1 Temmuz 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
DAR | Zemmuzun Türtüye Esnebi 1400 Kr, 1 Sene 2300 Ki 70 * #Ay is «0 » OTM iade 80 * MN gep Adren değiştirmek (25) kürugtn 1958 Dünya Petrol İstihsal isin VDEN Dili Benimsemi Hakkı Yazan: ULUNAY ,eçenlerde tanınmış — fıkrac muzdan biri “Öz türkçe,, bakı öl ele alarak “Edebiystr cedide,, nin | era eğe 35,927) 433 deite başılarından Fsik Ali'yi baylice iğneledi, Fikret mektebi, edebiyetı z Temmuz, Bir Başarı Azminin Bir R | gi e) le 2. g2 ii hs. mbolüdür. Her “Türk Denizcisi el 20,859) tansimatçılarla peyrevlerinden ku: 25,864) 9.51 mg olmakla beraber lisanda sadeli - Man ası Ali YE ' 7 senn | 3 Z: 173, 166) 636 Nb Armrklğ Mısırda Başlıyan 3 a £ — B G6 K Se Meydan Muharebe y “ağ Sünü Kutlarken İçinde ME | Jae Mapa Kullan Pp Yazan: M. ANTEN dilen Marsa Mattiçaret Vek eri tarafından sal, men İnci isleri in), imiş olmasına ra sırı kurtarmak hususundaki & nin kaybalmadığı ve Londrada binlik havasının es tedir. Misir topraki mekte o kkında m müttetik kuynaklarından pek az may » verilmektedir. Ve İngiliz kayna i e Paha Temmuz 926 1 şidgmlletleriyle müsavi haklara mâ ni göre Marsa Matruh sengi çök Geâiğ “bir dahağı barpler olmaktadır. Bu harp diği bissedi. nda cereyan bun, oldaği iki barplerin biç birine benge, kıyılarmda ve iran! bir vaziyet yoktur. ermis time Merka zam İ afansiyle şu "Vatandaşlar, ba bir ben itibaren kabı aj hakemi duk, Artık kandi kıyılarimızd. yatı kei 71 kend Türkiye nda da ik külmranlığı sahip olâcağı bir k günü ğunu kabul etti biri aça an deği, Türkiyenin sahillerinde ecnebi ge giliz kuvvetleri Matruhu boşaltırke: ıriyacak ber şey, Cirağrhill general Avchinleck'i ordu, kumarı idiğmiştir. Misa ları da, buluna ok mik İngilizlerin büyük hazışlikları zamamdi tahrip etmişler heder çakan İmanlarda yabanez dr dbşmanım ı4lar'iş görürdü. Çünkü, Osmanlı im vorluğu, bilhassa meyrutiyetler g vel, deniz ticaretinin bir millet için eyledivlit edebileceği büyük refahı, sivasi kişafı hiç takdir ede isin (8 istilâ devrin et yâpmak ve mal Taşımak hakki imtiyaz şeklinde ecnebilere işerketmişti, (Kanuni Süleyman) ile ransa kral (Birinci Fransuva) ara tamalayında 1538 -deekdediler rmukaveler x Matüi gibi çok kıfTaralern birbirlerinin “memleketle eri hemedibde emtia alp #atmı ve bunları derek geriieberreb ve bahrem nakle"'meran)kılm nörkesi büyük hayrete sdetn sin Bü muys üzerine. ele İzah gran 3 ke daktik hataları — m ve kam fırt rın bakind oldağh'bir mevsimde niş askeri hareketlerin olami ındalki kanaat » Düşmarin.k ni iyi Besap “edememek - g szyant ardalarının. mağlfbiye e Töbroğun evvelki mu yük bir-rol eyniyan Yeni :Z4 ya âskerlerimin kendi lafam— etmek dizere 1ng! göyretini ge lordudan bekle refik kuvvetlerin kumanda nin tesis edilememesi a e:plarla müdalan “vaziyetinden & bir tanitur vaziyetine halâ geçl sebeplere ihtimal diğ Üc ilâve etmek