1 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Karanlık, uçurum yollarda bocalıyan iarb Dünyastna BİR SES! Bir kurtn'uş ve zafer yolu vardır: Berlin . Lonrfra . Vaşington istikametinde!.. Bir sulh İmkâmnı, dünyanın hakıkî bir kurtuluş volunu gdsteren bu kıtebın satış merkezleri: Aikara caddesi Ahmed Halid, Semih Lutfı Kİt=ibe\leri. Beyoğhı: Haşet Kitavevİ. umhuriyel I9 '. Ö4ÜU İSTANBUL CAĞALOĞLU . Telgraf ve mektub adresi: Cumnuriyet. İstanbul Posta kutusu: Istubul No. 246 Telefon: Başmııharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa Sasnu 24299 24290 Ş AK A Server Bedi Necdet Rüjff J« Cemft Çahidin çok güzel hikâye, MBa. manzume ve romanlarile nefıs M r ^ ^ J,de çıkıyor. Her hafta: Münif Fehim ^ ^ Ecmca Rıza Orhan Ural Salıhin I ^ ^ PMiiruBU v e güzel karikatürlerini Ş A ILp^ d a takib edebilirsiniz. T=«*•4 \ % Y A R I N K I I I BffiniUZ Karne tevzji bitirilemedi Eksik muamelelerin bugün ikmaline çalısılacak Sıkı bir kontrol neticesinde, fırınların fazladan kullandıkları üç yüz çuval un tasarruf edildi llarhiıı ağırlık ııterkezi arhin talihi uzerinde bujuk tesir icra edecEgi otedenberi herkes tarafından so\ leııen şarK ccphesinin ehemmiveti de\im edijor. Ameıikanm zamanla açılıp bujuyen »skerlık ve endüstri istihsal kudretinin harb u sulh lera/isinde haiz olduğu ve olacağı onerali mevkij inkâr eden joktur. Fakat cerevan haiinde buhınan harbin bugürkü ağırlık merkezi birdenbire \er değiştirerek Ortasarka intikal etmiştir. Libvadaki muvaffakijetlerinden sonra e\velki gün Mısır topraklarında ikinci tah'Jaı edilmiş Marsa Matruh haî'.ıtu da işgal ederek şimdi İskenderije Suvejş hedefine yürujen Mare^al Ronunel kuvvetletinin yarattığı haldkat budur, ve bu ağırîık merkezi değismcsinin ikinci dunja harbinin talihi uzerinde ojnıjacagı rol çok buj iıktür. Vasington muzakerelerinden Londraya donen Baş>ekil Çorçil bugün Aiara Raraarasında. şimalî Afrika hâdiselerinin doğurduğu bııhranın nıunakaşalarını bizzat açacaktır. Ingiliz millet meclisinde bu hâdiseler j uzunden bir çok emtuvetsizhk takririeri verilnıiş olduğunu bili>oruz. Diğer bir takım takrirler de son olaylann acılığını kabul ctmekle beraber Basvekil Çoıçil'e itimadda devara »lunmasım istemişlerdir. Münakaşalar sert ve haşin olacaktır. Bizzat Çörçü'in çok siddetli bir nutuk soyliv eceğini telgraflar haber verdüer. Bunların hcpsini. mııhtetuel neticeleriie biriikte, tahmin edebiliriz. Fakat Başvekil Çorçil'in, Vasington konusmalarına da davanarak, Almanjayı yerden yere vurmağa aid sozleri ne kadar hiddetli ve siddetli ohırsa olsun, bugun İDgiliz parlamentosile beraber bütun dunva kcndisinin şimalî Afrikada bo7u)an varijetin nasıl ıslah olunacağını bildiren sozlerine dikkat edecekıtr. Şimalî Afıikada ohıp bitenlerin bııgun için, ve hatta varın için baiz olduğu ohemmiyet ve vahamete gore son gunlerde Demokrasi devlet adamianmn dillerine destan olan Avrupada ikinci cephe karan bile