19.6. 940 ilterenin Kararı Yazan: 0. Rıza DOĞRUL İ ngiltere Başvekili Mister) Churchill'in dün Avam arasında söylediği nutukla atmak en belli başlı| kat İterenin yalnız başı. beraber harbe de.| İM etmek ve harbi sonuna ka- götürmek azmidir. İagiterenin — denizden, hava- ve karadan yapılacak her ta- za hazır olduğunu anlatmak Mister Churchill şu veciz leyi kullandı: Fransa harbi hi haşlıyor., Ve İngiltere Başvekilinin ka» ihe göre bu harp senelerce am edecek, İngiltere eninde ında harbi kazanacak ve onun bi kazanmasından hürriyetle. kaybeden bütün milletler de e ederek hürriyetlerine ka. caklardır. ük Bir Fark: 914 — 18 harbinde Ingilte. re, Fransa, Belçika ve İ. sonuna kadar yanyana kal. ve beraber harp ettiler. Çar. Rusyası 1918 e kadar müt. lerle beraber harbe iştirak Wi ve Rusyada İhtilâlin kop- üzetine yeni hükümet ayrı Sulh yapmak mecburiyetinde ist. Fakat çok geçmeden A- İka, Rusyanın yerini doldur. ve İngiltere, Fransa, Belçi. İtalya ve Amerika harbi sonu. ad Kötürmüylerdi. yağı defn vaziyet harbin daha #nesinde gok büyük bir deği. etk bitti. İngillere r E münferit bir sulh iste- ) İngiltere yalnız kaldı. İtalya Almanyaya iltihak etti ve 0 birlikte harbe girdi | İyanın Almanya ile ikte | girmiş bulunması, İngilte- hem ana vatan sahasında, Akdenizde harp yapmasına olacaktır, #iltere bu iki sahada harbi ve idame ettirecek : yer hgiltere bu vaziyeti karşi: lamak için Fransadaki ka. * hava kuvvetlerini çekmiş res felâketinden başlıyarak mevcut or. vona çıkar- askeri tezgâhlarını azami İle çalıştırarak bu kuvvetle. leçhiz eti deniz ve hava yeri rini ei t Ns iş, her ihtimale ka: lamıştır. Bu yüzden Mister hill, her istiliya karşı ko. larını ve en sürekli harhe aklarını, hava kuvveti ndan Almanyaya müsavi amakla beraber etlerine karşı da edeceklerini ve gün © faik hava kuvvtlerine olacaklarını söylemiştir. nizde : İkdenizdeki harbin devam e- deceği de bilhassa Yakın ki İngiliz kuvvetleri ku. nı tarafından İlân olun- , Buradaki İngiliz kuvvet- İya ile harp edecek ve har. na kadar götürecektir tere, Amerikadan göreceği in da itimat ederek bu har. 'am edecektir. çok büyük mesu. *ırtladığı muhakkaktır. Fa iltere kendine güveniyor SİGELİBOLUDA “İlamık Kemal 7 İHTİFALİ bolu, (TAN) — in içinde yapılan Nâmık i bu yıl da Halkevi! ylik merasimle kut. Her sene direktörü Heydar E- m, Nâmık Kemal hakk bir kotiferans alâks ile günü de Nâmik Kemalin #laki kabri ziyaret edil ” bir tören yapılmış, kab- İtesddit çelenkler konul. Bu arada Türk büyüğü “ileyman paşanm hatırası 'm:$ ve coşkun hitabeler *tek merasime nihayet ve. 1. İcat " İsitasile söylediği ir Son Askeri Harekât Fransa Birçok Şehirleri Açık Şehir ilân Etti ESMİ HARP TEBLİĞLERİ Alman Resmi Tebliği Fiührerr umumi karargâhr, 18 (A.A.) — Alman orduları Başkuman, (Başı 1 incide) Fransa hükümeti, bu suretle 'eretin önüne geçmek ve askerlerin daha rahat hareket tir Harp Şiddetle Devam Ediyor Fransiz askerleri muharebeye devam ediyor ve dört Fransiz or. dusu Alman ilerlemesine koymağa çalışıyor ve her kanş toprağı müdafam ederek gerili, or, Bu dört ordu, birbirinden derin gediklerle ayrılmıştır. Aşağı Seine nehrinin garbında ve Evrcux ile Chartres'in garbin. da İngiliz kuvvetlerine mensup unsurlar ve bir Fransız ordusu Taigle, La Ferte - Vidame ve Chatesudun bölgesi dahilinde ri. cat etmektedirler. Fransızlar bu. rada birkaç defa mükabil hücum. larda bulunmuşlardır. Paris için setir vazifesi gör. müş olan Loire ordusu Löire'a kadar muntazam bir şekilde ri.