6 Mayıs 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TAN EVİ İSTANBUL Ankara caddesi No, 102 TELGRAF: TAN, —— İSTANRUL TELEFON: 24310, 24318, 24319 aaa SEKİZİNCİ YIL — No, 24M İKİ ÇİÇEK BİR BÖCEK Eğer Laval Fransası, Almanya Me gerçekten işbirliği | yapa: yaptığı işbirliği nisbetinde, kı ini Almanyaya doğru kurtar » mış, demekrasiler grupuna doğ” ru da batırmış olacaktır. İtalya ise, tersine işbirliği yapan Fran sanın Almanyanın gözüne gir mesi nisbetinde gözden düştüğü ne hükmederek, diğer a doğra olan manevra kabiliyeti” nin arttığını hissedecektir, Burhan BELGE İfalyanın faşe durumu telâş verici bir ölçüde bozulmuş - tur. Bu sebeple, Mussolini, bütün alileri Romsya çağırarak, onlar la, alınmesı gereken tedbirler bakkında, bir görüşme toplantısı yapmıştır, Tam bu sıralarda, İtalyan mat- buatının salâhiyetli ağzı olan Vir ginio Gayda, Almanyanın, İtalya $ız, bu harbi kazanamıyacağını beyana, kendini izinli saymıştır. Bu sözler duyulmazdan az ön &e de, Alman Başvekili ve Füh yeri, Almanyanın bu harbi kazan mak için daha ne gibi fedakârlık lara katlanması Jâzımgeldiğini bildiren nutkunda, müttefiki İtal yadan pek sitayişkârsne bahset- bulunüyordu. Binaenaleyh, Gayda'nın böyle bir mukabeli e asla lüzum yoktu. Şu var ki Ötede, yani Fransada, Laval Başvekil olmuştur. Bu hâdiseden #z önce ve az sonra, İtalyan mat buatından gene bir ses yükselmiş ve bu sesin iddialarından, İtalya- tim Nis ve Savoyadan asla vaz geçmiyeceği öğrenilmişti. o » Şimdi; İtalyada, insan başına günde 150 gram ekmek o da haf- tada altı gün verilebildiği halde, Laval, Fransızlara, ekmek mik tarının azaltılmıyacağını bildir - miştir. Laval, iktidar mevkiine beraberinde getirdiği çantadan, ilk hediye olarak, ekmeğe dair o- lan bu teminatı çıkarmıştır. Laval, Almanya ile iş birliği Yapmak istediğine göre, çantada, daha başka, acaba neler vardır? Hem sonra, “mağlüp düşman, Fransanın Almanya ile işbirliği yapmıya hazırlanması, Fransada- ki ekmek miktarını olduğu gibi muhafaza edebiliyor da, neden, “Almanyanın müttefiki, olan İtel Yanın Almanya ile şu kadar ay. danberi fülen mukadderat birli- ğl yapması, İtalyan İnsanına gün de 150 gram ekmeği olsun temin edemiyor? Ekmek hesabı böyle olduğuna göre, Nis ve Savoya ve bahsi ar. tık hiç geçmiyen Korsikanın he- #apları, acaba nicedir? İnsan bu noktaları karşılaştı - tmca, Gaydanın ne demek işte - diğini daha iyi anlıyor. * * ir zamanlar, meselâ İtalya Yunanistana taarruz eder- ken, ortada, bu hususta, Alman- ya ile İtalya arasında dehşetli bir ihtilâf mevcut olduğundan bühsedilirdi. Hem bunu saçlı sa. kallı, kerli ferli adamlardan du- yardınız, Biz bu iddiaya o sıralarda inan Mamıştık, Nitekim bu ihtilâfin heticesinde, bir gün, Giridin ha- vadan zaptedilerek (arkasından, derhal, Alman - Sovyetler harbi- bin başladığını gördük. Bugün ise, Almanya ile İtalya Arasında, biz ihtilâfın mevcut ol- duğundan, biç bahseden yoktur. Yoktur amma, şöyle belirtiler var dar; 1. Macaristan ile Bulgaristan, Romanyaya karşı ayni hissi taşır lar, Üstelik, bu iki devlet, ordula Finin büyük bir kısmını milli hu- dutların içinde tutmayı tercih e. derler, Üstelik, bu iki devlet, İ- talya ile, hem harpten önce hem de şimdi, gayet İyi münasebetler Wdame ettirmişlerdir. Ve Alman- ya ile olan münasebetleri İtal Ya ile olanların yanında, hep, ikin ti plânda kalmıştır. 