17 Temmuz 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

NT 1.940 BUG ÜN ponya ve Mihver evletleri azan? Ö, Rıza DOĞRUL D Ere haberlere göre, fn. on kabinesi istifa etmişti , iştir. yi aya takaddüm eden hüdisele. geühimlerinden biri, Japonya. e m 4 müstenil bir «yasi te. cude getirilmesi yolunda idir, Eski Japon Başvekili “onDe, Japonyada tek bir Sisteminin hüküm sürmesine i ir oyn olduğu İçin riyaset ettiği g ti kendini İeshetmiş ve iğ. teşekkill edecek yeni eğil Lirka dahilinde çalışacağını irmiştir, 3 ar alimi ordusu da tek i vat etmediğini #X için hükümei istifa etinişti hü miştir. | a eğe anlaşılan mâna, er faşist unsurların hükü. çi 3 - mânasiyle hâkim olma, ! Lan go yanın siyasi teşekkül d ön an Avrupadaki mihver g meli tam benzemesidir. vi benzeyişin yalniz ida. is münhasır v isçi kalmıyaca. nkü Japonya ile mihver dev. D 0)“ Japon gazeteleri mihver eş im ara ir Mtfak akdi lüzu, sürüyor ve bu ittifakın, Almanlar tara. y K umumi Gaarruz. nce akdi Dizim geldiğini an. du. om ei gazetelerinin bu sirada e etleriyle askeri bir it. alime den bahsetmölerini; j vi ri mihvercilerin Acma i nizde umumi taarruza ge. lk Saki Yaponyanın da U. ngiltereyi sarsacak ması, belki de İngilte- le alâkasının ke. 2 tmektir, i aponya i Sİ aym aklakiyetime yardan e ru Ye bunun mukabilinde tek başına hüküm sü. igtektir, İn — İk “Şanı, Garp devletlerinin U. <kfimelerini pi tası tarağı toplayıp i her vesile ile yolda geniş a. yulunmaktadır. Ja- si “Asya Asyalı. linda ya yal. ia aponların. yanın Avru br iyor ya yaya uğraştığını U. ve biri, ak herk sanayi memleketi inde, başa, akn temin etmek Şarkta Çini Japonyanın da Sirmek le büyük bir ar G, icn. Usak Şark ile TP devletlerini kapı maksadı budur, mihver devletlerile er kendi iş şti Irak hükümeti, demiryo- “sesine İsabet eden Gn dir; 4 İda a 18. #t — Haydâzn dan kendi Hi ârpaşa in tamamla, MUŞ VE bü sure, İYe demiryolları cessüs etmiştir. hareket edecek doğrudan doğ. suk a Bötürecektir i anında Bağ. ; 2 “mdra biribiri akra, at ağlanacak ve bu se. Ri olacak © yapmıya imkân beni MÜLKİYET rojesi Hazırlandı Dİ Arkana, e mdı in talebi Ve Türki wnda irtibaş di Üdattan » Yalı Hayila, euları - XL bugün. meki mülühaza et-|” (Başı 1 incide) “Bütün Büyük Britanya imparılar. lağu ikten Hind denizine kadar t edilmiş bulunduğu cihetle, İngi- ıdasının İaşesi gittikçe güçleşmekte- Bunun içindir ki, İngiliz milleti- vini de Churehill'in bu nikbinliğine İş- firak edip etmediğini sarmak; caizdir. Bu esnada, Almanya ve İtalya, Manş denizinde, Atlantikte ve imparaterlu- ğun sair noktalarında, İngiltereye kar- şı kati ve nihai taarruza hazırlanmak tadır. İngiltere şu iki şıktari Birini in- tihap etmek mecbüriyetindedir; rupanın kalkınma kuvvetinin a mutavsat etrisk, veyahut, lediği gibi senelerin de- * ve sanllerin teşkil © âsrece çetin ve anudane bir müleberiz bir gittikce #ürelte iltihak etmekte oldukları Av- rupanın yenileşme kudretini temsil