10 Ağustos 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

,.. . Ka X — Üa ;.40 uya çi e- ar'- İntişar etmiştir. Fiyatı bir liradır. Satış Yeri: Istanbulda lnk'ılâp .K,i"P Evi. Galatada Billür sokağında Tercüme ve Yazı Evi sahibi Adil Sevil yazıhanesi. Şi Salim Erpul azılan — BU KIŞ Avrupayı Bekliyen Korkunç Âkıbet M. Zekeriya SERTEL vrupanın — mukadderatını tayinde harp kadar iktısa- di mahrumiyet ve sefaletin de tesirini hesaba katmak lâzımdır. 914 harbinin âkıbetini, dört senelik bir dövüşmeden ziyade, açlık ve kıtlık tayin etmişti. Al. man ordusu, hiç bir harp cephesinde mağlüp olmadığı hal. de, açlığa boyun eğmeğe mecbur olmuş, kıtlık Avrupada yer yer ihtilâller doğurmuş, ve Rusyada Sovyet rejiminin kurulmasına sebep olmuştu. Bu defa da Avrupanin mukad. deratını tayinde yalnız Alman silâhı, harp sahnesi, veyahut İn- giliz donanması değil, bu kış Av. rupayı bekliyen feci ve korkunç âkıbet müessir olacaktır. * İngiltere Devlet Nazırı Green. wood, geçen gün Avam Kamara. sında Avrupanın iktısadi bir tab- losunu yaptı. Avrüpa, her tarafta Alman iş. gali altındadır. Alman ordusu girdiği - yerlerde; 80 milyonluk Alman milletinin iktısadi sıkın. tıya düşmesine mâni olmak için ne bülmuşsa almıştır. Alman or. dusu aç değildir ve aç kalmıya- caktır. Hitlerin son nutkunda dediği gibi, 200 milyonluk Ayv. rupanın 120 milyonu, 80 milyon Alman için çalışıp istihsal ede. #cektir. Binaenaleyh İngiliz ablo. kası belki Almanyayı aç bıraka. mıiyacak, fakat Avrupayı kara bir sefalete sürükliyecektir, Işgal edilen yerlerdeki iktı. sadi vaziyet hakkında bir fikir edinmiş olmak için, Fran. saya bakmak kâlidir. Fransa da. ha, bugünden açtır. Kömürü “yoktür, petrolü yoktur, gıdası | yoktur. Kışa odun kömürü yap- mak üzere gençler seferber edi. lerek ormanlara gönderilmekte. dir. Imanlar, organizasyon ka. biliyetlerine. güvenerek, Avrupayı baştan başa iktısaden teşkilâtlandıracaklarını ve bu kış bir buhran çıkmasına mâni ola. caklarını söylüyorlar Fakat harp sahası olan yerler. de arazi işlenememiş, hasat top. | lanamamıştır. Fabrikaların çoğu | kapılarını kapamıştır. Ham mad. | sinko ve kurşun ihtiyacının $ 50 sini, kahve ihtiyacızın © 53 | Ünü, | bamuk ihtiyacının 70 65 İni, yün de mevcut değildir. Bütün iktı. sadi organizasyonlar darmada- ğin olmuştur. Fazla olarak Ay. rupada, Tuna ve Balkan memle. ketlerinde mahsul de azdır. Normal zamanda bile Avrupa. nın denizaşırı memleketlere 0- | lan ihtiyacı hakkında bir fikir e. | dinmiş olmak için, şu rakamlara bir göz atmak kâfidir: Avrupa kakao, tütün, bakır, Ö, 70 çay ihtiyacının 76 40 ını, ihtiyacının “» 75 ini, buğday ih. tiyacının 9 60 ını, arpa ihtiya. tının 96 62 sini ve misır ihtiya- ©inın * 75 ini denizaşırı mem. leketlerden temin eder. Deniz yolları kapandığına, ve ÂAvrupa kendi kendine yetmek Mecburiyetinde bulunduğuna gö. te, bu ihtiyaçlarını kısmen Sov- Yet Rı#ya tarikile temin edebil. Se bile, umumiyet itibarile mah. Tumiyete katlanmıya mecbur o. lacaktır. Binaena'eyh Avrupa bu kış âçlık, kıtlık ve kara bir sefaletle karşı karşıya bulunmaktadır. Bütün ihtilâllerin, bütün isyan- arın kaynağı açlıktır. Avrupa ara sefalete düşünce, neler ola. hilir, bunu