25 Ağustos 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

ir AN EV İ İstanbul, Ankara Caddesi 103 TELGRAF: TAN, İSTANBUL GİELEPON: 24710, 24318, 24319 ALTINCI YIL - No. 7823 5 KURUŞ AMERİKA İLE —— İNGİLTERE ARASINDAKİ ANLAŞMA İngilir . Amgikan anlaşman sa- tar. M. Zekeriya SERTEL on zamanlarda İngiltere ile Amerika arasında cere. yan eden müzakereler ve varılan anlaşmalar o hakkında (İngiliz Başvekili geçen gün kısaca ms. lümat verdi. Mister Churehill'e göre bu anlaşmanın mahiyeti A- merikaya kiralanacak bir iki kü. çük adaya mukabil, Amerikadan elli destroyer almaktan fbarettir. İki hükümet arasındaki anlaş. mayı basit göstermek için yapı. lan bu izah bize meselenin ne. ticesini haber veriyor, fakat ma. hiyetini bildirmiyor. İngiltere niçin bu deniz üsleri. ni Amerikaya vermeğe razı oL muştur? Buna mukabil Amerika. dan beklediği mukabele sadece eski destroyerlerden mi ibaret. tir? Bu anlaşmanın mahiyetini kav. ramak için Uzak Şarkta İngilte. re ve Amerikayı tehdit eden teh. likeyi bilmek, ve iki devletin hangi nokta ve sahalarda men. faatlerinin birleştiğini göz önün. de bulundurmak lâzımdır. * İ minyonlar, alâkaları menfaatleri vardır. Orada büyük bir Asya imparatorluğu kurmak davasile istilâ hareketine başla. mış bulunan Japonya, İngiliz imparatorluğunun Uzak Şark ve garb hemisferindeki dominyon alâka ve menfaatlerini tehdit etmektedir. Şimdiye kadar siya. set oyunlarile Japonyayı idare eden İngiltere, şimdi artik Japon istilâ emellerine karşı tek başına durabilecek vsziyete değildir. Çünkü anavatan istilâ tehdidi al. tındadır, ve bu doğrudan doğru. ya tehlike karşısında bütün kuv. vetlerini anavatan etrafında top. lamağa mecburdur. Anavatanın müdafaasile - meşgulken Şarkta da ayrı bir harba tutuş. mak menfaatine muhaliftir, Fakat Uzak Şarktaki domin. yon, alâka ve menfaatlerinide lerkedip - çekilemez. Bunların müdafaasında Amerika ile arala. rında menfaat birliği vardır. Za. ten Cihan Harbindenberi Uzak Şark ve garp hemisferinde bulu. nan İngiliz dominyonlarile Ame. Tika Birleşik devletleri arasında iktisadi ve siyasi menfaat tecssüs etmiştir, Kanada, Yeni Zelanda . (Sonu, Saz 2, Sü: 1) Bazı gazetelerimizin baş hava. # dis yaptıkları bir hata vardır ki, * ngilterenin Uzak Şarkta do-| Uzak | Dahiliye Vekili Ankara, 24 (TAN muhabiri bildiriyor) — Tetkürler yapmak üzere Karabüke gitmiş olan Baş. vekil Refik Saydam, refakatinde Hariciye ve İktisat Vekillerile Başvekâlet Kalemi Mahsus mü. dürü olduğu halde bu sabah saat 9,30 da Ankaraya dönmüştür. Başvekil ve Vekiller, istasyon. da hükümet ve Parti erkânile Ankarada bulunan Vekiller, me. buslar ve kumandanlarla Ankara Valisi, Emniyet müdürü ve kalı balık bir halk kütlesi tarafından karşılanmıştır. İNBİSARLAR VE ZİRAAT VEKİLLERİ ŞEHRİMİZDE Gümrük ve İnhisarlar Vekilile Ziraat Vekili dün sabah İstanbu. AMERİKAYA 18 YER KİRALANIYOR Buna Mukabil de İngilterenin Harp Borcuda Temizleniyor Nevyork, 24 (AA.) — Nev. york Times gazetesine göre, A- bunun