11 Haziran 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

“ wn hü pi b ani * bı ti Le y bir vaziyetle tecellileri sonunda "lemeler ancak harbi İsmek için her fedakârl #makta ve hu yüzden iler 11.0.9409 20. Rıza DOĞRUL tefik devletlerin müşkül karşılaştık. he götürmez. Harp dedi. yük o hâdisenin birçok vardır. Bazan inıyan o hâdiseler vuku ökler birbirini tekin olur, fa, eden vaziyet deği. yni bal başkalarının benzer hâdiseler vuku ; bir aralık Almanyanın, re karsı kati bir zafer ağı zannedilmi i yine bu si. Fransız top. Fransız hü. li etmiş ve işgal etmesi. ak kalmıştı. Fakat Fran. * hükümet merkezleri olan tahliye ettikleri halde ken. derleyip toplamış ve harhi ile Paris'in işgaline gelmişlerdi. ücfaki harp ise, geçen har. *e daha şiddetlidir. Bu müttefiklerin hasımları. la yıprata daha fazla ge. ri muhtemeldir. Fakat va bu buhranı geçirmekte kati bir netice temin € tl Fransanın işgale uğra. azisi, pek küçük bir kısım *der, iklerin Kaynakları: hgiltere ile Fransanın kay nakları ve kuvvetleri bir uyuğuz akk 194 “spf teerpisres oy ogazeynuz PE eği muhakkak sayılıyor. uzaması ise müttefiklerin kazanacaklarıma nrakımnyor. tere ile Fransanın müte. €n tekrar ettikleri bir şey her 'ye ve her sademeye rağ- İarbe devam. *k İngiltere, gerek Fransa un mümkün olduğu ma. . İngiltere ile Fransa im-| uklarına dayanarak her m telâfi edebilecek va- irler, Bu yüzden bir ta- “. sebep olur ve harbin u. "ise, yukarda dediğimiz gi. lefiklerin lehindedir. Alman orduları harbi dir. Fakat bu ilerleme ük zayiat pahasma temin tahü tüvanını kesmiye se. iyor. harbi uzatmaktan başka Edirnede ar bi ie ki ve bu da Alman ordu. umacılığın İnkişafı e, (TAN) — Yapak, pa. Ye ei, ev İşleri ile meşgul | Londrayı ziyaretinin hedefi hak. ak mukinelerinin ve bun- len dink ve dolapların sa- Umumi Müfettişin dave. Umumi Müfettişlik sa. toplanarak iki saat ka- uşmuşlardır. toplantıda Ticaret Odası Ziraat Müdürüde hazır ştur. köylerden kaba yapağını Ve şehirde tarak makine. #öçiren köylü tekrar iplik üzere bunları köylerine Or ve tezgâhları olanlar Sekuyor; olmayanlar da do- lir, Bu işleri inceliyen Müfettiş Kâzım Dirik es. köylüyü diriledikten son. sıları “derleyip toplamak komite ayrılmıştır. Bu bir haftaya kadar raporu- ktir. “olantıda, makinelerin ma Salışma ve tedarik tarzı tvuş, İstanbul ve İzmirle bir. öğretmen İstanbul iği ile temas etmek ü- bula gönderilmiştir. Kamarasında Gizli Cels Geri Kaldı 10 (A.A) — İngiliz İetil neşrettiği bir tebliğ. Kamarasının yarın ak- gizli celsenin başka bir İehir edilmiş olduğunu miştir. Fransız Başvekili Söylüyor (Başı 1 incide) leri Papa ve Roosevelt, bütün hı. ristiyan ideallerine ve insanlık te sanüdüne muhalif bulunan bu harbe mani olmak için birçok de. fa fakat beyhude yere teşebbüs etmişlerdir. “Mussolini, kan akmasına ka- rar vermiştir. Bu harp ilânının bahanesi nedir? Büyük elçimiz François Poncet, Cianoya bu su- ali sorduğu zaman, Ciano, Musso Bninin ancak Hitlere karşı aldığı taahhütleri ifa etmekte bulundu. ğu cevabını vermiştir. Muhase- mat bu gece yarısı başlıyacaktır. Müttefikler, Akdenizde, hattâ di. ğer yerlerden daha ziyade, kuv- vetlidirler. Fransa bu harbe a-| çık bir vicdanla girmektedir.Fran sa ölemez.,, Londra, 10 (A.A) — Mussoli. ninin nutkundan 4 saat sonra, Londradaki İtalyanların tevkifi. ne başlanmıştır. Kanada mebusan meclisi, İtal yaya harp