21 Eylül 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

R “Ağmartesi ga mmm | Ankara, 19 (TAN Muhabiri Milli Müdafaa Vekâletinin 1941 mali fevkalâde rilmesi hakkındaki kanun lâyihası meclise gel- i ümenlere seykolunmuştur. Bu lüyihanın önümüzdeki günlerde Millet Mee- çesine 83,000,000 lira miş ve alâkadar € isi umumi heyetinde müzakere temeldir, 1917deAmerika Ve 1941de Amerika 24 sene sonra bugün de ayni ha-| dizelerin tekerrür ettiğini, Ameri- kan istihsalâtının henüz başlıngıc- ta bulunduğumu, Amerikanın yine yavaş bareket ettiğini görüyoruz, Yalnız arada şe büyük fark var ki,| bu defa Amerikan oCümhurreisi Roosevelt, realist bir politikacıdır. i vaktinden evvel gören e tedbirlerini ona göre alan bir Bahsiyettir, Amerikayı, harbin beş- Hadığı gündenberi hazırlamaya baş- ve saati gelmedikçe Are- rikayı harbe sokmamıya çalışmak. hadiseler ayni seyri ayni âkıbete doğ- M., Zekeriya SERTEL defaki cihan harbinde 914 - 18 cihan harbini ha- fırlatan bir çok Lekerrürlere şa- t oluyoruz. O vakit de bir tarafta Alman-| Yüydiğer tarafta İngiltere, Frans, $a ve Rusyâ vardı. O zaman da in başlangıcında Almanya Enlip gelmiş, Alman orduları Pa- Pis civarma kadar sokulmuş, İn- Billere ancak iki sene sonra cep” İsyo asker gönderebilmişti. O ta- Tihte de harp ağustosta başlamış Ve çabuk bitecek sanılmıştı. | PFâkat bu tekerrürü en ziyade| merfkanın o vakit ve bugün Avrupa harbine karşı aldığı vazi- Yetin müşabehetinde görürüz. O vakilde Amerika harbin başlancıcında bitaraf kalmak te- Möyülünü gösterdi. Sonra hâdi | ler tedricen onu harbe sürükle-| di. Ve Amerika harbe girdikten Monra Avrupa harbinin mukadde- tı değişti. Bu benzeyişi o vakit Londrada Şkan Times gazetesinin Vaşing-| M muhabirliğini yapan Sir| hür Willert şöyle anlatıyor: | hay nerika Almanyaya karşı de be resmen 6 nisan 917 tarihin. #irdi. Fakat o vakit benim Bibi Vaşingtonda hâdiseleri ya), 1914 ağustosunda i Fakat başlan- Amerikan bi- ihlâl etmiyordu. Son- yısında bir Alman de- ber vermeksizin Lusi- Bati ğin 11915 ma; asr hal ya u batırdı. 100y8 Yapurunu batırd “bag cevap ve- purların batırıl- İevam ediliyordu. Harp şe başında bekliyor gibi $ &y sonra Arabik ismin- Ni vx bir İngiliz y sarıldı. Bu vapurda bir çok ar vardı imes gazetesinin apıyordum. Ve gün karıml, merika Har 8 bir İngiltere, B edeceğini Amı AN EVİ TANBUL, Ankara Caddesi 103 ELGRAF; TAN, TELEFON: 24310, 24318, 24319 ISTANBUL ALTINCI YIL — No. 2190 5 KURUŞ aa Milli Müdafaa İçin 83,000,000 Liralık Fevkalâde Tahsisat bil Kızılay için gelecek eşya Ankara, 19 (TAN Muhabirinden) — Kızı lay cemiyeti İle harp âfeti vukuunda onunla birlikte çalışmak üzere hükümetin miisandesiy- le gelecek bu türlü sıhhi ve insani yardım be yetleri nimma vürut edecek olan eşyanın güm- rük resminden muafiyetine dair kanun lâyihası meclis umumi heyetine sevkolunmuştur. y tahsisat ve edilmesi muh- Meclise Verilen Yeni Lâyihalar