5 Ağustos 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

r a , (Çarşamba VAGÜsTOs 19442 TAN EVİ İSTANBULı Ankara caddesi No, 102 — TELGRAF: TAN, İSTANBUL TYTELEFON: 24310, 24318, 24319 —— SEKİZİNCİ YIL — No. 2502 Başvekil, Partide Kabine 'GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Programını Okudu Grup Umumi Heyeti, Saraçoğlu Hükümetinin Beyannamesini İttifakla Tasvip Hava Taarruzlarile Düşman Mağlüp Edilebilir mi? Amerikanın en — meşhur tayyare mütehassısı, bunun mümkün oldu- ğuna kanidir. Bu mütehassısa gö- re, eski istilâ taktiğine baş vurma- dan, karada adım adım yer ka- Zanmıya meebur olmadan, yalnız hava kuvveti ile bir milleti mağ- lüp etmek mümkündür. Muhare- bede hedef, düşmanin elinden si- lâhmf almaktır, Hava küuvveti ise harpte inkilâp yapmıştır. Çünkü, düşmanı, onun bütün harp kudreti- ni tahrip etmek suretiyle, doğru- dan doğruya teslim olmıya mecbur edebilir, M. Zekeriya SERTEL İngiliz hava kumandanı Ma. reşal — Harrison'un birkaç gün evvel Alman milletine hita. ben yaptığı ihtar hatırlardadır İngiliz mareşali Almanlara, müt. tefik hava kuvvetlerinin her gün artan bir şiddetle aknılara de . vam edeceğini, bütün Alman şe- hirlerinin bir bir yakılacağını ha ber vermişti. Bu ihtarı, Hamburg ve Duseldorf'un ağır bombardı. manı takip etti. Her iki bombar- dımanda da İngilizlerin en az beş yüzden fazla tayyare kullandık. İarı, geniş mikyasta tahribat yap tıkları, şimdiye kadar görülme - miş derecede büyük bombalar at tıkları anlaşıldı. Ayni zamanda Amerikan hava kuvvetlerinin de artık İngilterede kendilerine ayrılan tayyare mey- danlarına yerleştikleri ve pek ya kında günde iki üç bin tayyare ile Avrupa üzerine akınlar ya - pılacağı bildirildi. Hamburg ve Duseldorf bombar dımanları Mareşal Harrison'un haber verdiği büyük hava taar - ruzlarının başlangıcı olarak telâk ki edilebilir. O gündenberi İngi- liz tayyareleri Avrupa üzerinden gece gündüz eksik olmamışlar » dır. Müttefiklerin Avrupaya yapa- cakları büyük hava taarruzları ne netice verebilir? Karaya as. ker çıkarıp ikinci bir cephe aç - madan havadan yapılacak taar . ruzlarla Sovyetler üzerindeki Al. man tazyikini hafifletmek müm- kün müdür İşin dışından bakıldığı zaman bu suallere verilecek cevap men fidir. Almanlar 1940 da İngilte - re üzerine yaptıkları büyük hava taarruzlariyle hiçbir şey elde e- dememişlerdir. Alman taarruzla. rı hakikaten yıkıcı olmakla be - raber, ne İngilizleri yıldırabilmiş, ne İngiliz harp sanayiini tahrip edebilmiş; hattâ ne de İngiliz li. manlarmı işliyemez bir hale ge- tirebilmiştir. Bu tecrübeden çıka rılacak netice, bu defa İngilizle. rin de Avrupa üzerine yapacak - ları hava akınlariyle Sovyet Rus ya üzerindeki tazyiki azaltamı . yacakları, Almanları korkutamı. yacaklarıdır. c * * İ Halbuki mütehassıslar böyle düşünmüyorlar. Amerika . nm en meşhur tayyare mütehas. sısı P: de Seversky yalnız hava akınlariyle Almanyayı mağlüp et menin mümkün olduğuna kani « dir. O, Almanyanın İngiltereyi hava akınlariyle ıgıağlüp edemeyi şini şöyle izah ediyor: “«Garbi Avrupanın işgalinden sonra, korkunç nazi harp mâkinesi Ipımz &. dalarına ıılımaİ_i"ğ““ vermişti, karar *yizli de tufalfılıyordu. bir çabtap i makidesi kudtetli ve korkunçtu. Al Manli Gakârliığı'yda göze almışlardı. Ağir, Deyama Sa, 2, Sü. 8 , NY Bu Zaten bir istilf te$ebbüsünü gizle- meğe de imkân yoktu, Arada