7 Haziran 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
TAN EVİ ISTANBUL! Ankara caddesi No, 162 HAZİRAN 1942 —e— : TAN, İSTANBUL TELGRAF: TELEFON: 24310, 24318, 24319 —e SEKİZİNCİ YIL — No. 2443 GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ ANKARA HALKEVİNDE İngiliz Kültür Sergisi Açıldı Milli Şef, Sergiyi Şereflendirdiler ve Halkevinde Yapılan Bir Düğünde Yeni Evlilere İltifatta Bulundular Ankara, 6 (TAN) — Bu sabah saat 11 de Anksra İkevinde İngiliz üniversiteleri ve okulları ve İn. Bilterede hayatın muhtelif cephelerini tasvir eden r fotoğraf sergisi açılmıştır. Maarif o Vekilimiz Hasan Âli Yücel aşağıdaki kısa hitabeden sonra Sergiyi bizzat açmıştır. Maarif Vekili demiştir ki: “Medeniyette ilerlemiş milletlerin, bu ilerleyise iynak olmuş müesseselerini, bu müesseselerdeki hareketleri bilmek ve tanımak biz Atatürk inkı- Tâpçıları için değişmez bir vaziyet olmuştur. Halke Vimiz bunun örneklerini vermekle bizlere en fay- dalı hizmetlerini görmektedir. Bugün burada İnki. hayatlarının lerle vücude rim. İaşe Durumu Hakkında Bir İsviçreli Mütehassısın Raporu “Ielişadi şartların harp neticesinde değişmesi arasmda geniş ölçüde yeralmakta . ve hattâ *n mühim âmilini teşkil etmektedir. Evvelâ istihlik maddeleri, gerek istihsalin mühim miktarının harp veya müdafaz sebepi <n massolunmast, gerekse hastalığı doğuran ekseriyetle bunun ihtiyaçları tarafından hariçten mal gelmemesi yüzünden kıtlaşmak: tadır, Sonra nakil ve sigorta ücretleri yükselmekte ve bu yükseliş it halit eşyası üzerinde tesirini göstermektedir. istihsal edilen eşyanın da maliyet fiyati yükselmektedir. YAZAN: İMeisistte istihsal ile istih- VA lâk arasındaki müvaze - Benin bozulmasından doğan has- taliğı teşhis hususunda eski ve Yeni iki Ticaret Vekilinin biribi- Tine zıt mütalealarından sonra, bir de bir Avrupalı mütehassisin fikrini dinliyelim. Bu zat İsviç- Te milli bankası umum müdürü Fredric Jenny'dir. Filvâki Nazmi Topçuoğlu Türkiyenin o Avrupa Memleketlerine benzetilemiyece- &ini iddia etmektedir. Fakat İs « Viçrede harp şartlarmın doğurdu ğu hastalığı teşhis için Milli banka müdürünün ileri sürdüğü fikirler bizim için de bir rehber Yazifesini görebilir. Bu fikirler bizim hususi şartlarımıza aynen tiymasa bile, bizim için bir ilham kaynağı olabilir, Mösyö Fredric Jenny İsviçre #nilli banka umumi heyetine ver diği raporda, İsviçrede iktisadi Müvszeneyi ve içtimai sükünü tehdit eden pahalılıkla mücadele yollar gösterilmekte ve bu Mmüvâzene buhranmın sebepleri izah olunmaktadır. Bu raporda deniliyor kiz “İktisadi şartların harp netice- binde değişmesi hastalığı doğuran sebepler arasında geniş ölçüde yer almakta ve hattâ ekseriyetle bunun en mühim âmilini teşkil etmektedir. Evvelâ istihlâk mad deleri, gerek istihsalin mühim bir miktarının harp veya müdafaa ihtiyaçları tarafından massolun - ması, gerekse hariçten mal gel - memesi yüzünden kıtlaşmakta - dır, Sonra nakil ve sigorta ücret leri yükselmekte ve bu yükseliş ithalât eşyası üzerinde tesirini göstermektedir. Bundan başka dahilde istihsal edilen eşyanın da Maliyet fiyatı yükselmektedir. “Bir yandan bu âmiller fiyat- Mer üzerinde yükseltici bir tesir icra ederken, diğer yandan itibarı Satın alma kuvvetleri devlet mas Zaflarının her yerde