Ankara eaddesi Ne; Yo? —— TELGRAF: TAN, İSTANBUL TELEFON: 24310, 24318, 24319 YEDİNCİ YIL - No. 2331 5 KURUŞ GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ © Ekim ve İstihsal Seferberliği ZiraatVekili Tetkik Seyahatine çıkıyor İ ingiliz Efkârim | ârını i Şaşırtan Yeni i Bir Hâdise Almanyanm donanmasını şimale çekmesi, ber halde ilkbahar için hazırlanan büyük taarruzla alâ- kadardır, Almanya Şirk cepbe- sinde büyük taarruza geçerken garp cephesini emniyet altma almak zere dorlanmasını yuka- rıda bulundurmak, bu suretle İn- giliz ve Amerikalılerm hem ha» liklarına mâni olmak, her de, ba taarrurlara meydan vetmemek! istemiş olra gerektir. M. Zekeriya SERTEL ğrevz milleti, daha Singapu- ru kaybetmek tehlikesinin uyandırdığı şaşkınlıktan kurtul adan, duygu ve düşüncelerini altüst eden yeni bir hâdise ile karşılaştı. Aylardanberi İngiliz hava kuvvetlerinin Brest lima - hında bombalayıp tahribe çalış - tıkları Alman filosu, güpe gün - düz İngilizlerin gözü önünde Manş kanalından geçerek Heli - golanda gitti. İngilizler, kendi #a. hilleri önünden geçen Alman do- hânmasını yok etmek şöyle dur - #un, mühim surette sarsmıya bile muvaffak olamadılar. Bu büyük firsatın kaçırılması İngiltere ve Amerikada hayret, biraz da asas biyet uyandırdı. Dündenberi İngi liz ve Amerikan radyoları bu hâ. dise münasebetiyle halkın sordu- ğu suallere cevap vermiye ve bü Mmuvafiakıyetsizliğin sebebini iza ha çalışıyorlar, İngiltere ve Amerikada sokak. taki adam soruyor: — Donanmamız nerede idi? Sa hil bataryalarımız boğazdan ge çen Alman donanmasını görmedi mi? Hava kuvvetlerimiz hâlâ İn. Biliz kanalında üstünlük temin €tmiş değiller midir? Alman do » Danmasının âdeta sahlllerimizi Yalıyarak geçmesine nasil oldu da mâni olamadık? İngiliz kara, deniz ve hava mü. tehassısları vaziyeti şöyle izah €- diyorlar; — Almanlar Brest limanmda bulunan donanmalarını Atlantiğe açılarak ve İngiliz adalarını dola Şarak şimale götürebilirlerdi. Manş kanalmı tercih ederek bü. yük tehlikeyi göze almalarının Sebebi şu olabilir: Donanmamı - zın, Alman donanmasını önliye « ©ek, büyük gemileri Manş deni- zinde değildi, Almanlar da bunu biliyorlardı. Sisten ve donanma. nın vücude getirdiği yapma bü - İutlardan istifade ederek görün. meksizin geçebileceklerini umu - yorlardı. Fazla olarak da donan. ima gayet mühim hava kuvvetle- rinin himayesine verilmişti. Do. hanmamızın büyük ( üniteleri Manş denizinde olmadığı için Al- man donanmasının karşısına İn - güliz donanmasını çıkarmak müm kün olmadı. Alman donanması Yapma sis arkasında gizlenerek yürüdüğü için sahil bataryaları- imiz tarafından da müessir bira. teş altına alınamadı. Bütün iş hava kuvvetlerimizin omuzuna yüklenmişti. Halbuki Alman do- hanması kuvvetli bir hava filosu tarafından himaye ediliyordu. Ha va hücumlarına karşı açılan ateş barajı da o kadar kuvvetli oldu ki, tayyarelerimiz ancak çok yük sekten uşmıya mecbur oldular. Dalma hücumlar yaparak gemile rin üzerine inmiye muvaffak ola- inadılar. Bu sebeple Alman do - nanmasma büyük bir darbe vur mak mümkün Kk ngiliz ve Amerikan efkârmı bu Ohüdise münasebetiyle meşgul eden ikinci mesele de Şu dur: Ankara, 14 (TAN) — Ziraat Vekili Muhlis Erkmen, ziraat se- ferberliğini yakından tetkik et