| etmiştir. Almanlar, Loire nehrini geçememişlerdir. Üçüncü harekât sahnesi boş al. ti gün evvel Tarderois ve Cham. pağne'da Frensiz cephesinin in- kıta üzerinde hasıl olan sahne. dir. Almanlar sabaha doğru do. ğuya ve batı cenuba doğru Yu. karı Seine'e kadar uzanmışlar. dır. Almanların vardıkları en son noktalar Nevers'in şimali ve Di. jon'dur. Seine nehri Gray'in üs. tünde geçilmiştir. Maginot battı çevrilmiş ve bu hattaki kıtaat: çok büyük bir kısmı çekilmiştir. Geri kalan kılaat muharebeye devam etmektedir. Alpler eihe. tinde Fransız ordusu vaziyeti tamamen muhafaza etmektedir. Fransız hava kuvvetleri ade. den dün vaziyette olmasına rağ- men henüz kudretlid. General Viçul'ün Sözleri Reynaud'nun kabinesinde ka. bine askeri şefi olan General Vigur bugün İngiliz radyosu va. bir nutukta Fransayı mukavemete teşvik et- miştir. General şöyle demistir: “Düşmanın mihaniki faikiyeti, Fransayı tezyike devam ediyor. Fakat buna rağmen Fransa he. nüz her şeyi kaybetmedi. Ve Fransa yalnız değildir. İmpara. torluğu da var ve İngiltere ile dominyonları var. Amerikanın yardım vaadi de tahakkuk et- mek üzeredir. Onun için Fransa. ya, dayanmak lâzrm geliyor. Bu harp Fransa harbi değil, dünya harbidir ve dünyanm mukadde. ratı bu harbe bağlıdır. Her ne 0. lursa olsun, Fransanm mukave. met aleşi sönmemelidir ve bunu söndürmemek için yapılacak her şey yapılmalıdır. eleri Franseyı tacize devam ediyor ve bugün yartta birkaç defa hava tehlike. si İşareti verilmiştir. “İngilteredeki Hazırlıklar İngiltere, Fransadaki kuvvet. lerini çekmiştir. Kanadalı fırka da dönmüştür. İngiltere kendi müdafaası için hazırlığını ilerletmektedir. Ha biye Nazırı Mister Eden bugün Avam Kamarasında şu sözleri söylemiştir: “Silâh altına davet ölçüsü kuv vetle süratlendirilmiş ve son bes İhafta zarfında, senenin ilk dört ayındakinden daha fazla kimse askere alınmıştır. Bugün Kanada hükümeti a: kerliğe alınabilecek herkesi ferber ek için bir kanun 1 yihası hazırlamıştır. Lâyiha mec lise gönderilmi: İngiltere hükümeti istilâ teh. likesi karşısında halkın takip e deceği hattı hareketi anlatan bir talimatnameyi de halka dağıt mıştır. Bu talimatnameye göre halkın yollarda izdihamlara mâni olmak için hükümet tarafından emir almadan evlerini terketme. meleri tavsiye edilmektedir. Zir bu izdihamlar Belçika ve Holan. ine yaramıştır. etmelerini temin etmek istemiş. karşı | | tere danlığının tebliği: P noktada Örne geçilmiş! subu Sarkisinde Loire'a varılmıştır. Ayrı bir silâh endüstrisi merkezi Cretsot'yu işgal etmiş, Bel manın askeri felâketi, durmadan yaptığımız takibin tazyiki âlunda genişlemekte devam ediyor Orlenns'ın Garbında Nevers'e kadar ve ba şehrin Caen ile Mans arasmda bir çok köle bildirildiği gibi, se. rt jon kalesi muharebesir düşmüştür. Bir Alman müfreze, çevirme hareketi neticesinde Metr teslim olmağa mecbur elmuştur. Majino hattımın Thionville