artık çok soniık bir projc haline inkıiâb etmiştir. İkinci dunya harbi sıklet meıkezinin OrtaşarRa intikal etmesi, nmalî Afıikadaki Mihver zaferlerinin Iskenderiye vc Suvejş hedcflerine ulaşması ihtimalinc davanır. Eğcr bu ihtimal gerçckleşirse harb yarıjanja bitmis olabilir. İşte Matesal Rommel'in şimalî Afrikadaki mııvaffakijetleri kendisinde bu ihtimalleri taşıjan Iıarcketlerdir, ve eğer bu hareketler a>ni muvaffakijetleıle İskenderije ve Smejse ulasırlavsa İngilterenin Ortaşarkta bugün işgal etmekte oldı<ğu mcvki ve dolavısile inıparatorluk yolu yıkılır. Bu bj le bir neticedir ki tıpkı altından tenıeltaşı çekilen bir binc. gibi Rusjajı da beraber sürüklejip yuvaılar. Çok değil, daha on beş yirmi gün önce birdenbtre Sıvastopolla Tobruk arasında sıkı münasebet keşfeden Ku>bişcfin Rııs askerî mutehassıslan iste bundan dola>ı vazijeti çok doğru görnıüşlerdi. Iki harb sahnesi arasındaki miinasebeti i\i anlamak için havalen Ronnnol'i Smejşe ulaştmp Filistin, Suriye ve traka geçiriniz, o zaman Afrika ve Rıısya cephelerinin nasıl yekdiğerlerile birlesmeğe koşuştuklarını göreceksiniz. Şimalden tehdid olunan Kafkasja cemıbdan daha kolay tazv ik ve istilâ olunabilir. Bu netice Mihvcrin Avnıpa, Asja ve Afrika kıt'alan uzerinde hakimiyet tesis ejlemesi demektir. Hind Okjanusu da dahil butun iç denizlerile biriikte. Bir kere bu ihtimallerin gerçekleşmiş birer olay haline geçtiğini düsünürseniz onIarın biıyük ehrmmijeti gözlermizin önunde daha aşikâr gorıilıir. Ekmek karnelerinm halk bırlıkleri tarafmdan mahaüelerde tevai ılk defa tatbık edıldığınden bu ay ekmek karnelerı geç kalmış ve dun akşama kadar dahı bazı kimseler karnelerini alamamlştır Bılhassa ağır lşçı karnelerınin tevzi şekli yenı bir esas dahllınde Bo.ge Iaşe mudurluğunce yapıldığmdan ve Dir çok muesseseler de ancak dun işçi lıstelerını getırdlğınden bunlara ağır ısçi karneleri verilemerniştır. Bolge İaşe müdurluğü bürolarlnın dun geceyarısına kadar çalışmış olmasma rağmen bazı fabrikaların ağır ışçi karneleri verilememıştir. Bu işçılerin bu akşama kadar muameiesi ikmal edilecektir. Maamafüı muamelesinde herhangi bir aksaklık bulunanların ekmeksiz kalmaması için muvakkat karne verilmesi de mukarrerdir. Dığer taraftan bazı kazalarda karne mıktan kâfı geimediğinden dun gece diğer kazalardan karneler getırülerek bu kazalara veribniştır. Çocuk karneleri de kâfi geimediğinden dün Ankaradan 4000 çocuk karnesi getirülmiştir. 50,000 ekmek tasarruf edildi Bolge İaşe müdurluğü İstanbul şehir dahikndeki bütün kazaların fırınlarmdan çıkan fişleri kontrol altına almıştır. Bu kontrol tesis edıldikten sonra frıınların (Arkası sahife 3 süinn 6 da) ınq'ılirlenn tutup kısmen müdafaa €tmel«ri mumkun olan hatlaP..., . . ••»>. Mihvenin yeni denlz ıkmal yolu.. Mihver zifhh taarruıu istikam w w Askeri vaziyet KAHIRE BirBeda SOVEYŞ Garb çolünde muharebeye tutuşan aırhlı ve makineli birliLIer ve Mısırda harekâtın