bügünden ta'hmin Rüçtür. © Tm rre e e z rar —— B ĞG “TAN,, 4 Sayfa “TAN", Koordinasyon — Heyetinin #0r kararına üyarak, diğer gazeteler Ribi, bugünden itibaren dört sayfa kıyor. Gazetemiz yeni kararın tat- kı dolayısile husüsiyetlerini muha. 8a — etmektedir. Okuyycuların Münderecattan bir şey “'hiulunu göreceklerdi. Ç General Franko İspanya, Bu Hafta Harbe Girecekmiş! Madridin Münasip Bir Anı Beklediği Haber Veriliyor Romada da Ayni Kanaat Var! Budapeşte, 9 (A.A.) — Tass Ajansı bildiriyor: Peşter Lloyd gazetesi, İspan- yanın bu hafta harbe girecağini yazmaktadır. Mezkür gazeteye göre, Madrit hükümeti münasip anı beklemektedir. |- Diğer bir gazete de Romada, İspanyanın pek yakında harbe gireceğinin tahinin — edildiğini yazmaktadır. * Berlin, 9 (AA) — D.N. B.: En mühim İspanyol gazetele rinin direktörleri Almanyanın daveti üzerine kısa bir ziyaret i- çin Berline gelmişlerdir. * Madrit, 9 (A.A.) — Cebeli. tarıka gitmek için müsaade isti. yen İspanyol amelesi için verile. cek permiler yeniden azaltılmış- AMERİKADA Son Sistem Ağır Tanklar Yaptırıldı Tayyare İmalâtı Gittikçe Artıyor Vaşington, 9 (A.A.) — Senato, milli muhafız kıtalarile ordu ih. tiyatlarının fiili askeri hizmet i- çin silâh altına alınması maksa- dile Reisicümhura salâhiyet ve. ren kanun lâyihasını 7 reye kar. şı 71 reyle kabul etmiştir. Proje şimdi kongreye gönderilecektir. Kanun, mezkür kıtaatın Batı yarı küresile Amerikanın elin. deki topraklarda ve Filipin ada. larında kullanılması lüzumunu tasrih eylemektedir. Roosevelt'in salâhiyeti 1942 Haziranında münkazi olacaktır. İŞE YARIYACAK TANKLAR Amerika Hâzine Nazırı, Flan. ders harbinin tecrübelerinden e- dilen isfifadeler dairesinde İngil. tere ile Amerikanın işine yarı. yacak tanklar inşa ettirildiğini söylemiştir. TAYYARE İMALÂTI Amerika Milli Müdafaa Encü- meni İstihsalât Komitesi şefi A- merikada her sene 10,800 tay- yare yapıldığını, gelecek seneden itibaren her sene 18,000 tayyare yapılacağını söylemiştir. FABRİKALARDA İŞÇİ EKİPLERİ Harbiye Nazırı Stimsön, Fe.- deral ordu için çalışan mühim- mat fabrikalarının bundan böyle kiple çalışmasını emretmiş. D yevi usul, çalışma fabri. ğ (Sonu, Sa: 2, Sü: 1) pi TELGRAF 'I'Aîıi. Milli Şe Seyahatine Çıktı İSTANBUL TELEFON: 24310, Cumartesi 10 Ağustos 1940 TANEVİ İstanbul Ankara Cad. No, 102 ALTINCI YIL No. 1807 ef Dün Yurd HARAÇÇI M O B 24318, 24319 *amir ve Ankarada olduğu gibi İstan! Satış mağazası açtılar. 'ra 61 Adres: Fincancılar, Rızapaşa yokuUL İZMİR — ANKARA — KARİLER L gezinle, zereran | Inönü, yapmak üzere bu sabah saat 10 w trenle şehrimizden ayrılmışlardır. | Milli Şef garda Millet Meclisi Reisi Ab. || dülhalik Renda, Başvekil Doktor Refik Say. dam, Genel Kurmay Başkanı Mareşal Feyvzi | Çakmak ile Vekiller, Cümhuriyet Halk Par. tisi Genel Sekreteri, Parti Umumi İdare He. İ yeti âzaları, Mebuslar, Genel Kurmay, Milli | Müdafaa Vekâleti erkânı, Vekâletler ve Mü. | esseseler Müsteşar ve Umum Müdürleri, An. ' kara Vali ve Belediye Reisi, Merkez Kuma z | İNÖNÜ, ZELZELE MINTAKASINDA TETKİKLER YAPIYOR | Ankara, 9 (A.A.) — Reisicümhur Ismet Orta Anadoluda bir tetkik seyahati miştir. da hususi bir İnönü bugün