7 Haziran 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

al 7.6.940 7 HAZİRAN 949 Köonz sepeLl kiye Ecnebi Kr, 8 liradır. Abone be» Adres değişti tup pul ilüvesi MALI YİNE elmilel Bir Paganda ürü İ hülmüzde, Signal isimli AL | Man propaganda mecmua. İstanbulda hâlâ cayır cayır Fransızca nüshası var, Bu imleri iyi basılmıştır. Ve İ içindir ki, onun maksat ve erdar olmadan »zibesine kapılan bazı saf iler, sokakları, vapur is. .. Signal!" diye hay. çın çın öttürmekte ve i toplamıya çabalamakta. * Fakat, “maksat ve mahi- Sen haberdar olmadan! Üz. Çünkü eğer maksat ve Petini bilseydi, hiçbir Türk (M2 hiçbir Türk bayii, bu sının çığırtkanlığını yap- Göze alamazdı: Hem de, üç w iruş gibi sefil bir menfaat ğı olarak değil, bilâistisna $ev mukabilinde... di, biraz karıştırılırsa, gö. ki, evvelce de yazdığımız Signnl mecmuası, mahut i kol” un, beynelmilel anda broşürüdür. O, AL rdusunun yenilmezliği ordusunun azametini, Al, "dusunda kullanılan si #msalsizliğini, Alman er. inin, Alman donan. , Alınan iktısadiyatının, zekâsının, Alman sanay isa, Alman dehâsının () dünü; Bütün dünya gafil, tanıtmaktan başka bir Hiitmez İnlerine bakmız. Yazıları- unuz. Sonra, heyötiw esi üzerinde biraz düşü- k bir dikkat rsiniz ki, 0 © bir maske altından sa- ik AA AN e gs e. i i sıritan böriz hüviyeti) ibarettir. halde, yabancı propağan- karşı gösterdiğimiz hassn- rami dereceye vardırmak İs bulunduğumuz şu gün- Signal, neyin “işaret, tİ fayda ümidi, veya han- endişesi, bizi, bu yaldız. i, süslü propaganda ze halka yutturulmasına isamahakâr davranmıya > ze, ya sözle, ya fiille | verilmesini istemek ve radan gelen haberler, Menfi propaganda yapan- şiddetli tedbirler alma, Midiriyor. Bu haber, kâfi uyanık bulunmadığımı. etmek İstiyenleri sukutu Miratmıştır, Vükta son za- #n, zayıf yürekleri oyna. Masal gibi ağızdan ağıza “Beşinci Kolon, rivayet- *kiye gibi milli vahdeti e. *bedi olan milletler için, pir eisaneden ibarettir ve r “Beşinci Kolon,, ta Mitiğmiz zaman, gözleri- iine, şuurlu insanları gülünç bir “zuhuri ko. ©r, Fakat bunun böyle an emin bulunmak, &- nize gelen ihtiyati ted- mal etmeyi caiz göste. bil memleket vazifele, tn, vatandaşı kendi © düşen mükellefiyetle- Mutmamalıdırlar. Acaip ** uyduranları, manevi, cı telkinlerde bulunma- Senleri, hulüsa, hareket. ve sözlerinde şüphe u. “ hir mahiyet sesilenleri | “iâkadarlara bildirmek, Awk. 8 — Uzak - ML9 HALKEVLERİNDE: ( Sovyetlerle Müttefikler Arasında Bir Anlaşma | Teşebbüsü Muvaffak Yienirde yeniden Sov. yet Rusya ile anlaşma te. mayülleri başgöstermiştir. Avrupaya hâkim muazzam bir Almanyanın mevcudiyetine Moskovanın iyi gözle bakmıya. cağını tahmin eden müttefik ler, şimdiden Sovyetlerle müna sebetlerini düzeltmek ihtiyacın duyuyorlar. Bu maksatla İrgil tere Sir Stafford Cripps'i fev. kalâde vazife ile Moskov. göndermektedir. Fransa da der. hal ayni maksatla Sovyetler nezdine yeni bir sefir göndermi. ye karar vermiştir. Bu müzakerelerin Sovyetler- le müttefiklerin arasını bülmiye yardım etmesi çok temenni olu. nur. Çünkü Nazi tehlikesi kar. şısında Sovyetlerle müttefikle. rin