şehrinin iki tarafında hâlâ mukavemet eden m ,Cenubünda Mi alacına Metz şehrinden & gen istikametinde ilerliyoruz. Colmar kadan hücum edilmiştir. Sarrebrilekün hattr üzerinde açılan gedik, Fihin — Marne kanalına ka, dar kenişletilmistir. Yukarı Rhin'de h um devam etmektedir. Burada Vor. alınmaştar, Diln, 100 binden (azla esir almıştır. Elde edilen gansim, müteaddit Fransız fırkalarımın ve müteaddit kalel Hava kavvetlerimiz. geri çekilen düşmana karşi in techizatıdır. bücumlarına devam etmiştir. Loire mansabında düşman nakliye gemileri bombardıman edilmiş. tir. 9 vapar batmeş, diğer müteaddit vapurlar ciddi hasara uğramıştır. 17 Ha. #iran gecesi, İngilir hava kuvvetleri, keri hedeflerine karşı hü Şimal ve Garbi Almanyanm gayri as, mlarına yeniden başlamıştır. Düşmanın hava za, Yiatı, dün 5 tayyare idi. Bir Alman tayyaresi kayıptır. İtalyan Resmi Tebliği Roma, 18 (A.A.) — İtalyan askeri küvvetleri umumi karargöhenm ait numaralı tebliği deniz üzleriyle » Hava kuvvetlerimiz dün Maltanm, Korsika'nın ve Tunus'un yare meydanlarını bombardıman etti. Bir hava düellosün. da bir İngiliz avcr iayyaresi düşürüldü Düşman hava kuvvetleri daima tek tayyare ile ve gece olmak üzere bir kaç akm yapmakla İktifa etti ve şehirlerle kırlar üzerine bombalar attı. Sa, #one'da sivil kalk arasında bir ölü ve bir kaç yaralı oldu, Cagliari'de düş. man akını, tayyare meydanında bir kaç hangurı hasara uğrattı, hangardan situ asker ölü ve 30 kadarı yaralandı. Palermo'da, avcılarımız havalanır ha, valanmaz düşman teşekkülleri kaçtı ve bücumdan sarimazar ett, rimizin faaliyeti artıyor. da İngilir kuvvetlerine karşı kara, deniz ve hava hare. rie tam inkişaf halindedir. Şarki Afrikada Kenya ve Su. üslerine karşı, şayanı kayıt meticelerle tayyare faaliyeti ol. maktadır, Yerde bir kaç tayyare imha edildi ve tesisat hasara uğratıldı. dun'da demiryoluna karşı düşman tarafından yapılan akınlar tesi, sat bir parça zarar vermişti Tahtelbahirterimiz, gemisini balırmışlardır, İngiltereden Fransaya emtia yüklemeleri durmuştur. Bu mal. ların siparişleri Fransanın sip. rişlerinden sonra * bazarı itibare alınan bitaraf memleketlere gön. derileceği zannolunmaktadır. İngiliz hava kuvvetleri faaliye tine devam ediyor. Geçen gece, büyük tonajda olmak üzere düşman iki petrol İngiliz avcı tayyareleri Fransa- nın Şimali Şarki sahili üzerinde iki düşman bombardıman tayya. resi düşürmüşlerdir. İngiltere Bahriye Nazırı, halen İngiliz sularında İngiliz bahriye- si ile işbirliği yapan Kanada do- nanması torpido muhriplerini zi. yaret etmiş ve mürettebatina hoş jeyaletlerinin bazı gönderilen Londralı on önümüzdeki Pazar günü Carm. rathen, Pembrock ve Radnor eya letlerine naklolunacaklardır. Paris Şehrinde Vaziyet Bern, 18 A.A.) — Yabancı ga- zete muhabirler! Alman işgali al. tında Parisin sükünet ve vakarı- nı muhafaza ettiğini ve âbidele. rin masun olduğunu ve halkın maddi bir sıkıntı çekmedi. ini bildiriyorlar. Şehrin iaşesi temin edilmiştir. Âmme hizmet- leri yolundadır. Vaşington, 18 (A.A) — Fransız sefiri Conte de Daint Güentin Roosevelt'le yarım saat görüş müştür. Sefir ziyaretinin maksa. dını bildirmeklen imtina etmiş ve mülâkatın kendi talebi üzeri. ne