yalnız 20 miigk'b'ır geniz wardı. Alman harp Hu teşebbüs için bir çok fe Hatipler Takdirkâr Beyanatta Bulundular Başvekilimiz Şükrü Saraçoğlu, evvelki gün Büyük Millet Meclissi toplantısında, takip ederken < BASVEKİL $. SARACOĞLU Etti - Birçok müzakereleri : » £ Çocuğunuzu Mektebe ÇOCUK ANS Ahaıs, Çünkü bu Ansiklopedi ona Gönderirken Bir de İKLOPEDİSİ Mektep kitabı kadar — ve belki ondan daht ziyade lâzımdır. FİATİ (8) LİRADİR. , TAN 1 D h M Ithalât Primleri Azaltıldı Daha Büyük Bir Ankara, 4 (A.A.) — Ticaret Ve. kâletinden tebliğ edilmiştir: 25 mayısta gazetelerde neşredi! miş olan tebliğ ile bir kısım ser. best dövizlerle yapılan mübadele lere tatbik olunan primler ilga edilirken, mevcut primli dövizler tasfiye olununca ithalâtımız.üze. rindeki döviz primi yükünün de kaldırılacağı beyan edilmiştir. Tasfiye vaziyeti tetkik edilerek ithal primlerinin şimdiden bir miktar indirilmesi imkânının hâ. sil olduğu görülmüş ve ithalâtı. mızda ucuziuk ve genişlik gaye- lerine hizmet edecek olan aşağı. daki karar alınmıştır: 1 — Gerek Amerikadan ve ge. rekse diğer memleketlerden yapı lacak ithalât ile buna müteferri 4icari hizmet ve muameleler kar. şılığı olarak yabancı memleketle re ödenmek üzere mübayaa edi - len dövizler üzerinden takas li. mitet şirketince tahsil edilmekte olan primlerin nisbeti yüzde otuz beşe indirilmiştir 2 Tenzilâtit prim — tatbikatl $-8-942 günü — başlıyacaktır, Binaen- aleyh ticari hizmet ve muamelelerle akreditifli mi aalarda bu tarihten itibaren satın almacak — dövizler ve akreditifsiz. mübayaalarda ise, yine bu tarihten itibaren gümrüklerden çe- kilecek mallar hakkında yeni tenzi- Trabzon mebusu Hasan Saka'nın landı: .. .. B J Bugünkü Mecliste _Aııkanı, 3 (ALA.) — C. H. P. Meclis Grupu umıı.l mi heyeti bugün “4.8-1942” saat 15 de Reis Vekili muştur. reisliğinde top. Bir Nutuk Söyliyecek seğs eee kil etmiş olduğu hükümetin 'beyannamösini ökü. Bu mevzu üzerine söz alan 13 hatibin takdir yollu beyanatını müteakip hükümetin beyanna . mesi müttefikan tasvip edilerek saat 18,15 de top. | Cel &. 1 ve geçen top tıya ait zabıt hülâ üteakip sürekli alkışlar evvelâ muharip gruplarla olan arasında kürsüye gelen Başvekil Şükrü Saraçoğlu, ve bizi uzaktan yakmdan ilgilendiren siyasi hâdi. selere dair kısa izahatta bulunduktan sonra teş. münasebatımıza lantıya son verilmiştir. Beyanname etrafında tahminler Ankara, 4 (TAN) — Bugün saat 15 te toplanacak olan Büyük Millet Meclisinde Başvekil SŞükrtü Sa. raçoğlu hükümetin programını okuyacaktır, AgE Devâmı Sa, 2. Sü. 1 Amerikalı General Marshall İkinci Cephe Komutanlığına Tayin Ediliyor İngilterede Halk Hazırlığın Tam Yapılmasını İstiyor Mussolini, İkinci Cephe Açılmıyacak, Dedi Londra, 4 (A.A.) — Batı Avru- padaki müttefik orduların bir tek kumandanın emri altında bulun . ması meöselesinin birkaç zaman - danberi alâkadar hükümetlerin dikkatlerini celbetmekte olduğu öğrenilmiştir. Amerikan eksperlerine göre, ikinci cephe başkumandanlığına getirilmesi kuvvetle muhtemel 0. lan zat, general Marshall'dir. B_u yüksek makamm herhalde en Zi- yade ehliyet sahibi olan bir şahsi yete tevdi edileceği muhakkakt!r Bununla beraber her memleketin ikinci cephede kullanılabilecek as keri kuvvetleri miktarının son ka rar üzerinde biraz tesiri olması da tabiidir. M. Hull'in sözleri Vaşington, 4 (A.A.) — Harici. yenazırı Mr. Hull, gazeteciler