14 Mart 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

e Ss AL “KIR ehenin en büyük filmi İ BABA ve K HARAMİLER Türkçe sözlü, şarkıli Fevkalâde mevzu - Muhteşem dekorlar emsalsiz rakkaseler - Nefis musiki E Felsefe Terimleri LHAMRÂADA CUMARTES) 14 Mart 1942 Kii Tesbit Edildi Ankarada Toplanan Komisyon 17 Gün İçinde Mesaisini Bitirdi Fransa Vaziyetini Tayine Mecbur Edilecek midir? Mareşal Petaln, iki muharip taraf arasında mümkün olduğu kadar bi- taraflığını muhafaza etmek ve har- bin sonuna ba şekilde varmak si- Yanetini takip ediyor, Fakat müt- teğikler Vichy'nin o mihvere kast olan. zaafından sendişededir ve A- imerika bu yürden Vichy'yi sıkış iirarak mihvercilere hiç bir müna- adede bulunmuyacağı hakkında te- minat istemek lüzumunu duymuş- tur, Ancak Vichy'nin İm tecsinatr bu sefer mihvercilerin boyunu git- memiş ve Fransa artık iki cephe- den birini seçmiye davet olunmüş- tur, Vichy'yi tekrar nazik bir va. #iyete düşüren sebepler bunlardır, M. Zekeriya SERTE). zek OŞarkta © Japonların Hint denizine çıkmaları e ilkbaharın yaklaşması Fransa- nın vaziyetini tekrar nazikleştir. miştir, , Mareşal Petain güya iki muha Tip taraf arasında mümkün oldu. Bu kadar biteraflığını muhafaza €imek ve harbin sonuna bu şekil. de varmak siyasetini takip edi - Yor. Ne müttefiklerin - dilek ve tehditlerine ehemmiyet veriyor, be de Almanlara tamamen boyun €ğiyor. Şüphesiz Vichy hüküme. inin bu bitarafık siyasetinden Almanya istifade ediyor. Çünkü Vichy hükümetinin mulkaddera- İl harp içinde Almanyanın elin. de gibidir. Berlini bütün bütün kızdırmak Vichy'nin işine gel - mez. Berlin de Vichy'nin vaziye- tindeki bu hususiyetten âzami derecede faydalanmıya çalişir: Meselâ işgal altında olan veya olmayan bütün Fransız fabrika - ları Almanya için çalışır. Bu fab. Tikaların ham maddesini Alman» Ya verir ve yalnız kendisi için çalışmalarını ister. Vichy m. Mmanyanın bü ine karşı dura- Cak vaziyette değildir. Almanlar, şimali Afrikadaki kuvvetlerine malzeme ve yardım göndermek hususunda da Fran - #ânm bitaraflığından istifade et- mektedir. Suriyede & General Dentz Alman tayyarelerinin Fran $ız hava üslerini işgal etmesine müsaade etmiştir. Pasifiktede Pransa Hindiçiniyi Japonlara ver Mmekten çekinmemiştir. Japonya Pasitikteki muvaffakıyetin bü - Yük kısmını Fransiz Hlindiçinisi. ne yerleşmiş olmasına borçlu - dur. İngiltere ve Amerika Vichy'nin Mihvere karşı olan bu zaafın - dan endişededir. Yarın da donan mayı Almanyaya terkedebilir, ya hut şimali ve yarbi Afrika sahil lerinde Almanların yerleşmesine müsaade edebilir; Uzak Şarkta Çin Hindistanını verdiği gibi Martinik adalarını veya Mada - Bâskarı da Mihverin emrine bira. kabilir. Bütün bunlar harbin mu- Kadderatı üzerinde büyük rol oy. niyacak hâdiselerdir, bu sebeple de müttefikler Fransanın vaziye- tini kaygu ile takip etmektedir. Bir taraftan da Amerika Vichy - Yi sıkıştırarak mihvercilere