25 Haziran 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

* ç ———ı .6.910 BUGÜNİ ri Buhran Yazan: O, Rıza DOĞRUL li Mahir Paşa hü istifası, Mısırda harp hak. İinda iki fikir cereyanının hü.) Kim sürdüğünü gösteriyor. Bunların birini Ali Mahir Paşa #ibi mutediller temsil ediyor. nlara göre, Mısır, harbe karış. hamalıdır. İngiltere ile Mısır a- sında ittifak hükümleri, Ması, İh harbe karışmamasını temin € İscek tarzda tefsire müsaittir. O- İlan için Mısır, ancak İtalya ta. Mfından sarih bir tecavüze uğ. Kığı zaman harbe karışmalıdır, İksi takdirde gayri muharip kal. hak, daha doğru olur. Bu mutedil düşünceli Mısırlı İr, Mısırın müdafaasını henüz bırmadığını ve lüzum derecesin. İk silâlannmadığını da göz önün- İr bulunduruyor ve bugünkü im. nlar dairesinde bu işi de ba- Armıya ehemmiyet veriyorlar. TÜRKİYE Romanya Anlaşması ımzalandı Bükreş, 24 (A.A muhabirimiz bildiriyor Bir müddettenberi büyük elçi Hamdullah Suphi Tanröver il Romanya Ticaret Nazırı Christy. nun riyaset ettikleri iki murahhasa arasında edilmekte olan ümetinin | Hususi heyet manya İ Türkiye namın; ve Rımanva n Nazırı tarafından 'mza edi Türk ve Rumen mahafilinde yaptığım tetkikat her iki tara. fin menafiini himaye edecek tarzda tanzim edilmiş olan yeni muaherle metninin büyük bir memnuniyetle karşılandığını gök. termiştir Romanya ile olan ti. caret münasebetlerimiz bilhassa son seneler zarfında pek ziyade terakki eserleri göstermektedir. Meselâ daha birkaç sene evvel ticaretimiz bir buçuk miyon li. rayı geçmezken buğün ayni tica. ret yedi milyon liraya yaklaş. mıştır. Bilhassa Avrupanın son vaziyeti neticesi olarak yakın bir âtide ticaret mübadelemizin da ha ziyade artmasına da intizar olunabilir. .ROOSEVELT Yeni Müdafaa Tahsisatı İstiyecek Waşhington, 24 (A.A) — Ordu kuvvetlerinin yüzde yet- miş nisbetinde arttırılması için Mebusan Meclisince kabul edilen dört milyar dolarlık masrafın Â. yan Meclisi tarafından tasdikine iizaren Roosevelt deniz eksper. lerine milli müdafaa şartlarına dair bir plân hazırlamalarını em. İ etmiştir. Kongreden yeni tah: sat talep edeceği tahmin olun. maktadır Mehariplere Gemi Satılmamış Bahriye Nazırı Edison, şimdi. ye kadar muharip hiçbir Ameri. kan hârp gemisinin satılmadı, nı bildirmistir. Nazır, Umumi Harbe ait 111 destroyerin İngik| tereys satılması için Bahriye Ne. zareti nezdinde ısrarda bulunul. muş İse de, bunlardan hiçbirinin şimdiye kadar satılmış olmadığı. kinci Kanaat : Bs ir ve kanaat ile hare ket edenlere | mukabil, İinci bir fikir ve kanaat ile ha Pket edenler de vardır. Ali Ma. İk Paşanın istifaya mecbur ol. İası, bu ikinci kanaatin kendini Aha sarih bir şekilde gösterme- İle yardım etmiştir. Bu kanante göre sirin ftalyaya karşı müşterek İvaları vardır. İtalyanın hede. İ İngilterenin Mısır ile ilişiğini rek Mısıra hâkim olmak, ve urı istiklâl ve hürriyetinden Mahrum etmektir. O halde İngil. te ile Mısır arasında dava işti. i vardır ve Mısır İngiltere ile hleşerek bu tehlikeyi bertaraf İnelidr. Bu tehlikenin ber. İraf edilmesi Mısırın