8 Eylül 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Sinyor Gayda Ve Büyük Roma | İmparatorluğu G“ ale d'ltalya gazetesi . Din başmuharriri Sinyor yda'nın Akdeniz hakkında yaz dığı bir makale İngiliz gazete riyle italyan gazeteleri arasında münskaşalara sebep oldu. Geyda bu yazısında “İngilizlerin bu de hİZ üzerinde ne hukuki, ne de si. yasi hiçbir hakları yoktur. Asıl bak, bugünkü cihan harbinde, sırf kendi şahsi menfaatleri için değil, bütün Akdeniz havzasm - da bulunan devletlerin haklarını müdafaa ve muhafaza etmek için döğüşen İtalyanmdır., diyor. Sinyor, Gayda'nın, Paşizin ik» tidur mevkie geldiği gündenbe ri dâlma büyük Roma imparator luğunu müdafaa ettiğini biliriz. Geçenlerde, İtalyanın Osmanlı İmparatorluğunun vârisi olduğu nu söyliyenin de Sinyor Gayda vlduğunu unutmadık, Bu sel Je Akdeniz meselesi bahis mev. zuu olduğu nan alâkamız da çok kuvvetli oluyor. #-X ibver devletleri ötedenberi İngiliz €mperyalizminden şikâyetçidirler, Kendilerinin bu devletin e altında yaşıyan müstemleke devletlerini Kurtara, caklarını iddia ediyorlar. Sinyor Gayda kacak han har faatleri i in dövüşmüyor, Akdeniz havzasındaki devletlerin haklarını müdafaa ve muhalezâ n dövüşüyor. O hulde bu dev ler hak iddia edecek değildir. Fakat Ingilizle . rin bu deniz üzerinde ne siyasi ne de hukuki hiçbir hakkı olma, dığını söylerken, asıl hakkın İtal. yanın olduğunu iddia etmek kendi ileri sürdüğü davayı kendi isaniyle çürütmüş olmuyor mu? Habeşistan, Habeşlileri kurtar mak için mi istilâ edilmişti? Ar. İ navutluk, mast için mi İtalyan istilâsı al - tındadır? Arnavutlukta bir İngi iz idaresi n ga telerinde i “Cibuti, , “Nis,, nidaları da bi ralarda yaşıyan milletleri kur mak için midir? Eğer İtalya nız kendi şahsi menfaati için yal har. betmiyorsa, müstemleke devlet lerin büyük devletlerden birinin emperyalizmi altında yaşaması na muhalifse, her şeyden evvel “Trablusgarp ve Binyazinin, Ar - navutluğun ve elinde bulunan di. ğer müstemlekelerin istiklölleri. ni tanıması lâzımdı. üyük' Roma Imparatorluğu B gayesi, Akdenizden kovu k bir İngiltere ve Fransanın inirasına konmak olduğu gibi, bu havzada ve Balkanlarda yaşıyan birçok müstakil milletleri de bu imparatorluğun istismar sahaları haline getirmeyi istihdaf eden bir gayedir. Bu gâyeyi Halyan devlet » adamları, (gazetecileri muhtelif” elelak vik açik yaz. ibi, şümdi Gayda'nın neş son mia ii rettiği son m undan baş ka hiçbir mâna.ifadö -etmiyor. Hattâ bu münakaşalara iştirak ılyanın, Almanyanın müt ristanda çıkan Pester Devamı Sa, 2, Sü. 3 eden, tefiki İSTANBUL! Ankara süddesi Ne, 402 TELGRAF: TAN, TELEFON: 24310, 24318, 21319 SEKİZİNCİ YIL — No. 2. TAN EVİ İSTANBUL İDahil Bü iz UÜ, Rooseveliin şahsi mümessili M. Wendell Willkie Fiğ Me "Rommel'in Taarruzu Durdurulmuştur Eden Tehlike Bertaraf Edilmiştir Açılacak Olan İkinci Cephe İşinde Söz Ankara, 7 (TAN) — Bugün şehrimize gelen “Çok iyi bir M. Wendell Willkie, saat 17 de Amerika bü. | rahatsızlık geçi yük elçiliğinde yerli ve yabancı ajans ve basın | kinden mümessillerini kabul ederek kendileri ile gö. | şunu sö rüştü, Gazeteciler