2. İtalya, Rus harbine ancak bir nisbet dahilinde iştirak etmek tedir. Belki Afrikadaki kayıpları Bı ileri sürerek o da, mevcut or- dusunun en mühim kısınını, mil. ” hudutları dahilinde tutmakta. ır, 3. Tuna boyunda ve Balkanlar da, işter jandarmalık vazifesi gör! mek, ister sadece, silâh elde bek emek toplu bir halde bulu| Ban kuvvetler, İtalyan; Magar ve Bulgar ordularrdir. | © er Devami; Sa 3481. 5 Günlük Vilâyetten tebliğ edilmiştir: Bu sabahtan itibaren her - kes, ekmek istihkakının, elle. rindeki karnelere göre, nisfını | alacaktır, Bu vaziyet muvak- | kattir. | Yukariki tebliğe göre, ağır işçiler 750 gram yerine 375 gram, büyükler 300 gram ye- rine 150 gram, çocuklar da 150 gram yerine 75 gram ek. mek alacaklardır. Tayını Kısıldı Bugünden İtibaren Şehrimizde Herkes, Elindeki Karneye Göre, Günlük Ekmek İstihkakının Yarısını Alacak GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Ekmek İzmirde de ekmek miktarı azaltıldı İzmir, 5 (TAN) — Yarından itibaren şehrimizde günlük ek mek istihkakı bir miktar indi. rilmiştir. Yeni vaziyete göre şehrimiz de büyükler günde 200, küçük ler 100 gram ekmek alacak- lardır, Çeltik Ziraatine Ait Bir Ziraat Vekili Çeltik Ekiminin Sıhhat Üzerindeki Kötü Tesirlerini Önlemek Maksadile Tedbirler Alınacağını Parti Grupunda Bildirdi Lâyıha İNGİLİZ | KITALARI Madagaskar Adasında Dün Karaya Çıktı Londra, Fransızların Zayif Bir Mukavemet Gösterdiğini Söylüyor Amerika Bu Hareketi Tasvip Etti benekler Harpten Sonra Ada Tekrar Fransaya İade Olunacaktır Londra, 5 (A.A.) — Amiralık datresiyle Harbiye Nazırlığının pazartesi sabahı neşrettiği bir teb liğde deniliyor ki: üttefik milletler Madagas - kar'daki Diego-Suarez Fransız de niz üssüne karşı bir Japon hare - keti yapılmasını önlemiye karar verdiklerinden btu sabah ada açı. gına bir deniz ve kara kuvveti gelmiştir. Müttefik milletlerin, Fransız statüsüne müdahale etmi | ye niyetleri olmadığı ve arazinin Fransız olarak, Fransiz imparator (Yazısı Gece Gelen Haberler sütunundadır.) İluğuna dahil kalacağı Madagas - 477 Devamı: Sa. 2, Sü. 3 Amerikada Yürütülen Tahminler Kafkasya, Malta Ve Kıbrıs'a Karşı Mihverin Üç Koldan Birden Taarruza Geçmesi Bekleniyor Nevyork, 5 (A.A.) — Vaşing - tonun askeri mahfillerinde hü - küm süren kansate göre, mihver üç tarafta birden tağrruza geçe - cektir. Bunlardan birincisi Kırım dan Kafkasa doğru, ikincisi Kıbrı sa doğru, üçüncüsü de Maltaya doğru yapılacaktır. Ayni mahfil lerde mihverin mutat askeri ha - zırlıklarının şimdi tamamlanmış olduğu söylenmekte, fakat Birle- şik milletlerin bunlardan haber - dar olduğu ve onların da hazır bulunduğu ilâve edilmektedir. Or ta şarkta Amerikan faaliyetine ödünç ve kira kanununun Irak ve İrana teşmiline dair neşredilen haberlerin mânası budur. Nev. yorktan zannedildiğine göre Al - man fabrikalarının İngiliz teyya releri tarafından tahribi İşi mu - vaffakıyetle başarılmıştır. Bilhas I sa birleştirme atölyelerinden ye. | ni model bir bomba tayaresinin çıkmak üzere bulunduğu Rostok- taki Hoinkel fabrikaları muvaf - fakıyetle bombalanmıştır. Avru. padaki ikinci bir cephe ihdası im kânları halâ mevcuttur. Ar Devamı: Sa 2.