25 Eylül 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TAN, İSTANBUL 'PON: 24310, 24118. 24319 1 YIL — No. 1846 GÜNLÜK SIYASI HALK GAZETESİ Konferansında Neler Konuşuldu? ker geçir- edecektir. Ror imada konuşulduğu arlaşılan mühim mesele işte bu M. Zekeriya SERTEL Rozi Alman ve İtalyan Hariciye nazırlarının mü. Mikatından mühim neticeler bek- Tek lâzım geldiği, ve belki de bu mülâkat esnasında İspanya Meselesinin halledileceği hakkın. iki üç gün evvel yaptığımız inler çölç geçmeden hakikat u. Filyaki henüz bu mülâkata alt Yemi bir tebliğ meşredilmemiş. ti. Hâlâ Alman ve İtalyan mat atı müphem konuşmakta ber- tvamdır. Fakat şimdiye kadar Yapılan neşriyattan vâzıh suret. anlaşılan şudur: Almanya, İngiltereye taarruza 'eyamla beraber, Akdeniz mese- *ini de esasmdan halle karar Vermiştir. İtalyanın Mısırı istilâ. YA teşebbüsü Akdeniz davasınm ia ol İli için atılmış ilk adımdır. Fa-| Kat bu meselenin halli, daha di- ğer bazı meselelerinde hallini ap ettirmektedir. Bu meselele- tin başında İspanyanm vaziyeti Eelir. Akdenize hâkim olmak için Cebalitarığı elde etmek lâzımdır. Akdenize hâkim olan bu kaya Parçasını ele geçirmek için ise Spanyanm oyardımma ihtiyaç ii Vardır. Berlinde Suner'le bu me. *le görüşülmüş ve İspanyadan ve şekilde istifade edilebileceği İtthit edilmiştir. mi anya harpten yeni çı . Mef ve perişan bir haldedir. Ya Teları henüz kapanmamıştır. Bu **beple yeni bir harbe girebilecek Yüziyette değildir. Almanya da İspanyanın mihver devletlerine Ülhak ederek harbe girmesinde Mrar etmemiştir. Almanyanm is. İsdiği İspanyada bazı deniz ve Mava üsleri tesis etmek ve İca. ında İspanyol topraklarından #sker geçirmektir. Böyle bir m #iade İspanyanın bitaraflığını ih. die kâfi değildir. Amerika, İn. Billereden Atlas Okyanusunda 2x üsler kiralamamış mıdır? İn- #tere Mısırda askeri üsler vü. “ide getirmemiş midir? Finlan. da Sovyetlere bazı adaları uzun Müddet için terketmemiş midir? Spanya da mihver devletlerine bazı özler verebilir ve bitaraflı- $u muhafaza edebilir. Bu hi petine mukabil de kendisine Ce. t litarık verilebilir. İşte Riben- #op'un Romayı ziyaret sebeple. iden biri, İspanya ile varılan W anlaşma şekli üzerinde Mus. i ile görüşmektir. Bu mülâ- a müddetince İspanya Dahiliye azirı Almanyada garp cephesini “yeret etmiş, ve Ribbentrop'un Beline © dönmesini beklemiştir. idi Berlinde İspanya mesele. İhe son şekli verilecektir. © ** omada konuşulduğu anla. şılan ikinci meselede İğimanistanın ve bu vesile ile İ Blkanların vaziyetidir. açllalya ile Yunanistanın arası iktır. İtalyanm Yunanistana İş olan vaziyeti malâmdur. Akdeniz meselesini hal için, mih- <? devletlerinin Yunanistan en. Yeli de ortadan kaldırmak iste. leri tabiidir. Alman matbuatınm neşriyatı- Ye bakılırsa, mihver devletleri, irtan vesilesile, Balkan ySelelerini tasfiye etmeye ka. S” vermiş gibidirler. Hatta bu ga ksatla yakında Yugoslav, Bul. 1 ve Yunan devletlerinin Ro- “da bir konferansa davet edile. leri söylenmektedir. e Romada konuşulduğu tahmin ilen Üçüncü meselenin de, gene xdeniz meselesile alâkadar ola. iy olduğu min edilmektedir. Fakat bu hejele hakkında sızan malümat azdır. * Görülüyor ki, Roma mülâkatı la ziyade Akdeniz meseleleri yerinde cereyan etmiştir. Bu gselelerin bir kısık bizi «dan alâkadar ple mülâka kat ve me: Mind. » Suriyenin vaziyeti d Ni Büyük Ankara, 24 (A.A) — Başvekil doktor Refik Saydam, bugün, Yunenistanın Ankara büyük el. gisi