hürriyet ve gikiülini kurtarır. Onun için it ak muahedesinin şu veya bu ide tefsiri ile meşgul olmuya mıyarak, harbe girmek ii ır. Harp, Misir hududu dize ide cereyan ediyor. Bu harp, ir topraklarının içlerine sira. etmek istidadını gösterdikten İlm harbo girmekicüze, şimdi. ta huna mâni olmak daha doğ. ir, Bu kanant ve içtihat ile hare. * edenleri Ahmet Mahir Paşa. temsil ettiği anlaşılıyor. #ni Başvekil Namzedi : İngiltere ile hmet Mahir Paşa, istifa e- den Ali Mahir Paşanın! İtdeşidir, fakat ikisi arasında İlünce ve kanaat farkı da bü ekezdedir. Hattâ bu yüzden met Mahir Paşanın kardesine ef olması bekleniyor. Ahmet Wir Paşa eskiden Vefd Parti, en belli başlı iderleri arasın. idi. Fakat daha sonra bir ihti ir İ yüzünden Vefd lideri Nahas | “Macehi 200, İadan ayrılmış, ayrı bir fırka yemişi des re İ iştirak etmiş ve Mecliste yet. İ» seksen özalı bir grup vücüde irmişti. Onum'iktidar mevkii. İ telmesi için diğer fırkalarla aşması ve bu esası onlara" da bal ettirmesi icap edecektir. r# Mu izahattan anlaşılacağı veç- * Mısırda kabine buhranı bü X bir ehemmiyeti haizdir irin harbe girip girmemesi af edilmesinden akt ra anlaşık nı ilâve eylemiştir Bahriye Nezaretinin 750 mil| yon dolar bedelinde 68 munzam gemi için sipariş mükavelesini imza etmek üzere olduğunu bi). | diren Nazır, Bahriye Nezaretinin hava hücümlarına karşı 29 gemi. nin fevkalâde inşaatları için plânlara malik olduğunu bildir. | | mistir, Cümhuriyetcilerin R. Namzedi Seçimi Filadelfiye, 24 (A.A.) — Cüm. huriyet partisinin kongresi bu. gün burada açılmıştır. Bu kon.| İgre gslecek Ti lacak Reisi: hur ve hranın ben ntihabı için partinin meml e arzedilecek olanda, va partinin memlekete ( arzedlecek Mazileşti e eemleemrigez mv u ; ö siyaset meseleleri hiç süpk i partinin programında hâkim İişmal edecektir. Programın İratçılıkla Roosevelt sivaseti a da ula şey olacağı anlaşılmaktadır veri infi partisi n tama, tirilmesini tasavvu; Aziziye Tüneli Merasimle Açıldı İzmir, 24 (TAN) — Münakalât Ali Çetinkaya, bugün yeni » Afyon posta ve belediye ibinalariyle Aziziye tünelinin kü. sat resmini yapmıştır. Bu tünel 1/5 milyon liraya mal olmuştur. Vekil yarın şehrimize gelecektir pisi kt darını ortadan kaldıra. bildirmiştir Aldığımız bir telgraf- (4, Bankamız Merkezi- in, Amsterdam'dan, Sarbi Hind Adaları Fe nk müstemlekesin- Curacao Adasına nak: ilmiş olduğunun bil- ni arzederiz. Holanise Bank - Üni N.Y, İstanbul Şubesi imei in Bütçesi Hükümetçe Tasdik Edilmedi İzmir, 24 (TAN) — Ankarada bulunan Valimiz, bugün buraya avdet etti, 300 bin lira açık olduğundan ütçe hükümetee tasdik edilmi. yerek geri gönderilmiştir. Hükü. met, açığı kapatmak için vilâyete vardımda bulunamıyacaktır. | ir. Muhtelif ce İman taarruzu İ umları imaline karşı Britanya adalarının müdafaası için çok geniş tedbirler alın- maktadır. Burada, balon barajları kıtasına mensup metörlü karşı müessir müdafaa vasıtalarındı mntakalarında vücüde getirilmiştir. kuvvetleri görüyoruz. Hava iri olan balen barajla, İngilterenin bir çok Bu barajlar bilhassa