menfaatleri arasında hâlâ müşterek noktalar vardır. Ve Demokrasilerle Moskovanın an. laşması, yeryüzünde Nazi heye. teessüsünü omene kâfidir. ve yegâne çaredir. imdiye kadar Nazizm kar. şısında iki tarafın men. ri müşterek olduğu halde, neden Moskova ile Londra ve Paris anlaşamamışlardı? Londrada çıkan News Chro. nicle gazetesinin 31 Mayıs 940 tarihli nüshasında David Ray- mond bu #ualin cevabını ver. miye çalışıyor. Moskova ile mü. zakereye başlanmak üzere oldu. ğu şu sırada İngiliz muhatriri. nin bu makalesi bir çok bakım- lardan dikkatle okunmuya de: ğe “Bu harp siyasi ve askeri tek. nik harbidir. Almanyanın aske. ri muvaffakıyeti siyasi ve aske. ri silâhı maharetle birleştirmesi sayesinde mümkün olmuştur. Siyasi silâh belki de daha teh- likelidir. Çünkü düşmanın ma. nevi kuvvetini sarsar. Düşme. ii EE 'AM Ve Bugünkü Bulmacamız 1226 et 80 SOLDAN SAĞA: İ — Okunur » Zaman. 3 — Şiirde vezin - Denizde bulunur. 3 — Kin - Erkek değil, 4 — Bir renk - Bir nota, 5 — İkinci, 8 — Su - Alâmetler. 7 — Adanır « Ziyaret eden 8 — Neşreden - Bir nota, 9 — Benzer - Bir hitap eda- ie YUKARDAN AŞAĞI; 1 — Kusta bulunur » Bir deniz ? — Fasıla » Sen, 3 — Bir çalgı » Sevda. 4 — Bziyet, cefa « Bir isim. 5 — Zeval bulan - Bir nota, 8 — Hayvanda insanda olur - Çek değil! Bir renk - Bir mezhep, 8 — 2. kâ - Zıpzıp. 9 — Bakış - Demiryolu. . DÜNKÜ BULMACANIN HALLFDİLMİŞ ŞEKLİ SOLDAN SAĞA: 1 — Marmara « 0,2 — İrao - Asur. —D » Su, 4 — Per - Suç.$ —| Sunl, 6 — Al - Maşa 7 — Dama - Azli - Tat. YUKARDAN AŞAĞI: i Adn. 3 —Ar- EBiâ — Meme - Mazi. Arsa - At 6—Ra- Uşak 7 — - İma, 8 — O-| Eminönü Halkevinden: Türkiye Sanat Mektepleri Blerun- LONDRA PARİS TAN Olabilir mi? Müttefiklerde yeniden Sovyet Rusya ile anlaşma temayülleri başgöstermiştir. tehlikesi fiklerin menfi, karşısında Sovyetlerle mütle- tleri arasında hâlâ müşterek noktalar mev. cut olduğu için Demokrasilerle Moskovânın anlaşması yer- yüzünde Nazi hegemonyasının ziyet bu merkezde olduğu halde Moskov: teessüsünü mene Va, ile Londra ve Pa. ris şimdiye kadar niçin anlasamamışlardır? Bunun sebeple- rini bu yazıda okuyacaksınız: nın maneviyeti Usarsıldıktan sonra da tank ve bomba tayya. releri sahneye çıkar. “Sovyet Rusya bu tekniği çok evvel anlamış ve bize de aniat- mıya o çalışmıştı. . Müttefikler Moskovaya murahhaslarını gön- derdikleri ve Polonya ile Bal. tık devletlerinin garantisi mese. esi ortaya çıktığı zaman Mos- kova dedi ki: "Naziler istilâ 6- decekleri memleketli dahilden hücum e biz de bu memleketleri hem ha- riçten, hem dahilden gelecek hücumlara karşı garanti etme. liyiz., “Sovyet Rusya bu şartla bize karşılıklı yardım paktı teklif et- ti. Fakat bizler o vakit bu kabil teminata muhaliftik. Beşinci Kolon'un ve dahili düşmanla. rın faaliyetine inanmıyorduk. Bunu öğrenmek için Norveç, Danimarka, Holanda ve Belçika faclalarına şahit olmaklığımız icap etti, ii 934 te Sovyetler Kiyef'te askeri manevralar yaptı. lar. Orada İngiliz ve Fransız as- keri heyetleri Sovyetlerin para. şüt orduları ve tanklarla cephe. ye hulül taktiğini gördüler. Bu taktik, Almanların bugün Garp cephesinde