Rafaeli kabul etmiştir. Atina, 24 (A.A) — Başvekil ” İmetaksas, Türkiye büyük elçisini kabul etmiştir. ADLİYE VE DAHİLİYE VEKİL LERİ ISTANBULA GELİYOR Ankara, 24 (TAN) — Adilye Şarki Afrikada Ingiliz tayyarelerinin taarruzuna uğrayan bir | İtalyan hava meydanının bömbardımandan sonraki manzarası Başvekil Yunan Elçisini Dün Kabul Etti Metaksas da Büyük Elçimizle- Görüştü Vekili Fethi Okyar, 19,25 ekspre. sile, Dahiliye Vekili Faik Öztrik ta 20,20 trenile İstanbula hare. ket etmişlerdir. İktisat Vekili Hüsnü Çakır, re- fakatinde Maden Tetkik ve Ara. ma Enstitüsü Umum Müdürü Hadi olduğu halde şimal ve şarki Anâdoluda tetkikatta bulunmak üzere bugün şehrimizden ayrıl. mıştır. İspanya, Harbe Girmesi İçin, Tazyik Ediliyor Harbin Siklet Merkezi | Manştan Akdenize Geçmek Üzeredir Londraya Göre Akdenizdeki İngiliz Mevzilerine Yeni Bir Taarruz Beklenmeli Berlin, 24 (A.A.) — Von Rib. entrop, Roma müzakerelerinin $on bulması münasebetile Kont Ciano'ya gönderdiği teşekkür tel grafinda Roma görüşmeleri hak- kında şu sözleri söylüyor: “Halihazır safhasında İngil terenin ezilmesini, müşterek si- yasi hedeflerin vâzıhan tayini bahsindeki mühim meseleleri, müstakbel hayat sahalarımızın teşkilâtlandırılması ve emniyet altıma alınmasım Duçe'nizle ve sizinle görüşmek üzere Führer. den vazife aldığım cihetle her zamanki gibi noktai nazarlarımız.. da tam bir mutabakat olduğunu müşahede ettim.,, Kont Ciano da gönderdiği tek grafta Von Ribbentrop'a şunları söylüyor: Romada İdare ettiğiniz müza. kereler, bu tarihi anda, mihver devletlerinin tesanüdünü ve Iki milletimizin nihai zaferinden son ra Führer'l'e Duçe'nin yapacak. ları Islahat üzerindeki tam naktai nazar mutabakatın; bir daha is- pat etmişlerdir. LONDRA GAZETELERINDE Londra, 24 (A.A) — Gazete. ler, Roma konuşmalarına. büyük bir ehemmiyet veriyor ve konuş. maları her bakımdan tahlil edi- rlar. Times'in siyasi muharriri İspanya Dahiliye Nazırı ve İs. pany jistleri şefi Berlini ziyaretine işaret ederek İspanyanm Akdenizdeki metali, binin Romada konuşulmuş olaca- ğın anlatiyor ve şu hakikati tes. Pİt ediyor: “Almanlarla İtalyanlar, İspanyanın Akdenizdeki isteklerini yerine getir. (Sonu, Sa; 2, Sü: 7) Afrika Harbi Marsa Matruha Yapılan Hücum Netice Vermedi Kahire, 24 (A.A) — İngiliz umumi karargâhınn bugün neş. rettiği resmi tebliğ: “Garp çölün. deki vaziyette hiç bir değişiklik yoktur. 22 Eylül akşamı topçula rimiz bir kaç düşman bataryesini #skat etmişlerdir. 22 , 23 Eylül gecesi tayyareler Matruha dört defa hücum etmişlerdir. Zayiat yoktur... ITALYAN TEBLIGİ İtalyada bir mahal: 24 (AA) —İ- talyan umumi karargâbı 109 numaralı tebli Şimali Afrikada: Mu | Matruh müstahkem mevkii tekrar mu, vaftakıyetle bombardıman edilmişi Bir tayyare filomuz Pert Sudan tay. yare meydanını bombardıman etmiş, yerde bulunan düşman tayyarelerini a, ğir hasara uğratmıştır, Diğer bir filomuz da Aden tayyare meydanını bombardıman etmiştir. Düş man hava kuvvetleri Güra, Adiugri, Sciasciamanna ve Diredua'yı yeniden bombardıman o etmişlerdir, Hasar ol. muştur, MISIRDA VAZİYET bir beyanname, Miser ordusunda süs. | tahdem olup normal olarak yalnız harp halinde askeri kanuna tâbi tutulan ba- #: sivillerin halen askeri kanuna tâbi tatulacaklarnı bildirmektedir Mevcut İstisna hal hidematını teşdit etmekte olan bu beyanname, örfi idare ilân edildiği hakkımda yalnış şayialara yol açınıştır. Kahirede tam bir sükü, şekilde devam etmektedir. LONDRAYA