gece taarruzlarına karşı faydalıdırlar. Italya Harbe Gireli 7 Denizaltı Kaybetti Malta, Tayyare Hücumlarına Karşı Kendisini Takdire Lâyık Bir Şekilde Müdafaa Ediyor Londra, 24 — Bugün neş- rolunan bir resmi tebliğe göre, İtalya, harbe gireli ye- dinci tahtelbahirini kaybet- miştir. Tebliğe göre, bu ye- dinci denizaltı Süveyşin-şar- kında batırılmıştır Kahirede neşrolunan tebliğde şu malümat veri “Muharebe tayyare filo: refakatinde birçok düşman bom- bardıman tayyareleri, dün Mel. taya hücum etmişlerdir. Akına altmıştan fazla tayyare iştirek etmişse de, hasarat azdır. Beş si» vil yaralanmıştır. Düşman bir tp tayyaresi, tay lerimiz tarafından düşürül. müştür, Paraşütle inen yen pilotu, denizden çıkarılmış. tr ibi motörlü bir İtalyan bom rdıman tayyaresi, Malta üze. İrinde bir istikşaf uçuşu yapmı. ya teşebbüs etmiş ve İngiliz mu. İhavebe tayyarelerinin hücumuna uğrıyarak alevler içinde düşürül- müştür, Yedi kişiden mürekkep olan mürettebatından birinci ve kinci pilot paraşütle indikten sonra denizden çıkarılmıştır. Mü. rettebatın diğer mevcudu kayıp. tır Macsasa tayyare meydanı ü. zerine de akınlar resmi iyor lösi, ya yapılmış, iki İ düşman tayyaresi düşürülmüş ve bir kaçında da yangın çıkartim phelerde, faydalı neticeler veren istikjaf üçu yapılmıştır. MALTA KUMANDANINA GÖNDERİLEN MESAJ Bugün Mister Churehili, Mal ta kumandanına gönderdiği bir mesajla kabinenin müdafaayı en lerin takdir ile karsıladığın: bil. lirmis ve bu müdafaanın en şe. refli müdafaalar arasında yet «lmssını beklediğini anlatmıştır Malta bu takdire lâyık olduğu. nu göstermektedir. Nitekim dün sltmış İtalyan tayyaresinin akı. rını karşılamış ve bu «kımı püs- kürtmüştür. Biri avcı, biri bom. bardıman teyyaresi olmak üzere iki İtalyan tayyaresi mi Erilredeki Makaka mevkii de bombardıman edilmiş, bura bina yıkılmış ve müteaddi! gmlar çıkmıştır. Nsirobiden cephede sükünetin hüküm sürdüğü bildiriliyor. ları düşürül. Dük de Windsor İngiltereye Dönecekmiş Madrit, 24 (A.A.) — Dük ve Düş: De Windsor'un yakında İngiltereye “dönecekleri zanne- dilmektedir. RESMİ HARP TEBLİĞLERİ Fransız Resmi Tebliği Bordenüx, 24 (A.A). — 24 Haziran Fransız ve mühim hiç bir hâdiş Merkezde, Muharebeler olum Alpler cephesinde, İz imdan körılmışter. Bu mansışlardır. ni sabah tebliği: Garpte Ymamaışt Sı. Etienne civarında şiddetli tekrarladığı hücumlar İleri kıtaatımı hiç bir tarafta mukavemet mevzilerimizi Dürman ciddi rayiata uğramıştır Alman Resmi Tebliği arıihı, 24 (A.A) — Alman orduları ik Denizinin sahili Gironde nehrinin La Pechelle ve Rerhepost almdr. Daha Şarkta, Pol, slgeye varılmıştır. Günden güne co, slmükta olan muazzam çanaim meyanında, bu bölgede büyük bir topçu mü, himmat deposu Almanların eline geçmistir. Alsice — Lorraine'de, yeniden düşman kıtant parcalar nn bazı İsi saptedilmiştir. tar ya: Fübrerin unmmi ka danlığının tebliği: Atları kadar isgal edilmiştir derenin Şimmline doğ Başkuman mansabına m olmuş, ve Maginot hat mat Lyon'un Cenabunda. kıtaatrmız Grenoble ve Chambery istikametinde düşmanın muannidane ve erk müksvemetini kırarak ilerlemektedirler. 