15 Haziran 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

“ w m B w 15.0.9040 BUGÜN| anlar Pariste Yazan: 0. Riza DOĞRUL Iman askerleri dün Parise si salhasma Miler. Alman tebliğine göre, bu yeni a in.ha safhasıdır, Almanla. hedefi, Fransızların yeni bir üzerinde bir cephe kurmala- İnkân vermeden geriliyen yu perişan sitmek ve böyle. Majine hattını da imha ede. Fransaya istedikleri şartları Üni ettirmektir. Pronsa, bütün gayretini sarle. tek bu felâketin önüne geçmek ni bir cephe kuzazak muh © etmek ve harbe devam ik kurarındadır. İki taraf arasında başlıyan ya. İN yarış bü mahiye tedir. Fran. n yükü ağırdır ve yarası de. Mir. Fakat Fransadan © gelen İerler, Fransanın her şeye rağ. eyakta ve ba, srmemek az- hde olduğunu göst riyor. Fran | Va yakışan da budur. ler ve harbin üçün. başladıklarını Tün 2. ici Yardımlar : (Örümüzdeki günler, Frans siz ruhunun bütün kuv. İlini tezahür ettirecek ve Fran. bir kere daha kendini toplamı. uğraşacaktır. Bu arada İngilterenin askeri maddi yardımları ile Ameri- hin geniş ölçüde olacağı şim- *n anlaşılan maddi yardımla. Yetişirse Fransanın derlenip lanmasını, mukabil bir taarra. #eçmesini temin edebilir. Yani Yasanın “Pes” diyeceği ve z€- ie bir sulhe talip ve raza ol. St sıra henüz hulül etmemi; İinsayı sevenler, bu saranın hü» | etmemesini dilerler. Bilâkis, | anın süratle kalkınarak ve iyerek, kah- ine lâyik bir İyet almasını samimiyetle te. ni ederler. Biz Türkler, aer tatlı “in tecellilerile karşılaşmış ve Ün bu tecellileri yaşamış ol. muz için bu dakikada gali. de, mağlübun da bütün hisle. pek yakından a dakikada ıstırap içinde inli. * insanları kendimize her 7a- kinden daha çok yakın tanı. ak rstraplarının süratle din. İni temenni etmeyi, her vazi. | üstün bir vazife sayarız. LİSANSA Tâbi Olan Ticaret letinden iğ edilmiştir: 13477 sayılı kararname ile Şok mallarırnızın ihracı san- *Âbi tutulmuştur. İşbu karar- whin sureti tatbikine müteda İRlimatname 1046/1940 tarih. 31 sayılı resmi gazetede ilân diğinden mezkür kararname İarihten itibaren meriyete yni resmi gazetede ilân edi. | 1 sayılı listedeki mallara li. verilmiyeceğinden alâka. arın müracaat etmemesi bil, yanlı mallar, ret Vekâleti esi Relsliğince kadarların mez , daireye müracastları lâzım- bulunan birlikler lisanları © verilecek| velde göste işti Me numarasına giren yumurta İndik için henüz 3018 sayılı iha müsteniden ihraçatçılar hi kurulmamış olduğundan kuruluncıya kadar) için ihracat lisans. caret Vekâleti Dış Ticaret t verilecektir. 1 mıntakası hububat bak. tohumlar ihracat. ali teşekkül. | an bu birlik kurulun 2 kadar İstanbuldan sevkedi.| ek buğday, çavdar, mehlüt, ar Susam ve humu İçin Nlseneların ret Vekâleti Ticaret Dairesi Reisliğinden geldiği tebliğ o. lükerda adi geçen Vstelerde bagi bir tadilât yapıldığı tak keyfiyet ayni suretle bildi. | kimlere fazla ihtiyacımız vardır. İipkasında hiçbir fayda yoktur. İpin mebusluk sıfatile telifi gayri İkuktan mahrum olacaklardır Hâkimler Kanununda Tadilât Adliye Vekili Mecliste İzahat Verdi Ankara, 14 (A.A) Millet Meclisi bug hâkimler kanuna İle bu kanunun