vuku bulduğunu sö; emekle iktifa etmiştir. Amerika Gazetelerine Göre Nevyork, 18 (A.A) — Nev. york Times gazetesi şunları yaz. maktadır; “Harbin uzağında kalmış olan Amerikada (o kimse yoktur ki, Fransanm teslim oluşu, Büyük Britanyanın ve Birleşik Ameri. kanm menafii ve emniyetini eld. di bır surette tehlikeye koymuş olduğunu inkâr edebilsin. Büyük Brilanyanm üzerine çöken bu ta. Misizlik, hemen ayni derecede bi. zim sayılabilir. Nevyork Herald Tribime ga. zetesi de şöyle yazmaktadır: “Eğer Almanya elde ettiği &. vantajı, Birleşik Amerikaya mü. essir harp kuvvetleri teşkil et. mek için birkaç sene vermeksi. zin süratle ileri sürecek olursa, Avrupa milletlerinin yaptığı gi. bi Birleşik Amerika da Almanla. rın kudreti önünde boyun eğme. ğe mecbur kalacaktır. Birleşik Amerika Almanya ile, mümkün olduğu kadar fena şerait dahilin. de harbe tutuşacaktır.” ingilizler Italyanın Bir Çok Sanayi Şehirlerini Bombardıman Ettiler Mısırda da Harp Hazırlıkları Gittikçe Arttırılıyor Kahire, 18 (Hususi) — İngil. in Yakın Şarktâki kuvvet. leri Baskumandanı General Wa. vell, bugün kumandası altındaki bütün kuvvetlere hitaben ne tiği bir emirnamede, harbin de- vam edeceğini şu şekilde anlat. meşteri “Kahraman © müttefiklerimiz Fransızlar yenildiler. Ve harbi durduracak şartlar istediler Britany orduları ise, zaferi ka. zanır, kadar harbo devam âzmindedirler. Bu ordular, ev-| velce de yaptıkları gibi Avrüpa. tecavüzden kurtaracaklardır. Diktatörlükler gelip geçicidir. fakat katiyen ölmez.,, Yakın Şarktaki hava Kü leri kumandanı da bu mealde bir beyanname neşrederek "arbin dovam ettiğini bildirmiştir. . Fransanın Suriyedeki kuman. 'danı General Mittelhauser de bu. gün neşrettiği emirnamede har. bin kara, deniz ve havada devem iştir. Hava Bombardımanları İngiliz tayyareleri bugün Şi. mali İtalyada birçok yerleri bomberdiman etmişlerdir. Britanya İmparatorluğu no ile diğer muhtelif şehirler bunlar arasındadır. Tehlike işa. retini veren düdük sesleri İsviç. reden işitilmiştir. Nevyork - National Broadcas. ing radyolarının Fransız radyo. sundan aldığı bir haber, Fransız tayyarelerinin yaptığı bir hücum neticesinde, bütün Torino endüs. İri merkezinin tamamile tahrip edilmiş olduğunu bildirmektedir. Salâhiyettar bir membadan a- İnan hnberlere göre, dün, Libye. İde harekâtta bulunan müttefik k:ta'ar iki yüzü İtatyan olmak ü. zere 600 esir almışlardır. İtalyan üslerine yapılan bas. kımlaraâ İngiliz tayyareleri yüz İtayvare tahrip etmişlerdir. İrsan ve malzeme itibarile İn. giliz ve Misir zayiatı pek ehem. miyetsizdir. Son günlerde esir alınan İtal, yan zabitlerinin başındaki zabi. tin bir General olduğu ve bu Ge- neralin bir mühendis koluna ku. manda ettiği anlaşılmıştır. Dün İngiliz bombardıman tay İyarnteri Eritrede Masava üzer'n* İyeni baskınlar yapmışlardır. Bi in deposunda yangın çıkarıl İmiş ve tesisat hasara uğratılmış. | Mil3. İir, Asmara ve Gurra bölgesinde yapılan bir çok istikşaf uçuşları mühim malümat Istihsaline yara mıştır. Bir müdafaa karâkolu tahrip edilmiştir. Neghelli'de yer de bulunan İtalyan tayyareleri bombardıman edilmiştir. Mısırda Alınan Tedbirler Misir hükümeti son hafta zar- tında İskenderiyeden 