24 Haziran gecesi, Alman hücum botları 3.509 tonluk silâhlı bir İngili vet le diğer heş hin tenluk bir gemi batırmağa muvaffak olmuş. dı Du imanının açıklarında — bulunmakta Alman denizaltı gemisi 23 bin ton miktarında düşman gemisi batırdığını bil, dirmektedir Hava kuvvetlerinin (aa'iyeti, Şimal denizirin Cenubu üzerinde itikan Calais yakınında iki İngiliz muharebe tayyaresi düşürmüştü, n öğleden sonra daknx İngiliz tayyaresi Ho) ğa teşehblis ermiştir. Yakat buzların altısı Alman avcr mildafan topları tarafından düsürülm Bulutlarda istifade ederek, yedi İngiliz tayyaresinden ix alie'ye kadar sokulmağa muvaffak ol. muşlar ve Wieschenhofen küçük mevkiinin yakınında, köylü evlerini bom. hardıman etmiş, ve halka mitralyözle hücum etmiştir. 1 dürt kisi de hafifçe yaralanmıştır iinde düşman uçuslarma devam e uçuşlarından ibaret kalmıstır Alman avcı tayyareleri, üzerinden uçma. yyareleri ve hava std kişi ağır surette v eceleyin, Cenubi ve Garbi Almanya tüze. nİgtir. Bir çek yerlerde gayri akkeri hı hasarat yapmış ve bir çok sivil haller yarala, kaç bomba Baltık sahilinde bulunan bir üsers ripe düşerek, bir miktar Fransız esiri öldürmüş ve bir miktar da mmuştır. deller üzerine atılan bombalar mış veya öldürmüştür. kampı İtalyan Resmi Tebliği İsalyada bir inehsi, 24 (A.A) — İtalyan emmi karargöbeme 15 mum is tebliği: Alp huludunda 21 Heriranda “Mont Blanc, tan denize kadar arruza germinlerdir. Yüksek dağın kayalarındaki muazzam ii hareketimize mukavemete azmeden düşmanın pek şiddet olan mukavemeti ve hava sartlarımın fenalığı kıtalarımızm tecavözkâr ham, vmız her tarafta dikkate sayan muvaffak. yetler elde etmişlerdir. Müfrezelerimiz bilhassa o cüretkârane hareketlerile 'Briancon,, civarında kâin “Cbanajllet,, ve aşağı (Roza) da kâin (Razet) gibi bazı istihkâmlür zapteteriylerdir. Cürlitamlarımız, (ser, Are, Gull, Ubane, Tinee ve Vesubie vadi'erinin nibayetine kadar ilerliyerek düşmanın istihi tertibatıma girmisler ve bütün düşman cephelerini yandan tehdit eden bi: vasiyet almışlardır. Kıtalarımız bütün cephelerde Asağı “Tyrrhenne,, de bir tahtelbahirini ba, tarrmaytar, esini zayrilatamamaştır. lemektedirler. itelbahir avcs gemisi bir düşman Hava şartlarının gü: üne rağmen kara harektına da iştirak eden hava kuvvetlerimiz dün de “Mirat'x., Malt, Bizert, nesine taarrazlarma devam esmişlerdir. İki avcı tayyaremiz dönmemistir. Mi Afrikada ta Mars ve Rarrani Sidi üsleri tekrar bom. bardıman edilmiştir. Topla bir halde bulunan İngilir silâhlı arabalirı ve kamyonları afak ve büvük cepta bombalarla wücasir surette bombardıman edilmiştir. Bütün tayyarelsıimiz üslerine dönmüşlerdir. Şarki Afrikada Ci, buti ve Berbera ile Kenya'da düşman kıtaları bombardıman edilmiştir. Mas, sua, Asab ve Diredannan e düşman tarafından yapılan akınlar netice vermemiştir. Dia , gelirini etmiş İse de askeri hed. e hasar husule getirememt Yal liden yirmi bes kişi #lmöş. 157 Kişi yaralanmıştır. Avcı tayyarelerimiz düşman tayyaresi