ilânını tasvip etmiştir. Tevkif Edilen Gemi Londra, 10 (A.A) — Londrada öğrenildiğine göre, çarşamba gü. nü Cebelitarıkta kaçak kontrol servisi tarafından tutulan Nal yan bandıralı Vulcanla vapuru, birkaç saat sonra serbest bırakıl. mıştır. Amerikadan İtalyaya git. mekte olan vapurda 600 yolcu ile bir miktar mal vardır. Bu ma- lin büyük bir kısmı için deniz sertifikası mevcut bulunmakta. dır. Vapurdan hiçbir yolcu çıka. rılmamış, hiçbir mal alıkonul mamıştır. Negüs Londrada Londra, 10 (A.A.) — Reuter: Habeşistan imparâtoru, İtalya. nın harp ilânının bilinmesinden evvel Bath'daki (o ikametgâhını terkederek Londraya gelmiş ve bir otele inmiştir. Kendisinin xinda hiçbir malümat mevcut de. İ ğildir. Dut Cooper'in Nutku Londra, 10 (A.A.) — İstihba. rat Nazırı Duft Cooper, bu şam radyoda bir konuşma yap- mış ve İtalyanın bugünkü şerait içinde harbe girişini takbih ede. rek bunun tarihin tanıdığı en âdi hareketlerden birini teşkil ettiği. ni söylemiştir. l Mussolininin, İtalyanın İngil tere ve Fransaya karşı harbe gir. diğini bildiren nutku hakkında, | İstihbarat Nezareti, o aşağıdaki deklârasyonu neşretmiştir: “Balkan milletleri, Mussolini. —M Son deniz harekâtına sahne olan Norveç körfezinden bir görünüş üttefikler Norveçteki jme ücretli memur sayılamıyaca. Kuvvetlerini Çektiler Norveç Kumandanı Askere “Ateş Kes,, Emrini Verdi Londra, 10 (Hususi) — Norveçteki İngiliz kuv- vetlerinin kâmilen çekilmiş olduğu resmen bildi. riliyor, Norveç Kralı, ve hükümeti e reye gelmişlerdir. Norveç kumandanlı; mek emrini dün vermiş ve bu suretle 9 hafta de. vam eden Norveç harbi nihayet bulmuştur. İngiltere hükümeti, harbin yayılma istidadında olmasına mebni Norveç seferinden vazgeçmek ve buradaki-kuvvetlerden başka yerlerde istifade et- mek lâzım geldiğini anlatıyor. İngiltere hükümeti tayyare taşıyan zırhlı Glo- rious'un geri dönmediğini ve ona zarıyle bakıldığını iki destroyerin ve bir nakliye âkıbete uğradığı haber veriliyor. Alman resmi tebliği Führer'in umumi karargâh: 10 A.A) — Başku. İdirmektedir. Bundan baska gemisinin de aynı General i İngilte- ateş kes- de güç şartlı ola askerinin vasıf sayesi kaybolmuş na. mandanlıktan tebliğ edilmiştir: Dietl'in kumandasındaki Şrupunun Norveçte uzun haftalardanberi fevkalâ- altında düşmana karşı gösterdiği kahramanca muka. vemet bir zaferle nihayet bulmuştur. Eski Avusturyanın dağ avcıları, Kuvvetlerinin unsurları ve torpito muhriplei Gin mürettebatı iki ay muharebe esnasında Alman rai düşmanın kara, deniz ve hava kuv- vetleri Narvik ve Harstadt bölgelerini boşaltmağa mecbur edilmişlerdir. Almaji harp bayrağı Narvik $ehri üzerinde kati olarak dalgalanmaktadır. 9 Haziranı 10 Hazirana bağlıyan gece Norveç muharebe etçe kahir bir tefevvuku hava i. askeri hik vasfını göstermiştir. Bu Kuvvetleri de muhasamatı tatil etmişlerdir, Tes. lim olma müzakereleri başlamış bulunmaktadır. M. Roosevelt, Süratle Silâh Yetiştirmek Lâzımdır, Dedi (Başı 1 incide) dikkate alındığını anlatan Hull), bu hususta kati bir ilândan evvel belki iki gün geçeceğini bildir. miştir. Hull, halen Akdenizde 18 kadar Amerikan gemisinin bulun duğunu haber vermiştir. Ayan Hariciye encümeni reisi Pittman, İtalyanın hareketinin Amerika Birleşik (devletlerinin müttefiklere, insan hariç, müm- kün her yardımı yapmak gayret. lerini çabuklaştıracağını söyle. miştir. Ayni zamanda öğrenildiğine