hiç bir müsaadede bulunmuyacağı hakkında teminat istemek mesbu riyetini duymuştur. Bu vesile ile Vichy hükümetine verdiği nota- da, Fransız müstemlekelerinden herhangi: birinin mihver emrine Verilmesini Amerikanın tanımı - yacağını bildirmiştir. Hattâ daha İleri giderek Pasifikteki Fransız .ndaları üzerinde hür Fransa taraf farlarının hâkimiyet hakkını tanı muştar, Vichy hükümetine de ge- zek şimali ve garbi Afrikada ve gerek Pâsifikte bulunan Fransız müstemlekelerininMihver isti Jâsına karşı müdai a General Mae Arthun kuvvet nin mukavemete devam ettiği Fi. Hipinlerde yerli bir kadın tipi PAS Laleli) Sumafra'da Medan da Dün Düştü Japonların Salomon Adalarına İhraç Tukyo, Başvekil Tojo'nun Teklifine Avustralyadan Gelecek Cevabı Bekliyor AVUSTKALI AVA: Melbourne, 13 (A.A) — Resmi Salomon takım adalarından Bu - ke açıklarında burdan 3 gün ev- vel Japon deniz kuvvetleri görül müştür. Karaya devamlı surette İasker çıkıp çıkmadığı belli değil * Canberra, 13 (A.A) — Avus - tralya hava güvvetleri sözcüsü, Port Moresbi yakininde bulundu. ğu bilinen yegâne Japon filosu - nun Salamsua'da olduğunu söyle miştir: Yeni Gine'ye hava akım Vaşington, 13 (A.A.) — Harbi, ye Nazırlığı tebliği: Amerikan a- ğır bomba tayyareleri yeni Gine tayyare meydanlarına karşı akın. lar yapmuşlardır. 5 Japon avcısı düşürülmüştür. Salamoo ve Lae Er Sonu Sa: & Sü: 3 Yaptıkları Söyleniyor | 1400 Kadar Felse Teriminin Karşılığı Tesbit Olundu Ankara, 13 (A.A.) — Felsefe terimleri esbit etmek üzere dil tarih, coğrafya (o fakültesi bi - nasında toplanmış olan komisyon 17 günlük sürekli çalışmalardan sonra toplanmalarina dün son vermiştir. İstanbul ve Ankara ü- niversiteleri alâkalı prifesör ve doçentlerinin ve diğer zevatın İş. tirak ettiği bu komisyonda 1400 e yakın felsefe teriminin türkçe Karşılığı tesbit ve kabul edilmiş! tir. Komisyon toplantısı sonunda Maarif Vekili Hasan . Âli Yücel bir nutuk iradederek demiştir ki: “— Bir gün bile dinlenmeden çalışıp yaplığınız büyük işi say- gıyla karşılarm. Hepinize candan tpşekkür ederim. Hocalarmla, 0. kuldaşlarımla, meslektaşlarımla beraber olmannı bahtiyarlığını da İsöylemek henim için ayrı bir zevk oluyor. laşe Müsteşarı Gitti İsçe Müsteşar: Sökmensüer dün öğ- Jeden evvel birliklerde meşgul olmuş ve dün akşam Ankaraya dönmüştür. Birbirini Tutmıyan . Haberler Berline Göre, Donetz| de Mühim Rus Kuvvetleri İmha Edildi Londra İse Sovyetlerin Başladıklarını Söylüyor Berlin, 13 (A.A.) — Alman or. duları başkumandanlığının tebli- gu Donetz bölgesindeki müdafaa muharebeleri esnasında önemli miktarda düşman kuvvetleri bir mukabil #aarruzla imha edilmiş- tir, Doğu cephesinin şimal kesimin de ordu ve S. S. teşekkülleri gün lerce süren savaş esnasında bü - tün müvasalası kesilmiş bir düş. man grupunu imha i Savaş ve av tayyarel şel leri düşman mevzilerine hücum etmişler ve bazı mevkilerle Sov- yetlerin iaşe yollarını muvaffaki. yetle bombalanuşlardır. 