Şü 7 Mİ İmtihan Günleri Maarif Vekâletinin bu hususta me ettiği aşbiiğ dördüncü sayfamızda. doğu sahili büyük dür, 820 bin nişliğinded rabba mil daha Bi işgal eden | Franı burasını müstemieke k kullanmışiar. dir, Duha önen 20 sene kadar bu ada hem Fransızların, hem de İn- gilizlerin nüfuzu altında bulunu- yordu, 3,5 milyon nüfusu vardır, Mükümet merkezi Tarsnarivodur. En büyük deniz üstü Diego - Su- arex'dir, Burası gayet İyi tahkim edilmiş ve geniş bir llmandı Fransadan 18 mu- üktür, Adayı İ yaya, orta şarka giden yolların ü- zerindedir, Amerika ve İngiltere. yapacakları yardım için yal olmak bakimından adanın büyük strate. Jik ehemmiyeti vardır, ş ! i ş ; ; : : f : Ücretliler İçin Yeni Bir Formül —— Bu Gibi Memurların Peyderpey Maaşa | Geçirilmesi Muhtemel! Ankara 5, (A-A.) Ücretli memurları maaşa geçirmek için Başvekâlet müsteşarı Cemal Ye- sil'in reisliğinde çalışan komisyon toplantılarına devam etmektedir. Şimdiye kadar tesbit edilen e- saslara göre, meleketmizde çalıs. makta olan ve mukavelelerle dev let dairelerine bağlanmış bulu - nan ecnebi mütehassislerm maa- şa geçirilmeleri bahis mevzuu de ğildir. Ayrıca Türk tebaasından olup devlet daireleri ihtisas kad. rolarında çalıştırılan ücretli mü- tehassısları, mensup: oldukları Ar Devamı: Sa: 2; Sü. 7 Bet Madagaskar Sonuna Kadar Dayanacak Adadaki Deniz Üssü Bombalandı Çarpışma Devam Ediyor 1 Fransız Denizaltısı ve 1 Topçeker Battı Vichy, 5(A.A) — Vichy'nin selâhiyetli mahfilleri Madagas » gara karşı yapılan İngiliz taarru zu hakındaki haberleri teyit et - mektedir. Ada umumi velisine ge len haberlere göre, mütaarrızlar 7 saatlik bir ültimatom vermişler ve adadaki Yransız makamları bu na cevaben bütün mukavemet va sitaları tükeninciye kadar Mada- gasgar müdafaasına devam edile- ceğini bildirmişlerdir. Ayni haberlere göre, önemli İn giliz hava kuvvetleri Diego » Su. arez büyük limanına taarruz et- mişlerdir. Madagasgar önüne ge - len İngiliz deniz kuvvetlerinin tam sayısı hakkında henüz hiçbir malümat yoktur. İlk tanrruz o Pazürlesi akşamı geç vakit yapılmıştır, Salı günü, öğle vak İyetli Fransız makamları çar» pışma ettiğini ve İngilizlerin rma hare ketlerinde muvatfak olup olma rim söyliyebilmek mümkün olamıya- 'cağım teyit etmekteydi. Ar Devamı: Sa. 2, Sü. 6 a MARSHAL ADALARINA YAPILAN İLK AMERİKAN BASKINI | tına karşı Kat'i Karar! Veriliyor Almanyaya Bu Yıl Taârrüz Edilecek İngilizler Sasani İ Alamanlar da Gawes Deniz Üssünü Bombaladı Amerikan yerden. işlen iç meşgul) olmak Üzere Rusyada bulunan Amiral Stanley Vaşington, 5 (A.A) — Amiral Yateo Stribling, Londra ile Va. şingtonun, © İngiliz - Amerikan külli kuvvetlerini bu yıl Alman. yaya karşı harekete : geçirmiye karar verdiklerinin tahmin edi- lebileceğini söylemiştir. ar nu'sa 4Sü.1 Japonlar Birden Çine Döndü Şimali Birmanyadaki Japon Kıtaları Çin Hududunu Geçti Çunking, 5 'A A) — Çin as- keri sözcüsü, Japön öncülerinin| Birmanya ile Çin arasındaki hu- dudu aştıklarını ve Wanting Ya - kinlarına ulaştıklarını bildirmiş- tir, ” Amerikada endişe Vaşington; 5 (A.A) — “Of, Japonların Birmanyanın şimalin. de flerlediklerini bildiren bazı ha berlere göre, bu vaziyet Ameri - kada büyük bir endişeyi mucip) A7” Devamı: Sa. 2,Sü.4 Amerikan deniz ve hava kuvvetleri tarafından cenup batı Pasifikte Marshall ndala- apılan İlk baskın taarruzunu tesbit ediyor. Bu hücum neticesinde adadaki Japon üsle. Çocuğunuzu Mektebe Gönderirken Bir de ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Alınız, Çünkü bu Ansikfope: ona mektep