müsebbibi Anadolu Ajan. © sıdır, Ajansın evvelki gün ver. * diği bir habere göre, Mister Chur ehill, hastalığı yüzünden iktidar D inevkiini terketmek üzeredir. Biz. de, iki gün evvel kuvvetli nutuk. larmdan birini irad eden ve harbi #onuna kadar götürmek kuvvet Ve azmini gösteren İngiltere Baş. Vekilinin hasta bir adam olacağı. ba inanmadığımız Ve ajans tara. fından verilen haberin hakikatini | bildiğimiz için, bu habere katiy.. bir hasta »lan zatın Churehili değil, Cham * terlain olduğunu ve onun son a- Meliyattan sonra çalışamayacak bale geldiğini bütün dünya bili. ger. Başka gazetelerin ehemml Yet verdiği bu haberi okuyanla. Ye karşıladıklarını söylemek, bel. ki bir küçüklük teşkil eder. Fakat u gibi haberlerin terelimesinde bu derece itinasız davranmak, Papmaktan en çok. çekindiğimiz la iyet İydınlatmakdır. « em ; ; Lİ merika İngiltereden 18 yeri, üs yapmak üzere kiralayacak ve bu. nun mukabilinde İngilterenin harp borcunu temizleyecektir. İ Amerika ile Kanadanın müşte. İrek müdafaasile meşgul olacak İda'mi heyet pazartesi günü top. lanacaktır. Amerika namına Nev. york . valisi Guardia ile askeri İ mütehassıslar konferansa İştirak edeceklerdir. Amer'kanm harbiye nazırı Knox'un İ gazetesi olan Chicago Daily New İ ceki muhriplerin İngiltereye verilme. ! inde geniş neşriyat yapıyor. Es- Nerden dörd Panama mıntakasının şark sahillerine hareketi İbu çeşit muhriplerden ellisinin İngil.. | tereye satılacağına delil olarak telâkk: olunmaktadır. Amerikadaki Alman terlstik yurt müdürü Schmidt tahkik heyetinin hu, #uruna çıkmaya davet olunmuştur. Sebebi büronun Nari proprgandasile Meşgul olmasıdır. Bu büronun 2000 ajanı bulunduğu bir Amerika gazetesi tarafından ifşa olunmaştur. Yakalanan Yahudiler Bükreş, 4 (A.A) —D.N.B. Dahiliye Nezareti, müheyyiç ha- berler yayan 484 Yahudiyi mu. ayyen mahallerde ikamete mah. küm etmistir, GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Arnavutluk . Yunanistan hududu ile İtalyanların bazı iddialarda bulan. duğu Yanya şebri ve ci varmı gösteren harita Başvekilimiz, Dün Sabah Karabükten Ankaraya Döndü İnhisar ve Ziraat Vekilleri Şehrimize Geldi - Ticaret Vekili Bugün İzmirden Buraya Seliyor- İzmire Gidiyor ia gelmişler, hükümet ve Parti erkânile Vekâletlere bağlı müss. seseler ileri gelenleri tarafından karşılanmışlardır. İnhisarlar ve Gümrükler Veki. ne giderek tetkikler yapmiş ve bu arada, İstanbul Gümrükleri Başmüdürü Methiyi çağırarak kendisinden gümrük işleri otra. tında izahat almıştır. Ziraat Vekili Erenköyündeki köşküne gitmiştir. | DAHİLİYE VEKİLİ İZMİRE GİTTİ Ankara, 24 (TAN) — Dahiliye Vekili bu akşam İzmire hareket etmiştir, | (Sonu, Sa: 2, Sü: 6) ROMANYAİLE MACARLAR UYUŞAMADI Bulgarlarla Rumenler Dün Akşam Nihai Vardılar Anlaşmaya Müzakerenin inkıtm üzerine hükü- metinin alacağı vaziyet merakla bek- lenen Macar Hariciye Naz KONT GSAKY Bükreş, 24 (A A.) — Romanya ile Macaristan arasmda : Turnu Hi, İnhisarlar Umum Müdürlüğü. Gi HARAÇÇI İsmir ve Ankarada olduğu