son inkişaflannı gösterir harita *Mmah ha Hava cephesi Alman baş şehrinde g e n i ş korunma tedbirleri alınıyor Berlinitı gene bombalanacağı Sapun tepeleri anlaşılıyor de k â m i l e n zaptolundu VolkoE cephesi te. mizlenirken yeıtiden esirler ve harb malzemesi alındı Kerç boğazım geçmek isteyen bir Rus gemi kafilesi dağıtıldı >I. Cörrilin, seyahat dünüşünde alınnıış resimlerinden... Sıvastopolda üç tahkimat da yarıldı Mihver ordusu Fukayı da geçti daki vaziyeti vahim görüyor AfrUtada harekât Sıvastopol kalesi alındıktan sonra Almanların Şark cephesinde daha geniş hareketlere girişmeleri beklenmelidir , Süveyşin müdafaasma gelince Yazan: Emekti General v İngilizler tekrar Bremetıe hücum etti Londra 30 (aa) Alman membalarından çıkarılan ve her iki hukumet merkezlerinin bombardıman edilmemesi hakkında Almanya ve İııgiltere arasında zımnî bir anlasma mevcud' bulunduğuğunu bildhen haberlere kaışı Londra h^fıli Almanların keııdı arzularmı bir hakıkat olnrak tclâkki etmekte olduklarını ileri surmektedirler. Harbin başlangıcındanberi Berlin 53 defa, buna mukabıl Londıa 574 defa bombardıman edilmistir. Demek ki aı ada henüz göıülecek hesablar vardır. Eğer Berlin son zamanlarda İngıüz hava kuvvetlerınin hedefleri meyanına giımemişse, onun sebebi kısa geceler zaıfında bu uzun seyahatin Ingiliz tayyarelerini güpegündüz dü^man arazisi üzerinden geçmeğe mecbur etmesidir. Uzun geceler gerek Almanlara ve şerek bilha<;sa Berlinlilere inanmak istedikleri bu yolda bir itilâfm mevcud olmadığı lıususunda kanaat getirecektir. M. Çörçil dün, konuşmak istemedi Ingiliz saflarında yeni Zelandalı askerler ve Amerikalı tayyareciNısırdaki S inci or ler de çarpışıyorlar Berlin 30 (a.a.) Resmî tebliğı: Şimal istıkameıinden gelçn Alman tümenleri Şıvastopola karşı hucumlarına devam ederek şehrın doğusundakı Savernaja kdrfezini geçmiş ve düşmanıa ceün bir mukavem'tmi yenerek tahkimatın ilk çemberine girmişleı dir. Sovryetlerin kar=ı hücumlan akim kalmıştır. Doğudan Rumen teşkillerinm de des teklemesüe yspılan hücumlar hâkim Sspun tepelerinin bütün genişliçile zaptedilmesine imkân vermiştir. Oldukça önemli savaş teşkllleri, bilhassa Sapun tepeleri üzerindeki dü=;man tahkimlerini tahrib etmiş ve So\^,et kıt'aiarl topluluklanna yuksek kayıb veıcliımişlerdir. Berlinde hava karşıkoyma Kerç havzasında, 18 düşman gemisintertibatı kuvvetlendiriliyoı den mutesekkil bir teşkiün boğazı gec(Arkası sahife S sütun " de) Stokholm 30 (a.a.) BerlİncJen bildiıildiğine göre, Alman ba^sehrinde ha va karşıkoyma tertibatı mümkun olabildiği kadar kuvvetlendirilmekıeJır. Ankara 30 (a a.) İcra Vek'lleri HeKolonyaya yapıldığı nispette miıthiş r bombardımanlar yapılması endijesinin yeti buaün saat 15 30 da Başvekâle te Başvekil Dr. Refık Saydamın reisliğınde hüküm sürdüğü anlaşılmaktadır. haftalık toplantısını yapmıştır. (Arkası sahife 3. siitun 5 dunutı kumandasını General Ohinlek bizzatuhdesinealdı