muvaffakıyetle tat. bik ettikleri taktiğin ayni idi. Bu manevralar filme alındı ve bu film Londrada gazetecilerin, diplomatların, hükümet erki. nının ve askeri mütehassısların huzurunda gösterildi. Kiyef'te manevraları seyreden Fransiz ve İngiliz askeri heyetlerinin gön derdikleri raporların muhtevi. yatını bilmiyorum. Fakat askeri heyete refakat eden ve sonra Londrada filmi seyreden meş. hur bir askeri muharrir bana intıbalarını şu cümlelerle anlat. mıştı; “Bu paraşüt orduları insan Ü. zerinde tesir yapıyor. Fakat harp şartları içinde paraşütçü lerin bir tanesi sağ olarak vere inemez. Belki müdafaa harbinde işe yarıyabilirler.,, imdi ihtimal bu askeri mü. tehassıs arada sırada göklere baktığı zaman, Kiyef'te koca bir Resimli Röportaj Havada! Almanlar, İngilizlerin 600 uçan, müthiş silâhi Bu tayyarelerin şimdiye kadar gizli kilemetre tayyareleri ile karşıla; tutulan bir çok cihetleri meydana çıkmıya başladı. Bir düğ. ordunun mavilikleden yere in. diğini hatırlar. O yakit yere inen bu ordu bir müdafan or. dusu değil, bir taarruz ordusu idi, ve beraberinde kırılabilir bisikletler değil, ufaklı büyük. Yâ tanıklar indirmişti, “Stalin Berlinle anlaştı, çün- kü Beşinci Kolon'nun tehlikesi. ni sezmişti, Sovyet Rusyanın da dahilde hainleri vardı. Bugün Kızılordu ve Sovyet hava kuv- vetlerinde yapılan tasfiyeyi başka bir ışık altında görüyo. ruz, O vakit Stalinin bu temiz. leme hareketi ile alay etmiş, ve bunu Şark istibdadının bir nü- münesi olarak görmüştük. Yük. sek makamlarda bulunanların sabotaj yaptıklarını, hileye sap- tıklarını, hiyanet ettiklerini 0. kuduğumuz zaman inanmamış. tık. Trenlerin tahribi; konserve: lerin zehirlenmesi, fabrikalarda sabotaj, hikâyeleri bize garip görünüyordu. Fakat bugün öyle görünmüyer, Sovyetlere o vakit te garip görünmemişti. “Stalin Sovyet Rusyadaki Be. şinci Kolon'a karşı insafsızca hareket etti, fakat Beşinci Ko. lon'un müttefikler nezdindeki faaliyetinden korkuyordu. Sov. yet — Fransız ittifakı mevcut olduğu zamanlarda, İzvestiya gazetesi Fransaya kendi toprak- larında 50 bin Nazi ajanı bulun. duğunu haber vermişti. tarihten sonra Fransanın en muhafazakâr gazeteci. lerinden biri olan Kerellis “harp sebepleri,, adile neşrettiği bir ki. tapfa Münih anlaşması zamanın. da Fransaya Almanyadan müt. hiş para aktığını, gazetelerin ve politikacıların Berlinden para aldıklarını itiraf ve ispat et “Buna rağmen Fransa Beşinci Kolon'a karşı bir şey yapmadı. Stalin, Beşinci Kolon'un Fran. sız — Sovyet paktını bozmıya ve Sovyetlere karşı bir Fran. sız — Alman anlaşması vücüde getirmiye çalıştığını biliyordu. Bu sebeple müttefikler Sovyet. lerle karşılıklı yardım paktı yapmayınca bunu Be; lon'un faaliyetine atfetti yet Rusya, müttefiklerin evvel. den yardım tedbirleri almaksı. MOSKOVA j zın Polonyanın mülki tamam ğım garanti edeceklerine ina- namamıştı, ip: Siz Polonyaya Garp devletleri. nin yardım edemiyeceği. ni bilen Sovyet Rusya, kendisi nin Polonyaya yardım vesilesile harbe sürükletileceğini ve bir defa Polonyada Almanya aley- hine harbe girince Beşinci Ko. lon'un İngiltere ve Fransayı ha. riçte