9 marttan 12 marta kadar düş man doğu cephesinde 55 zırhlı e kaybetmiştir. MY Sonu Sa: 3; Si: 6 rl ANEYVİ GENERAL WAVELL DİYOR Kİ. "Hindistan Müdafaası Denizden Çıkarmayı Önliyecek Bir Şekilde Tanzim Ediliyor,, Rangon'un Kayıbı Ağır Darbedir, Japonyanın Uğradığı Tehlikeleri de Unutmamak Lâzımdır,, General Wavell Yeni Delhi, 13 (A.A. — Ba sın toplantısında askeri vaziyeti anlatan General Wavell şöyle demiştir: “Rangonun ve aşağı Birmanya nin büyük kısmının elden çıkma. kaybından daha ciddi bir darbe dir.Bu durum muhaı Hin distena daha çok yaklaştırnış ve Çinli müttefiklerimizle muvasale yollarımızı tehdit etmekte bulun muştur. Malezyada olduğu gihi Birman yada da kâfi derecede hazırlıklı değildik. Takvi; kıtaları çok g5 onu Sa: 3; S4 EUEEN MARY Transatlântiği 10Binİngiliz ve Amerikan Askerini Hamilen Meçhul Bir Yere Hareket Etti İtalya hududu, 13 (A.A.)— O. #i; Ciörnale d'İtalin. gazetesinin Boenos-Aires muhabiri yazıyor: Gueen Mary isimli İngiliz yol cu vapuru Rio de Janeiro körfe - zinde 3 gün kaldıktan sonra moç- hul bir istikamete doğru bareket etmiştir. Gemide 10.000 İngiliz ve Amerikan askeri vardı. Ve ge- mi 3 harp sefinesinin himayesin- de cenuba doğru yol alıyordu Gucen Mary, Rio de Janeiro'da , |kaldığı müddetçe askerlerden hiç biri karaya çıkmamıştır. Belçikada İki i İnfilâk Oldu Bükreşte Çıkan Bir Yangında da 100 Kişi Ağır Yaralandı! Londra 13 (A.A) — Serbest Belçika Ajansının bildirdiğine göre işgal altındaki Belçikada bazı fabrikalarda infilâklar ol - muştur. Gugree de iki kişi ölmüş tür. Selbretede ki kimyevi mad. de fabrikalarında vukua gelen infilâklarda 4 kişi yaralanmıştır. Bükreşte bir yangın Bükreş, 13 14 A) — Curen'iul gazetesinin bildirdiğine (o göre, Bük: simal garı karşısında ya pilmella olan devlet demiryolla rı binasi bekleme salonunda bir yangın çıkmıştır. Birdenbire çı * kan yangının sebepleri henüz an Taşılmamıştır. 200 den fazla in - #an muazzam bir alev sütunu için de kalmış ve bunlardan 100 der Şark Cephesinden resimler; Bir Alman gneferi . ileri. mevzfler) İfazlası az çok ağır surette yanmış gözetliyor ve hastaneye Kaldırılmışlardır. Telgraf: TAN, İST, Telefon: 24510. 24318, 24319 İstanbul Ankara Caf, Ne. “9? * YEDİNCİ YIL 2358 sı, birçok bakımdan Singapurun | hük 5 KURUŞ Birmanyada Jenangyuang - Chauk DÜNYANIN EN YÜKSEK VACHERON Et CONSTANTİN /enevre Türkive Mümessili Z. Saatman SultanFamam petrol — kuyularından bir görünüş Gandi Pek Ümitli Görünmüyor "İngiltere, Hindistan İşinde Hatasını İtiraf Ve Tamir Etmelidir, Asi Kabilelerle İngilizler Arasında Bir Müsademe Oldu, Kadın ve Çocuklar Seylân'dan Çıkarıldı Bern, 13 (A.A) — Nevyorktan İsviçre telgraf ajansına bildirili - yor: İngiliz Hindistanında kâin Vart ha'dan alınan haberlere göre Gan di Hint meselesinin halledileceği- ni ümit ettiren hiçbir belirti mev cut olmadığını söylemiştir. Hint meselesinin halli için