Yüksek Mühendis Mektebi İle Teknik Okulu Maarif Vekâletine Devredilecek Ankara, 19 (TAN) — İstanbul- da bulunan Yüksek Mühendis Mektebi ile Teknik Okulunun Maarife devri kararlaştırilmıs ve buna ait lâyiha Millet Meclisine veritmiştir Meclisin bugünkü İçtimaımda söz alan Maarif Vekili, hüküme- tin teknik öğretmen meselesini esaslı bir programa bağlıyarak gerçekleştirmek karurında bulun duğunu ve asil programm lük ettiği maddelerin bir k ile bilâhare Meclise getirileceği- ni, fakat hazırlığa lük eden encümende hemen müzakeresine imkân verilmesini temenni etmiştir. Meclis bu dile; kullarının devrine alt 1 Maarif Vekili Hasan Âli Yücel | ( ASKERİ VAZİYET Don Havzası Ciddi Bir Tehdit Altında Kief'in Zaptı, Bu Mühim Sanayi Merkezini Ta Harkof'a Kadar Alman Ordularının İstilâsına Maruz Bırakacaktır Smolensk ve civarını gösterir harita Kiş yaklaştıkça şark cephesindeki | pışma hticum ve mukabil hücumle. j |barp de şiddetini arttırıyor. Almanlar | iki taraf için de insan, malzemece, gi kış basmadan kendi harp piinlarını| yet ağır zayiatla devam Ni- akkuk ettirmeye karar vermiş gö- | hayei İlmen gölünün cenubunda Voro- rünüyorlar, Onun Leningrada | şilot kuvvetlerinin mukabil hücümiyle hücumla kalmıyarak cepbenin cenap) başlıyan ve Alman nakliye kollarını kırmında da şiddet: tanrruzlara baş» | imha etmeyi istihdaf eden hareket, se- Jamış balunayı kiz günlük çetin bir harpten sorır: Sovyet cephesinde geceleri her gün | aran du mühim zayiat verdirerek ne- - İbiraz daha hava soğuyor Leningradın | Weelenmiştir. Şitedi Alman mahasara A kuvvetleri doğrudan doğruya şehrin kar düşmüştür, Leningrat e da yağmurlu havalar devam | müstahkem müdafaa hatlarını yarma. 4 İya çalışıyorlar. Fakat burada kullan- taktik şehri bombardıman edes Ikı paniğe uğratmak ve mü filerin maneviyalını kırmaktır. Ani şıldığına göre, Leningrat Üzerinde Al- (Sonu; Sa: 2; Sü: 1) tadanberi Almanlar şehrin muhas hatların dışında Mareşal Voroşilo kuvvetleri ile çarpışıyorlar, Bu çar.| -İDektor Refik Saydam, bugün sa- | Boğazlara Dair Yayılan Şayialar Berlin Kat'i Olarak Tekzip EHi r. Claudius'un Yalnız cari Müzakerelerde | lunduğu Bildiriliyor i Londra Gazeteleri | ! Türkiye'nin o Azimkâr , Vaziyetini Bilhassa Tebarüz Ettirmektedir Berlin, 19 (A.A) — Yarı res- mi bir membadan bildiriliyor: Bir kac gündenberi ecnebi mem- leketlerde dolaşan ve Boğazlar meselesine temas eden şayialar gittikçe fazlalaşmaktadır. Dr. Claudius'un Ankarada ya Boğazların açılması icin mi zakerelerde bulunduğu rivayetle" ri de çıkarıldı, ! Bu rivayetler hakkında Alman hariciye nezaretinde Dr. Klaw| dius'un münhasıran Almanya ile| Türkiye arasındaki ticari müba-| dele işlerini müzakereye memur edildiği bildirilmistir. Başvekil Alman Ticaret Heyeti Reisi Dr. Claudius'u Dün Kabul Etti Ankara, 19 (A.A. — Başvekil at 11 de Başvekâlette Alman ti- caret heyeti reisi orta elçi dok- udus'u Türkiye