GÖRE Londra, 74 (A-A.) —Revler'in dip, Ismatik rmuharrizinin — salâhi Londra mahfillerinden öğrendiğine Büre, İngiliz hükümeti, buyünkü va- ziyette Misir hilkümelinin hattı ha- reketinden çok memnundur ve Misir ? (Sonu, Sa; 2, Sü: 6) Kahire, 24 (A.A) — Neşredilen| Bet vardır, taşrada da bayat normal) Japonlar Fr. Hindiçinisine Girdiler Amerika, Japonyaya Karşı Tedbir Alıyor KY “ Japon Başvekili Prens Konoye Tokyo, 4 (A.A.) — Bugünkü kabine içtimaında, Harbiye Na. İzirı, Fransız Hindiçinisinde mu- hasamata nihayet verildiğini ve programa tevfikan Japon kıtaatı. nin ilerlemekte olduğunu bildir. Japonların sayısı yüzü bulmuş- tur. Fransız garnizonu tesilm ol. muştur. Muhasamatın durmasın. dan önce İki Japon tayyaresi dü- şürülmüştür, ÇİNİN VAZİYETİ Chung - King 24 (AA) — Sal, (Sonu, Sa; 2 Sü; 3) miştir. Muhasamat sırasında ölen | Amerikada Bir Milyarlık Harp Levazımı Sipariş Edildi Vaşingtan, 24 (A.A.) — Son sekiz gün zarfında Birleşik Ame. rika Harbiye Nezareti bir milyar dolardan fazla bir kıymette harp malzemesi siparişi vermiştir. Bu haberi verirken Roosevelt, sipariş edilen malzeme meyanın. da gaz maskelerile tayyare bu- lunduğunu beyan etmiştir. Tay. yarelerin adedi 3022 dir. KOOSEVELT'İN MESAJI Boston, 24 (AA.) — velt, Amerikan lejyonunun 22 n- ci yallık kongrı gönderdiği mesajda şöyle demektedir; “Yabancı memleketlere, sulhu ve hür hükümeti sevenlerle bun. ların tahribini isteyenler arasın. Ida ciddi bir anlaşmazlık inevcut- İtur. Bu kuvvet imtihanı, genişle. miştir ve istesek İstemesek, bu. gün bütün dünya sulhu için bir tehdit teşkil etmektedir. Ameri- kan hayat tarzımızı, kendisini İtehdit edebilecek ber şekilde te. cavüze karşi himaye etmemiz lâ. zumdir. Koosü. i Şeker Fabrikalarının | Çalışma Saatleri Ankara, 24 (A.A.) — Şeker fab rikalarında günde üç saate kadar fazla çalışma yapılmasma dair Koordinasyon Heyeti tarafından verilen karar, Vekiller Heyetin- ce tasdik edilmiştir. Bu karara göre, fazla mesai yapacak işçiye her fazla saat için azami munzam ücret verilecektir. Suner'in ! * Dakar Limanında İngiliz Amirali Bir Ültimatom Daha Verdi Neşredilen Tebliğler Harekâtın Devam Ettiğini Bildiriyor Vichy, 24 (A.A) — Fransiz A- irallık dairesinin tebliği: 23 ide, iki gırhlı, bir çok kru vazör, torpito ve asker nakliye içemisinden mürekkep bir İngiliz İlosu. Dakar önüne gelmiştir. | Sabık General de Gaulle, Fransız makamlarına şehri terketmeleri. | ni bildirmiştir. Pransız mak ları, bu Ültimatamu, reddetmiş. tir. Bunun üzerine, İngiliz filosu, şehir üzerine ateş açmışlır. Muharebe esnasında denizaltı. larımızdan birisi, Persee, bir İn- giliz kruvazörüne kahramanca hücum ederken batmıştır. İagi liz kruvazörüne muhakkak suret. te torpil isabet etmiştir. Denizal- tinin mürettebatından büyük bir İkısmi kurtarılmıştır. İ De gaull'un emri altında, Da. karın cenubuna dört ve şarkına | ikl asker çıkarma | teşebbüsü yapılmıştır. Bu teşebbüslerin| hepsi geri püskürtülmüştür. Bu muvaffakiyetsizlik karşi sında, İngiliz amiralı, saat 130 da ikinci bir ültimatom gönder. | miş ve İngiliz kuvvetlerile| Dakara bizzat hücum etmek mec. buriyetinde kalacağını, sabah sa at 8 ya kadar şehir teslim olmaz. İsa istihkâmları tahrip edeceğini | ve kıtalarını şehri işgal eyi ceğini bildirmiştir. Umumi vali bu ültimatoa da red cevabı ver- | miştir. Muharebe devam (Sonu, 8 Aylık İthalât Ve İhracatımız Ank (A.A) — Sekiz aylık diş | ticaretimiz etrafında