İngütere ümetinin vakit . geçirmeden ne yapmaşı lâzmgeldiğine dair sorulan bir suale cevaben Gandi şunları söylemiştir: “Pek nazik bir sual soruyorsu. nuz. Buna cevap vermek imkân- sız gibidir. Benim şahsi kanastle- rim var. İngiltereye meyyal ol - raklığma rağmen İngiliz em. peryalizminin Hindisjan'a karşi büyük bir cinayet teşkil ettiği ka naatindeyim. Şimdi İngiltere için yapılacak en iyi iş hatasını itiraf ve tamir etmektir. Fakat ufukta böyle bir şey göremiyorum... Seylân adasında tahliye Londra, 13 (A.A) — Kadınlar ve çocuklar Seylân adasından çi- karılmıştır. Tahliye emri başku. mandan Visamiral Sir Geolfrey A7 Sonu Su: 2; S5 İngilizler Kiel'i Bombaladı İnşaat Atölyelerinde Yangınlar Çıkarıldı Gneisenau Zırhlısının Hasara Uğradığı ve Tamir Görmekte Olduğu Anlaşılıyor Londra, 13 (A.A) — Hava na. zırlığının tebliği: İngiliz bomba İayyareleri dün gece Kiel'e ve Al manyanın batı şimalinde daha başka hedeflere hücum etmişler dir. Kieldeki deniz inşaat atölye- lerinde bombalar patladığı görül İmüştür. İngiliz tayyareleri, geri dönerlerken birçok yangınlar çık mış bulunuyordu. Düşman Sula. rma mâyn dökülmüştür. Tayya- relerimizden 6 i üssüne dönme - miştir. Gneisenau havuzda Londra, 13 (A.A.) — Gneisenau muharebe krüvazörünün Kivl'de alınan fotoğrafları amirallik ve İngiliz kuvvetleri mütehassısları tarafından incelenmiştir. Bu fo - toğraflar Genisenau'un o mühim hasarlara uğradığım ve havuzda bulunduğunu göstermektedir. Ge minin baş tarafındaki çelik lev. balar kaldırılmıştır. Öyle ki, alt güverte meydandadır. Bu boşlu - ğun büyük bir kısmı maskeleme suretiyle veyahut muvakkaten konular “kalaslarla örtülmüştür. A Sonu Sa; 5; 5:8 Sigara Nevileri Azaltılacak KÜÇÜK İÇKİ ŞİŞELERİ DE TEDRİCEN KALDIRILIYOR - İNHİSARLAR VEKİLİ TETKİKLERİ ETRAFINDA İZAHAT VERD On gündenberi şehrimizde tet. kikler yapan gümrük ve inhisar - lar vekili Raif Karadeniz, dün de mhisarlar umum müdürlüğün de tetkiklerine devam etmiştir. Öğleden sonra bir muharririmizi kabul eden vekil şu beyanatta bu lunmuştur; “— İstanbulda bilhassa inhisar lara ait işlerle meşgul oldum. Ve kâletten verilen emirlerin mahal lerinde iyi tetbik olunduğunu, me murların içinde bulunduğumuz. günlerin nezâketini takdir etmiş olduklarını ve ona göre çalıştık. larını gördüm; o tetkikatımden memnunum. — Levazım anbarlarında tahki kat yapılıp yapılmadığı hakkında bizi tenyir eder misiniz? — Levazım anbarlarında tah - kikat yok; ancak işlerin cereyanı bakımından bir tetkik vardır. Ka balaştaki levazım anbarının ma. rangozhanesinde günün birinde çalınan birkaç sandık çivinin di- Şarda satılırken yakalanması üze rine derbal anbarların tadadı yâp ürlarak mevçutların kayıtlarla &ontrolüne girişilmişti. Bu kontrol errasmda vazifeli me surların ihmali yüzünden tutulma Ap Sonu Se: 3; SU: 4 Ralf Karadeniz Avustralya ve Kanada Kuvvetlerinin Bugüne Kadar Olan Zayiatı Meibourne, 13 (A.A.) — Cuma