gibi İstanbulda da büyük bir MOB KARDEŞLER İ— LYE Satış mağazası açtılar. Salonları geziniğ. Adres: Fincancılar, Rırapaşa yokuşa Numara 61 izmite ANKARA - İSTANAIN İNGİLTERE Yunanistanın YARDIMINA KOŞACAK İki İtalyan Tayyaresi Yunan Hududunu Geçmiye Çalıştı Atina Hazırlanıyor İtalya, Bir Arnavudun Daha Katledildiğini Ortaya Attı Dün İngiliz sefirile uzun uzadıya görüşen Yunan Başvekili General METAKSAS, Londra, 24 (A.A) — Reuter'in diplomatik muharriri yazıyor: “İngiliz garantisinden vazgeç- hakkmda İtalyanın Yuna. nistana 24 saatlik mühletli bir ültimatom verdiğini o bildiren mstbuat haberleri Londra resmi mehfellerinde teyit edilmemek. tedir, Bu münasebetle 13 Nisan 1939 | da Avam Kamarasında bildiril. İmiş olan garantinin me rafından milli kuvvetleri ile mu. kavemet edilmesi esaslı telâkki olunacak-her hangi bir hareket takdirinde, İngiliz hükümeti Yu. nanistana derhal iktidarında bu. an bütün yardımı yapmıya kendisini mecbur görecektir. Londra resmi mahfelleri, İn. gilterenin bu garantiye sıkı su- rette sadık kaldığını bildirmek. tedir, İNGİLTERE DERHAL YARDIMA KOŞACAK Atinadaki İngiliz sözcüsü, ev- velki gün, eğer Yunanistan bir hücuma mukavemet ederse, İn. giliz hava ve deniz kuvvetleri, derhal Yunanistanın yardımma Koşacaklır, demiştir, Bu beyanat, İtalyan tehditleri dolayısile gerginliğin arttığı bir| anda yapılmıştır. İtalya ile Yunanistan arasında son hâdiseler serisi neticesi ola. rak,dün büyük bir diplomatik fasliyet kendisini göstermiştir. İ. isiya ile Yunanistan arasındaki hâdiselerin sonuncusu, hududunu geçmeye dir, ingilterenin Atina elçisi Palta, iret, Elen Başvekili Metaxas ile iki görüşme yapmıştır. Bu gö. rüşmelerin ikincisi, 80 dakika tür, Röyterin isfihbarına göre İ. talyanlar, şimdi diğer bir Arna. vudun Elen ajanları tarafından katledilmiş olduğumu tespit et Severin'de yapılan müzakereler inkıtaa uğramıştır. İki taraf ara. sında bir itilâf esası bulmak im- kânı hasıl olmamıştır. Anlaşılan bu sabah Macar heyeti, eski tek- liflerinde bazı değişiklikler ya. | par yeni bir muhtıra vermiş,| Romanya heyeti teklifi kâfi de.| recede bir esas teşkil edecek ma. hiyette bulmamıştır. Bun zerine inkıta tahakkuk etmistir. Reuter muhabirine göre, inkıta. ın sebebi, Romanya murahhasla, rım yalnız ahali mübadelesi &. (Sonu, Sa: 2. Sü: mişlerdir. İtalyan noktai naza. rından kavgayı sözde Arnavutla. rın şikâyetlerine istinad ettir. mekte bazı taktik fayda Vardır. İtalyan prestiji derhal bahis mev amaktadır ve tazyik, za. #iyasi icaplarına göre artı. rılabilmekte veya bırakılmakta. dır. ASKER TOPLANIYOR Atina, A(AA) —D.N.B. Bozi ihtisas silâh sınıflarına ait ihtiyatlar, bir ay müddetle ma. nevralarda bulunmak üzere bu- gün davet edilmişlerdir. (Sonu. Sa: 2, Sik 7) İngilizler son günlerde tayyare Imalâtma büyük bir her vermişler ve Almanların malik oldukları tayyare miktagii”” rını aşacak mertebe tayyare İnşasma koyulmuşlardır. Resmimiz, İngilterenin meşhur tayyare imalâihanelerindeği tayyarelerinin yapılışmı gösteriyor - Y İNGİLTERE #> “Vickers, müesses: İTALYANLAR Sukutu Hayale UĞRADILAR Mısırın Harp Kararı, İngilterede Derin Bir ! 