göre, Harbiye Nezareti, 150 mu. barebe talim ve bilhassa bombar- dıman tayyaresini, tüccarların müttefiklere vermeleri için sa. tışa çıkaracaktır. Ayan szasmdan Lee, bugün â. yan meclisinde, Amerika Birle- şik devletlerini ttefiklere, in- san hariç, mümkün olan her şe- yi, müşterek düşmana karşı men ASKER Iman taarruzu, Alman plânını da gittik. çe tebarüz ettirerek o inkişafını tamam- Iamaktadır. Alman ordusunun kullandı. ğı tabiye şudur: Cenahlarda şiddetle taarruz ederek, Ha- vre'dan Montmedy'ye kadar uzayan cep- bin kendi baklarında söylediği cümlelerden ve teminattan ahzı malümat edeceklerdir. Mihver devletleri, mazide bu tarzda te. minatta çok semih davranmış. lardır. Bunları, Norveç, Danimarka, Holanda, Belçika, Lüksemburg, kendi aleylerine olarak öğrenmiş lerdir. Medeniyet ile Almany. nın müşrik ve dinsiz sürüleri a- rasmdaki bu mücadelede, faşist hükümet, müdahale için, mütte. fikler için en büyük sıkıntı daki. kasın: beklemiştir. Bu yiğitliğe yanaşmaz, kahpe siyasetle, İtalyaya, Almanyanm kendisine vermtk lütfunda bulu- nacağı ganaim İşin edilmek ü- midi olmuştur. henin ortasında mevzi alan Fransız ordu. sunu da, ricate mecbur kılmaktır. leri, cenahlardan yapılan dusunun gerek Roun'd: ta, gerek Rettel'de yapi plân dairesinde o başarıld lenmesi beklenebilir. İİ Çe ransız, resmi ii ünkü, cephe ortasındaki Fransiz kuvvet- inkişafına rağmen ricat etmedikleri tak. dirde, çevrilebilirler. Fakat, Fransız or. ıkları kanaatini uyandırabilecek derecede muntazamdır. * * imdi, Alman taarruzumun Şimalde Ma- vre'i merkezde Soissons'u ve Cenupta da Reims'le Verdun'ü istihdaf ederek siddet. * * tebliğlerinden de (anlaşıl- maktadır ki, Alman ordusu, faatleri müşterek bir hale koy. mak üzere, müttefiklere yollaya, cağını söylediği zaman, dahili ni zamhame hilâfına, âyan locala- rını dolduran dinleyiciler, hatibi şiddetli surette alkışlamışlardır. Roosevelt'in Bir Teşebbüsü Nevyork, 10 (A.A.)— Nevyork Times gazetesi Roma muhabirin. den aldığı şu telgrafı neşretmek- tedir: “Romadan alınan malümata göre, Roosevelt, Mussoliniye har. be girdiği takdirde bunun bir çok müdahalelere ve ezcümle Ameri- kanm müdahalesine sebebiyet vereceğini bildirmiştir.” “Amerika Harp İlân Etmeli” Vaşington, 10 (A.A.) — Bugün toplanan 30 Amerikalı pedagog, kanun adamı ve muharrir, bir beyanname neşrederek Ameri. kanm Almanyaya İlânıbarp et. mesini talep etmişlerdir. Bu be- “Alman noktal nazarına göre Ame« rikan müdafaa programı Amerikanın imdiden İngiltereye ve Fransaya (1 tihak etiği mânasını tazammun mektedir. Bize ali olan her şey, ken- dimizi ve istikbalimizi en müessir si relle Fransada Weygand'ın tuttuğu hatta müdafaa etmekle kabildir. Ml. N menfaatimizin hududu Somme üze. rindedir.” Beyannamede Amerika bitaraf kaldıkça askeri teslihatın kâfi derecede süratle müttefiklere gönderilemiyeceği kaydolunmak. tadır. Bu sebeple Amerikanın bu vâkıayı ve vaziyeti derhal takdir ederek haliharp mevcut olduğu. nü resmen ilân etmesi lâzımdır. * Lizbon, 10 (A.A.) — Amerikan filosu, kumandanı Amiral Davit Lebrotton, Clipper tayyaresile yarinamede şöyle denlimektedir: | Lizbona gelmiştir. GÖZÜ dusuna: larına da si karşısında #aarruzların Fransız Or. İLE VAZİYET plânı dahilinde “yıpratma harbi, Fransız Erkânı Harbiyesinin de, bu tek yolu tutmakta bulunduğu aşikârdır: Düş. mana, imha darbesini nerede vurmak isti- yeceğini