icap ede, Netice Ne Olaci General Achinleck'in. Muzur anıp Kürtaramiyacağı, hakkımiç r ikin verilemez, Ronin zlerin tank kuvvetlerini ip k için bütün gayretiri -seiği ta kendişi için tehlikeli olak £ süratle ilerlediği, Togilime vole kuvvetleri hası a ite «le karşı koyacak derecey yadan kati bir harbi kabel etek madiyen geriledikleri anlar.) Hissediliyor ki. Mısırı büyük mi gereral ürk ve tayyare a bağtıdır. ce yapılan tahminlerinine olarak Marsa Matruh düştükten m im de | i hasıl ağa) #strmn -kayıbı hiç şüpbesiğitte. fikler iğin büyük bir darbe 46 ede rektir. Mardan sonra Irak veriye de mmihvercilerin eline mehi daha büyük bir felâket olaca, Fa kat Kızılordu mevcut oldukça, re Avrupanın karşısında taai için ma taşı olarak dıkca silühlarr bütün meler düşürmesi. Bu. rüya mütekabiliyet efâgi Üzerine bir anlaşma idi, Fakat o #N4 ya yaylımış olan Osmanlı İmparatorlağunun #shitlerindeki vün at, Fransaya bahşelilen imtiyazm gk mhalönü anlatmağı kâfidir. Pranstrlara verilen bu imtiyaz, pek çabuk tevsi edildi, Ve Fransa'bıytağı altnda çalışan İngiliz, Portekiz./İs ptrya, Katalonya, Sici'ya, Arko ve Rağoralılöra dp teşmi! edildi, Bilâha- re yapılan İSRİ, 1507 ve'İb08 tarihi kapitülasyonlarda bu haklar tepit vE İngiliz ve Venedik gemilerinin de kendi bayraklarile bu haktin istitade etmelerine müsaade edildi, ** Open. imparatorluğunun. bi gafleti, Türk milletini, y icareti gibi velmâ bir refah kay n mahrum etmekle kalmadı, işahiirzr da tehir etti Deniz yatı, yalnız kolayca emtia müba- delesini temin etmekle kalmaz, bir de Giri: mübadelesi meydana getirir ki, satvetlerini milli inkişaflarıam erkân başlamasına medyun olan milletler bu inkişafı ancak deniz tcaretlerinin vüsati, sayeşinde elde etmişlerdir. İmparatorluk deniz Sitareti işle ğe bu gafleti yaparken başka mi ler. denzden gelen Tela we İki marile aramışlar ve kendi evbotaj haklarını tevsie kalmışlardır. İngiltere, 1651 de neşrettiği seyri sefsin kananile İng; e ithal olur nacak her nevi emliamı yalnız İngi. liz bayraklı gemilerle getirilebileceği kararımı ilân ediyot, Fransn ise, Kon varsiyomun 1793 kanumile ihalâe eş. yasının Krinsaya naklini - eşyanın merşei olün memleket vapnrları vü tesna » Fransız gemilerine hasreli yor ön. (Bu mevi tahdidat İngilterede 1888 ya ve Fransada 1873 e kdar tetini yabancıya tahsis eden Osmanlı imparatorluğunun bu gatleti hnpara. tirlukle beraber tarihe karıştı, Lozan milletin üzerinden bülün iktisadi esa. ceti kaldırdı, Lozanda, istedikleri için değil, mec bur oldukları için imtyaz'acdan vaz Eccen ecnebiler, her sahada olduğu da ös ba. —— Yazan: — vie sarıcılIğımıza züphe Senelerce ü- mitle beklediler. Ve Müfit Necdet Deniz| sikiy vi Kd Va sardığı gördü “irk ticareti bahriye | dilo “* imihuriyete 34502 safi tonilato) & 1 temmuz 1026 da bu file 76507 enli tonilâtoya çıktı L rumıza tama Pakat iş büyük ve zordu. Elimizdeki tekmeler küçük ve köbneydi, Bütün memleket Yimanları emtia İçin kâfi aipbarlı, yolcu, fgin bol kamlerla vi. pür istiyordü, mediler, hiç bir yabancıyı ken; ne güldürmediler. ** temmuz 526. Türk denirei min şahlandı tarihten bir fki sene sonra, ticaret İilemüz artık dahi nakliyatımıza ta mame eşvap verir bir hale gelmiş ve yoldu nükliyatinda konfar tanın pen temin edilmişti. 