et- milletlerinin e kani bulunmauktadırlar. Bu rin bazıları da birkaç hafta ev- enin tarafında mevki al- nlar İdi. Ckurehill'in dün- »den bahsetmesi Baştur, Bü- a sırt kendi egoizm ve i makta bu ya menafi yük Br! i | paratarluğunu müdafas etmektedir.” SOVYETLER — ALMANYA MÜNASEBATI İsviçrenin Zürik şehrinde çi. kan Neve Zürcher Zeitung gaze tesinin Roma muhabiri, Gaydanın bu makalesi ile İngiltereye ülti- matom mahiyetinde bir sulh tekli. fi yapılacağı şaylasını mukayese ederek diyor ki: Gayda, bu makalesinde, İngil terenin inkiyad ve muhakkak tah- ribi ile neticelenecek harp şıkla. rmdan birini seçmesi lâzım gel. diğini yazmaktadır. Almanyanin nihai zafere itimadı, bir çok Nazi makalelerinde kendisini göster- mekte ve Nazi muharrirler, bu makalelerinde, Almanya ve İtalya nin Avrupaya hükmetmek hakk: üzerinde israf eylemetkedir. Bu makalelerde Rusya hakkında hiç bir bakis yoktur, fakat Alman tek ziplerine rağmen, Rus — Almah münasebetlerinde bir değişiklik bulunduğu hakkında şayimlar de. veran etmektedir. İsviçre hudu. duna gelen bitaraf yolcuların söy- lediklerine göre, Alman halkı, Al. manyanın İngilterenin işini bitir. dikten sonra Rusya ile meşgul o- lacağı fikrindedir. Buna mukabil, İngilterenin son sözünü Mister Churchill söylemiş ve bunu bir cümle ile hulâsa et. miştir: “Müzakere yok. Harp var... MADAM TABOUİS'NİN MÜHİM BİR NUTKU Bugün sendikalar o yurdunun öğle ziyafetinde söz alan meşhur Fransız kadm gazetecisi | Gene- “| vieve Tabowis şöyle demiştir: Fransa çok çabuk, halen Hitle- rin hükmettiği bütün diğer mem. leketlerden çabuk kalkınacaktır. Önümüzdeki kışın ortalarına doğ. ru Fransız milleti gözlerini 2ul- met içinde bir ışık gibi İngiltere. ye çevirecektir. İngiltere, Hitleri durduran ye. gâne memleket olacaktır. İngiliz aleyhtarları bile © zaman İngiliz i | zaferinin esaretten kurtulmak için tek ümit olduğunu anlıyacaklar- dır. İngiltere İtalyan bahriyesini iktidarsızlığa uğratarak İtalyaya karşı çok kuvvetli bir vaziyet tesis edecek ve o zaman Yakın Şarkta. ğun istilâsı plânlarının yeti bulunduğu halde, al * Bu da, Almanyanın projeli yaramınktadır. rarengiz bazı tayyareler Cenubi İrlandada, İngilterenin hürmet ettiği bir bitaraflık iddiası vardır ki, İmparalorlu- dan da istifade olunmaktadır. İrlanda şima- linde ise, Rayişhin namına bir sefirle bir he. di çıkarlarını, muhasamatın ilk günlerinden- beri, İngiltere ile birleştirmiş vaziyettedir. İrlanda, iktisaden, mevcudiyetini İngiltereye borçlu bulunduğu hâlde, halk, koyu İngiltere aleyhtarıdır. ini tahakkuk ettirmesine iye Bugünün vukuatı, İrlandayı da çok yakından alâkadar etmektedir. Geçenlerde bir gece, €8- İ muşlardı. Bu uçuşlardan sonra, İrlandada, çantasında 20 bin dolarla, alıcı ve verici bir de radyo bulunan bir paraşiüiçü yakalanmış- TA N | ki Fransız kuvvetleri Şimal Af. HARP TEBLİĞLERİ| ! rikası kıtası ve Generel De | Gaulle'ün Lejyonunun da iltiha- İngiliz Tebliği Kahire, 