halkın vergi verme kudret ve kabiliyetini az Veya çok aşması yüzünden kabar mak istidadını göstermektedir. Devlet masraflarının istisnai bir #ekilde ağırlaşması, eşyanın &8r7z Ve talepleri arasnda makul bir Müvazene temin ve esini güç Jeştirmek hususunda hörpten do Zan iktisadi âmillerle birleşiyek - EE ib wviçreli maliy: m taah içindildeğ Bük ye ve i âmil V #ymen ii 'dö mev fh / Bundan başka o dahilde M. ZEKERİYA SERTEL cut değil midir? Bizde istihlâk maddelerinin mühim bir kismi harp ve müdafaa ihtiyaçları tata- fından massedilmekte, ve hariç - ten de getirilememektedir. Yine harp şartları yüzünden bizde de nakil vaşıtalarının eski müessi - riyeti kalmamış, nakil ve sigorta ücretleri artmıştır. Bizde de harp Şartları yüzünden dahilde istihsaj edilen eşyanın fiyatları yüksel miştir. Devletin masrafları bizde İleriyle İngiliz büyük el supları ve davetliler sonra davetliler hep birlikte sergiyi gezmişler, ser gi çok beğenilmiştir. İiz dostlarımızın İngiliz üniversiteleri ve kültür r safhaları hakkındaki nümüne getirdikleri sergi, bu bakımdan bizim için büyük bir değer taşımaktadır. Bunu hazırla- mak zahmetinde bulunan dostlarımıza ve onlara si- cak kucağını açan Halkevimize çok teşekkür ede Serginin açılışmda Maarif Vekâleti ileri gelen - çiliği ve British Consil men Açılıştan bulunmuşlardır. 477 Devamı Sa, 2 Sü, 7 Milli Sef Hava Kurumu Tazim Heyeti Kabul Ettiler Ankara, 6 (A.A.) — Sayin Cüm hurreisi Mili Şef İsmet İnönü bu gün saat 16,15 de Türk Hava Kurultayda Kurumunun 8 inci seçilen tazim heyetini kurum baş kanı Erzurum Mebusu Şükrü Koçakla birlikte kabul ederek “kurultayın çalışmalarını yakin- dan takip ediyorum canlı ve ha - reketli bir toplantı yapılmasın - dan ve arkadaşların işlerini güç- lerini bırakarak bu önemli mem. leket davası için kurultaya gel- melerindön çok memnun oldum.,, buyurmuşlardır. Umumi heyete sevgi ve selâm. lariyle başarı dileklerinin bildi - rilmesini Şükrü Koçağa emir bu yuran Milli Şef tâzim heyetiyle de halkın vergi verme akbiliyeti nİ aşmıştır. Ayni sebepler ayni A5 Devamı Sa. 2 Sü. 3 © EMNİYET havacılığın dünü, bugünü ve ya. rini konusu üzerinde görüşme -| lerde bulunmuşlardır. SANDIĞI 75 YAŞINA BASTI Bu Kredi Müessesemizin Kadıköy Şubesi de Dün Açıldı ve Muameleye Başladı Emniyet sandığı Kadıköy Dün Emniyet Sandığının kuru- Yuşunun 75 inci yıldönümüne rast lamakta idi. Tuna devlet şürası reisliğine getirilen Mithat Paşa merhum ORus- cukta kurduğu emniyet sandığı. nın verdiği iyi neticelerden ce- saretlenerek 1284 de bu ilk Türk kredi ve tasarruf müessesesini kurmuştu. Kendisinin verdiği 10 liraya arkadaşlarının eklediği 60 Hira da katılınca tevdiat 70 lirayı bulmuş ve sandık bu 70 lira ile işe başlamıştır. O zamana kadar bütün mali müesseseler yabancı. Jarın ve gayri Türk unsurların e- şubesinde İlk hesap açılırken lindeydi. Sandık muhtelif tarih lerde bu unsurların ihdas ettiği valiliğinden |müşküllerie karşılaştı; fakat hep! 4” Devamı Sa. 2 Sü. 2 Prağ'da İdam Edilenler 206 Kişiyi Buldu Bem, 6 (A, A.) — Pragdan alman bir habere göre cuma günü 31 kişi idam edilmiştir, Bunlardan 19 erkek, 3 kadın Prağda, 6 erkek ve 3 kadın Brün'de idam olunmuştur, Heydrich'e karşı yapılan sulkast dolaymile idam edilenlerin sayıst bu suretle 206 yı