konferansmda Matbuat U. mum Müdürü S. Sarper ve Matbuat mü . dürlerinden Şekip Engimeri'de hazır bulunu yorlardı. Gazeteciler, Willkie'ye muhtelif sualler sor. ? dular. O, hiç tereddüt etmeden bu suallere şu cevapları verdi: EEE nu Reis Roosev , TE asaeaesesasesarasaemamamesi ilkine Garp Çölünde Mareşal Rommel Tekrar Eski Mevzilerine Çekildi! İngilizlere EZ İlk Teşebbüs Mağlâbiyetle Neticelenmiştir - Mihver, Takviye Alıyor Kahire, 7 (A.A) — Orla Şark) o Müharebe bölgesi üzerltde ha, giliz tebliği: va faaliyeti hafif surette arimış 5.6 Eylül gecesi, şimal kesimin) ır. keşif kolları faahyette | Alman resmi tebliği i Berlin, 7 (A.A.) “Tebliğ, ya Çenup kesiminde, seyyar kol arda merkez cephesinde .bİF er e AAA İOĞİdüşman hücumu püskürtülmüş - ği el mavin tarlaisı | tür. Pike bomba uçakları dün İp am, etmi ayin tarlal ' bölgesinin doğusunda düşmanın) giz top mevrieri İle. tank ve artçı müifrezelerine hücum. eyle, | KenYon top'uluklarını, Arabis mişlerdir. AZ” Devamı Sa. 2, Sü..6 İidnddi sü sin SE rim alklkndiz nikel, örüşecek “M. Wilikie Diyork : üttefikler Muhakkak Muzaffer Olac .—.—.—... in hissediyorum. Vazifem hakkında iyebilirim: ihver propagandası, Amerika milletleri a. la bir birlik bulunmadığını bütün dü, ıymaktadır, Ben, Amerika milletleri ara, sında tam bir birliğin mevcut olduğunu izah için hu seyahate çıkmaklığıma lüzum olduğu. Ankara, T(A A) — Amerika Birleşik devletleri reisi Roosevei, Sin şahsi mümessili Wendeli Will kle, buğün saat 14.30'da tayyare | ile Kahireden Ankarıya gelms tir. Wendeli Willkle, tayyare mey-| danında hükümet adına protokol umum müdürü hattin Arbel ile Hariciye Vekâleti kelemi mah | $us müdürü Şadi Kavür tar dan karşılanmıştır. Amerika bü.) yük elçisi Stein.hardt bağta ol . plak üzere İngiltere büyük elçisi | Knatehbull Hugessen, Sovyet Rusya büyük elçiliği maslahatgü 4 ost tlantik demeci. | pe-iltihak etmiş. olan devletler büyük ve orta elçilerile bu elçlik ler erkânı, yerli ve yabancı ajansi iarin busın mümessilleri de tay. yare meydanında hazir bulun - makta idiler, Wengell Wülkie'yi getirmekte olâr. tayyare saat tam 14.25 de meydan üzerinde görül. müş ve bir tür yaptıktan sonra merek istasyon binası önünde dur muştur. Bu esnada | kbsle gelmiş olan şah siyetler tayyai yönma gitmişler ve tayyareden inen Amerika Birleşik Devletleri «reisinin mümessiline “Hoş Geldiniz, demişlerdir. Amerika büyük #içi, Protokol umum müdürünü ve onm te Kiben de Hariciye Vekâleti Kümesi ba len müdürünü — Wahdell Wilirle'ye 477 Devamı Sa. 2, Sü. 6 aktır ; : ; ; ; ; ; ? relt'e bildirdim, AZ” Devamı Sa. 2, Sü. 1 | —ereseeiesee M. Eden Londrada Bulunan Türk Gazetecilerini Kabul Etti Times, Dikkate Değer Bir Makale Neşretti Londra. 