16 (A,A.) — Libya'da Tab- ruk'a kargı diğer bir hücum muvaffa, kıyetle icra edilmiştir. Bir çok bem. balar atılmış, infilâklar kaydedilmiştir Tayyareler Bardin büyük topgu himmatı depolarma * kücumlar lar ve tam isabetler kaydeylemiştir. . Nairobi, 16 CA,A) — Namarapohi”, daki düşman karakolunun imhasını ik. mal ettikten sonra, Turkama'daki İngi, liz kıtantı çekilmi mü. iş. Londra, 16 (A:A.) — İngiliz bombar- dıman tayyareleri dün düşmanın Nor- mandiyadaki hava meydanlarına tsar- ruf etmiştir. Gece, tayyareler tekrar Holandada Norderney ve Dekooy hava kile büyük bir ordu haline gele. cektir. Büyük Britanyanın bu har bi kazanacağına ve buna binaen memleketimin kalkınacağına kuv. vetle inanıyorum. Ingiltere - İtalya Londra, 15 — Bugün İngilizler. İde, İlalyanlar da 8 — 9 Temmuz- da Akdenizde vuku bulan hava ve deniz barpleri hakkında uzun teb. Tiğler neşretmekte ve iki taraf da kendi hareketlerini muvaffak ol. muş gibi göstermiye .çalışmaktı dır. İtalyanlara göre harbin neti, cesi şu merkezdedir: “Bir İngiliz torpido muhribi ve bir kargu hiç şüphesiz batmış zırhleya, 4 kruvazör, 2 tayyare ge. misi ve iki torpido muhribine mu- hakkak surette isabet vâki olmuş, meydanlarını bombardıman ederek han- garlara, petrol depolarına ve yerde bu- Jünan lsyysrelere ateş vermişlerdir. Dün gece Hanovre'da bir petrol tas- fiyehanesi ve Pderborn'da bir tayyare İ parkı, Hamm ve Osnabruck tekrar bom | bardıman edilmiş. marşandiz garlarında yangın ve infilikler görülmüştür. Ruhr'daki Hamborn'da bir yüksek # rın ve Dortmund'da bir mühimmat £ rikası bembardıman edilmiştir Buzün öğleden sonra sahillerimize yapılan bi» baskın esnasında Üç düşman bomsarlıman isyyaresi tahrip edilmiş- ür. Alman Tebliği Berlin, 16 (A,A.) — Manş üzerinde tayyarelerimiz İngiliz vapur kafileleri. ne hücum etmiş ve cem'an 17 bin toni- İto hacminde üç ticaret gemisi batır. mıştır, Bir torpido muhribi, bir mua, vin kruvazör ve 4 ticaret gemisi, bom. balarla ciddi hasara uğratılmış ve ks. men yakılmıştır. Alman ve İngilir ave tayyareleri grupları arasında vukua gelen rmuhte. Hi hava muharebelerinde 4 İngiliz ile 2 Alman tayyaresi düşmüştür. 14 Temmuzu 15 Temmuza bağlıysa gece, Alman Tayyareleri, Cenubi İn. gilterede denir tesisatına, hava mey. danlarına ve silâh fabrikalarına hü. cam etmiştir. Bilhassa Favrsham'da vukua gelen yangınlar ve kuvvetli İn. #iliklar, bu hücumların müessir mahi. yetini isbat eylemiştir. Aymi gece, İn. gilir tayyareleri Şimali ve Garbi AL manya üzerine gelişi güzel bombslar atmalardır. Hasar, mühim değildir. Hava dafi bataryalarımız iki İngiliz deyyaresi, avcı tağyarelerimiz de diğer bir İngiliz tayyaresini düşürmüşlerdir. İtalyan Teb İtalyada bir mahal, 16 (AA) — Dünkü tebliğde bildirilen torpido muli- ribinin torpillenmesi bir denizaltı ge. mimizin tatili bir tesadüfü eseridir. Hava teşekküllerimizden birisi Filik, önde mühim petrol depolarını bomber. dıman etmiştir. Bir çok depolar, tasfiye ve sair tesisatına isabetler vâki olmuş ve büyük yangınlar husule gelmiştir. Tobruk üzerine düşman tarafından yapılan meticesiz bir hava akını esna, sında, bir İngiliz tayyaresi düşürülmüş tür, Kelantımız Sukeila, Tabara, Ter, kali, Kakaya, Dula ve Damisa mevki rini işgal ederek, Kenyadan Dolo "isti. kametinde Somaliye giren çıkıntıyı ber, | tarat etmiştir. Bu müstemlekenin Cep.