lunmuştur. danı, Emniyet Direktörü tarafından uğurlan. | Yozgatta istikbal | | Yozgat, 9 (TAN) — Reisicümhur Ismet | kuyurmuşlardır. | nunda başta Vali olmak üzere askeri ve sivil | erkân, Belediye ve Parti Başkanları tarafın. | dan karşılanmıştır. Milli Şef, Parti, hükümet ve Belediyeyi ziyaret eylemiş ve bu ziyaret. leri esnasında vilâyeti ve halkımızı alâkadar | eden umuümi işler Güzerinde tetkiklerde bu. saat 16.30 da Yozgad'ı teşrif Milli Şef, Yerköy istasyo. | Psens Konoyi Hindi ÇE© Manşta Hava Harbi Hâlâ DevamEdiyor Son Muharebeye 800 Alman Tayyaresi İştirak Etmiş! Zayiat Bilânçosu F ——HLHU—— 4 İngilizlerin 16, Almanların da 60 Tayyaresi Düştü Londra, 9 (A.A.) — Evvelki gün başlıyan büyük hava harbi devam etmekte ise de şiddetini kaybetmiştir. Manş üzerinde ya- pılan bu büyük muhareheye 800 ; düşman tayyaresinin iştirak etti. | ği iddia edilmekte ise de İngiliz pilotları Manş üzerinde ancak dört yüz kadar tayyare sayabil. mişlerdir. Harp cok şiddetki ol. muş ve neticede düşmanın altmış tayyaresi düşürülmüştür, İngiliz.. ler, ancak 16 tayyare kaybetmiş. lerdir. : Pike usulü hücumlarda 42| düşman tayyaresi tahrip edilmiş- tir. Harp esnasında Alman tay.' yareleri sık sık Fransadaki üsle rine giderek mühimmat ve ben. zin alıp yine muharebe sahasına gelmişlerdir. | İki düşman motörbotu torpil- | lenmiştir. | Dün bir düşman tayyaresi de. ' nize düşürülmüştür. | Tayyarelerimiz Kiyel üzerinç . bit akın yapmışlar ve bir deniz tezgâhiyle bir tayyare meydanı nı bombalamışlardır. DOVER ÜZERİNDE ! İngiliz Hava Nezaretinin bil ' dirdiğine göre, dün gece düsman tayyareleri Dover ile Bristol Bo. ğazları civarına ve İngilterenin Şimali Garbisi ile Cenubu Gar- bisine bombalar atmışlardır. Bu bombalardan bir kac ev hasara uğramış olup bir kaç ölü ve yara. lı da vardır. Taymis kenarında bir hangar. da,yangın çıkmıştır. Akdenizde bir deniz musademesi olduğu hakkındaki haberler doğru de. ğildir. ALMAN TEBLİĞİ Alman tebliğine göre, 7/8 A.- ğustos gecesi seri Alman motör. botları bir nakliye koluna hü- cum etmişlerdir. Kafileye refa- kat etmekte bulunan İngiliz des. troyerlerinin ve iyi silâhlanmış gemilerin şiddetli müdafaasına rağmen sekiz bin tonluk bir pet. rol gemisi ile biri beş bin tonluk biri de dört bin tonluk diğer iki gemi batırılmıştır. Seri motör- botların tamamile üslerine dön- dükleri bildirilmektedir. 8 Ağustosta Alman pike bom- bBardıman tayareler'i avcı ve tah- rip tayyarelerinin ayni zamanda deniz ve diğer hava kuvvetleri. nin himayesinde olarak Whight adası cenubunda kuvvetli İngiliz âeniz ve hava cüzütamları hıma- yesinde bulunan gemi kafileleri. ne hücum etmişlerdir. Ceman 5.500 ton hacminde 12 ticaret gemisi batırılmış, ayrıca 7 ticaret gemisi hasara uğratıl. mıştiır. Dün batırılan veya ciddi hasara uğrıyan İngiliz gemileri. hin mecmuüu adedi 28 e baliğ ol. muştur. (Sonu,Sa: 2, Sü: 5) & veki ce T Vaziyet ok Vahinsti —— Japon DetMASININ Çin grındaki Faaliy Artıyor ——— lııq; Kıtaları Çinâ Ayrılacak ,9 (A.A.) — Hindiçi. Şanjet gittikçe gerginleş- hk Çok Zengîn Krom Madeni Bulundu Adana, 9 (TAN Muhabirin. den) — Maden Tetkik ve A- rama Enstitüsünün Cukuro. vada yaptığı maden arama fa- aliyeti müsbet neticeyi ve ilk müjdeyi Osmaniye'den verdi. Osmaniye'nin — Karacabey hölgesinde bin hektarlık sa.