928 senesinde, Atatürk, İzmir vaparunan hatıra def. terine (güzel ve rahat bir seyahat yapi yazarak Seyrisefaini tak Gir ediyordu, 1 temmez 935 da tlenret filormisun gayri safi tonajı 197780 tonilâroya bulmeytn. O tarihten sonra Denizyol Tarıma iftihak eden 6 yeni gemi ile bu miktar 200 000 gayri sali tonilâteya Geçmiştir, 1939 da rrmarlımması hi - Z:m gelen gemiler vaktinde smarlan #3ydr bugün filomuz 250000 töni'üto ya yilkselmiş olacaktı, * * temmuz 926. deniz ticaretimiz tarihinde bir mebdedir. Liman işlerinin temamile Türk ço cuklarının ellerine geçmesi, Yüksek Deniz ticaret mektehinin kurulması sanayli bahriyenin inkişafı, mabâul ve iki üç millete has telâkki edilen tahlisiyeciliğin muvaffakyerle — baga. rılması hep bü tarihten sönradir, Eskiden ecnebiler tarafından yap» lan'bilttin Timan Bizmetleri en küçük teferruntına kadar Türklere geçmiş ve Ilman Geretleri eskisine nazaran 1936 da yüzde 45 ten 68 de kadar w. easlatrimeştır. Haliçte eski tersane fabrikalarile Şirketi Hayriye tezrâh. lsrt, gemi tamiratından başka gemi inşasına da başlamışlar ve harp bay Ismadan evvel bu iş çok randımanlı bir saihiya girmiştir. Şirketi Hayri yenin son insa ettiği vapurlar, Avru padan gelmiş, eşitlerinden pek ayırd edilemez Memleketimizin keryıları sayren dü dükleri, feneeleri enkaz şamandırala rı: radyolarlarla takviye edilmiş ve be suretle yalnız milli değil, beyne, milel nakliyatın da selâmeti için çalı. sılmıştar, * irk milleti, ker zaman denizi gevmiş ve denizde harikalar ya ir, Ak, Kara ve Kızıl denizler Türkün kudretli donanmalarına ram olmuş, asırlarca birer iç deniz hal de kalmıştır, Eğer Osmaniz fmpara « torluğunun gafleti olmasaydı da bu satvetli donanma kudretli bir ticaret filosuna destek olabilseydi, impara » torluğun talii pek başka olurdu. Artık 1 temmuz, bir başarı sami pin bir sembolüdür. Her Türk dens cisi 1 temenuzu kutinlarken, deriz ti caretinin memleket | meli ve içinde yeni bir hızın ateşin yakmahıdır. karşı Ylâç olabilir eler: Bam $ elin Farlire Ümerikdee ger) ER RON PETROL HARBI Almanyanın Uğrunda Sayısız Adam Ve Para Harcıyarak Bir Yıldanberi Erişmek İstediği SARMISAKTAN DEVÂ OLUR MU? Sarmısağı kendi kendine ilâç diye yemek hiç bir vakit Sayın okuyucularmmızdan, İstanbul da Şişlide Bay Murat Sertoğlu, bu sıcak mevsimde. her medense - sar. mısaktarı söz açılmasını istiyor, hem de sarmısak verem hastalığına devi olur mu, diye soruyor... Sarmısak kokurunun mikropları t. lef ettiği şüphesizdir. Sarmısağın ko kusunun teneffüs