| besi takriben 300. kilometre kasaltılmış| bulunmaktadır. hazırlanışında bun- tı tane kontluk, ken- * İrlanda üzerinde uç- 12 tayyare düşürülmüştür, 10 ka. dar tayyare de tayyare gemilerin. de hasara uğratılmıştır., İngilizlere göre, bütün bu idd'a- lar esassızdır ve İtalyanlar 20 bombardıman tayyaresini kaybet. mişlerdir. HAVA HARPLERİ Bugün İngilizlerle İtalyanlar a. rasında Afrikanın mubtelif yerle rinde hava harpleri olmuştur. İtal yanlar Libya'da İngilizlerin ihat sı altındaki Kaputro mevkiine bir imdat kolu göndermişlerse de bu kol muvaffak olamamış ve İtalyan kolu püskürtülmüş ve bir İtalyan Harp arabası yanmıştır. , Kenya . Habeşistan hududu ü- zerinde bir takım keşif faalivetle. ri vukubulmuştur. İngiliz teyya- releri bir petrol ve mühimmat deposunu tutuşturmuşlardır. FILISTININ BOMBARDIMANI Filistin üzerine yapılan ilk ha. va taarruzu esnasında düşman tayyareleri Hayfa üzerine 50 bom ba atmışsa da, doğrudan doğruya hiçbir isabet temin edememişler. dir. 2 kişi ölmüştür. Bu hususta Kudüsten şu malü- mat veriliyor: Dünkü hücum esnasında Hayfa mıntekası üzerine düşman tayy releri tarafından yüksek infi h 20 bombanın atılmış olduğu resmen bildirilmektedir. Fek az maddi hasar olmuştur. İki kişi ciddi surette yaralanmış, biri öl müş ve diğer birkaç kişi hafifçe zedelenmiştir. Düşman tayyareleri Şok yüksekten uçmakta idiler, Kahireden bildirildiğine göre, İmparator Haile Selassie'nin ha. len Şap denizi bölgesinde bulun. duğu hakkında henüz teeyyüt et- miyen sayialar üzerine aşağı böl. gelerdeki o mıntakalarda O mükim Habeş aşiretleri arasındaki gale. yanım arttığı bildirilmektedir. İngiltere - Almanya Bugün Alman tayyareleri, In. giltereye karşı mühim bir hare. kette bulunmamıştır. İskoçyanin .Simali Şarkisinde bir Alman Bom- bardıman tayyaresi, birkac bomba atmışsa da, derhal düşürülmüştür. İngiliz tayyareleri Holanda, AL manya ve Şimali Fransada birçok hava meydanlarını bombardıman etmiştir. İSVEÇİN VAZİYETİ Avam Kamarasında bir suale HÂDİSELERİN İÇYÜZÜ tır. Bu paraşütçünün üzerinde, askeri talima- &ı almasına müteallük birtakım malümal da bulunmuştur. landada, İngili Lough Svilly, ve Guc Tunan garnizonları tal George Kanulının öbi dikleri takdirde, V Yarın, İngiltereyi Istilâ areketi Başlıyormuş yazı ile cevap veren Hariciye Müs, teşarı Butler, şöyle demiştir: İngiltere hükümeti Alman kı. taatının İsveç üzerinden geçmesi. ne müsaade edilmesini vehim te. lâkki eylediğini ve İsveç hüküme. tinin bu hareketinin bitaraflık ka. nünunun ağır bir şekilde ihlâli ol. duğunu İsveç hükümetine bildir. miştir. Bahriye Nezaretinin buğün bil. dirdiğine göre, 7 . 