günü Melbourne'da neşredilen resmi bir beyannameye göre, A - vustraiya imparatorluk kuvvet - lerinin Malezyada ve Singapur - daki esirler de dahil olmak üzere kayıpları yekünu 17.031'dir. A - vustralya imparatorluk kuvvetle. rinin Örta şarktaki kayıpları 5 i bulmaktadır. Ottava, 13 (A.A.) — Kanada parlamentosuna tevdi edilen bir rTapota göre Kanada kara, deniz 10,30 da Bükreş büyük elçimiz)ve hava kuvvetlerinin kayıpları Hamdullah Suphi Tanrıöveri ka-| 1857 ölü, 366 kayıp ve 1817 harp bul etmiştir. İesirinden ibaret bulunmaktadır. Günler Geceiken Aşk Kurbanı İle Evlenme Kurbanı iyim kuşam vitrinleri önünde mihlanıp dü- şünüyorum: Etiketlerde okuduğum Oo fi. yatları, kaçta kaç kişinin hangi gündelik, hafta - ık, aylık, gelir ve kazancına uydurabilirsiniz? KARAY| Yedi liradan aşağı kumaş yok. Hoş, böyle yuvar. lak hesap bir “yedi lira, ya rast, zsiniz yal “7. nin yanında, daha küçük yazılarla herhalde bir “90,, , hat- tâ “90, bulunması şarttır; “maliyet,, ve kâr hadleri o derece dü. rüst, sağlam tutulmuştur! Bunlara baktıkça balime şükrediyo- tüm: “Genç değilim, diyorum. gelinlik kızım da yok... Biz, bolluk ve ucuzluk devirlerinde çok görmüş, oldukça iyi yemiş ve giyin. miş adamlarız. Hevesimiz içimizde kalmadan hirslarımiz yatış mış, arzularımı? körleşmiştir. Fakat ötekiler, bele gelinlik ve güveylik çağına basmış tazeler, ve delikanlılar ne yap,yorlar?,, Zira güzel giyinmek, güzel görünmek, sevdiğini kendi eliyle ve emeğiyle süslemek, vahşi ve medeni; her insanın en tabii duygu. larından, isteklerinden biridir. Halden anlamaz. süs düşkünü bir kıza düşen delikanlının hali nice ola? Gönül ister, el yetmez: ay- tı6a dırdır ve surat... Çıldırmak işten sayılmaz! Şu “çıldırmak,. sözü aklıma bir-hikâye getirdi; Büyük bir şi. fa evinde baş hekim ile Kurumu görmiye gelen meslektaşlari, bahçede doluşırlarken bir hastaya rastlamışlar, Kibar halli, sakin tavurlu bir delikenl... Kucağına bir bebek almış, sessiz sadasız oturuyor. Baş hekim, ziyaretçilerine demiş ki: “Baylar, bu zarar- sız hasta, güzel bir kıza tutulmuştu; kızı ona vermedikleri için kederinden aklını kaybetti. Şimdi, "öğsüne bastırdığı bebeği sev gilisi sanarak avunup duruyor... Bu sırada, bir köşeden, ağzı kö- pürmüş, gözleri dönmüş azılı bir deli, hekimlerin bulundukları vere doğru saldırır; gardiyanlar tam vakğinde yetişirler, tehlike, vi önlerler, O zaman baş hekim der ki: “Demin bahsettiğim gü- Başvekil Dün Bükreş Elçimizi Kabul Etti Ankara, 13 (A.A.) — Başvekli Dr. Refik Saydam, bugün saat zel kızla evlenen delikanlı da işte bu azgın delidir!,, Şimdi, etiketlere bakarken hikâyedeki azılı deli bana İsrafçı bir kadinin kocası ve bir herp vitrini kurbanı gibi geliyor. Gad- re uğramış aşk, bir adamı olabilir ki, deli eder... Fakat - tersine bir propaganda yapmış olmıyayım amma - Şu sırada yersiz. bir evlenmenin İnsanr zırdeliye çevirmesi daha büyük bir ihtimal İçindedir.