mek, Başvekâlet, e Cümburiyet Halk Partisi Genel Sekreterliği ve Ziraat Vekâleti tarafından verilen direktiflerin ne deroeeye kadar tatbik edilmiş ve edilmek- te olduğunu görmek maksadiyle önümüzdeki hafta içinde Eskişe- hirden başlıyarak Arifiye, Sa- panca, Adapazarı, İzmit ve hava- lisinde bir tetkik seyahatine cı- kacaktır, V bu seyahatine Toprak Mahsulleri Ofisi Umum Müdürü Ahsen Bengü'nün ve zi- Taat mütehassıslarının da istirak edeceği tahmin olunmaktadır. Vekil, icap ettiği takdirde ek- Hava Kur On Sekiz Yaşında Bu Münasebetle Yarın Yurdun Her Tarafında Merasim Yapılarak Yarın Türk Hava Kurumunun İkürulüşunun 18 inet yıldönümü: dür. Bu münasebetle Kurumun yurdun bütün bölgelerindeki şı belerinde birer toplantı yapıla- cak, Kurumun Türk havacılığı bın İnkişafında gösterdiği yer” İlimler belirtilecektir. 1925 yılı Subatında kurulan Kurumun ha- vacılık davasının ön safa geçtiği bu devirde, kara ve deniz kuv- vetlerimize bu asrın silâhr olan bava birlikleri temininde büyük tavdaları dokunmustür. Kurum, Türk milletinin gös terdiği alâka ve yardımdan kud- ret alarak 17 yıl büyük bir ener- 11 ile çalışmış ve kahraman Türk ordusunun hava birliklerine har- canmak üzere milyonlarca lira toplamıştır. Kurumun uçuculuk — endüstri ve teknik sahalarında üne ar- tan başar: ölçülerini göz önüne getir. mek ve Türk ordunma hediye et- tiği tayyare sayınma göz atmak ku- rumun verimli fasliyetini belirtmeğe kâfidir. Kurumun İstanbul şubesinin -76244 talebe 24060 işçi ve 28629 salr yar- ömer ve 22771 ticaret erbabın- dan asli azser vardır, Bu Oki kım #zanm verdiği yillik para yekün 110000 firadır, Yüksek sermayeli #i- emret müesteseleri de bir yılda 400 bin Tra vermişlerdir. Bir sene içinde fire ve kurban de: lira temin edilmiştir. Bir sene içinde pul hasatı da 170,000 lirayı bulmuş- tur, Ba suretle İstartbal halkım bir yıl içinde Türk hava kurumuna bağış- ladığı para 735,000 Kiraya varmış bi Tarımaktadır. Mareşal Göring Guisling'i Kabul Etti Berlin, 14 (A, A) — M. Erkmen, Verilen Direktiflerin Ne Dereceye Kadar Tatbik Edild iğini Tetkik Edecek sik kalan tedbirler için mahal linde emirler verecek, malzeme ve tohumluk gibi unsurların te- müşkülleri süratle darikindeki bertaraf edecektir, Bu arada farla pulluk ve ara- ba yapılması için Adapazar de ve tahta fabrikalarının ge ba getirilmesi için de Vekil ma hallinde tetkik ve temaslar ya. pacaktır. Ziraat Vekilliği her bölgenin hususiyeti ve iklim şartlarını gö- zönünde tutarak buna göre nasıl zerlyat o yamlacağını gösteren broşürler bastırmıştır. Bütün 2i- raat memurları bu broşürlerdeki bilgileri köylüye anlatacaklardır Kurumun Havacılık Davamıza Yaptığı Yardımlar Belirtilecektir Sıhhat Vekili Hulösi Alataş Sıhhat Şürası Toplantısı Nihayetlendi Yurdumuzun Sari Hastalıklar Durumu İyi Görüldü Ankara, 14 (A.A) — Yüksek Sıhhat Şürası, Sıhhat ve İçtimsi Muavenet Vekili Dr. Hulüsi A- lataş'ın reisliği sltında 1942 Şu- bat içtimamı yapmak üzere 12. 