bazt maddelerini tadil eden ka. punların bir kısım maddelerinin , değiştirilmesi ve yeniden ban hükümler ilâvesine dair kanun ge tir. Bugünkü toplantıda birinci müzakeresi ikmal edilen kanun lâyihası üzerinde ileri sürülen bir mütalâaya karşı Adliye Ve. kili Fethi Okyar verdiği cevapta yeni hükümlerle imtihan usulle. rinin kaldırılmakta olmasına mu. kabil staja tâbi olanlarla meslek te bulunanların iki sene zarfında seciyi halleri nazarı itibara alınarak ehliyetleri sabit olduk- tan sonra muavin sıfatile hâkim- lik sınıfına geçeceklerini işaret eylemiş ve demiştir ki: “Bir defa hâkimlik sınıfına geç tikten sonra hâkimler mütemadi surette imtihana tâbidir. Bunla. rım verdikleri kararlar temyiz mahkemesinden geçerek ona gö. re not alacak, ona görc terfi e. decek veya etmiyeceklerdir. İki defa terfiden mahrum olanlar da meslekten tasfiye edileceklerdir. Maksat imtihana girmesi ve liya- katınm tecrübe edilmesi ise bun- dan daha büyük imtihan tasav. vur etmiyorum. Yazı ile herhar. | #i bir talebeyi imtihana tâbi tut. makta hiçbir fayda yoktur. Na. zari olarak imtihan verenlerin meslekte muvaffak olacaklarına dair elimizde bir emare yoktur. Onun için ayrıca nazari olarak iratihana tâbi olmalarında fayda görmüyorum. Yüksek mektep runu herhangi bir genç, bir vekilete intisap etmek isterse hiç bir zaman imtihana tâbi tutul. maz. Yalnız Adliye Vekâletine ntisap ettiği takdirde imtihana bi tutulacak olursa, bu, Adliye Vekâletine intisap etmek istiyen hukuk mezunlarının adedini a- zaltmaktan başka bir netice ver. mez. Bizim bügün hakikaten hâ- Büyük anarak İŞ Binaenaleyh zaten şimdiye ka- dar hiç bir suretle tatbik edilme. mis olan bu imtihan kaidesinin Sanat Şürası Ankara, 14 (TAN Muhabirin. den):Bu seneAnkarada bir Güzel matlar Şürasının toplanmasına ve sanat bahisleri üzerinde mü. zakereler yapılmasına karar ve. rilmiştir. Şürada İnkılâptan evvelki sa. nat telâkkisi ve sanat hayatı ile İnkılâptan sonraki veni sanat zih niyeti arasındaki farkı tebarüz ettiren mevzular görüşülecektir. | Macar Meclisinde Yeni Bir Hâdise Budapeşte, 14 A.A.) — Teleki Macaristanda bulunan muhtelif ekalliyetlerin muhtariyeti hak. kında oklu haç fırkasına mensup iki mebus #rzstmdan verilmiş ©. lan kanun lâyihasın; şiddetle ten. kit etmiştir. Teleki, bu projenin devletin esaslı menafiine muga- yir olduğunu söylemiş ve proje. kabil addedilmesini istemiştir Ait olduğu encümen Telekinin teklifini kabul ettiği takdirde zik ri geçen iki mabusun, mebusluk. ları sakit ve kendiler' siyasi hu Osservatore Romano! neş nı tatil etmiş değildir. Papalık, makamının o gazetesi bermutat| dün öğleden sonra intişar etmiş. tir, Amerika, Finlerin Harp Borcunu Tehir Etti Vüşington, 14 (A.A) — Âyan Meclisi Pinlanda harp borcunun 159.000 dolarlık altı aylık taksi- ti tediyesinin tehirini ittifakla ektir. kahul etmistir. kilâtmiz meydana getir İbi sebepleri Garp cephesindeki « tüyjare muharebeleri olmuştur Resi asla imdiye kadar en İlmi, bu müharebelerden bir isli görülmemiş derecede sahneyi, gösteren Faaliyete Geçen Fiyat Mürakabe Teşkilâtının Yapacağı Mühim İşler Ankara, 