yollarmdan çıktığın ör da herkes bilir, Onun için, tens. füs yollarından çıkarken verem hasta lığının mikroplarını da telef eder, & ye düşünenler de çok olmuştur... Fa kat bir taraftan da, #armsak damı lardaki tansiyon üzerine tesir eder İlkin tansiyonu döşürür, sonra eski. sinden yükseğe çıkarır... Veremli hastalarda da tansiyonun me çok mesi, ne de çok çıkması arzu edile cek sey değildir Çok inerse riyade dermansızlık getirir, cok çıkarsa Kızdan kan gelmesine sebep olur, Or-|$ dan dolayı sarmısağın verem laa ğine karşı devâ olduğu modası çoktan geçmiştir Bunun gibi, tansiyon fazlalığına kar | # sarmınak yemek de iyi bir gez de #ildir, İlk günlerde tansiyonu düşür se bile sonradan daha yükseltir. Sarmısak, yerine göre bir hastalığı Fakat onu ancak hekim kurlar doğru olmaz, Bence, sürmesak, geceleri evlerinde kalmak İstemiyen ekekleri evde kal, mıya mecbur etmek için devâ olabi, lir, Bir ev kadını, eşin! mız başma çıkarak misafir gittiğinden ikşam yemeğinde yeğifeceğ pa biraz çiğ sarmısak Sarmısak kokusu, mâni olacak en iyi çaredir sarmısak insanı tatlı tatliş emet kasımdan uyku gelir Yine saym okuyucularımızdan, tanbulda Y, Hayri, il verem hastalığına tutulduğunu ve ay. da bir dela hava aldı gerer ÇAPA KIZ MUALLİM MEKTEBİNDE il başka bayanlara derize girmek, Bir Hedef: BAKÜ nkü harp, tankıyle, tay- siyle tam bir makine i olduğu içindir ki, pet. kıymeti. mühimdir. i tarafın da tank, tay- yare, tayyareci ve asker ka. dar bu maddeye de ihtiyaç- ları vardır. Nitekim, “bugün Alman ordularını Sivastopol üzerine saldırtan sebeplerden biri de Kafkasyadaki petrol kuyularıdır. Bu sebeple de- mokrasilerin ve mihverin petrol vaziyetini yukandaki harita ve dö * İhaftada bir gün olsan denize giremez im, diye soruyor. Bu mevsimde şöhesir. pek keyifti bir şeydir. Fakat Bay Hayri, gazete rduğu şeyi, kendirini tedavi eden , hekimden sorarsa dah iyi eder, gösteren | Hızın Ateşini Yakmalıdır r Si AA ; , m yan tabirler kallanmağı “şür ko" anlaşılmamalı, en Hüramlu bir sebebi gibi telakki etmişlerdir. Pikreme, Cenapta. Faik Âliğe çok hazmı güç kelimeler vardır, Faik Âli nin ve devrinin bu bakımdan tenkidini haklı bularum, Fakat bir şuirin ken di kendine Hsunm arasına sokulan ve aslmdaki hüviyetini eeybeden ke. limeler bahanesile aforoz edilmesini doğrü bulmam, Edebiyatı cedidenin laşannı" igin ortaya attığı ömürsüz kelimeler başka, lisanın benimsediği tabirler yine başkadır, Meselâ Pikre tini “Bomba, kullandığı i a9kırı geldi ki şeklini saldı, tire emtalmuşa döndürdüğü için unutuldu gitti. Cena ben “merraha,, sı kimseyi yelpözeden var geçiremedi, Buna mukabil dilimizde bir çok as. W yabancı kelimeler. -Gardır ki artık onların İştikametini arameğı bile sait n hakiki mil ve tamamen Tü ssrrlardan beri, tabi'yetli kamınlarına uyan #kte değildirl, “Testere, dediğimiz zaman bunun selı “el bıçkısı, demek olan farsça dest erre,, olduğunu