şimdiden kestirmek zordur. Fransız Gelin. adetçe faik bir ordu karşısında gösterdi. ği şayanı takdir mukavemet, kerinin tarihi o kahramanlığını bir defa daha meydana koymaktadır: Fransız ordusu bügünkü emsalsiz muka vemetiyle, modern muharebede, 1 — Adetçe, 2 — Ve techizat mükemmeliyeti mından, üstün bulunmaktadır. Mütearrız mevki bakı- bulunmanın avantaj. m, ve ustaca bir taarruz ilerliyen Alman ordusu başarılahilerek Oyezâne İş, yapmaktan ibarettir: Ka kendisine o techizatca, Fransız as. cesaretin, ve manevi hasletlerin ehemmi. yetli rolünü inkâra kalkışanlara en şanlı örneği ve dersi vermektedir. BAREM Kanunundaki Tadilât Dün Millet Meclisinde! Mebusların Vaziyeti de Müzakere Edildi Arkara, 10 (Tan Muhâbirinden) — Meclis, bugünkü toplantısında memurları aylıklarınm tevhit ve teadülü hakkındaki ka nuna ek olarak hazırlanan lâyi- hayı müzakere etmiştir. Bu es. nada söz alan Manisa mebusu Relik İnce, mebuslar ne maaşlı, Zına göre, kurslarda ve mektep. lerde tedrisatta bulunanların va- ziyetlerinin Teşkilâtı Esasiyeye ne dereceye kadar uygun oldu- ğunu sormuştur. Bütçe encümeni namına cevap veren Sırrı Day, ne barem kanu. nunda ne de lâyihada mebusların muallimlik etmeleri meselesinin derpiş edilmediğini söylemiştir. Mümtaz Ökmen, bu kabil me- busların hangi kanuna göre tah. sisat aldıklarını sormuştur. Sırrv Day, buna da cevap vererek bu gibi mebuslara konferans ücreti adıyla para verildiğini mebusla- rin ne şekilde para aldıklarını Divanı Muhasebatın veya hükü. metin izah etmesi lâzım geldiği. ni söylemiştir. Hamdi Yalman, (yerinden) böyle uydurma iş olmaz diye ba- ğırmıştır. Kürsüye gelen Divanı Muhasebat reisi Seyfi Uran, kon. ferans veren mebusun memur $ı- fatını haiz olmadığını, verilen paranın hocalık üçreti veya maa. st değil, doğrudan doğruya kon. ferans Ücreti olduğunu ifade et. miştir. Refik İnce, Profesör mebusla. ra verilecek konferans ücretle. rinin bir kayıt ve şarta bağlan. masını İstiyerek bu maksatla bir de takrir vermiştir. Bundan son. ra söz alan Mümtaz Ökmen de. miştir kiz MEBUSLAR BAŞKA İŞ YAPAMAZ “ — Öyle zannediyorum ki mü. zakeresini yaptığımız kanunun üçüncü maddesinin mebusların muallim sıfatile veya konferans. çı sıfatile tahsisat almalarile a. lâkası yoktur. Çünkü, kanun doğrudan doğruya devlet memur. larının maaşlarının tevhit ve teadülüne dâir olan kanunla il. gili bir kanun olduğuna göre, ancak devlet memurları mual, limlik yaptıkları takdirde şu şe rait altında şu şekilde para ala bileceklerini natıktır. Şimdi ar. kadaşımızın bahsettiği başka bir meseledir. Teşkilâtı esasiye ka ununun ilk defa müzakeresi si. Taşında mâzinin acı derslerinden, acı tecrübelerinden büyük ders ış olan o vaktin inkılâpçı Bü. yük Millet Meclisi âzası, muay- yen milli meseleler üzerinde bü. yük hassasiyet göstermiştir. Bu meyanda mebus olan, millet ve. kili olan zatın vazifesi hükümeti mürakabe etmekten ibaret olan mebusun her ne nam İle olursa devletten para almayı meneden bir hükmü teşkilâlı esasiye ka- nununa koymuşlar, bu kanun müzakere edilirken o vakit Saru. han mebusu olan Reşat ve Vasıf Beyler hiç olmazsa Üniversite hocalarının bu kayıttan istisnası için bir takrir vermişlerdir. Fa. kat Meclis bu teklifi reddetmiş. tir.,, Neticede Refik İncenin mek. teplerde o mebuslar tarafından verilecek konferans ücretlerinin on lirayı geçmiyeceği fıkrasının lâyihaya ilâvesi