2. G108 20, Sempafi “Üyandırdı Londra, 24 (A. A.) — İtalyanm mühtemel bir taarruzuna karsı) Mısırın İngiltere ile birlik ha. veket etmek için verdiği karar| İngilterede derin bir memnuni. Yet uyandırmıştır. Harbin başın. | da Mısırın 40,000 askeri vardı ve bunlar iyi talim görmüşlerdi. O zamandanberi bu kuvvet mütemi diyen büyümüştür. Lond teleri M Yetlerinin İtalyan kuvvetlerine faik olduğunu ve İtalyan tahşida | tını bombardıman ettikten baska bir İtalyan filosunu da imha etti. #ini yazıyor. Mısırın harbe gir. mesi, İngiliz kuvvetlerine yeni bir ordu ilâve edecektir: İ Amerikada cikan © Nevyork TTimes'e göre, Mısırın harbe gir. mek için verdiği karar, -İtalyayı sukutu hayele uğratmıştır Mısırdaki hazırlıklar son de. tece İlerlemiş-olup, bütün Misir bir tecavüz tehlikesine karsı u- yanık vaziyette bulunmaktadır. Libya ve Sudan hudutlarında her türlü tertibat alınmıştır. ROMAYA GÖRE Romu mahafili, İtalyan ordu- sunun Mısıra karşı değil, İngiliz. lere karşı hareket edeceğ'ni an. İatarak, İngilizlerin Mısırı taz.! yik ettiğini, bu tazyik olmasaydı | Mısırın başka türlü hareket ede-| ceğini anlatıyorlar. Dün İskenderiyede elli beş da. kika süren bir alârm işareti ve. rilmiş, daha sonra iki alârm işa. reti daha verilmiştir. İTALYAN TEBLİĞİ İtalyan tebliği . Seydi Berani, Musa Matruh ve İskenderiye üs- İsünün uzun ve şiddetli bombar- 'dımanlara tâbi tutulduğunu, her yerde ( yangınlar çıktım bil diriyör. Tebliğe göre, İngilizler tarafından batırıldığı * bildirilen bir tahtelbahir kurtarılabilecek- tir. Hartum tayyare karargâhı bombardıman edilmiştir, Malta, İtalyanlar tarafından İbombardıman © edilmiştir. Üç İngiliz tayyaresi düşürülmüştür. İngilterenin Türkiye Ticaret Birliği Reisi İzmirde Lord Bir Körfez Vapurunda Dün Ziyafet Verdi İzmir, 24 (TAN Muhabirinden) — Burada bulunmakta olan İngiliz. İm- paratorluğu — Türkiye ve Balkanlar Ticaret Birliği Umuml Resi Lord Gientmmer, bu alışam Belediye rel- sile İzmir Gtari mahaflli mensuplari- | ve matbuat erkdinına bayraklı va- purunda bir ziyafet vermiştir. Vapur, &nat 20 de körtere açılmış ve ziyafet samimi hesiyhaller içinde geç vakte kadar devam etmitir. Lorâ Glentemmer, İzmir Fuarını çek güzel bulduğunu ve birçak Av, rupa Puarlarından üstün olduğunu söylemiştir. İngiltere “Ticaret, Birlikleri Umumi Keli, bürünlerde Ankarayı giderek, hava kuv.! Askeri Vaziyet Ingi'tereyi Istilâ Hareketi Henüz İnkişaf Etmemiştir Imanyanın İngiltereyi isti. liya başlaması, günün sn mühim meselesi olmakta devam ©. ki hareketi için en mü, ayılan mevsimin ge;mekte bu hareketin vaju bulup acağı hakkındaki şüpheteri arturmaktadır. Fransa sahilinden İngila sabi. linin bombardanan edilmesi istilâ için bir mükaddeme sayılmıştır. kat İngilizlerin ba harekete hem n mensiili toplav'a, hem sid. yyare hücumlarile mukabe, le etmeleri bunun da mühim bir