hatsrımıza bile eyiz. Onu öyle benimsemişizdir ki ondan masdar yapar, #lil yapı İrt ederiz. Bu her fisanda böyle: Her hanı ncı lisan kolay kolay diğer bi nun için bir çok hattâ fiziyolijik mec. İburiyetter v. ek dili ancak leb çesine, şivesine, a uygun olan İtabirleri alır, be ita icabeder İse telaffuz iğ palarını da alt İresmi kitabete verilen isimdir, İcemi yaptığımız gibi “Inşa yapı ihanasma gelir. Dilimize giren böyle kelimeler her şeyden evvel ken dilerini ana dilin tamamen tahakkül üne bırakırlar: “Randeva,, kelimesi, in caki tabirile tam karşılığı olan id - 4. mülakat, tutmadı, * öyle bir yerleşti ki bir kı bir erkek bir İkndma: randevulu olur musun diye soruyor » du, Ve bu fahiş galat beni hiç rahştets etme Hiç bir Tisan bu tahakküm ve Be» aimesme halkından vaz geçmemiştir, iile iki misal daha: İstanbullu bir ram karısına şöyle bağırıyordu: — Fere tos mendilimi, t9 to paltomm, Bunun paltomun cebindek mi getir demek olduğunu çin Sokratın torunu olmağa ilzam yoktur, Atap “müsterâhe gitmek, manası na olarak "tefa'ul,, babından “tekabi bün,, kelimesini kul Mt “ kabine, den "k, b, n, olan e yansuru,. gibi “kabene yakbüni bal gibi tasrif ede: Bu itibarla artık dilimize mal olan kelimelerde zorla bir yabancrlık vara - mak dilimizin benimsemek ve benler sediği İngati İstediği gibi kullanmak hakkını: inciten bir görüştür. ye dokunan iğne darbesi dil n pek mühim bir faslı da ya Deniz Yarışları g'İ, deniz ticareti sah: sarmısağın ber t 2 tertip edilen Körez yz kendinssetir - - i kayağı yarışları» bügün Yazan: FRANÇİS DE CROİSSET Çeviren: ULUNAY li en $ e e Yarışlar gitrikçe daha fn sekte devam ettikçe Orta $ ma Almanyaya bi k R syn ak harbi uzatmağa mütte| K mi kleri daha büyük fedakârlera kat) Modaya lanmağa, daha büyük irt ya lenin mavaffaeti ile br surette ilgilidir Burun , Mn via Büyük çuvaklan bain |bir zaviye teşkil ederek dikilen ( teiflamm halkali? vücudö manmıst'u kam. da hava kuvveti göndermen in ,|ve YeSSİ bir kafe Çıkıyor Bir. #İydanın Karşısında Mangust o mabvi - İçiliyacağma küçücük gövdesine sari” giltere geçen persembe günüddo taz | yılanı... Bunun ehemmiyeti yale; Fe-İ yetle saklertyor. Kactyor; takat fas |larnke sikrvor, seker, uhktyor.. Hay yare ile, tekar o büyük fakir düdüğü bırakarak elini bir-| ie hemen yakalıyor. Bu sefer kaç-|vanm gözleti mini min! bir kan le e küçük tuluma daldıriyor; birİma möyett yılına geliyor, Bir babi) kestne dönüyor Sımsıkı serilmiş vö. hokkabaz çabuklağiyle- dövüşken ta- | süretiyle bir Amerikol kadına doğru | cnda» ölüyormus gibi: yan tarafa dü- |, “© İmren arak kedinr'deli gibi koşturuyor. İsüyor. #ktinmdn riâyet eden (a- |netirleme eski menanirdan. Oğreme J bir çay siyereti wertimiğtir. Je ir kol uzanıyor: Fakir elini Nag”|kir birdenbire üklsini birbirinden ş, | Nebahat meklesin karipcesi buki: ey m e İn vap kep tem Rilki » Tikkimin dişlerini ge yor, , İ e yü. gym, Vey > EE Gİ Yele eler > Med yarilan yerinden yakaliyor.