14 (A.A) — Vekâletinden iştir; 1 — & Haziran tarihli Resmi gazetede neşredilmiş olan 29 nu. maral Müli Korunma kararna. İ mesi ile bütün vilâyet merkezle. rinde birer (Fiyat murakabe ko. misyonu) ihdas edilmiştir. Kararnamenin neşrini mütea- kıp, Ankara, İstanbul ve İzmir komisyonlarının e teşkilâtı ikmal edilmiş ve diğer vilâyetlerde de, kararnamenin iltinci maddesinin dördüncü fıkrasında yazılı şa hıslar arasından seçimleri yapı. lan aza ile, komisyonların kuru!. ! masındı geçilmiştir. Simdiye ks. dar 30 vilâyetin komisyon teşki. Jâtı ikmal edilmiş olup bir “iki gün zarlında diğerlerinin de kü rulması nihayetlenmiş olacaktır. 2 — Bu komisyonlarla müte. vaziyen, fiilen fiyat murakabesi. ni yapacak olan fiyat kontrolör. lerinlen mürekkep olmak üzere İstanbul ve İzmirde bi- da Ank rer fiyat murakabe bürosu meydana getirilmiştir. Diğer vi. lâyet merkezlerinde fiili mura. kabe isleri bizzat valinin tavzif edeceği memis'ar tarafından fa edilecektir. Bu suretle fiyat murakabe t iş ol. maktadır, 3 — Bu teşkilâta verilen tali. matla bilhassa şu noktalar üze. rinde durulmuştur: Bir malın fiyat muayyen bi ye arzetmekte iken, talebin artmam, mal mevcudunun azalması, ithal im- kânlarının daralması veya kapanması gibi maliyet #aallüle etmiyen sebeplerle #iyatlarm yükseltilmesi tecviz edilemez. Bu ileri sürerek fiyatlarını artıranlar müll korunma kanununun. 32 ve 50 uncu maddelerine tevfikan se Ticaret | derhal Cümhuriyet Müddelumumilik- terine tevdi edilecek Fiyatların et unsurlarının kılabilir. Pakat mali rasında bir ticaret taraftan bir takım yükseltilmesini da satış fiyatını yüksel Türk - Alman Ticaret Anlaşması Ankara, 14 (A.A.) — ydanberiTürkiye ile Almanya a. di zimnrnda müzakereler cereyan etmekte bulunduğu İstihbaratımıza nazaran bu ke. re bu müzakereler neticesinde bir İ ihzari anlaşmıya vüsul kabil ol. muş ve metinler dün tarafeynee imza edilmiştir. Esas itibarile bir hik sebep teş ez. Bir muayyen bi şubesinde mutad müteaddit ellerder: geçirilme» e de fiyat artmış olabilir. Bu araya giren yabenci eller ma kanununun desinde sözü geçen malin | İber daim düşünü milleti, bizi cok & bir tarzda mütehassis eden bir hevecan ve mürüyvetle, hükümetinizin bize aptığı kabule iştirak etmişti O zaman Fransiz kadınlarınm kalbinin benim kalbimin yanıba sında carptığını duymustum. İş te, bu acıklı gönde o Fransız ka- dmlarma sadece şunu söylemek isterim ki, ozların felâketi bizim de felâketimizdri, Biz pek âlâ biliyoruz ki, Fran. siz kadınlarının bu harpteki va. ziyeti Frahsız erkeklerinin vazi.. yeti kadar asildir. Biz biliyoruz ki, mallarının ziyaa, ocakları" nin harap olmasına, İstilâya ve bombardımanlara sikâyet etmek. sizin katlandılar. Biz biliyoruz ki, Fransız kadınları vatanın se. lâmetini temin için her şeylerini ve hattâ hayatlarını bütün reklerile verdiler. Kendini m dafaa için bu gibi erkeklere ve erdir, tcsret tir. her artışı tek için mu. 30 uncu maddede yazılıdır. leme ticaret suçunun vukuu İ- çin mutlaka bir ticsret şubesinde ya» bancı kimselerin araya girmesi de ienbetmez. Ayni ticaret şubesinde çakşan tacirler