bal maktadır, ve bu adanın stratejik ehemmiyetini göst Mr ye ASKERİ | ( v NECATİ Ajanslar Midyyay adasma — taarruz! eden Japon filosu ile Amerika deniz ve hava birlikleri arasında muharebe vukubulduğunu . bildirdiler. Tebliğlerde henüz o mubarebenin taf silâtı ve iki tarafın saplatr hakkında kati bir malümat yoktur, Belki de bu hususa her iki taraf Mercan deniz muharebesini takip eğen şekildeki bi sükütu tercih edeceklerdir. Fakat ilk haberlerden anlaşılan — vaziyet de Mercan deniz muharebesinden anlaş lan vaziyetin aynidir. Japonlar Mid way adasmı baskınla zaptetmek için bir İ taarrur hazırlamışlardır. Fakat Mer can denizinde olduğu gibi burada de Amerikalıları gafil yakalayamamısla ve muharebeye mecbur olarak Mid way adasını işgale muvaffak olamayıp çekilmişlerdir, sidetli bir A te bulunan Sovyet kadın çe lerinden bir genç kız ŞARK CEPHESİNDE! Cenupta Alman Hattı Yarılmış Japonların o Midway adisın İşga' için hazırlayıp tatbikine geçtikleri plân ilk kısmı iki çün evvel Duch Harbour'da cereyan etmiştir. Deck Harbour Pasiliğin en şimalinde Alas ka yarım adasının cenüp batı sahille rindedir, Burası Japonyaya taarı 477 Devamı Sa, 2 Sü, 1 Sovyetlerin Ağır Kayıplara Uğradığı i Haber Veriliyor Moskova, 6 (A.A) — tebliğine ek: i Cehup cephesinin bir noktasin da ve mesküri bir yer etrafında Alman müdafaa hatları yarılmış tır. Almanlar 400 subay ve er kay tmişlerdir. Cenup - Batı cephesinde Sov » yet hava birlikleri bir uçak mey 'danma muvaffakıyetle neticel nen bir akın yapmışlardır. Yerde bulunan 60 uçaktan kırkı imha edilmiştir. İki uçağımız kaybol - muştur. : Leningrat cephesinde Moskova, 6 (A.A) — Kızılyıl- dız gazetesinin bildirdiğine göre, Sovyet kıtaları Leningrat cepl sinde Almanları mühim arazi par | çalarından tardetmişler ve ileri hareketlerini sağlamılaştırmışlar. | dı: — İstanbulla Ankara Arasında Yeni i ! Sovyet Tren Seferleri Ankara, 6 (A.A) — Bize verilen malümata göre, mev- sim dolayısiyle artan | yolen nakliyatını de dürlüğü 9/6/942 tarihinden itibaren Haydarpaşa Ankara arasında salı, perşembe, An- kara - Haydarpaşa arasında çarşamba, cumartesi günleri munzam olarak birer gündüz treni işletmeğe karar vermiş- tir. Ankaradan 7,32, Haydarpa. şadan 8,30 da hareket edecek olan bu trenlerde seyahat e decek yolculardan ekspres far İf kı alınmıyacak yalnız birinci ve ikinci mevki yolcularından işgal edecekleri yere göre bir yer kuponu ücreti alınacaktır. ir. Alman tebliğine göre Berlin, 6 (A.A) — Alman or baş komutanlığını tebliği 7” Devamı Sa, 2 Sü Teknik ögretim Vekâlet, Geniş Bir Program Hazırladı Köy Kursları On Beş Misline Çıkarılacak Maarif Vekâleti teknik öğre -| genişletilecek, akşam sanat okul. &m davasını tam mânasiyle hal|ları çoğaltılacak, ve Çerkek-£ız) letmek İçin dakuz yıl içinde ger |köy kursları bugünkü mevcudu - çekleşecek bir program hazırla-)nun on beş misline çıkarılacak mıştır. Bu programın tahakkuku tar. için her yıl dokuz miyon bra har| Diğer taraftan verilen malâma canacaktır. Bu suretle dokuz yıl|ta göre Maarif Vekilliği Ankara içinde Maarif Vekâleti teknik öğlda büyük bir politeknik vücude retim İşlerine 81 milyon lira tah | getirecektir. Bu okul için arsa 8is etmiş bulunacaklır. Bu para)satın alınmış ve projeleri bazır - ile mevcut erkek