toplantısında ikinci cephe hakkın daz” Devamı Sa. 2, Sü. 7 Yıl. Ankara, 4 (TAN) — İstanbu . lun fethinin 500 üncü yıldönümü ne ait hazırlıklar yeni bir safha. ya girmiştir. Yarın Maarif Vekâ. letinde bu maksatla İstanbul Va- li ve belediye reisinin iştirakiyle mühim bir toplantı yapılacaktır. Bu toplantıda 1953 senesine ka. dar geçecek zaman zarfında kül. tür. sahasında yapılacak hazırlık faaliyetleri tetkik edilecek ve mü him kararlara varılacaktır. Bir taraftan bu mühim yıldönümünü “ IstanbulunFethi n - -rz Bz Dönümünde Şehrimizde Milletler Arası- Büyük Bir Serginin Açılması Düşünülüyor bir hareket ve tesbit kaynağı ha line. koymak suretiyle imar sa. hasında. atılacak adımlarda tet. kik edilmektedir. İstanbulun ima rına ait plânm muayyen kısım. ları bu müddet içinde başarila . cak, büyük bir milletler arası ser ginin esaslari hazirlanacaktir. İs tanbulun otel gibi ihtiyaçlarını ta mamlamak, İstanbul ve memla . keti turizm sahası halinde geliş. tirmek için bu yıldönümünden is tifade edilecektir. £ & Haydar Aktayın . PSi Cenaze Merasimi ğ Eski Möskova Büyük Eiçimiz Haydar Akfay'ın cenazesi dün Mmerasimle kaldırtlmıştır, Yukarki resim bu mer asimden bir imtibal tesbit etmektedir Tafsilât İkinci sayfamlizdadır, Tâtlı primler tatbık olunacaktır, Kararın ehemmiyeti Ankara, 4& (TAN) — Hükümet her nevi mallartn her nevi istihsal tevzi ve naklini kolaylaştirmıya çalışırken #halât eşyasını da ucuzlaştırmak po- Hitikağma gittikçe kuvvet vermekte- dir, Ticaret Veküâletinin yeni bir ka- rarından anlaşflacağı — veçhile dolar, kuron, İsviçre frangı ile yapılan mü- badelede i#halât primleri ©6 48 den ©, 385 e indirilmekte ve bu eşyantn memlekete daha ucuza mal olması te- min edilmektedir. Bu ucuzluk şimdi- lik *6 13 nisbetinde ise de ithalât primleri yakında tamamen kaldırıla- cak ve bu suretle serbest döviz ve akreditif ile yapılan ithalât eşyasinda yakında daha büyük bir ucuzluk gö- rülecektir. Yalnız dolarla yapılan se- nevi ithalât 15 milyon dolart geçtiği- ne göre ithalât primlerinin indiril- mesindeki ehemmiyet meydandadır. İthalâtçılar meselâ, evvelce bir İs- viçre frangına 45 kuruş 44 santim öderlerken şimdi yalnız 41 kuruş 44 santim veraceklerdir, Öğrendiğimize göre, hükümet ha- riçten mal getirlilmesi için mümkün olduğu kadar müsaadekâr davranacak, bilhassa eszasi? maddelere geniş mik- yasta akreditif açtıracaktır. Karadeniz Rus Filosu Ne O_Igcak? Rusyadaki Harekâtın İnkişafları Bu Meseleyi Tekrâr Ortaya Çıkardı ——— Berline Göre, Filonun Barınabileceği Rus Limanı Kalmamıştır Stokholm, 4 (A.A.) — “Havas,, Don nehriyle Kafkasya arasında cereyan eden harekâtın inkişafı dolayısiyle Rus Karadeniz donan masının mukadderatı günün me. selesi halini almıştar. Şimdiye ka dar uğradığı kayiplara Tağmen donanmanın hâlâ mühim bir kuv vet teşkil ettiği Berlinde kabul edilmektedir. Yine ilâve edildiği. ne göre bu donanma için şu üç keyfiyetten birini seçmek zaru . reti vardır: Kendi kendini batırmak, taraf. sız bir limana iltica etmek veya. hut teslim olmak. Harbin başında bu donanma şu birliklerden mürekkepti: # Devamı Sa. 2, Sü. 6 Bu Primler _Yukında Tamamen Kaldırıldıktan Sonra İthalât Eşyasının Fiyatlarında Ucuzluk Görüleceği Bildiriliyor Sovyet cenup orduları başku SOVYET-TEBLİĞİ -Kafkasya Muharebesi Gelişiyor Reuter'e Göre, Rus Cephesi Yarılmak Tehlikesine Maruz Moskova, 