arasinda malın m: taddan fazla olarak devretmesi de 4Y- ni-meriyettedir. Bir biten malı mütesddit devirler yap- Birkaç k nee, bu iacir, i kaça almış ise bunun Üzerine nor mal kârını ilâve ederek satiş yapan hüsnüniyetli bir tacir vaziyetinde gö- rünebilir, Hakikat böyle değildir. Fer tacir, piyasada meşgul olduğu mad- delerin müstenld olan hakiki fiyatla- rını bilir. Binsezsleyb, elli kuruş değ diğini bildiği bir malı, halkın rararı- na ölürak, yüz kuruşu satın almağa ve ona göre satmağa rıza gösteren anlaşması ök- malümdur. mallarımızın ihracatını temin eden ve diğer ta- raftan Almanyadan, evvelce AL manyaya yapılmış siparişlerimiz. | den bir kısmı da dahil olmak ü- zere, memleketimize ithalât im- kânini veren bu. anlaşma çerça. vesi içinde vâki olacak emtia mü badelesi bu hususta açılacak mu. ayyen bir hesap üzerinden ve bu hesapta bir terakümü önliye- kanununun 32 ine 59 uncu tatbik edilecektir. tacir de zincirleme Gesretin hudutla- rı içine girmiş olur, Bütün bu hallerde milli korunma maddesi delâletile maddesindeki müeyyideler Murakabe teşkilâtma verilen talimat meyanında tüccarlarım: zın bilmesini lüzumlu gördüğü. | müz bir nokta da şudur: külliyen unsurlarına | Sovyetlerin Bi ler birti etmiştir, eek ve böylece ithalât mu İ ihracatı müemmen kılacak bir şe. kilde cereyan edecektir. Esas anlaşma için müzakere lere devam edilecektir Moskova, 14 (A.A.) — Sovyet. yüksek Sovyet mecli İriyaset divanı, Lavrentiev'i So yetlerin Bükreş elçiliğine tayin bili | Avrupada veya sir menşe memle- ketlerinde bir malın fiyatının artmak ta olmam dolayımile memleketi; e de o mal fi; larının otomatik surel- te arttırılması kabul edilemez. Böyle bit mal daha pahalı olarak filer mem lekete ithal edilmedikçe sırf, menşe memleketlerde kurların yükselmesi sebebi ileri sürülerek bizim fiyatları- mazın ds arttırılması, bahsi geçen 92 inci ve 59 uncu maddelerin şumulü dahiline girer, Tüccarlarımızm bu noktalar üzerine dikkat bakımını çekeriz. reş Elçiliği Lİ İman ordusunun ilerley hızla devam etmiye başlamıştır: Parisin ir kaç gün evvel de yazdığımız gibi, mü- olunmadan terkedilmesi dal Alman ordusu, Garpte, Evi kezde Romiliy'ye, ve Şarkta kadar ilerlemiştir. Romilly, Cenubu Sarkisinde, ve St. dun'ün 40 mil Cenuhundadı Bu suretle, Verdun — SL. Di Alman kuvvetleri, Maginot hatt risine düşmüş bulunuyor. 4 ransız resmi tebi i metini gizlememekte, F isgal olunmasına nazaran, halen Towrs'da bulunan Fransız hükümetini veya Nantes'e naklolunması Maginot'nun da, kısmen tahliye olunması, Fransız ordusunun içinde bu kül vaziyeti tebarüz ettirmektedir. Hali ricatte bulunan Fransız ordusunun nerede cephe tuttuğunu v bilmediğimiz için, vaziyet h mütalâa veya muz müşküldür. ** akat, Fransızlar kuvvetlerini, viye olunmıya muhtaç h E mmm mmm |, met etmekte olan diğer zevat ta tahminde bulunma- GÖZÜ miitcakıp, TeUX'ye, mer. da St, Dizler'e Parisin 70 mil dier arasında. in ge. in Touraine'e, beklenel vlunduğu müş. eya tutacağım akkında umu. İn süratle tak- wlunduklarını İLE VAZİYET görmemize, Başvekil Reynaud'nun Roose- veltten âcil imdat istiyen nutku