- hada milyonlarca ton istihsal tem'n edecek krom madeni bulunmuştur. Kaynağın istihsal endüstri si tesisine değer zenginlikte olduğu anlaşılmıştır. Buna ait mütehassıs rapor lariyle haritalar vilâyet tara fından bugün Vekâlete gön- derilmistir. Veîîİİer Heyeti İçtimaı Ankara, 9 (A.A.) — — Vekiller Heyeti bugün öğleden önce Baş. vekil Doktor Refik Saydamın riyasetinde toplanarak ruzname- sinde mevcut meseleler üzerinde müzakerelerde bulunmuştur. ZİRAAT VEKİLİNİN TETKİKLERİ Ankara, 9 (TAN) — Ziraat Vekili Muhlis Erkmen, Bursada tetkikat yapıyor. Vekil, Eskişe- hire de uğradıktan sonra şehri- mize dönecek ve birkaç gün sonra İstanbula gidecektir. idm vücudüni ve cildin al çalıştırılan yerli askerler taç olacağını İtalyan Somalisinde yrıl:ı'ı İngiliz Somalindeki harp de- | almacaktır. » 'vam etmektedr. İngiliz kâvvet- JAPONYADA İNGİLİZ lerinin Berhwa'nın Cenübunda ALEYHTARLIĞI ' se de, hazırlıklar nide g Jaşma arzusunda olduğuü Dover limanının tayy arcden almmış resmi mektçe,. Japon donanma.ııfmn ledikten sonra meselelernir A l Demiryolu İstasyönü) B — Dal gakirâB, C, — Rıhhm, D — Liman | Cenv vi? sularında-artan âa' tarzda konuşulması <. metğlali, E — Sahil müdafaası bataryaları, F — Müstahkem mevkiler. |IiyersPonların bir hareket ha-| 4 anlatmış, — daha şifa Ki G — Kale, ]Alnrı hissini vermeıtedır; (Sonu, Sa: 2 alt gf. Japon kıtaları Cenubi - ,»n Hainan'a nal%edilmiştir. Soli S şar MŞN — İ “INDİÇİNİDE MÜDAFAA ı LONDR AD___ | Sİ'IİGİ“Yğde LTRABLUSTA—' TEDBİRLERİ ALINIYOR Hi v v İŞunking'den alınan malümata < 'H J M )re, Hindiçinideki Fransız ma- amları süratle müdafaa tedbir. on Beş İ'uıya"ıe.—i almakta ve Şimal hududuna A nnam ve Tonkene müfrezeler . Tayyaresi sevketmektedirler. L ÇİNE CENUPTAN TAARRUZ İ Daha Düşürüld? Londra, 9 (A.A.) — İtatlin harbe girmesindenberi rablus üzerinle en büyük hava nu)?aî rebesi bugün olmuştu' Sfdî Ammer'in Garbında İnçZler iki tayyare kaybetmiş, Iıyşnlarm 15 tayyaresi düşürü],ıştur. İtalyan tebliğine /7& _16 talyan tayyaresile 2'İngiliz tay- yaresi arasında şid—"d' bir hgıîp olmuş ve neticer beş İngiliz tayaresi düşürülri$: iki Iıtalyan tayyaresi üssünedönmemiştir. Sureti umumiyede zannedildi. ğine göre, Japonlar Hindiçinide askeri, deniz ve hava üsleri tesis etmek ve Çine Cenuptan taarruz ederek Çini Birmanyaya bağlı- yan şimendifer hattını kesmek için Japon kıtalarının Tonken- den geçmesini istemektedirler. İNGİLTERE ÇİNDEN İ- ÇEKİLİYOR Londra, 9 (A.A.) — Harbiye Nezareti tarafından bildirildiği- ne göre, şimdi Şanghay ve Çinin Şimalinde bulunan kıtalar başka bir yere sevkedilmek üzere geri L n Tokyo, 9 (A.A.) — Yeni siya- (Sönu, Sa: 2, Sü: 7T) bulunan 2 bn metre irtifaında- ki dağ silsitleri boyunca müka- aşgösteriyo: Romanya Başvğî Beyanatta Bulund: — Bükreşte Yirmi # Budapeşte, 9 (A.A.) — Röm yanın Roma sefiri Bossy'nim yaretinden sonra da iki met ket arasındaki vaziyet Tavağ etmis sayılmamaktadır/ #Wan neşriyata göre Bossy, Macami ç Binaenaleyh ne bir teklif ği bilmiş Vggie de yapılabilecel lan teklxri kabul edebilmi Hükümetle rabıtası! olan hafilde, mesele