7 (A.A) — Londrada bulunan Türk gazetecileri şere . fine bugün İstihbarat nâzirı ta. bir öğle Ziyafeti veril miştir. Türk gazetecileri bunu müteakip Hariciye Nazırı ME. den tarafından kabul edilmiştir. Akşam üzeri de hava nazırlığın da bir kokteyl parti verilmiştir. Haberler nazırı, öğle ziyafe * inde kısa bir nufukta Türk ga. zetecilerini selimlamış bu ziyasi ve Mısır'ı Tehdit - Avrupada Mütehassıslarındır., seyahat yaptım, Havada hiçbir irmedim. Kendimi her zaman . ii SOVYET TEBL in şimal batı ve cenup batı — > ekeiedele SETASI HA GAZETESİ M. Willkie Ankarada i Misafirimiz, Bugün Hariciye Vekili Ile Ğ EE ei | *ay4 çe” Mılhı Lüleburgazdaki Köy Enstitüsünü Gezdikten Sonra Dün Saat 16 da Edirneye Hareket Buyurdular M. Willikie, Hava Meydanında Hükümet Mümessilleri İle |; Başvekil Şükrü Saraçoğlu, Yarın Doğudan Ankaraya Dönüyor Amerika ve İngiltere Büyük Elçileri ve Atlantik Demeçine n Devletler Mümessilleri Tarafından Karşılandı! ERAT cihen hareket buyurmuşlardır Başvekil, Trabzondan Trabzon, 7 (A.A.) — Başvekili çal mülki müesseseleri ve bazı ima! Mink sen eeien öcal ya minen inni siker ei eneelinaness e Stalingrat Şimal . Batısında Almanlar Durduruldu | Ve Ruslar Bazı | Noktaları Geri Aldı Radyo, Askerlere Şu Hitabı Yaptı : “Bir Tek Adım Geri Çekilmeyiniz., Moskova, 7 (A.A.) — Gece ya. Fisinda Sovyet tebliği: 6 eylülde kıtalarımız Stalin * bölgeleri ile Novorosisk ve Moz. dok bölgelerinde G a şid. detli muharebelere en etmiş lerdir. Öteki cephelerde bildirilmeğe değer bir şey olmamıştır. 6 eylülde sona eren hafta zar. fında hava muharebelerinde yer de ve uçak savarlar tarafından tahrip edilen Alman uçaklarının sayısı 366 yı bulmuştur. Ayni dev rede biz 250 uçak kaybettik. Bal. tık denizindeki harp gemilerimiz. 10,000 tonluk bir düşman nakliye gemisi batırmışlardır. Sovyet ek tebliği Moskova, 7 (A.A.) — Gece ya. nısında neşredilen Sovyet tebliği ne ektir: Stalingrad'm şimal balısında Sovyet kıtaları Almanları birçok meskün yerlerden çıkarmıştır. Düşmana ağır kayıplar verdiril - mişti A7” Devamı Sa. 2, Sü, 4 Atlantikte —— Almanlar 17 Ticaret Gemisi Daha Batırdı İngilizler Duisburg'u Almanlar Sunderland'ı Bombardıman Etti Berliri, 7 (A.A) — Alman umu. mi karargâhı, asağıdaki hususi tebliği neşretmiştir: Alman denizaltıları, birçok çe tin savaşlardan sonra Amerika Bin doğu sahilleri açıklarında, At antikte ve Afrikanın bat sahil leri önline düşmanm 17 vapuru Lüleburgaz, 7 (A.A.) — Bugün buraya ge. len Milli Şef İnönü, buradaki köy enstitüsünü gezdikten sonra saat 16 da Edirne'ye müitevee. | Zocuğunuzu Mektebe Gönderirken Bir de ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Anam, Günkü bu Ansiilepadi sms mektep kitab. kadar ye ben ondan daha siyada Mizmder FIATI (8) LIRADIR TAN möemesesinde ve Buluneri vita serlarda Sefimiz ; 3 mişlerdir. Başvkilimiz, bilâharn Akçaabat ka zasına gitmişler ve kesi alk külesi tara, fından karşılanmışlardır. Başvekilimiz, beledi ye parkına giderek bir müddet kalmışlar ve ayrıldı halk ile konuşmuşlardız imiz, dün öğle. * lişarak bazı zi. Ankara, 7 (TAN) — Başvekil Şükrü Sa eieeeeaşakesasakkeeeesaşasesaseeaemeeeemin çoğlu'nun çarşamba günü şehrimize aydeti lâthaneleri gez» beklenmektedir, | NOVOROSİSK DÜSTÜ Stalingrat Önündeki Taarruz Gelişiyoı Son 4 Ayda 56 Tümenle 39 Liva İmha Edildi Mikyas - 4: 8,700,000 Petrol Bora yolu Novrosisk ile Karadenizdeki diğer Rus limanlarını gi üsterir hari i sayfamızda) Günler Geçerken Harp Zamanında Tütünün