2.1942 tarihinde Sıhhat ve İçti- Mareşal İ mai Muavenet Vekâletine Prof. Goering, burün Alman komiseri Ter-| Dr. Âkil Muhtar Özden, Dr. Ha- boven “de hasır bulunduğu haldet Gusling'i kabul etmiştir. AF” Sonu; Su: 2; Sür 4 ilmesi ve daha verimli bir MANŞ DENİZ - MUHAREBESİ İngilterede Asabiyet Uyandırdı Times'e Göre, On İkinci Asırdanberi İngiliz Deniz ciliği Şerefine Bundan Da ha Öldürücü Bir Darbe Alman Filosunun Yeni Bir Taarruzundan Korkuluyor Londra, 14 (A. A.) — Alman donanmasının Manş denizinden geçerek kendi üsüne dönmesin- den bahseden Times, başyaz: da diyor ki: “Bundan 4 ssir evvel yenil- mandanı Visamiral Cili bugün muvaffak olmuştur. Buna kim i- nanındı. Alman Amirali filosunu bir Atlantik Olimanından alarak Manştan geçirmiye ve onu sal sağlam bir Alman limanjna gö- türmiye muvaffak olmustur. 12 inci asırdanberi anavatan sula- rında deniz kuvvetlerimizin se- refine bundan daha öldürücü bir darbe İndirimemisi Alman donanmasının ne yapacağı bilinmiyor Londra 14 (A.A.) — Meri Mail gnretesinin deniz yarıcı daha ar ih. tiyatlı görünüyor ve çanları yaztyor “Alanlar; “pek “mühtemel Büyük Britanyanm deniz ve hava mü- fanlarının mahiyet ve bolluğunu ter rübe etmek istemişlerdir... AZr Sonu ŞARK CEPHESİ Sovyetler İlerliyor Almanlara Göre Rus Taarruzları Püskürtüldü Rusyada Kadınlar da Seferber Ediliyor 14 (A. A) — Alman Doğu cephesinin muhte- if kesimlerinde düşman muvaf- fakıyetsiz taarruzlarına devam etmi: Bu taarruzlar püsl tülmüş ve düşman bilhassa ağır kayıplara uğramıştır. Bir kıtanın işgal ettiği bir kesimde düşman yuvarlak hesap iki bin ölü bırak- mıştır. Bircok Alman taarruz hare - ketleri esnasında düsman kuv - vetleri geri atılmışlar ve çember icine alman mütenddit düsman eruplar: dar bir sahada sıkıstı- nılmıslar ve muvasalaları kesilen üşman teşekkülleri tahrip edil- miş veya esir edilmiştir. Büyük Ağ Sonu; Sa: 2; Sü: 6 mez Aramadanın hezimete uğra- ” dığı yerde Alman donanması kU- Yeni bir taarruzda bulunacağı söylenen Alman donanmasının son sistem harp gemi Somatra ve Cava adala! Japonlar Sumatraya Paraşütçü İndirdiler kekikli da Dün Cava Adasına Asker Çıkardıkları Bildiriliyor 14 (AA) — Japon nup doğusunda bulunan Pslan - bang'a taarruz ettikleri resmen bildiriliyor. * Batavin, 14 (A.A) — Bu sabah ki tebliğin bir ekinde, Palanbang yakinine indirilen £ pataşütcüler bakkında deniliyor ki: © Gelen rapor göre, paraşüt çülerin iştirak ettikleri hücum, avcı tayyareleri refakatinde 100 den fazla tayyare tarafından ya. pılmıştır. Tayyareler paraşütçü - leri Palanbang civarında 3 nokta ya indirmişlerdir. Bunlara kar - Şi şiddetli bir mukabele gösteril miş ve onlarca paraşütçü öldürül müştür. Binnefs Palambang tehlikeye maruz kalmamıtır. Parâütçülerin şehre yaklaştıklarını, yabut gir- diklerini gösteren hiçbir belirti yoktur. Kıtalarımız iyi çalışmış. lardır. Ve durumun gayri müsai olmadığı tahmin edilebilir. Daha başka haberler bekleniyor. Teyit edilmiyen raporlara göre, Ban - cermasin Japonlar taraf: işgal €- İdilmiştir. Sıra adaların diğer kr» sımlarında olduğu gibi düşman faaliyeti tehlikesi yaklaştığı ve müdafaa imkânsız telâkki edildi. ği zaman yapılan sistemli tahri - bat Japonlarm işgalinden evvel icra edilmiş bulunuyordu. Amerikalılar Cava'ya asker çıkardılar SÜMER YATAN BANK'A “PARA SENİN İÇİN KAZANÇ Vatan İçin lerinden biri seyir halinde Celebasamur — Denizi rm gösteren harita | PASiFiK HARBİ Singapur Dayanıyor Japonlar, Seletor Harp Limanını Dün İşgal Ettiler Birmanyaya Yeni Çin Kuvvetleri Geldi Singapur, 14 (A.A) — “Resmi tebliğ,, dün öğleden sonra düş - man taarruzları batıda Payalebat çevresinde gelişmiştir. Taarruz - ların her ikisi de pek büyük kuv vetlerle yapılmıştır. Düşman bu gün de baskısına deyam etmiş ve © Sonu; Sa: 2; S3 Yeni Tarife Bugünden Arikara ile Havdarpasa arasın- daki trenlerin seyir müddetinin teknik sebepler dolayısiyle biraz uzatılmasına lüzum görülmüs bu yüzden trenlerin kalkıs ve varış saatlerinde değisiklikler vapılmıstır. Yeni tarife bugün den ifiharen tatbik mevkiine ke nulmuştur. Haydarpaşa - Ankara Her akşam Fiavdarpasadar 19 An kalkan tren 18'de hareket ve Ankaraya ertesi - sabah 9.40 de varacaktır. Pazartesi ve Cuma günleri 8.30 da kalkacak trenler Ankı Kuvwvettir. “2298” STAFORD GRİPPSİN SÖYLEDİĞİ NUTUK Basınımızda Can Sıkıcı! Tesir Yapmış! Tass Ajansının Londra Muhabirine Göre Bunu Türk Gazetelerinin Ihti- i yatlı Yazılarında Okumak i Mümkündür N J Rusyaya Avantajlar Verilmesi Türkiyenin Dikatini Çekiyormuş Londra, 14 (A.A) — Tass a- fansının Londra muhabiri bildi riyor: Times gazetesinin (Stafford Cripps'in nutkunun Türk basi ninda uyandırdığı akişlerden bah sederek şöyle diyor: Bu nutuktâ Türkiyenin en zi vade alâkasını çeken kısım, Rus- vaya avantajlar verilmesine Ve Berlisin Rus odüları tarafından isgal edilmesine alt olan arça dır. Türk umumi efkârı, Rusyas nın genislemesine meseleler» de her zaman büyük bir hassas siyet göstermiştir. Türk gazele lerinin (ihtiyatlı o yazılarında, Satford Cripps'in Rusyaya tam serbestlik istemiş olmasından do. ğan can sıkıntısmı ökumak müm kündür. Böyle bir seyin, Türkiye de dahil olmak üzere birçok Av. rupa memleketleri için hayati menfaatlerini Rusyann eline tes- lim etmek mânasma gelmek ih» timali vardır. Stafford Gripps Başvekil, Dün Koordinasyona - Reislik Etti Ankara, 14 (A.A) — Koordi? nasyon Heyeti bugün saat 10 da Başvekil Doktor Refik Saydamın riyasetinde bir toplantı yapmiş” tır. Tren ve Vapur Seferleri Değişti İtibaren Tatbik Ediliyor Pazartesi, çarşanba, cuma ve pazat günleri Haydarpışadın 11,15 de E& kiyehire birer tren hareket edecek ve Eskişehire saat 2148 de varacak Yine pazartesi, çarşanba, cuma W€ pazar günleri 19,30 da Haydarpaşa dan Ankaraya bir ten hareket ve ertesi sabah 19,30 da Ankaraya mü vasalat edecektir, Ankara - Haydarpaşa Ankaradan her gün 19 da kalka tren bundan sonra 18,12 de kalesi ve ertesi sabah 9,10 da Haydarpaşayfı varacaktır. Pazartesi » perşenbe gül dan 732 de kalkan tres Haydırpaşayı gelecekle dir, Pazartesi, salı, perşenbe ve CUmAs tesi günleri Ankaradan 1955 de bi tren hareket ve ertesi gön 1245 & Ağrı Sonu; Sa: 3 S7 Almanya, donanmaşım niçin simale almıya lüzüi görmüştür? yon boğan yi Ji -İ ttanbül Konsertatuvarı Salı akşamı için bir Beethoven gecesi tertip etmiştir. Soldaki resim bu yn konser için dün yapılan provayı göstermektedir. Güzel Sanatlar Akademisi dün Parkotelde bir RaP Sonu; 5x 2 5:6 tanışma çayı tertip etmiştir. Sağdaki resim dünkü çaydan bir köşeyi gösteriyor raya 23.35 de ve Pazartesi, Sah Persembe ve Cumartesi günleri 14.30 da kalkacak trenler de An- karaya ertesi sabah 8,55 de va- racaklardır Ankara, 14 (Radyo gazetesi) — A- İmerikalıların geçen hafta Mareşal ve Gilbert. sdalarma yaptıkları taarruz #37, Sonu; Sa: 3; Si:.8