| Rikki - Tikkinin ağzı burnu kan eki mezunlarından Pezzize: | « Kası Si 1 düşmanı A nin ülkü baklındek! | düşünceleri birbirlerine — çok | içinde, K aksın karşı karşıya tu -|çarak sağa sola Hireven dili ile siy: - ii e ediyor ve nefes alıy iyen Gül kanı masala şimşekler NER Fakir Nagı böyük torbaya, Rilçki - G 4 bahesin Tükki'yi de küçük torbaya daldir; Sinemasında Sini 377/942 Cuma Akşamırdan İtibaren: Bütün Dünyanın Takdirini Kazanan öper) yar. Büyük Sanatkâr Prof. ZATİ SUNGUR |. bulunmutur. Nam. | sinin Üstünden < dişlerini © geçirecel olayorlar, seter. yarn katile b bire | Nag bir yatdan kafesmi kurtarmak) Diyor. Yarım dolarla en tene yi-| Memnun alisiyan Amerikalı gider. Temsillerinö basli yacaktır. Numaralı 1230 dn Şişli Ameriker ha koltuklarınızı hemen tedarik ediniz. Yi ie ketirlermi bele marn wstitüzüyü | için silkeliyecek, bir yandan da bir) tan efinilebileceğ! (icin Amerikali,|ken homurdanıyor” * ve bu İvçapan karbucı, gibi olan hâlkalı vü» | haklı olarak gazarlk ediyor e EM Gi — İsi ş “Taraça bomboş! akip cenâze namazi k İırdi Telefon: 60821 İ rnokapa gerdek Mi 5 evesir i Tefrika No. 30 ğ çifte erkekler, 16,36 N 1643 iki cia Çapa kız saat 1430 du Toplantıya — mektebin es mezunları iştirak etmiştir, , türetmen — okulun» dün pbildirir b ekip etmiştir, anıt yapılmastır. | N isis ve epi) Bundam'sonra yeni merimlar Kas i b sade r ar piyesini tersi etmişlerdir ei Temsil 19 de bilmiştir. Bündan Taksim Konferans salonunda toplanan mi varda ar m 4 sekiz yüze vekım misafire ga apk yarıylarda Ge emeli teskl güreş) ve son ver agoramda bayEk pir srsş pemba gözlü,” çok bu hay- Sivi burunlu, İ Tahiliye Vekili Kur(ören |töylü bir kediye İ varan muh İvar, Kalbim çerpti yılan düş- mani bir olduğunu derhal ) — Dafliye Ve. |tantdir.” Biliyorum k! “Kipling, in ikallardan biri bir deler 8- üzer, burk Giyaşsı | saheserindeki Rikki - Tilki, gözleri| tarak bağarye giderek ;ure gi kevilerm,, gibi yanarak yılan) — Birük dövi ge saldıracak, Kafasma kukulete- | fi Kaymakam Namatleri İle Görüştü irin m ğe Bununla #övüşmüş dire adar ni diyle "mangast, un gövdesini kam Fakir vam oluyor. Güreş Yaşlıyar, İnatçı Mkayıtlığım satici se Hiç de böyle ölmad;| Hasrmlar. telimeta riayet etmiyor- | retini kırdı, Gakildiler. y 3 Şust'un, me de o Kobrw'nin|ier. Zira RIKKi - TIkki bir hamledelpek güç olan sey: İrik sarı e ala lk al dikkatle okumadıkları pek | Naz'a saldırıyor; tam “yanın İm mak üzere gil HALİDE PİŞKİN Beraber Sonra fakirin de hile ettisirik ensesinden İsiracoğma iini mini | yapmamak ne iyi: 3 Barbiyede Belvü bı 21.00 da eğıiyle yılanın kafasmıİni olduğum yere mihliyor; b BENİ ÖPÜNÜZ mak tehlikesine girenliı Komedi 3 Perde #fikeliyemiyor, Yi i oluyordu. fakat ces kuletasmın altindaki zalim or, Boğul hanmma çeviren ve yerden yiten da bası (Devamı varı)