tesiri olmayacağını göst | i &iği için önümürdek: tanm en mühim mevzau, be İsti bahsi olacaktır. Şimdve kadar ve. ziyet şu merkezdedir: Almaya her barsketine ve her | teşebiüsüne karşı İrgi e | bulmuytur, Deha ilerisini hep birlikte göreceğiz. Diğer taraftan İtalyanın Mes karşı tanrraz hazırlığ yor ve İtalyı - İlda on düşman tayyaresi düşürülü i İngilterenin bırakılıp bu erp. hede uğraşılması, Amerikr gazete. cileri tarafındın da, asıl ceph harekete geçmemek bakımından | suvaffakayetsi kabul etmek | sayılıyor. | bombalanan başlıca İngiliz Japonyada Tek Partiye Doğru Tokyo, 24 (A.A.) — Parlâmen. tonun bütün siyasi partilerini ih. tiva edecek olan tek bir parti teşki! etmek tizere Japon. Başve- Kili Prens Konoye, 25 kişilik bir komite tayin etmiştir. Gazeteler yakında lacak diplomatik değişikliklerden bah. sediyor ve bazı diplomatların az. lolunacağını anlatıyor. Gazete. lere göre Berlin, Roma, Mosko- va, İsviçre, Portekiz, Holanda, İsveç ve Siam'daki diplomatik mümessiller (vazifeleri başında kalacaklardır. Çinden gelen haberlere göre, Mareşal Chang.Kay.Chek payi. taht olarak Yoen şehrine geçme- ğe karar vermiştir. Burası Set.| iki memleket ticaretinin inkişafı için. alâkalılarla temaslarda bulunacaktır. İ Londra, 24 (a.A) — Bu İlmüt İman Douvres ve Ramsgate ÜZE ibiri kaybolmuştur. v | İl İbirbiri arkasına ve şiddetle düğü, 4. Bi İNS Deniz? Almanlar tarafından Fransız sahillerine yerleştiril a anı | i SAHİLLERİ © BOMBALANDI... İngilizler de Almanlar: | Sahilden ve Havada | İsi, gok ire Mukabelede Bulundu. ye bah Manş denizi üzerinde iki i İhil ar, İ liye! muharebesi takib etmiştir. an endahtı bazı ehemmiyeiii rata sebebiyet vermiştir. dü ine bataryaları da derhal mulii bele ederek Fransa sahillerini'ği teş altına almıştır. k Son tebliğlere göre, bu <ab3İ8 |. anlar Fransız. sahile diği tıkları uzun menzilli ta Geli” | Dow döğmüşlerdir. Hasar m değildir. Daha sonra di se al ber İrine hava hücumları yapmışız Bu hücumlar esnasında Ramsği te'da bâzı binalara ve gaz fi İrikasına isabetler vaki oimüştü Birçok kimseler ölmüş ve yari, nmıştır. Bu hücumlar esnası st ka müstür, İngiliz tayyarelerindeği İngiliz tayyareleri Alman Belh; tary ın bulundukları yerleri... müşlerdir. Bir tayyare düşman İbataryalarının - üzerine Dguğin (Sonu, Sa: 2, Süz 3) abevrir. uzun menzilli toplarla. sahillerini gösteren harita Fakir Köylüye “| Taksitle Arazi © Verilmesi Kararlaştı”-| Taksitler, 20 Yılda i Ödenmek Üzere Bir Talimatname Yapıldı” Ankara, 24 (TAN) — Maliye Vekâleti, milli emlâke ait tops rakların 20 senelik uzun taksite. leri. fakir köylülere tevzil hak mdaki talimatn&meyi hazırlıyas rek, Vekiller Heyetinin tasdikiz ne ürzetmiştir. Önümüzdeki ay içinde faaliyeğ te geçilerek, tevzi işi için komist yonlar teşkil edilecektir. Bu sen ilk olarak Trabzön. Gümüşhane; Giresun, Samsun. Eskişehir ve Ankarada tevziat o yapılacaktır. Da acak toprağın miktarı 27 milyon lifaya yakın > bir kıymet cuan eyaletindedir. ifade etmektedir.