8 Temmuz ge. cesi nihayet bulan bafta zarfında. ki ticaret gemisi zayiatı, hava hü. cumlarının ve denizaltı fga'iveti. nin arlması sebebile, evvelki haf. talardaki zayiattan çok yüksek ol. muştur. Bu hafta zarfında 22 İngi. liz, müttefik veya bitaraf vapur zeyi olmuştur. Bunların mecmuu 114.137 tondur. İrlandanın Müdafaası Irlandada memleketin müdafa. sı hazırlıkları mümkün olduğu kadar süratle devam ediyor. Fa. ile hiçbir teşriki mesai emaresi mevcut değildir. Elre bugünkü şartlar altında harbe girmek iste. memekle beraber, memleket mu. kadderatmın İngilterenin mukad. deratına bağlı olduğu takdir edil. mektedir. Fakat İrlandanın nok- tai nazarı, bitaraflığın müdafaası! ın birleşmiş olan bir Irlandanın ltere içis muharip ve dahili aynlıklarla zayıflamış bir Irlanda. | dn i hü l zindedir. eki el Türk Dili Belleteni İkinci Serinin 3 ve 4 üncü Sayıları Çıktı Ankara, 16 (A.A) — Türş Dİl Kurumu Genel bildirilmektedir: Türk dili belletininin İkinci se. risinin üçüncü ve dördüncü say ları bir arada olarak basılmıştır. Kurumun çalışma verimlerini ge- nel bir bakışla haşlıyan bu belle- tende Ahmet Cevat Emrenin hıs Zamirleri, Profesör Besim talay'ın türkçe gelecek saman eki, doktor Memet Ali Agakay'ın dilimizde (1) eki, A. Dilâçar'n lehçemizin adı, profesör A. İna- nin Fuzulinin arapça divanı üze. rine etüdleri, doktor Şükrü Ak. kayanın Râdloftan Türk dilleri morfolojisine' giriş başlıklı bir tercümesi, Orhan Şamhalın Ana- dolu ağızları üzerine profesör Ca- feroğlunun kitabı için bir incele- mesi, Celâl Arıkdemirin İlyada tereümesi vardır. 1939 yılının dil olan bitenleri ile on dördüncü &- sır yazmalarından Kelile ve Dim. neden örnekler, şahıs zam'rler! ü. zerine olan araştırmanın İransız- cast ve on dördüncü asır çürkce- #inin kisa sözlüğü. de bu sayida yer almıştır. a Sönende Üç Ev Yandı Gönen, 16 (A.A:) — Dün gece sâat birde çıkan bir yangın neti- cesi üç dükkân ve iki ev yahmış. tır. Lİ irlandada, “M. Dö Valera”, mahalli selâmetin muha. İnzasını temin maksadiyle, ihtiyatları si a ve bir ordu teşkil etmiştir. Fakat buna rağ- r altıma ça. tereyle daha sıkı anlaşmalar te- mini yolunda bir temayül yoktur. Onlar, İng'lizlerin işlerini kolaylaştırmak için hiç bir sey yapmamaktadırlar, 1938 denberi, Berchaven, 'enstovn gibi üç üste mevcut bu- hlie etmiş olan İngilizler, St. lir sahilinden İrlandaya - —esir ve tevkif edilmelerini göze almadan— ne asker, ne denizci, ne de iyi göndermektedir. * Düşman tahtelbahirleri, ve kuvvet nakleden büyük düşman. tayyareleri, ivicaçlı İrlanda sahillerinde ihraca müsait mahaller bulabil- Dublin hükümetinin sefer- | ber edebileceği 40 bin kişilik daimi ordunun İ hiçbir iş göremiyeceği söylenilmektedir. İ İ : G kat gerek Ulster, gerekse İngiltere daha faydalı olduğu merke i Sekreterliğinden İ yünden. kocasile 3 az ELE Pire Tozu Yazan : B. FELEK yo