düşürmüşlerdi hava limanına ve tersa, Şi Materutı,, bombardıman ez sivil uha, bir Almanya ve Holandadaki Üsler Yine Bombalandı ira, 24 (A.A) faaliy Hava N nde deniliyor ki ndüz Holandada uvetler mey zerine hücumlar yyaremiz dönmem Almanyada aske rinde hücumlara Mecklembourg'da i hedef. nnenie'de mühimm. ingiltere | bulmuş olan İstanbul tlerine de. areti- | devum | ye, #FELEKİ ane a Radyosu İ Açılırken... Yazan : B. FELERİ, ek büyük bir mena yetle öğreniyoruz ki; Eği. | pazandı işlerine lâyık olduğ ehemmiyeti veren hh metil N zin yeni teşkil etiği matbuadj propaganda umum müdürlüğü, Istanbul radyosunun tekrar İağ liyete geçmesine karar vermiği | Bu kararı gerek adedi 40 bi abonele? nanuma, gerekse Marmara hi zesmdan o Adriyatik kenarlari ve Tuna yataklarına kadar sö yilan Türk dili konuşanları İğ İ sabına alkışlarken, bu islasyaği” İla propaganda kuvvetimizin BÜ kaç misli artacağını söylcmeğiin pek faydalı bulurum. ii Zaten İstanbulun radyo me olmak bakımından malik © meteorolojik kali liyetlerden sarfınazar, Sarki ça b duğu hususi le fabrika garları ve de-| Cemubi Avrupaya olan yakanliğğği mleyolu di noktaları bom” Puralarda vukua vim dıman edilmiş him hasarlar il miştir. Tayyarelerimiz salimen dönmüşlerdir. Bir İngiliz Yatı Batırıldı İngiliz Amiralliği en bir tahtelbahir tarafın. dar batırıldığını bildiriyor. . hükümeti 661 Pathav'nun o devriye İ battığınr bildiriy Blue Star İngiliz kumpany x 11400 tonluk W purunun Finister açıklarında torpillendiği öğrenil miştir. Sağ kalan 17 kişi bugün Porto'ya gelmektedirler. Çocuklar Naklediliyor Diğer taraftan İngiltere kükü meti, çocukların emin sâhalsra nakline devam etmektedir Amiral Raeder'in Teftişleri Berlin, 24(AA) — DNB bildiriyor: Donanma başkuman. dom Amiral Raeder, 17 Haziran. dan 2i Hazirana kadar Belçika, Holanda ve Şimali Fransa sahil lerindeki harp donanması cüzü. İtamlarmı ve deniz müesseseler ni ziyaret etmiş ve bunların İn. ede ne eye kadar kullanılabileceği- nİ kontrol eylmiştir İrlanda da Tehlikede Dublin, 24 (AA) — Hava leri kura efradma bir hi. lunan De Valera, mem. al tehlikesine maruz bulunduğunu beyan ve j suretle bitirmiştir 'oğrafi vaziyeti dolayısile, r muharibin gözü Irlandanın edir. Son günlerde harp süratle değişmiştir. Tehlike adan kalkacağına, yaklaşmış ve daha tehdit edici olmuştur. Teşkilât yapmıya vaktimiz © lursa, bizi istilâ etmek 'stiyenin, teşebbüsünü çok hoşa gitmiye- çek hale sokacağımıza şüphe et. miyorum, Bint tonluk yaparken İna etmi . Jühannesburg Router bildi; derle 2A'AA) iyor: Muhalefet li. General Hertzog ve dok. r Melan, bugün yaptıkları ok bir beyanname ile dorhal ne içtimaa dav taraftarlarınlar, İP nun talep etmişler, mitingler akdi meutodan geçirilmeden İtalyaya harp ilân edilmiş olmasını pro- | testo etmelerini ve Cenubi Afri, harbe nihayet vermesini talep etmelerini tavsiye etmiş- lerdir. Sovyetlerle Aramızda Görüşmeler Yapılmıyor Moskova, 24 (A.A.) — Tass A- Jansı bildiriyor: Son günlerde, yabancı matbu. at, yeni bir Sovyet — Türk mua. hedesinin akdi hakkında