50,000 kişi de de (50,000) kişiyi daha çıkar. mayı kararlaştırmıştır. İtalyan tayyarelerinin Misir mevkilerini bombardıman etme. ri üzerine Misir Kral bugün de bir tayyare ile İskenderiyeden Kahireye gitmiş ve İngilterenin Mısır $efirini kabul ettikten son. Ali Mahir Paşa ile > Bükreş, 18 (A.A.) — Stefani A. jansından: Yetmiş senedenberi Romanya- da Tuns mıntakasında yerleşmiş olan 600 İtalyan muhaciri, orada adında bir komün vü. vde getirmislerdi. Şimdi bu mu- bacirler, İtalyaya gitmek üzere Romanyadan ayrılmışlardır. İ- yada “Agro Pontino” da (Po. ezia) adındaki yeni komünde verleşeceklerâir. Baltıktaki Sovyet Harekâtı ——— İşgaller Sırasında Bazı Hâdiseler Olmuş Londra, 18 (A.A) — Estonya da ve Litvanyadaki Sovyet gar- nizonlarının takviyesi hâdisesiz. ce İkmal edilmiş gibi görülmekte iken, D. N. B. Ajansı Rigada te. zahürat olduğunu ve polisin mü dahale ettiğini haber veriyor. Po isin istasyon, posta ve emniyet binalarının önünde toplanan hal. ka #teş açması üzerine bir çok in san öldü ve yaralandı. Kıtaatın, tank ve zırhlı toşek küllerin de polise yardım ettiği ni bildiriyor, D.N. B. nin verdiği malümata nazaran Oktiobrskaya Revolutim safı harp gemisi de dahil olmak üzere Sovyet harp gemileri Tal. Vin limanına demirlemiştir. Bay “Pelecs,, Başvekâleti de. ruhte ederek yeni Litvanya kabi. nesini teşkil etmiştir. Başvekil Muavini, Hariciye Na arı “Krovniktivicus,, Milli Mü. dafaa Nazırı ve Ordu Kumanda nı General “Nitkokas” tır. Yeni Litvanya hükümetinin Başvekili “Palekis,, Relsicümhu- ra vekâlet etmektedir. Yeni Bir Amerika Korporasyonu Teşkil Ediliyor Vaşington, 18 (A.A.) — Mese. leyi diğer Amerikan hükümetle. rine tevdi etmek Üzere, Nazırlar arası komitesi, Garp dünyasına ihracat fazlalarını en müsait şe. raitle ve müsbet bir şekilde sa. tabilmeleri çareleri hakkında bir karar alacaktır. Henüz tafı verilmemekle beraber, Birleşik Amerikanın, A- roerikan Cümhuriyetlerini bir. leştirip, buğday, pamuk, öküz, kahve ve bakır gibi maddel fiyatlarını kontrol etmek üzere bir kartel teşkili için teşebbüs e. deceğine dair emareler mevcut. tur. Salâhiyettar mahafilin verdiği malümata nazaran, bütün ihra. catçı memleketlerin hissedar ola. cağı ve en fazla sermayesi Bir. leşik Amerika tarafından veril. mek üzere “Amerikalar arası korporasyonu,, şeklinde bir te. şekkül vücude getirilecektir. Bu teşekkül, her hangi bir Am kan hükümetinden havayici ruriye maddelerini alıp mümkün olan en iyi şeritle satacaktır. Bu programın gayesi, totaliter devletlerin, bilhassa Almanyanın takas usulü üzerine müstenit programına karşı mücadele et. mektir. Bu korporasyonun yapacağı muamelelerin ekserisinde zarar- la karşılaşacağı pek muhtemel. dir. Binaenaleyh bu plân, Birle. şik Amerikanın bazı Amerikan hükümetlerine yapacağı bir yar. dımdan ibarettir. Uruguayda Alman Tevkifatı Reuter Ajansı bildiriyor: Del Plsta gazetesi, ileri gelen Almanların tevkifatından bahse. derek, “Dahiliye Nazırının tekzi. bine rağmen, Uruguayı zaptet. mek için yapılan askeri komplo hakkındaki şayiaların doğru ol. duğuna inanmak için sebepler mevcuttur,, demektedir. Geliboluda Hastabakıcı Kursu Açıldı Gelibolu, (TAN) — Gönüllü hastabakıcı yetiştirmek