murah- has heyeti reisi Numan Mene mencioğluyla birlikte kabul et - miştir, Atatürkün muvakkat kabrinde Ankara, 19 (A.A.) — Alman ti- caret heyeti rejsi orta elçi dok- tor Claudius'u bugün saat 16 da refakatinde (elçilik (O müsteşeri Klaiber olduğu halde Atatürk'ün muvakkat kabrini ziyaret ederek muhteşem bir çelenk koymuş ve Ebedi Şefin mânevi huzurunda eğilmiştir. İ "Japonya İleri | Atılmalıdır! Harbiye Nezaretinin Mesul Bir Memuru Sürat Tavsiye Ediyor Tokyo, 19 (A.A) — Harbiye nezareti matbust SU MENSUP” larından binbaşı Tominaji “şark- ta tehlike 'çam caliyor. başlığı altında neşrettiği bir yazıda, u- zak şarkın bütün mazlum millet- lerine hitap ederek, kendilerini da yasıyan bütün milletlerin menfaatlerini müdafaaya | ve bir milyar vüz milvon serk- hnim kurtarılmasına vakfetmele- rini istiyor ve söyle divor: ! “Uzak şarktaki harpler, şark| lerinin beyazların boyun: İ temin etmek için yap- tıkları bir teşebbüstür, Japon dış ticaretinin içinde buunduğu müş- ue Sar Sür 6) Kirovo şehrinde Alman tayyareleri tarafından tahrip. edilen bir cephane NİŞANTAŞINDA KARAKOL KARŞISINDA Yatılı Yatısız Ana, İlk, Türkiyenin en, eski hususi Tisesi olani IŞIK LİSESİ Kız Erkek Orta, Lise Kayıt için her gün mürsenat T 30870 fabrikası NA. ni BTENENİ BLiĞİ İS, Wavelli OVYET TEBLİĞİ Poltava Ve Kief Dün Zaptedildi. Çember İçine Alınan 4 Ordu | İmha Ediliyor Alman Zayiatı Yaralı, Ölü ve Kayıp Olarak 392,865 Kişidir Sovyet Zayiatı İse İki Milyonu Geçiyor Berlin, 19 (A.A) başkumandanlığınmn. tebliği Mareşal Von Rostent ve Mare- şal Boch ordu gruplarının müte- merkiz taarruz hareketleri yeni bir muazzam ihata muharebesine müncer olmuştur. Gömel muha rebesinden sonra mühim kuvvet ler Desta nehrinin yukarı ve aşa- ğı mecralarma doğru ilerliyerek şiddetli muharebelerle bu nehri zorlamışlar ve sonra da taarru- Za cenup istikametinde devam e- derek Dinyeper nehrini Kreme; cug'un iki tarafından 120 kilo. mete genişliğinde bir cephe üze- rinde fevkalâde müşkül şartlar» la geçerek şimal istikametinde taarruza hazır bulunan diğer grupla birleşmişlerdir. Bu iki grupun irtibatı 13 eylülde Kief- in 200 kilometre şarkında vuku- bulmuştur. Çenber dört Sovyet ordusunun etrafnda kapanmış - tır, Bu dört ordu, imha edilmek- tedir, Mareşal Kesselring ve Ge- neral Lehr'un hava filoları bu parlak harekâtın inkişafına bü- (Sonu; & Si: Alman fevkalâde Merkez cephesindeki Alman ordusuna kumanda eden General Bock İ “ Bugün 4 üncü Sayfamızda | ünya Haritası pr iKafkasya Yolu İle Rusyaya Sevk Edilecek —— Bu İhtimal Gittikçe Kuvvet Buluyor General Wavell Nevyork 19 (A.A) — Ameri- kan muharrirlerinden Steel, İn giliz kıtalarının yakında Ruslar- İa yanyana döğüşeceklerini yaz yor. Bu mevzuda hassatan selâh -İyeti olan bir şahsiyet muharrıre demiştir ki Orduları | Leningratta | Şiddetlidir Alman Kıtaatı Mukavemet #'te Müdafaa Hattını Yardı —— Muharebe Devam Ediyor, Köstence Tekrar Bombalandı Moskova 19 (A.A) — Sovyet kumamdanlığının 18 eylül akşam tebliği: 18 eylülde kıtaatımız; bütün cephe boyunca düşmana karş harbe devam etmişlerdir. Tayyarelerimiz, düşmanım zrk lı cüzütamlarını, piyade ve topçi kuvvetlerini ve yerde buluna İayyarelerini Izaç etmiştir. 