Fransızların hem kuvvei maneviyele . rinin yüksekliğine delâlet eder, hem de se- | bundan sonrarı yoruz, çünkü yolların eminyetli ol- duğuna itimadımız. -yok. - Filhaki karanlıkta hava Tisekleri g#ökvüzür. aydınlatıyor. başımuzın üzerinde tay- si Wilhelmina bulunuyormuş. iyareler uçuyor, verden — mittalvöz| Harwich'den beş Saat teahhürle ateşile onlara mukabele edilivor. Or- kalkan hususi bir trenle Londraya manlarda, yolun kenarında, her ta- gidiyoruz. Nihayet orada bulunan bir rafta silâh sesleri. |Fronsız vapuru bizi Londradani Pran- Nihayet bir aralık karşılıklı devaır. î:ı'ian ıl;;:'ır;;:i:’ î;n;r.;rsuıı Ğu; fğıi - t ü z antısız. gel î;:"“;î,;î ae BÜ e L L İNr vagyabak. Batüh aa R AA VĞ sirler yapmış, bütün işlerinde ve dü - şüncelerinde betaete yakın — teemni ile hareket eden bu milleti de, bir anda fevkalâde tedbirler ittihazına sevkey- Temiştir, Bu tedbirlerin ne olduğunu dünkü; güzetelerde okuduk, Şimdiye kadar meçburi askerliği bile, Franmsızların bu. kadar ihtar ve tazyikine rağmen, nazlı mazlı tatbik eden İngilizler, tehlikenin nihayet kapıya dayandığım görünce birdenbire irkilmişler ve dün üç saat içinde meclislerinden fevkalâde bir mun çıkarmışlardır. Bu kanuna nazaran İngiltere'de herkesin camı ve malı Kra- h emrine veriliyor, hükümet isterse, bütün fabrikalara, — bütün müessesata, - berkesin emlâk ve emvaline vaz'ıyed! etmek, kadın erkek, dengin fakir, her-| kesi, her istediği yerde istihdam etmek salâhiyetini alıyor. İngiltere tarihinde, şimdiye kadar böyle fevkalâde bir kanunun iki üç sa-| at zarfında müzakere ve kabul edile - “rek ve derhal Kral tarafından da iııı.. lanarak kesbi kat'iyet ettiği görülmüş, değildin İngiliz Meclislerinden — cüşuhuruşla böyle bir kanun geçmesi âdeta, Fran -| sız ihtilâli esnasında — hari tehlikeye karşı Fransızların milli kıyamlarına benzemektedir. Bu da, İngiliz milleti- min, icabında ne kodar büylük feda - kârlıkları gözüne alacağına çok parlak bir misaldir. Ru münasabetle, şu cihete çok ehem- miyetle dikkat nazarını celbetmek ix - pelince keriz, ki —© da İngiltere'nin, ancak hâ. disatın fevkalâde vahameti ve tazyiki karşısında simdi müstacelen ittihaz et. bir yolda Fe limamına giriyor. Biz şimdi ne ka- ç. )dar seviniyoruz. Fakat — ya 'zavaliı Hollandalılar?. bareket edivorüz. Arızalı | beş kilometre kat'ettikten - sonra İl-|| muidene muvasalât eyliyoruz. Faka, beklemekte olduğu söylenen Ceviren: bizi Geçenlerde — bir - başmakalemizdelğu, hem babalığı, hem Ruhutkudüsü 4 selâsi medeniyet) .tâbirilcemeylemek suretile ulühiyeti mü - ge ar jenç karilmiz, yaz-İselleseyi haiz bulunmaktadır. Bu tâ- l:uıllnmlı'-ılşh; (SZM imi seldse) nin|birin Fransızcası (Trinite) dir. yADE MAkTNRA | ir tâbir olduğunu! İHirietiyanlığı tu. akidesinin ne hiristiyanlığa ait bir tâb şelâsei me-| dereceye kadar ukıl ve mantıkla ka- SA .g': kî".îı"lj,..ıa.ş.... ük|Dili telif olduğunu muhakeme vede - AA E N S yediznid: söaşre b İcak: leğitiz. Çünkü hericesin itikadi- dela gNĞĞÜM gerek güzete - na hürmetle mükelle Gazetemizde yeçmiş olan (Ekanimi sgelâsel medeniyet) tâbü ) terkibin gerek esası, mizde kullanılar şekli hakkında iza-| i T rmemizi islemektedir. t : aa filkakika İnristi- bundan maksad medeniyetin esas Tü len künleri addedilen — (hürriyet, adalet| müsaevat) umdelerine (Ekanimi selâse), yanlığın esas akidesini teşkil denberi aynen tatbik etmekte bulunma- sıdır. Maamafih, Almanların bövle aklı beşerin kabul etmiyeceği şekilde çal makta olduklarını İnsilizler de ve Fran. zlar da pekâlâ biliyorlardı. Çünkü zetelerinde