fiyat murakabe ko- misyonu, yani sizin anlıya. cağınız; pahalılığı karşı koyma komisyonu, toplanıp; alış verişte esnafa verilecek kâr nisbetini ta- yin etmiş. Dün bu nisbetleri gaze- telerde okudum, Hayli yorulmuş- lar Bay in tatbikatını gali. ba düşünmedik! için, halkı da yorulmıya sevketmişler, Evvelâ sebze ve yemişe koyduk- ları kâr nisbeti çok yüksek. Bazi aristokrat kazıkçı esnaf hariç tu- tulursa, İstanbulda bu nisbette kâr eden manav ve zerzevatçı yoktur. Realiteye uymuyor. Bunu geçelim. Asıl mesele Şu: Ben bakkala, manava, zerzevat- ya gidiyorum. Fiyat soruyorum: — Kırk kuruş! diyor, Bunun ne kadarı kâr. Ne kada- ri sermaye olduğunu nereden bi- atıcıya sorunca: Alış, verişe mi gel. din? Beni istintaka mı? Demez mi?” Demese bile akşam Balıkpazarında — kalabalık bir zamanda alacağınız. pirincin, veya yağın maliyet fiyatını nasıl hacet yok! Kârları da nizami- diye inanmalıyız. İnanmıya- caksak, o kalabalıkla ndam size fatura çıkarıp, veya defterlerini acıp vesika gösterir mi? Böyle şey olur mu” Komisyondaki Tica ret Odası âzası kendi dükkünla. rında müşterilerini bu tarzda ik- naa yanaşırlar mı acaba? | Dinleyin şunu: Kadıncağızın biri, bir gün köp. rüden geçerken, bir se; nın pire tozu sattığını Sokulmuş ve sormuş! — Evlâdım! Bu pire tozu nasıl kullanılır? Satıcı cevap vermiş: — Valide hanım! Pirevi tutar bu tozu görüne eki — Ayol! Ben pir sonra, elimde oğuşturur, öldürü- rüm, Satıcı filozofca — O da olur! cevabını vermiş, Sayın komisyonun biz alıcıları ihtikârdan korumak için hulup, sunduğu çare de pire tozunün yu. i karıda yazılı kullanış tarzınm ay- i. Ben bir malın mal öğrendikten sonra hiç Zulur muyum? İyi amma Tenkit kolaydır. Ya ne yapalım? diyenler buluna. çağını biliyorum, Mer aklımıza gelen çareyi bu sütunlara döktük. Müptezel oldu. Murakabe komis- yonu nâçiz fikirlerimizi bilmek is. tiyorsa, bizden sorar, söyleriz, So. kağa lâf atmaktan usandık artık! Chamberlain İstifa Ettirilmiyecek Londra, 16 — Bugün maden iş. çileri kongresinde Mister Cham- İ berlâin ile onün siyasetine müze. İ heret edenlerin kabineden (çekil. imeleri meselesi bahis mevzuu ol. muş, fakat bu yoldaki teklif reve İ konduğu zaman bire karşı üç ile reddolunmuştur. İngilterede Yeni Vergiler Konuyor Londra, 16 — On beş aydanbe. ri hazırlanan dördüncü muhzam bütçe gelecek salıya, Meclise tak. dim olunacaktır. Bu bütçe ile yeni vergiler tarhedilmesi bekleniyor İngilterenin gündelik harp masra. fı 9 milyon Sterline vardığı için varidat ile masarifat arasındaki #çığı kapamak için yeni tedbirler almak icap etmiştir. Yeni vergile. rip bilhassa lüks eşyaya müteal'iz o'acağı anlaşıyor, Elbistan Yolunda Bir Kaza Elbistan, (TAN) — Cola kö. birlikte kazaya gelmekte olan bir köylü kadını, yolda bir otomobilin sadmesine maruz kalmış ve feci şekilde: öl müştür. Adliye hâdiseye el koy- muş ve şoför tevkif edilmiştir. —————— İZMİR Enternasyonal FUARINA iştirak ve Fuarı ziyarete hazırlanınız.