4 #A.A.) — öğle tebliği: 3 Ağustos gecesi kuvvetlerimiz Kleskaya, Similinskaya, Salskz ve Kuşovskaya çevrelerinde düşman la çarpışmalar yapmışlardır. Cep. henin başka kesimlerinde bir de. ğişiklik olmamıştır. Kanlı muharebeler oluyor Moskova, 4 (A.A.) — Öğle üze ri neşredilen hususi tebliğe ek: Kleskaya bölgesinde —meskün bir mahal civarında tankların hi: mayesinde İtalyanlar tarafından yapılan birkaç taarruz geri püs. G37 Devamı Sa, 2, Sü. 4 Sovyet mandanı Mareşal Timoçenka ALMAN TEBLİĞİ Voroşilovsk Hücumla Zaptedildi Seri Ordu Teşkilleri Bir. Kaç Noktadan Kuban Nehrine Vardı Berlin, 4 (A.A.) — Alman or. dulart başkumandanlığının tebli. ği: Azak denizinin şarkında Al . man tümenleri kısmen inatla mü cadele eden Bolşevik artcılarının mukavemetini kırmışlardır. Setvi ordu teşkilleri ve kıtaları cüret. kârane bir ileri hareket neticesin de birkaç nokada Kuban nehrine ulaşmışlardır. Bir endüstri şehri olan Voroşi., lovsk evden eve yapılan- şiddetli bir mücadeleden sonra zaptedil « ava teşkilleri kaçmakta olan düşmari kollarına tamamiyle tah # Devamı Sa, 2, Sü. 6 Günler. Geçerken Yola Sokulac REFİK ması hakkı HAL iD liğinden doğmuş KARAYİ rı arasında kök s ve “el'aman;, cıları ile ayda birk. sa onlarınki bizimkinden eksik d almaktan çekinmediğimiz halde malıdır; cinsiyetini hesaba katm: Yol vergisinin kazanç Nasıl lüks apartman sahibi ile k sürütenle yirmi beş mek lâzımgelir. şü gerçekten ğil öteki kadar mayış. daha ziyade yeri mın tabanı asfaltı dava kundura bile verse yeridir! saracağını sevinçle okudum. Her yıl tahsildarı gelip de altı liramı çekerken içimden derim ki: “Peki amma, neden şu karşıdaki bayan doktordan veya Bayan piyango bileti satıcısından, hele kürkleri, yan Bayan Senlibenliden bu vergiyi < da yürüyor; hattâ koşuyor, herkesi koşturüyor. Kazançsa -Ailah arttırsın. onlar da kazanıyor; şehir nisbeti üzerinden alınması ise bakımdan doğrudur. Amma dersiniz ki: “İnsan zenginliği dere. ceside mi kaldırım aşındırır?,, Hayır; fakat yol için konmuştur, yol ayakkabı ile yürünür, o halde ayakkap. larr fiyat seviyesinin o vergiye ölçü teşkil etmesi pek ak Bir Vergi Yol vergisinin kazanç nisbeti üzerinden alin. ında bir müddet önce ortaya at. tığım fikrin - ister yazımın tesiriyle, ister kendi- bulunsun - hükümet makamla. aldığını ve yakmda dal budak belediye ziyafetleri, elmasları, amanları aç bin lirayr para yerine saymı. almazlar? Yürümekse onlar ve belediyeden faydalanmak- eğil, fazla! Herhangi bir vergiyi niçin, sıra yol vergisine gelince mali durumunu hiçe sayıp bir insanda dişilik veya erkeklik ara. alıdır?,, her fakat mademki bu vergi tabiidir: ulübemsi bir evi olan ayni ver. giyi veriyorsa -harpten önceki hesapla. beş liralık bir kundurayı liralığını gicirdatan arasında da fark gözet. Hem, zaten bilirsiniz ki, kesesinde parası bol olanın yürüyü- başkadır; öydesi tuttuğunu kopardığı gibi bastığını da ezer ve çökertir. Cebi delik ise ürkektir; adımlarını kabil de- sert ve sağlam atamaz, bundan dolayı da yolları kolay kolay aşmdıramaz. Halis İngiliz köselesinin kendisi aşın. aşındırdığına şüphe yoktur. Yoksul ada. değil, asfalt onun tabanını eritir. Yürümekten zarar eden fakirlerdir. Hele kaldırımlar bozük olursa «ki böylele rinin mahallesinde çok defa yollar bakımsızdır - lediye fakirden yol vergisi almak nerede, ona tazminat veya be. o noktadan be- TERGL — e K