hemen her rün Alman. a|ya'da yapılan işlerden bahsediyorlar- dı. (üçüzlü ülühiyet) in var imretir mim arapça cemi — bir & (Uknum) dur. n mündsına ge Mevzuubahis başmakı teniyet d İ şimdi bu e- Uknur da bir, ğ ç te riayet etmedi seslara h ekanimi selâse (üç rükün ; (Ekanimi selâse) tgbirinin bu su - tir. Si F iyanlar, malüm olduğu üzere| y kelslan ve bazan da mecezen Hiri eÜ i ulühiyetin Hazreti İsanın şahsiyetins / L e serkişlerde — kullamılmasını nmış (Ebb, İbm, ve Ruhulkü-| bvAz yardır. Biz sırasını düşürüp ::z'ı;gl:::l (;"(M— oğul ve Müküdder| (aredeniyet ektn'mi selöcesi) .dari ükünlerinin iştirak ve imlizü- bir başkası da meselâ (Ekanimi sü aB ürekkep olduğu itikadında- lâşei devlet) gibi bir terkip yapabi- :i:ııî' ;ı:i hristiyan akidesine 9ö- lir ve bunların hepsincen de mând ler almakta ve mühim kararlar i zında, yukarıda da dediğimiz güne kadar geç kaldılar. eee . ieü, İrivavenetine güv | İgüvenerek kuvvetliye için bütün milleti ikaz ? üyük bir faydayı haizdir, t, ve bilhassa Almanlarım, *YAbı verdi; fakal cevabın Avustur Manş denizi sabillerine yaklaşması, ni-| YAY Memnun| edemiyeceği İhayet fingilizler üzerinde de büyük te. inden cevaplan üç sast çvvel de u- İtiği bu tedbirleri, Almanyanın senelere y ki Öyle olduğu halde, mukabil tedbir. Yazan: Gı. Ali İhsan Sâbis ( Eski Birinci Ordu Kumandanı ) — Her haklı mahfuzdar; Her bakkı mahfuzdar ; | Avusturya Hükümetinin Itimatomu Sırbistanı | Fena Vaziye_.t__er Sokmuştu Birinci Kısım — Cihan Harbi İkinci . — 23 — 23 temmuz 1914 tarihinde Avus - urya Ültimatomunu alan Sırbistan üxüme'i pek güç vazi ti urbıstan İlen 26 temmuzda |Nişe | He: » bu ültimatom Üzeri -'na rağ ki karar vardı: Da nehri Üzerinde s 1 — Kendisne her hususta yedi turya gemilerine z defa faik olan Avusturya impa- ilân etmeksizin ratorluğunun tamamile|Buna artık kabul ederek ! harp âfetin-|Harp ilân e den ve belki âlini kaybet -| mak, mekten kurtarmak; — Avustu a kâmilen Belgradi terkle S Sırblar, 'Tu Avus - Harp başlamak... lâzimgeliyor. reksizin hâarbe başla-- hücum etmek bizim kaç defa yapı ateş & harbe taleplerini alışmak leplerini kısmen ta, Navarir ve Rus bir harbe -razı yakılmıştı. Esaset sSiyaki münasebet. ler kesildikten ve her iki'taraf si âh -|küuvtetine mürnesat et. ferberliğe başladıktan sönra hârp ilâ Rus yardımınalnının kuru bir sözden, tatsız bir for- kafa tutmaklmaliteden ibaret olacağ drdır, bir hesatır. Fakat bu yardımın eılk|Bu. usül, milletlerarası hakuk çıkabileceğini de düşünmek Vâzım -İlarında yazılı duürsün; dir, Rüsyanın işe karışması demek, |varır. Bi umumi harbin zuhuru demektir. Av- |rupa milletlerinin boğaz boğaza dö-İten sonra, formalite kuru lâftı vüşmesine sebep olmak pek ağır bir|be ilkönce başlamak mesuliy Maddi ındanişimdiye kadar hiçbir. devlete başka vicdanen ez tır, Di-|dokunmamış bir 'vehimi behemehal|İşte Sırblar, har galin çıkacağı bilinemez. Mesele yal nız Rusya ile lacak — değildi men Sirbisi k 48 inci sağ 1914 de Avu: na kısmen red ve kismen müvafakat k hücumlar yapılara erek olmak. Birinci şıkkın- memleketin haysi yetine uygun olmadığı âşikârdır. İkinci şıkka gelinc hek Üzere ge. iş Olacağına ir kere silâh kuvvetine, ateş zorbalığına başlamağa karar verdik- mesul yettir. zararı den ibarettir, bin muhakkak oldu- ğuna kani ölduklarından ve esasen arasında|harbi kendileri istiyer düşüncelere İcipayetini hazirlar ci şıkkı ihtiyar(harp ilön edilsin edilmesin,' di "İna verdirilecek zi urya ültimatomu taraftan — Rusyanın Avust edere siyasi münasebetlerin kesildiği gü - bildi-İbaşladılar. Görülüyor ki (Finitlativee u inisiyativ), takaddüm mümi seferberlik ilân etti. Herhalde Rusyaya güvenerek ortalığı ateşledi. âşikârdı. Yalnız vevabında büsbü- tün haşin olmamak için münazaanın La Haye Milletlerarası mahkemesine| jtevdiine hazır olduğun: da bildir - işti. Bunda seferberliğini ikmale| vakit kazanmak düşüncesinin hâkim olduğu üşikârdı. | rafındadır. , duları 27 temmüz akşamı, benüz se- la beraber, harçket . edebilecek bir halde, idiler, Avusturya h ümeti, Sırbların seferberliklerini ikmâale va Sırb cevabini Avuüsturyayi mem-| Sit bırakmadan ve daha geç kalırsa 'nun” edemiyeceğine kani olan Bel -| (Sava) nehrini geçerken büyük bir graddaki Avusturya sefiri evvelce a)|Mukavemete maruz kalacağını düşü- dığı talimata binaen Belgradı terket-|"trek az çok hazır olan bu kolordu- ü. Avusturya bu neticeyi zaten üç| STla hemen Sırbistana girmeğe ka- haftadanberi gözönünde tuttuğu çi -|TAr verdi. Bu suretle Bel, hetle Saraybosna hâdisesini mütea .|rında ve Sava nehri üzerindeki de- kip harp hazırlıklarına başlamış ve|Müryol köprüsünün - esaslı tahribine fakat'tam mânâsile söferberlik yap-|Vabit bırakmadan bunu ele geçirmek mamıştı. Yalnız..Sırbistan hududuna| istedi..O zaman Avusturyadan Mücavir Kolordularının " mevcutları -| bistana - geçen nı tezyit etmiş ve bunları hemen halBeçidi olan bu köprünün Sırbistanı tekete büğlıyacak hale koymuştu. — İistilâ edecek Avusturya orduları içtü 26 Temmuz 1914 de - Sırbistanın|Pek ziyade ehemmi F Viyanadaki sefirine siyasi münase * üşikârdır. m)mr.vş.simıği tebliğ olundu. ve| -Ancak bu' demiryolile anavatanın bu da Viyanayı terke mecbur oldu. membalarından — istifade edilecek v 28:26 temimuz gecesi Sirb cevabını|ordunun her türlü ihtiyaçları temin aldıktan “ve- Sırb” seferberliğinden| oOlunabilecekti. Bunun için 9 wiğrz sonra Avustürya da umumi seferber-İmuzdâ Avusturya hükümeti harp $- Tik dân - etmişti. Sirb bükümeti hu -İlân eti ve bünü müteaki biz L Çat Mrerindexbukuklari bökümet Böziröceyekadar Ka ç D eT kezini zaruci olarak memleket içerİhareket yeria aat olan. kıtalarına Sinel Nişe nakletti, Hükümdar ile a.İve ; İı;ı Tmş““ verdi. “Artık söz ilesi elradı, hükümet vesaire kâmi-j —— v ara geçmiş oldu. (Devamı Var) bu tedbirler, her iki memleketin de ar tan yakından alâkadar o ::'Iımuııuı kendilerini toplayarak lanların küffesi, şimdiden ıiyll:' ve Sareye başvuracaklarını ispat et - maddi her ne - tedbir almak — lâzımı mektedir, Gerek İngiltere'nin, gerek . müstacelen almalıdı Kaç gü aî. Fransa'nın, Insanca ve iktisaden ne bü-|durmadan tekrarla S TE k membalara malik olduklarını hep bîlı)'ovı174 Bu memba! rdan, şimdiki ah valin icap ettirdiği veçhile d civa- re |tan peşine takılarak onun istediği tarafa Ha ni sür'atle, | sürüklenmek değil, bilâkis gelen tehli. : e mıh.d_c olunduğu — takdirde keyi vaktile sezerek onu, elden geldiği sins ÇU? cephesinde bulranın geçme -| kadar önlemeğe çalışmaktır, Bunu yap. zine ve vaziyetin dürelip bir muvazene mamak, kurbanlık koyunlar gibi lmp ;mııı olmasına kevvetle intizar edilebi- yun bükerek Mukadderata teslimi nef. B setmekten başk e Zaten garpteki bu fevkalâde tebli- başka netice :ı.lv::."':o:::ı" vi » yalmız. o tehlikelere - doğrudan| Belçika'nın üçer beşer çi öi döğrüya maruz olan iki n nün ferdasında, 27 temmuzda ateşe ve teşebbüs hep Sırplar, daha doğrusu Rüslâr ta — Hududa mücavir Avusturya kolor- ferberliklerini ikmal etmemiş olmak- * Fasıl — Cihan harbinin zuhuru ve seferberlik ilânı kitap- — Sir- - yegâne demiryolunun * yeti haiz olduğu <