Rolü igara satışları yüzde altmış nisbetinde art miş... Azımsanamıyacak derecede pahali. (Yazisi a laştığı halde! Demek ki, keyif verici, zihin oyala, yıcı, keder dağıtıcı şeylerde pahalılığın sarfiyata tesiri olmuyor. Hele harp gibi sebeplerle dünya , insanlarda düşünce ço. hale gelirse paraya al f nizani: büsbütün bozulur, gelir, kafalar olan biteni kavrayamaz diran hiç kalmıyor. Tütün, vazgeçilmesi larından biri, belki de en mühimmidir. Hazır sigara Oları pek pratik şekle sokulmasının da yayıma tesir ettiği şüphe. sizdir. Bir katile asılırken cemiyetin son ikramı sigaradır; öfke. lenen bir adama “hele otur, yak şu sigarayı, çek biri iki nefes, yatışırsın!,, deri çbir ordu, askerini tütünsüz bırakmağa ya” naşmaz; harp esirlerine ve yaralılara düşmanın büyük Jütlu sigara dağıtmaktır; fikriyle çalışanlardan tutunuz, irgada kadar, işten bunalan sigaradan medet umar; bir hasta, sigaradan lezzet alınca nekahate girdiğini anlar! Bütün bu sebepler, bizde devlet inhisarındi bulunan tütün fiyatlarına, lüks cinsler müstesna, artık, harp boyunca zam ya , pılmaması lüzumunu göstermektedir. Mademki bu madde zaruri ihtiyçlar arasına girmiştir, fiyatları ikide bir arttırmak, âdeta, kendini ayıramadığı bir zevklen istifade yolu çıkararak halka kıymak gibi çirkin bir mâna Memleketimiz bir tütün ülkesi olduğu ve tütün ihracatı da yaptığı cihetle sigarayı yalnız pabâ, hya satmamak değil, tütünün ini de kullanmak lâzımdır. Mu. kavva paketleri birakarak en yüksek Amerikan ve İngiliz siga” Taları gibi bunu kâğıda sarıp vermek suretiyle masrafı eksillerek tütünün cinsini düzeltmek de mümkündür. Stok paketlerin tü. kendiğini yenilerin ayni iyi mukavvalarla iyi basiıda yapılma. masından anlıyoruz. Neden kâğıt ambalaj tercih edilmiyor da zan tarafma gidiliyor? Hükümet müessesösi olduğ sar idaresi diyebilirdi ki: “Mukavva kutuları, süslü kâğrtl, rak bunlardan yaptığımız tasarrufla içtiğin ek güç keyif ihtiyaç. nu batirmışlardır. Bu vapurların hâçimleri yekünu 108 bin tona baliğ bulunmaktadır. Duisburg'a akın Londra, TAA) — Resmen bildirildiğine göre, İngiliz hava kuvvetleri, dün gece Ruhr böl . gesinde Duisburg'da ve diğer yer isrdeki hedeflere hücumlar yap. mışlardır. Sekiz-İngiliz uçağı ge. retfen duyduğu sevinci bilditmiş SAZ Devamı Sa,-2, Sü, f kkilideni zle üne bafaza ettik.,, Halbuki hem fiyatlar yükseldi, hem malın einsi hem kutular çirkinleşti, bem tütünün uteşi söner hale gelerek kibrit sarfiyatı arttı; ayrica istenildiği kadar mal bulmak imkâm da ortadan kalktı. , memleketin yetiştirdiği şeker nüfu. tmiyor. Anladık, buğday rekoltesi azalmıştır. Anladık, müstehlik çoğalmış olduğundan gıda maddelerinde darlığa düşüL müştür, Anladık, Kara borsacılarla vurgunetların hakkından ge lemiyoruz. Fakst yurdumuzun en verimli, en nefis ve başımız. dan taşkın bir mahsulünü hem pahalılaştırmak, hem de onun bozuldü, ri dönmeimiştir.» A7” Deyamı Sa. 2,Sü,1 dali edi an İİ, kötüsünü sürmek için orlada bir sebep yoktur. Olsa olsa hatalı | bir idare sistemi ve bir değişiklik lüzumu vardır. Hiç değilse! müşteriye izahat ve hesap vermek lizimdir :