kadar, Fransız Erkânı Harbiyesinin resmi tebliğ. leri.de yardım etmektedi Amsterdamla Havre arasındaki sahillerin Alman ordusu eline geçmesi, bu yardımın İngiltere tarafından basarılmasını büsbü. tün gücleştirmektedir. Nitekim, Frans: ereden erzak, mühimmat ve asker taşıyan nakliye gemilerinden çokları. nın Manş Denizinde batırıldığını öğrenme. , bu güçlüğü tebarüz ettirmektedir. * * eğer Amerika, kendisinden beklenen dımı yapmakta acele davranır ve Fransaya derhal, külliyetli miktarda tay. yare vesair harp malzemesi yetiştirirse, Alman taarruzunun durdurulması müm- kündür. Çünkü, Fransız ordusuna, taze kuvvetlerin iltihakını görmek, uzun inar- ruzların yıprattığı yorgun Alman ordusu. nun maneviyatı üzerinde, tıpkı Umumi Harpte olduğu gibi, çok menfi bir tesir uyandırabilir. Bu arada, bize düşeh iş, her bakımdan faik kuvvetler karşısında kah. ramanca dövüsen Fransız ordusunu takdir etmekten ve Amerikanın, Fransadan gı len imdat feryadını ciddi telâkki etmesini temenni etmekten ibarettir. FRANSIZ Kadınlarına Bir Hitabe Ingiliz Kraliçesinin Radyodaki Beyanatı A (ALA) — İngilte mn rad sız kadmlarına bir hi Tunmuş ve demiştir ki kadı İda yalnız kendi İ fakat bütün dür İri dafsa etmekte olan raman ve şanlı Fransanın kadın. larma, onların ıstırap ve cesaret. lerinin bizim kalblerimizde uyan dırdığı muhabbet ve hayranlık duyguların: bildirmek isterim. Fransız ordusunun, tarihte da. ha bir misli görülmedik heyecan ve sebatla dövüşen şef ve aske leri önünde eğiliriz. Fakat ayni zamanda, çocuklarımı, kocaları. İ m, kardeşlerini takip eden Fran. sx kadırlarmı da düşünüyoruz. Fransayı daima pek çok sevmiş İ olan ben, bugün sizin gibi, sizinle İ beraber ıstırap cekiyorum. Daha tamsmile iki sene olmadı. Pari. ondra, re da Fran. bede bu. artna, şuan. toprağını değil, etle. hürri; ini İsin İngiltere kral ve kralicesini | İ kabul icin o kadar güzel süsle miş olduğu o güzel yaz günlerini i. kendisini sevmek için de bu gibi zaferi er, geç cebren kazanacak. tır. Dünyanın bütün hür millet. lerinin kayıtsız ve şartsız olarak müzsheretine hak kazanmıştır. Birkaç gün evvel hastahanele. imizde Dunkergueden dönen Fransız hasta ve yaralılarım zi. yaret ediyordum, her birine bir. kaç kelime Fransızca söyliyerek yaralarının vaziyetini soruyor. dum. Hepsi hattâ en tehlikeli va. ziyette olanlar bile bana “iyiyim” diyorlardı. Fena günlerden sonra mukavemet ve çalışmak sayes de teslihatlarımızdaki gecikmeyi yakalıyarak omilletlerimizin de birbirine “şimdi iyiyiz, diyebi. lecekleri zamanın geleceğine bü. tün kalbimle inanıyorum Müşterek zafer için, sizin ve büyük memleketinizin şerefi o. lan fedakârlıklarınızı taklit et. rının müşfik sempatisile birlik. te size bu akşam, yaralı askerle. İrinize borçlu olduğum bu ümit. İleri getirmek istedim. Japonyanın Bir Protestosu Tokyo, 14 (A.A.) — Japon ha. riciye nazaretinin sözcüsünün bil dirdiğine göre, Japonya, bir Ho. landa tayyaresinin Holanda Hin. distani açıklarında bir Japon ba. lıkçı kayığına ateş açmış olması. rı Holanda Hindistanı nezdinde protesto edecektir. Terkeden Diplomatlar Koma, 14 (A.A.) — Polonya, i Holanda ve Norveçin sefaret ve / konsoloslukları erkân ve memu. rini dün akşam hususi trenlerle Romadan ayrılmışlardır. Aysi trenlerle - gazeteciler ve vazifeleri itibarile İtalyada ika. Romayı terketmiğlerdir. cah. | orum, Fransız | kadınlara malik olan bir millet| meye hazır olan İngiliz kadınla. | “ELEK Yazan : B. FE, M7 Maurois — Moruü) evvelki akşam Lonf radyosunda fransizca bazı İ konuştu. Bu adam Umumi Hi te İngiliz ordusunda Fransiz” tibat zabitliği yapmış, İngil ateş hattında mütalâa etmek könimi bulmuş, âdeta İngiliz rakteri mütehassası olmuştur.” serlerinin büyük bir kısmi lizlere ve İngiltereye aittir. O için İngiltere hakkımda radyosunda şüphesiz İn; muvafakatile söylediği bu sö re kıymet vermemek kabil madı. Alelhusus bu sözler İngilizlerin aleyhine olduğu İçi Mösyü Andrö Maur tini İngiltere Mühimmat Ni Mister Morison'un yakında sö lediği bir nutkuna atfediyor. milletten bir çok kimselerin nuşluğu bu sıralarda gözümü den kaçmış olan bu nutukta giliz Mühimmat Nazırı: Düşmanı aruf Fransiz O©Mi k mek dığı zaman İzmi hald cephane azami derecesine vardığı istihsulâtımızın mikt pek çok aşağıda tdi; Harp b tan sonra geçen dokuz ay müddi fındâ da sulh zamanı hayat Ve bu istit türe dık, Şimdi Bu ders müthiş oldu, Fakat iyi öl dik Demiş. ğ İngiltere için itiraf edilen gaflet şayanı hayret ve tür, Fransızlara gelince; © da Manş aşırı dostlarından, hazırlıklı olduklarını tahmin miyorum. Çünkü bir kaç vel Fransayı rete giden zeteci arkadaşlarımız Fran harp olduğuna dair hiçbir emi görmediklerini, hattâ bu kad lâkaydiye İngilizlerin bile diklerini söylemişti. Bir şahsi müşahade bile Pariste bütün eğlence yerleri eskisi gibi açık olması ve hi şeyin değişmemiş bulunması € da da hali harbin iyi ka miş ve faaliyetin âzami de çıkarılmamış olduğunu gö bir delildi Bir çok Fransız askeri n hassıslarının da itirafları üstelik bir de Norveçe racı. Holanda ve Belçikaya Y İ dım yapılması bir taraftan liz donanmasından bir ha; minin zıyamma, öte tarı Flandres felâketine sebep ol tur, Bütün bu musibetlerin yeğâne teselli ciheti mütti rin hatalarını görüp tamire | malarıdır. “Bir musibet, bin hattan yeğdir” sözünün bur kadar beliğ olduğu vaka az mur, i t anlaşıl sonradır ki, İngiliz ve Fr: ellerindeki milyonla adamt landırıp harbe sevketm imalâtı yüzde yüz arttırmış fabrikalarda pazar tatilini mışlar ve başlarında dolaş lânin azametini anlamaşi Ne diyelim? Frenklerin: — Bir işin hiç olmam: İ geç olması evlâdır. sözüne, — Geç olsun da güç ol | Meselini ilâve ederek: — Hasmın karınen olsa ni merdane tut! Nasiha kere daha can ve gönülden ei 7 iin tekrarlıyalım: Allah yardımcıları olsun? . Not: Ceviz kudur Nimienler Beş On kuruşa kadar İ yorlar, Sebebi İtalyanın harbe gi İ si tmiş. Çünkü bire limon İtal geliyormuş. Halbuki biz hard Romanyaya, Rusyaya, portakal sn ze her mev meyveyi kal yetiştirip hürice satıyor, monu dışardan todarike uğ Fesübhanallak... Molotof, italya Sefirile Görüş Moskova, 14 (A.A) — jensı veriyor: Hariciye Halk Komiseri jtov, 13 Haziranda İtalya n Rosso'yu kabul etmiştir. kat yarım saate yakın sürm