hakkındaki tak- riri reye konularak reddedildi. Lâyihâ maddeleri görüşülürken Halk Partisi ve menafii umumi. yeye hâdim cemiyetlerde geçen hizmetlerin devlet hizmetine ge. çer gibi sayılmasını temin eden maddenin tayyini teklif eden Re. fik İncenin teklifi kabul edildi. Meclis, bundan sonra, Türki. ye — Suriye dostluk ve iyi kom- Şuluk muahodesiyle merbutu pro tokolların, Türkiye — İsveç kli. ring anlaşmasının bazı hükümle. rinin tâdiline sit notaların tas. dikleri hakkındaki kanun lâyiha. lariyle, ordu subayları hevetine mahsus kanunun dördüncü mad. desinin tâdiline ait kanun lâyiba. olduğu gibi: larının o birinci müzakerelerini yapmıştır. FELEK M böyle yağışlı bir ilkbahar. Görüleği müş şey değildir. Zerzevata iyidir, — Ekinlere faydası yok, Mah sul kundaklandı. Diyenler döl var Bu sene rahat rahat çilek yeceğimizi sanıyordum. — murlar onları da çamura gal ketti. Hava açmadan toprak çeliği meden toplanmaz ki? Kirazlara gelince; bu yağının dan sonra onlar da çatlar, kuğl lanır, Ve (Arslan marka) kiral lar piyasada çoğalır. Hıyarı sormayın! Vezir papi mağı kadar hıyarları güçlül çeyreğe alabiliyoruz, Gözetedeğ pahalı, Geçende kiraz almak istedi: Elli kuruş dediler, Kırk bir bus çuk maşallah. Eskiden abur © bur diye yüzüne bakmadığımığ! mallarrmız kıymetleniyer, Sergi vetimiz artıyor. Elli kuruşa kizi raz. Ne saadet Yarabbi! Bari fsi yat kontrolü komisyonu buna âsi lişmese de elâlem para Sordunuz mu? — Havalar böyle gitti de dan! diyorlar. Öteden beri fiyat yükseli hakkında yaptığım tetkikle, birinci derecede âmilin © ha; olduğu kanaatine varmış bul yorum, Kışın fırtınalı zamanlarda ets? ler yükselir, sorarsınız: -— Havalardan mal gelmiyor ki! derler. Yine ayni mevsimde pırasayf istiyenler: — Havalara baksanız a bayıml Diye mazeret sererler. yükselir, Nedir bu havalardan çektiğis miz efendim! Bu sefer de haziranda kış pıyor. Gerçi hikmetinden sual dilimez ama, bu kadar aykırı da can dayanmaz oldu. Kahveci, gazinocu, otelci, sucu; lar ısınsın da bir kaç kuruş kazas malım diye beklerlerken kış geri tepiyor. 7 Yağmur, rüzgür ve soğuk hex pimize tabiatin de insanlar gibi ara sıra pusulayı şaşırdığını göse teriyor. Kandilli rasathanesi müdürü Fatin Hoca üstadımıza nazaran gerçi havalarda gayri tabüllik vardır. Lâkin geçecektir. Üstat, bu kabil kerametleriii pek sever. Ben de biliyorum gep çeceğini erenler ama, sineye geçs tikten sonra geçerse neye yaraf sanki, Sovyetlerle Japonlar da Anlaştılar Moskova, 10 (A.A) — Tas as jansı bildiriyor: Geçende Hariciye Komiseriği Molotof ile Japonya sefiri Togöl arasında cereyan eden müzakereğii ler 9 Haziranda bir itilâfla netiğ celenmiştir. Bu itilâfla Sovyet & Mogol ve Japon Munçu taraflağ rının geçen sene ibtilâfın çıktığılığ mıntakada hududun tahdidi mez selesinde menfaatleri bulunduğu! mütekabilen tasdik edilmektedir. Muhtelit Sovyet - Mogol ve Japon . Mançu komisyonunesiği vaktile halledilememiş olan bu mesele Sovyetler Birliği ile Ja ponya ve Mogpolistan halk cüme buriyeti ile Mançuko urasındakli münasebetlerin tanzimine mâni olmakta idi. İTALYA SEFİRİ Moskovaya Gidiyor Moskova, 10 (A.A) — “Havasi Ajansından, Sovyet Rusyadaki İtelyan sefiri Rosso, Moskovaya gitmek üzere Romadan harekeli etmiştir. Sovyet Rusyanın Rota sefiri Gorelkine de Romaya git mek üzere Moskovadan ayrılmış? tır. Her iki sefir derhal vazifeleğ rine başlıyacaklardır.