Askerî miişahidler, bu ordunun daha da gerilemesi ihtimalini ileri sürüyorlar İcra Vekilleri loplandı Bir İngiliz gaıeSesl, asker bir miSlet olmıyan İngilizlerln Mütiefik ordulara ve bılhassa Hür giivendi^ini yazıyor Londıa 30 (a.a.) Çörçil, General Aııchinleck'm Mısııda 8 ınci ordu komutanlığmı İjızzat deruhde eyledıs*ıni bugün Avam Kamarasında bıldirmlştır. Çörçil şöyle demıştir: « Şu anda Mısırda cerevan eden ağır muharebe hakkında bugun herhangi bir demecde bulunmak 'Stemiyorum. Fakat meelisin General Auchinleck'în 23 hnziıanda Ritchie'in yerine ordu komutanllğını şahsan deruhde etrnh olduğunu bılmek arzu edeceğinden eminim Auchinleck'in bu ^ararı hükumetçe derhal tasvib edilmiştir.» Dunku Alman tebüğine göre AlmanRunıen kuvvetleri, ha\a kuvvetlerinin vardımile dcrinliğe doğru ivice tahkim edilmiş olan Cernaya deresini geçmişler ve şehrin şimal kenarında cerejan eden siddetli nıııharebelerden sonra buı adan Sıvastopola girerek iç kaleyi zaptetmislerdir. Ayıü zanıanda, sehrin doğusuna hâkim olan nıü^tahkem Saprun tepeletinin dc düşuıiılduğu aıılaşılı^ ur. Bu suretle Snaslopol kale^ıle şehri arlık zaptedilıııiş demektir. Bundan sonra. şurada ve buıada müdafilerinin inisiyathile dayaııan nıünfeıid tabyalarııı teker^ teker nıuhasara ve zaptı kahr ki, bunlar artık teferruat kabiliudcn savılabilir. Bir yıla yakın bir zamandanberi en son teknik vasıtalaıla tahkim edilen çevresi sarp tepe ve dcrelerden, çalılıU ve ormanlık araziden müteşekkil olan Snastopol ayarında bir kalenin 22 günde zaptetlilmis olmaM bir nıuvaffakiyetBerlin 30 fa a.) Resmî tebiiğ: tir. Bahusns Sıvastopol limanının daima Hususî bir tehliple de bilduıidıgi gıbi, açık kalarak muıiafilere Karadeniz yoliMaısa Matıuh kalesi, düsmanm çetin le dainıî taze kuvvetler, vivecek, akamukavemetine, çeşidli mud~faa sistem cak vesaire levazım geldiği dikkate ahlerine ve bir çok mayln barajlarına rağ nırsa bu mustakem mevkiin daha çok Moskova 30 (a.a.) Bu sabahki Sov«j men dun sabah hucumla zaptedilmiştır. davanması bile icab ederdi. jet tebhği: 6000 den fazla İngiliz esir ahnmış, 36 Sıvastopol müdafaasının üç küsur Gece kıfalarırnız Kursk ve Sıvastopol 3 tank ve bir çok top tahrib edilmişür. hafta sürnıesinin biraz fazla gibi gurun ke<;imlerinde düşmanla njuharebe etmiş»' Birçok harb malzeme=:i Alman ve İtalmesine sebeb koca Polonjanın Toın, lerdir. Başka kesimlerde hİÇ bir değişikyanların eline geçmiştir. Lodz ve Varşova kalelerile biriikte, 18 hk olmamıştır. Almsn ve İtalyan zırhlı teşkilleri ye gunde, bütün Nor\eçin bir a>da, MajiKursk cephesinin bir kesiminde Al | nılen düşmanı daha gerilere atarak Fu nolarile biriikte Holanda, Belçika vc m?n piyadesı tanklarm himayesinde kanın doğusundak! bölgeye varmışlar Fransanın üç haftada. koca Baikan vacuma geçmiştir. Birhklerimizden biri 15 i dlr. rımadasının 21 ve Girid adasuiın 12 gıiıı tank tahnb etmis ve bunu takib eden ttalyan tebliği de zaptedllmiş olıııalp.