16 ey e 112 düşman tayyaresi dik şürülmüştür. Son günlerde * Kief etrafında şiddetli muharebeler * olmuştur Düşman muharebeye yeni cüzü * tamlar sokmuş ve şehrin kapıla rına kadar dayanan bir mınta * kada hatlarımızı yarmağa mir vaffak olmuştur. Muharebeler devam ediyor. Sabahki tebliğ “İngiliz yardımının sadece ha- vacılık sahasma inhisar edeceğini ecek hiç bir sebep yok- Moskova 19 (A.A) — Sovyel istihbarat bürosunun bu sabahki tebliği: (Sonu; Sa: (Sonu Sa: 2; Sü: 7) BAŞKALARINA İŞ BUYURMA! Yazan: REFİK HALID Me damı altından bugüne. kadar: birbirimizden hiç yüksünmiyerek karşılıklı daima dost kaldığımız İzzet Melih, bir sırayazısında, memleketimize üç kere gelmiş olan müs- teşrik Antoine Galland'in hayatını ve eserlerini tatlı tatlı anlalıs yor. Frenk âliminin “seyahatleri .XIV üncü Louis ve IV üncü Mehmet zamanlarına tesadüf 'etmektedir; yazdığı “ruzname,, dahi - o devirde Türkiyenin siyasi ve içtimal cephelerini aydın katan İeferrüat ile dolu bulunmasından ötürü - büyük bir ehem- miyâii haizdir. Ayrıca şu cihet de dikkate lâyıktır: Muharrir dos- tumun, kıymetinde şüphe etmediğim:takdirine göre Galland, yal- vız kitaplar, eski eserler, sikkeler ve madalyalar âlimi değil, âyni zamanda etrafı iyi gören ve müşahedelerini pek güzel anlatan bie sanatkârdır; üslübu selis, tasvirleri canlıdır; muasırları olan XV inci asır edipleriyle boy ölçüşecek kudrettedir. Hepsi âlâ! Fakat ilişmek istediğim nokta Şu: İzzet Melih bü- tün bunları yazdıktan; esere merakımızı çekip naklettiği bazi parçalarla iştahımızı açtıktan sonra neden “ruznamebin bir gün aynen dilimize çevrilmesi temenniye şayandir,, deyip İşin içinden sıyrılıyor? Allah kendisine, bir çok meziyetlerden gayri iki müz kemmel dil kabiliyeti de ihsan etmiş. Edebiyatla candan alâkası ve çoğumuza nasip olmıyan müsait zamanı da var. Tecrübesi vE irfanı artık onu “Sermed” lerle meşgul olmaktan slıkoyuyor ve hayatın “Tazat zarif yazı masasının başına, çeksin besmeleyi, başlasın ter cümeye! İyi tercüme, kütüphanelerimizin başlıca eksiğidir ve güçlüğü nisbetinde şerefli bir iştir. Fransızcayı onun kadar iyi bilen ve türkçeleştiren müdekkik bir edebiyat adamını nereden bulacağız? Eserin lüzumlu ve faydah oluşu da, basılması husu- sunda Maarif Vekâletini elbette yardıma koşturur. Birbirimize “Siz yapınız! Siz büyurunuz!,, diye diye ne kıy» metli zamanlar kaybediyor, ne mühim fırsatlar kaçırıyoruz. Bilhassa, kendi payımıza'düşen yükü, yol üstünde bırakip.bir, iki tavsiyeden sonra, karşı kaldırıma tıpış tıpış, ne hoş geçiyoruz! Seg a Ee ANİ xx EE i , lara hasretmekten uzak bulunduruyor. Geçsin yaşam