meşredilen resmi rakamlara göre, bu'devre içinde mem İeketimizden 74.74),222 lira değerinde ihracat yapılmış ve 69.107.867 lira de- Zerinde de ithalâtta bulunulmuştur. İh. racatımız İehindeki fark 23633353 Uiradır, 1939 yılın saynı devresinde ise 73.384.447 lira değerinde ihracatta ve 90,032.203 liralık ta İthalâtta bulumul, müş ve böylece ithalâtımız aleyhinde olmak Üzere 20.454.129 liralık bir fark İ kaydedilmişti, iz eylie-ithalât ve İhracatemızın değer itibrile mühtelif memleketler arasındaki inkisamma ait rakkamlar ise ihracatımızda 17.457.650 lira ile İ- talyanın, 10.661.047 lira ile Birleşik A- merikanm, 8.633.599 bira İle İngiltere, nin başta geldiklerini göstermektedir. Bunları takriben de 6.977.038 lira Ge Romanya, 6613274 lira ie Pranaa,| 6375,519 lira ile Almanya, 1400292 Vira ile Çekoslovakya, 2042263 Tire ile Yunanistan ve 2,436,326 bira ile de Macaristan gelmektedir. İthalâtımızda ise, 8,021,710 Hira ile İtalya, 7,060,968 lira ile Birleşik Ame- rika, 6,615,957 lira ile 8459.01 ira ile İngiltere, 6.274.844 Ira ile Romanya bayta gelmekte ve bunları 1802545 Tira İle o Fransa,| 1,332.241 lira ile Çekoslovakya, 085,08€ | | İ # len bir habere göre, Su: Fransiz kıtaatı terhis edi Bu da Fransa tarafmdan imza e. dilmiş olan mütarekename shkâ. mi icabatındandır. ile de Macaristan takip eylemek. T. C. ZIRAAT BANKASI Kuruluş 1888 - Sermaye 100,000,000 Türk lirası Bankamızca kumbaralı ve ihbarsız tasarruf hesaplarında en az 50 lirası bulunanlara senede 4 defa aşağıdaki 4 set “. 4 mler öve .. se Askeri Vaziyet İngiltereyi İki Cepheden Tehdide Uğraşıyorlar ihver o devlet cepheden bi karar vermiş görü diye kadar Avrupa b tek buşına idare etmi, i istilâ vazifesini de imaştar, ei Şimdi Akdenizde İtalya da Ta aliyele geçmek üzeredir ve bu faaliyetin mukaddemesi olmak W. zere Mirim hücüm etmiştir. Bu sebeple sekeri baxımdan cepheler ikileşmiştir. £ Alm; İngiltere üzerine hava bücumlar rine ederken, İlalyanler da Akdenizde İngiltereyi sikiştir- mıya çelişaciktır. Roma mülâ- katının da kismen bu mesele ile alâkadar ölduğu tahmin edilebi- | diye kadar dilmemiştir, bu kumanda mu “gösteren en bi ü Almanya şimdiye ka- ile ber işin duymıya b r. Derek ki, bi tecrübeden sr kalay k i yeceğine > İlların Londra, 24 (A.A) —T. Garbi Fransız Afrikasını ve i verilir, ÇUŞA HAZIR VAZİYETTE Hava Faaliyeti Berlinde Bir Çok Yangınlar Çıkarıldı İngiltere Üzerindeki Harplerde 18 Alman Tayyaresi Düşürüldü Londra; 24 (A.A) — İngiliz Java Nezareti istihbarat serviste sin bildirdiğine göre, Berlin 8 zerine soz hücumu yapan İngis Uz tayyâieleri filosu, Alman Büş kümet merkezi üzerine şimdiygi kadar gönderilmiş olan #ilolarii ri ikil etmiş ve Bers rallarile gaz fab, rikalarma o hücumlar yapılarak İl geniş hasar vukua | Hepsi Berlin mnta mak üzere, garb fi alı ile Wilme: mış © Klingenberg ve Wime: da, vaziyet aynı tarzda K İlgm, diğer bir pilota yolu | Kıtaatı Terhis Edildi yemler bü edi edeki demiryolu iltisak noktası da'bom iştir: | bardıman edilmiştir. ermiş ve bu tayyare de attıktan sonra elek tralı daha büyük bir şiddetle yanmaya başlamıştır. Gaz fabri” kasına hücüm eden diğer bir pi. lot, bom b 8 . pi İda infilâ Suriyedeki Fransız |vı hedefe, bilâhasa diğer taygn veler de hücum etmiş ve bu tay tün mi çok y mıştır, Garp kalesi; in şarkındaki W.M B İtayyare matörleri fabrikasma ya: pdân hücum esnasında da bu bir çok bomhalar mu; Sa: 2, SÜ: Dakar limanını gösterir