kitabı kadar ve belki ondan daha ziyade IMzımdır, Fiyatı Yedi Liradır. nde ve kitapgılarda Bulunur. RH Zaim iz -—- Milli Set -—— Dün Yunan Büyük Elçisi M. £ © Rafael'i Kabul Buyurdular Ankürü, 5 (A'A) — Relsi. cümhur İsmet İnönü Çankaya daki köşklerinde “Yunan bü- yük elçisi M. Rafael'i kabul buyurmuşlardır. Bu mülâkat- ta Hariciye Vekili Şükrü Sa. raçoğlu da hazır bulunmuştur. Reisimizle İmparator arasında tebrik ve teşekür telgraflar teati edilmiştir. * Ankara 8 (AA) — Alman- ların 1 mayıs milli bayramı münasebetiyle (Reisicümkur 5 İsmet İnönü flo Adolf Hitler $ arasında tebrik ve teşekkür 5 telgrafları teati edilmistir. o $ e... e Teati edilen telgraflar Ankara: 5 (A.A.) — Japon İmparatorunun doğum yıldö- nümü münasebetiyle Cümhur “... Saürnler Seçerken "Hıdırellez,, Hakkında Sözler gün Hıdırellez... Eski lügatçilerimiz, mâna vermek kabil olmıyan o sözün aslını “Hıdır ve İlyas,, olarak gösterdikten sonra derler ki “Yevmi marufe (ruzi Hıdır) itlâkı beynennas Hi reti Hıdır ile İlyas'ın ayni günde birleşip görüş - melerinden sanılırsa da doğrusu arzm ihdırar ede- rek, yani yeşillenerek kemale gelmesine müstenit o Öğ almak makuldür., Hıdır'ın dahi İlyas gibi ebedi hayata erişmiş bir peygamber olduğunu söyliyen lügatler neden dolayı ilmihal kitaplarında ve Cevdet paşanın (Kisası Enbiya) sında" bu ismin ği geçmediğini anlatmazlar. Bizde bir yılın. (ruzi Kasım) ve (cuzi Hıdır) olarak ikiye bölünmesi hakkında da malümat vermezler. © Kısacası insana hiçbir şey öğretmezler. Bildirdikleri hep eksik, şüpheli ve kusurludur. i , j i “Hıdır, kelimesinin arapça yeşillik demek olmasma. göre, en doğrusu bugün bir bahar bayramıdır ve Hazreti Hıdırla pek ilişiği yoktur. Şu cihet de var ki, Hıdırellez'e İstanbulda eski bah. çivanlar çok önem verirlerdi; giyinir kuşanır, şenliğe karışırlar» dı. Bunun bir sebebi de vaktiyle bahçivanların arazi sahiplerin - den Kasım ve Hızır olarak yılda iki kere para almaları, bu he. sapla çalıştırılmalarıdır. Hıdırellez bahçivan bakımından cebine para girdiği bir yarım sene başıdır ve ziraat takvimi ile de soğuk ve sıcak olarak iki kısma ayrılan bir yılın sıcak devresi başlan- gıcıdır. Çadir altında ömür süren çingânelerde ılık günlere kâvuş- tuklağından o gün bayram ederler. Böyle olmakla beraber ortada bir Hıdır da vardır. Frenkler ona: Sen Jofj adım verirler. Bizde rumi takvimle 23 nisanda ha. tırlânan bu dini şahsiyet yeni takvimle Avrupada, hele İngilte- rede ayni günde kutlanır. Zira Sen Jorj İngilterenin kurtarıcısı; “İğ ve Korüyucusu sayılır. Memlekete musallat olan bir ejderhayı at üzerinde kargısiyle öldürerek müthiş bir belâyı önlemiştir Din tarihleri Sen Jorj'un IV. asırda Anodoluda doğup imanına sadık kaldığından dolavı kurban edildiğini, yalnız İstanbulda onun adına altı kilise kurulduğunu ve ortodokslarca “megalo » martir,, diye anilan bu hristiyanlık azizine Vİ. asırda garpte da. hi kiymet verilmiye başlandığını yazarlar. Bizde Hıdır, darda kalmış iyi adamların yardımcısıdır; istediği zaman göze görü - nür. Vaktiyle, zamane vurguncularından şikâyet için söylenmiş olan: Hıdrı bulsak rehi zulmette külahın kaparız mısraına bakılırsa başında sihirli bir külâh taşıdığını sanarlarmış. fakat bütün bunların bir tek aslı vardır ki, o da Yunan efsanesin- deki Andromâde'i kanatlı atına bindirip kurtaran Persöe masa. lıdır,