büyük bir metumiyet' mühi edilmektedir. J RUMEN BAŞVEKİLİNİN Bükreş, 9 (A.A.) — B_n A tayyaresine ârız olan İj meğe mecbur etmâ (S ci trenle seyahatine d? & ŞA Romanya Başvekili $- radyoda söylediği Romanyanın komşularilüyr. dostluk esasına müsteniğ, » jansı bildiriyor: musadere etmiştir. Stokholm'den alınmıştır.; dir. men polisi tarafından bir kuryesine yapılmış olan fena fi ameleyi şiddetle protesto 1 linde dğrenildiğirie naza’rşm.' gilterenin Bükreş elçiliği, cektir. --!â şen « Mack Fukeresî_n'iîg ni Müşküı( h Gazeteci' | Tevkif Edildi çeT ni Şizzia' — İN DN el 1 ve Hariciye Nazırha ği esmi bir ziyaret yapmlli hakkında; BEYANATI ği kendisini Arad TAğE K bir Romanyanın B | Bükreş, 9 (A.A.) — Sl İngiliz hükümeti Romi ondrada bulunan altiri sto!ğ Bu Hi Müusadere edilen altın ta en 200 milyon ley kıymetiâx “İNGİLİZ KURYESİNE. FENA MUAMELE Lonâra, 9 (A.A.) — DüNngd âhiyettar Tf İ ı | vemet edeeği anlaşılmaktadır. İtalyan tejliğine göre * İtalyan. lar Somalide Horgiss yi işgal et- mişlerdir, Powerinâ'daki kıtaat ta şimale doğru ilerlemektedir. Ticaret Vekili Söylüyo İngiliz/tebliği, #omali üzerine yapılan düşmar hava akınları- nn tamamile Akim kaldığını bil- dirmektedir. Reuter'in bildirdiğine — göre, İtalyanların " Mısıra yapacakları esas tazyik henüz başlamamış i- çok ilerlemiş- tir. Düşmaniın en güzide alayla- rile siyah gömlekliler, Mısır hu- dutlarına tahşit edilen kıtalar a- rasındadır. İhracat ve İthal Ankara, 9 (TAN Muhabiri Bildir oğlu, ithalât ve ihracat işlerinin d temize şu beyanatta bulunmuştur: sek menfaatlerinden mülhem hüküme larından ümidimi kesmiş değilim. 'Tacirin cemiyet içinde ve iktısaı ni bulunmaktayız. Harp sonunun geçireceği gildir. Yalnız zaman şartları iç'n dayanan bir ticaret sistemine cevaz menfaatin dışında ve onun aleyhinde sebebini kendisi inkâr etmiş olur. — «halât ticaretinin en ehemmiyetlilerii vatandaş, ve vazifesini müdrik taciri kadar ve hattâ ondan daha iyi temin KERESTE "Tecrübeler Ümidimizi Boşa çıkurırğ,; iyor) — Ticaret Vekili Nız!m evletleştirilmesi mevzuu üzerinde Bi #— Tacirin ve bilhassa ithalât ve ihracat ta di hayatta bir fonksiyonu oldü iktısadi şekli vuzuhla e Z fedi - itemeli M ından bu zümrenin lüzumsuzluğunu bugünden k_c.vvrm_r a de münhasıran şahsi, ferdi kalan Devletler arasındaki bugünkü ticaret anlaşmalarının bünyesi lâzımdır. Önümüzdeki tecrübe günleri bu ümidirr:i_z[boşa çıkari de icap eden tedbirleri almakta tereddüt etmiyeceğimizden emin & | ât Ticaretimizi * ?' cirlerinin memleketlir t tedbirlerine intıibak etmiye çalişa görmiye 'Tacir menfaatimi, © mMmeveği veremeyiz. görmekte devam ederse ni devletleştirmiye çok müÜŞAĞİ n, cemiyet menlaatini devlet, € edebileceğinden ümitsizliğe l FIYATLARI Vekil, kereste fiyatları hakkındı *— Halen memleket içindeki keri dır. İstanbulda bulunan Dış Ticaret fesi de verilmiştir. dığı noktası araştırılacaktır,.;, Yugoslavyadan istediğimiz kadar kereste getirmiye in'ık."ınl günlerde Romanyadan gelecek ticaret heyetiyle mi_ıı_akerglvr—mıf' sonra Romanyadan da geniş mikyasta kereste getirilmesi kabil & da şunları söyl ştir: este istihsali ihtiyacı karşılı Reisine kereste fiyatlarını rkin olsa da cil