üzere ka. zamızda da bir hastabakıcı kur. su açılmıştır. Kursun kırk beş talebesi var. dır. İlk ders Halkevi salonunda doktor Nejat Onbulak tarafından verilmiştir. Bu dersler şimdilik haftada iki defa verilecektir. ae Bozöyükte Sergi Bozüyük, (TAN) — Bozöyük merkez birinci ilkokulda talebe. lerin bütün ders yılı “içerisinde yaptıklar: bilümum: işleri göste. gir bir sergi yapılmıştır. ELE Araba Kırıldikta Sonra Yazan : B. FELBİ aik adet ve silâhta Tüy dövüşen Fran ordusu on dört gündür hiç di madan, nefes almadan harp ede bitkin bir hale geldi, Teki bakımdan mukavemetin n kalmayınca mütareke talep eği Şimdi, herkes aldı eline mi, bu mağlâbiyetin seb i göre yazıl demokrasinin zaafı olarak gösteriyor. Bi parlâmente sisteminin bo: ğunu mahküm cenah partilerini mesul tuti Fakat hiç kimse hatırlamak miyor ki; 918 de (o Almanya mağlüp eden İngiliz kuvvetleri demokratik h lerin orduları idi. 918 de Almanlarla sulh galip İngiltere ve Fransada lâmente yok muydu? 3 Bütün bunların esası şudur? Fransızların o iddiasına 918 harbini yedi buçukluk topları kazanmıştı. vi 940 ta Fransayı mağlüp edi silâh ta tank ve motörlü kıtala dır. Bütün lâkırdılara o roğı Fransa son Reynaud kabi Harbiye ral Gal zırhlı ve motörlü galisa ve Majino hattmı da 5 denizine kadar uzatsa idi bi kü inhidam vukua gelmezdi zaman demokrasi ve parlâmei sistemleri düzelir mi idi? Hani bir cami kay minberin altında bir kadınla y — Aman imam efendi! sizlik değil yersizlik vallahi? ve cevap vermiş. Fransanın mağlübiyeti de d mokrasinin, parlâmento sisi nin bozukluğundan değil, si sızlıktandır, Diyeceksiniz ki bi silâhlanmaya parlâmento olmuştur. Boş iddia! Fransa isteseydi, parl yu dağıtır, yeni intihaplar yapa sol cenahı yola getirir ve o) nu takviye ederdi. İstemedi. galebesinden dolayı gevşedi | bu hale geldi. Bunda sol partizanlığın kabahati yok Nasıl olmaz? Elbette var, hakiki mağlübiyet sebebi © Eğer Almanya geceli günd çalışmayıp o bugünkü (okuw varmamış olsa da, Fransız Gi suna galip gelmese idi, Fi daki parlmanter idarenin kı ları ortadan kalkar mıydı? da hayır. Bence bir askeri galebeyi şi veya bu idare sisteminin ni veya seyyialının semeresi göstermekte ve bu galel dünyada yeni yeni felsefe ve f kir sistemleri tesis edeceğini, tin çehresinde büyük değ şiklikler yapacağım tahmin mekte isabet yoktur. Çünkü en fena bir idare $i i) en kuvvetli bir ordu. lamasi ve bu ordunun da en İğ idare edilen en zengin ve m feh memleketleri mağlüp et daima muhtemel ve çok defa kidir de, Niçin, en iyi bir hükümet sis temi, bir kuvvetli orduya olamasın? Ve neden bu iki bi yırlı şey birlikte gitmesin? Dünyada yalnız diktatö mü ordu hazırlar? Bütün bir letin kendini idare etmesi dı olan demokrasi buna daha muvaffak olamaz mı? Eğer hazırlık kusuru milleti sevkedenlerdedir. şahsi bir kusurdur. Ona da t liter idarelerde, demokrasilei daha fazla tesadüf edilmek mali vardır. Amerika Donanma İçin Yeniden 4 Milyar Koyuyoı Vaşington, 18 (A.A) — B harekât şefi Amiral Start bug Amerikaya hiç görülmemiş der ce muazzam bir deniz kuvveti te min edecek olan dört milyar Jarlık harp filosunun inkisefin dair kongereye bir program Wf ederek beklenilmiyen bir siyede bulunmustur,