sanat okulları 77” Devamı Sa. 2 Sü, 4 7 erme 994304 NİKOTİN'in ZARARLARINA KARŞI DİFİ DİFİ Kutusu her yerde 12,50 kuruştur. Galata Rıhtımboyu No. 33/2 "Telefon: 40493 e KYANUS tssniy Civarında büyük bir deniz muaharebesinin başladığı bildirilen Midway adası (Siyah daire içinde) terir harita VAZİYET Midvvay Deniz Muharebesi Şimdilik, o Stratejik (o Üstünlüğün Amerikan Donanmasının Elinde Olduğu Anlaşılmaktadır Yazan: Emekli Deniz Subayı “——“ YAŞMUT Japonlar Zehirli Gaz Kullanıyor —— İ Devam Ederlerse Amerika da Aynen Mukabele Edecek Çinliler, Süratle Yardım İstiyor Vaşington, 6 (A.A) — Reis Roosevelt bir basın toplantısında şunları söylemiştir: “Emin menbalardan aldığımız haberler Japonların Çinlilere kar $i zehirli gaz kullanmaları gös- teriyor. Japonlar bu yolda devam ettikleri takdirde, Amerika bunu kendisine doğru çevrilmiş bir ha reket addederek aynen mukabele edecektir. Bu nokta üzerinde is- rarla duruyorum. Yapacağımız hareketten doğacak bütün mesu. liyetler Japonyaya ait olacaktır. Japonlar ilerliyor Tokyo, 6 (A-A.) Kuangs - cephesinden bildirildiğine göre, Japon kuvvetleri Çekiang - Ki. angs derhiryolunun cenubundaki Tungşlang'ı zaptetmişlerdir. Çe - kiang eyaletinde muharebe bütün şiddetiyle devam etmektedir. Çinliler acele yardım istiyorlar Derne, 6 (A.A) — Lonâradan alı- nan bir habere göre, Çankeyşek'in setiri Çin'e süratle ve mümkün oldu- ğu kadar çok mikdarda yardim edil. 477 Devamı Sa, 2 Sü, 2 Kullanınız. İle Sigara İçmek Hakiki Bir Zevktir. Toptan satış yeri PASİFİK HARBİ Büyük Bir Deniz Harbi Başladı Japon Donanmasının Çok Ağır Kayıplara Uğradığı Bildiriliyor Japon Harp Gemilerinin Çekildiği Sanılmaktadır Amsterdam, 6 (A.A - — Vaşıng Jiondan alınan bir haberde Past - fikte Japon ve Ametikan küv İvetleri arasında yeni bir' deniz muharebesinin cereyan etmekte olduğunun Amerikan amirallik dairesi tarafından bildi: y dedilmektedir. Vaziyetin hönüz İkarışık olduğu ve Amerikan file İsuna dair haberlerin bir müddet sonra gelmeğe başlıyacağı edilmektedir. * Vaşington, 6 (A.A) — Amiral Nimitz'in tebliği şöyle demekte » dir: Midway adasına taarruz eden Japon deniz kuvvetleri, uçak ge- misi, zırhlı, kruvazör ve taşıt ge mileri bakımından büyük hasara uğramışlardır. Hâlen düşman ge milerinin geri çekilmekte olduk- li uğradık Devamı Sa, 2 Sü, 6 Birmanyada, Çinlilerin eline geçen Japon harp malzemesi İNGİLİZ KARŞI TAARRUZU GELİŞİYOR Mihver Kuvvetleri Etrafında Bir Yarım Daire Çevrildi Esirler Aç ve Susuz Bırakılmıyacak Kahire, 6 (A.A) — Orta Şark İngiliz tebliği 4/5 haziran gecesi İngiliz ve Hint piyadeleri tanklarla destek- lenmek suretiyle Knights Bridgo batısındaki düşman mevzilerine taarruz etmiştir. Zırhlı srabala. rın bütün gün devam ettirdikleri çarpışmalar taarruzun ilk kısmın danberi başarılı olmuştur. Hava kuvvetlerimiz kara kuv « vetlerimizle tam işbirliği yapmış tır. Henüz buna ait tafsilât yok, tur, Cenup kesiminde cenup Afrika İı kuvvetler düşman müstahkem noktalarına taarruz etmişler ve bir miktar esir almışlardır. Dün bir Hacheim dolaylarında çarpışmalar olduğu hakkında hiç bir haber alınamamıştır. * Kahire, 6 (A.A) — İngiliz kar gılık taarruzu inkişaf , etmekte - dir. Hedeflerin büyük bir kısmı na daha şimdiden ulaşılmıştır. 437 Devamı Sa, 2 Sü. 5