Sovyet- ile Türkiye arasında görüşmeler yapıldığı ve bu mü. nasebetle Türkiye Hariciye Ve. kili Saracoğlunun Moskovaya git mek niyetinde olduğu hakkında şayialar yaymaktadır. Tass Ajansı, bu şayiaların her türlü esastan âri ve tamamiyle uydurma Oldu; bildirmeğe mezundur. (ANADOLU AJANSININ NOTU: İ Tass Ağjansinın bu tekzibini A ALİ ALİR Mİ Nİ rail Ajara da teyit eder, Campeador nu i ezelden yüklği İ ona bu vazife miştir. : Buna zamime olarak Bir Gi bu şehrin Türkiye sanat, ilim Wö i fikriyat merkezi oluşu, oradağ Şikaenk huzmelerin kıymet ve iii” hemiyetini pek rünü gösterebilir. Üstelik bazı münasebetsiz öğ tasyonların | bizim iz'aca kalkmaları İ ramakta olduğumuz müşkülüt İğ! İkinci bir istasyona malik İa ehemmiyetten düşmüş ington | caktır. Aleihusus, Ankaradan Gal doğuu uzaklaştıkça, iz'acatı ai tan bu parazitlerin İstanbul yosunu ir'aç edemiyecekleri onların iz'acatı müessir olduğü mesafelerde ise zaten türkçe dil leyicileri pek az bulunduğu m hakkak olduğundan böylece | hahane hareketlerin de zale edilmiş olacaktır, İ Bu derece faydalı, bu güzel hâdisenin şahidi olduğumuz & da, birisi mali, diğeri fenni , iğ i nâçiz mütalâa serdedece nü niyetimizden emin olduğumu bildiğimiz alâkadar makamlaj İmkân dahilinde bunları hüsüi İtelâkki edeceklerini de umuş ruz, Mali mülâhaza şudur: İ İ Kadyo abonelerinden alınan, İsenelik 10 lira ücret çoktar, parayı radyo zevki için verebileğ cek kudrete ailelerin adedi me leketimizde 100 bin ise, bu mil tar yarıya inerse, abonelerin ağ dedi 500 bini bulacaktır. Helgği hükümetimizin düşündüğü gi 25 — 30 liraya radyo makineli ri de satılmıya baslarsa Maliyecilerin, irat yarıya e | | korkusile, bu fikri yabana atmağgiğ) malarını rica ederim. Birinci sezi sene artar tin radyo İstasyonu kurma gayesi, halkı tenvir edebilmeli İtir. Bunada, abone miktarını; artmasile varılır. Fenni mülâhaza da, radyosunun çalışacağı dalga we u bahsindedir Bu uzunluğun orta dalgaları i İdan intihap edilmesi iyi Çünkü her şeyden evvel dalgada münhal yer yoktur, ANS kara rodyos bile, Paris İsi nunun üzerine düşmektedi di İstanbulu da uzun dal yere sıkıştırmak kara istan yomunum uğradığı ârtzayı bile bi zunlu le 1 etmek olur. Sonra, orta dalgada Polonyüg nın hatoviç, o Karakovi, Le berg, Loç gibi amelden sâkit Gi muş, yahut İskandinavya vey İngilterenin bize pek uzak bagt zayıf istasyonları vardır. Bunlar çalışsılar bile, bizim faaliyet sasi hamiz dahilinde bizi iz'aç edesiğ mezler. Halbuki uzun dalgadaki istasyonların hepsi kuvvetlidir, Sİ Ücüneü bir fayda da şudur: İİ Umumiyetle otomobil radyolasi mız orta dalgayı alır. BöyS lece sırasına göre, bütün radyosğ Tu otomobillere hitap edebilecek bir istasyon da elde edilmiş bus , lunur Ve nihayet sonuncu olarak, #r& ta dalgaların, uzuna nazaran olasi ha az kuvvetle, daha uzak mesas feye gittiği muhakkaktır. İşte bunlara binaen eğer fenni imkân varsa, teklifim pek te yabana ax tılacak şey değildir. ———————. Dikilide Zelzele İzmir, 24 (TAN) — Diki niden şiddetli beş zelz İtur, Hasar yoktur, # e olmu