ııııa insanların iki sungü savaşlnda 500 Alman öldürmüşRoma 30 (a.a.) italyan tebhği: vıldır alınnıış olmaluıdır. Bunlara baka tür. İtalyan ve Alman motorlü ve zırhlı tak Sıvastopol muharebeleri biraz uzun Ba=ka bîr kesimde siddetli bir savaşt kollan duşman zırhlı birlikîenni pus sürmüş telâkki olunabilirse de hakikatte dü^man 2500 er ve subay kaybetmiştir kürterek Fuka çevresine varmışlar ve az zanıanda düşuıülmüş addolunabilir. Hava ku\\'etleri bu cephede büyüfcj Çünkü burası sarp olduğundan tankla bir faaliyet göstermektedîr. Sovyet t bu çevreyi geçmişlerdir. değil, ancak topçu, piyade ve istihk.'ım yarecileri 60 tank ve 108 kamyon tahrib İngiliz tebliği Kıhire 30 (a.a.) Ortaşark İngiliz kıt'alarının hücunılaıile ahnmıştır. etmiş, 25 uçak dü^ürmüşîerdir. Sahil tebhği: Tobruğun bi rgünlük muharebe neti ordu teşkılleıi ve deniz silâhendazlan' Dün Marsa Matruhla Fuka arasında cesinde düşmesi müstahteem çevrenin (Arkası sahife 3, sütun 3 yüzlerce kilometre murabbalık gavet CArka<;ı sahife 2 sühın 1 dei (Arkası sahife 2 sütun 2 de) H* Emir Erkilet | Londra, Mısır Sıvastopolda: Soytetharp 160 kiîometrelik bir cephe uzerinde ikinci bir meydan muharebesi başladı Moskova tekzib ediyor 1 Volkof keşiminde 3 Rus ordusu i m h a edilmemiştir Burada 10 bin ölli ve 10 bin yaralı verdik» Ingiltere ile Sovyetler Birligi arasında yeni bir anlaşma yapıldı İhtikâr yapan şırket ıttuduru Izmirde nebatî yağlar şirketi müdürü beş sene hapse mahkum oldu Bunun içindir ki Avam Kamarasının bugunkti münakasaları butün dunyada büyük merak ve alâka ile beklenecektir. Şimali Afrika hâdiseleri ortaya harb edebijatmı sıfıra indiren yepjeni icablar çıkarmıstır. AnçloSaksonlar çok gafil avlannm ve hayli gcç kalnıı« olnıalarına rağmen bugün bütün gürlerini Ortasarka tev cih ve teksif ctmezleısc baska hiçbir tedbirle telâfi olunamıjacak kadar bıhuk ve kat'î bir felâketlo kaısılasacaklan muhakkak sayılabiiir. Avrupada ikinci cephe bizce Ortasaı kın maruz bulunduğu te!.like onünde YUNUS NADİ Mıhver havacıbfi tarafmdan bombalan ma&a balşanan Cebelıtank kalesinin bir j£a£rnzuna karfi butun bataryaiarile mudafaasuu gosterir resim İamir 30 (Telefonla) Geçenjj lerde nebatî jağ satı^mda yüksek 8 inci ordunun daha da çekilnıesi fıat aldığı esnada suç üstü yakamuhtemel lanan Nebatî Yağiar şirketi müdiırü Salomon Gomel bugün nvllî Londra 30 (a.a.) Askerî münekkidler şimdikı halde hasmma nazaran daha l) korunma mahkemesınde beş sene hapse, 90O0 lıra para cezasına mahkuvvetsiz bıılunan sekizinci ordunun kum olmuştur 86 900 küo yağın yenidsn geri çekllmeğe mecbur olacağımusaderesine de karar verilmiştir. tu tasav\ur etmektedirler. General (Arkaş^sabjfe 3 sütun 2 de) Mısırda 8 inci ordunun kumandanlığrını da uzerine alan İngilterenin Ortaşark ordnlan Başknmandanı General Ohinlek (solda), ariediîen g inci ordn kuman* danı General Riçi ile beraber, muharebe plânlanru tetkik ediyorlar