bırakmıya muvaffak ols cağından endişe ediyordu. Sov. yet Rusya müttefiklerin bu ha. reketinde bir tuzak kokusu sezdi ve derhal Almanya ile anlaşma. yı tercih etti, hattâ o sırada Londra ve Pariste söylenen bazı nutukları, Sovyetlere karşı bir Anti — Bolşevik harbi açmak istemelerine misal olarak gös- terdi. “Bugün vaziyet değişmiştir Moskova Almuanyayı tekrar bü. yüyen bir tehlike olarak görmi. ye başlamıştır. Başlangıçta Suv yetler harbin uzun süreceği tahmin etmişlerdi. Uzun bir harpte iki tarafın da zayıf dü şeceğini hesap ederek kenara çekilmeyi tercih etmişti. “Fakat Alman ileri hereketi. | in şayanı hayret sürati Mosko. vayı da şaşırtmış ve hayrete dü- şürmüştür. Çabuk muvaffak 0. lan bir Almanya Sovyetler için on misli büyük bir tehlikedir Halbuki, kaynaklarım seferber etmiye imkân kalırsa, müttefik. lerin muzaffer olacağını Mos. kova â kanidir. “Harbin başlangıcında Sov. yeller geniş kaynaklarım Al. manyanın emrine verdiler. İn- gütere ve Fransada Hitleri de. virerek yerine Anti — Sovyet gibi ve daha mutedil bir hükü.| met getirilebileceği konuşulduk- ça Stalin, Hitler — Ribbentrop grupunu tutmakta fayda gördü. “Fakat şimdi Moskova bili. yor ki, biz artık ciddi surette harbe girmiş bulunuyoruz, ve Nazi Almanyayı imha etmedikçe silâhı bırakmak niyetinde deği. liz.. Binaenaleyh bitaraflığını daha ziyade bizim lehimize kul Almanya ye. rine bize yardım etmekle bitaraflığını bizim lehimize kul-| lanabilir. Zaten Sovyetlerin AL manyaya yaptıkları yard kurumakta olduğu görülü Bu sebeple Moskovaya giden Cripps heyetini teşci etmelidir. “Moskovada diğer bir iş daha yapılabilir: O da Türkiye ile Sov yetlerin arasını bulmaktır, Sov. yetlerle Türklerin daha etraflı şekilde anlaşması İlelyayı Ak denizde harekete geçmeden ey. vel hayli düşündürür. Akdeniz- de İtalya tehlikesi bertaraf edi. lirse, o vakit donanmamız sahil. lerimize daha yakın olan tehli. keli sahada iş görebilir.,, » İki Ateş Arasında! süratle arme, diğer binlercesi gibi birdenbi. re kendini yersiz, evsiz, her taraftan yağan bom. ba, gülle ve ateş arasında buluyor, Bütün kurta. dı, du... #ransız cankıarı, Almanların karşılaşmasını görenler: diyorlar e —< Gy z EEGÜZİME CAMPANLAİİ 3 Li) | Yazan: Sevim SERTEL Deniz Ortasında Buluşma » Bir Hissikablelvuku işgal olunduğu n Piyero gemi. sile beraber Fransada idi. Ailesi İ Anverste kalmıştır. Piyero, oraya dönmek İçin çırpı. Limanlardan m katidir. Böy ce bedbi tağma giden Piyero, sabaha ka # büyük bir gürültü £ yor. Mütk tur. Yıldı hiş bir rüzgâr! Hemen güverteye fırlıyan Piyero, bir de ne bak- sın? Azgın dalgalar onun k cük gemisinin demirini kor miş; ve şimdi gemi, açık denizde dalgalara teslim olmuş gidiyor Hemen kumandayı ele alan kap- ten ve'mürettebatı, beyhude re uğraşıyorlar. Fırtına o kadar kuvvetlidir ki, gemiye hâkim ol. mak kabil olmuyor... Böylece kumandayı Allaha bi- rakan Piyero ile adamları, saat- lerle dalgalarm üzerinde çalka. rlar. Neden sonra fırtın. or ve Piyero tekrar or. Derken uzaktan par galanmış bir salm kendilerine doğru geldiğini görüyorlar. Bu enküza yaklaşınca, üzerinde bay. dın ve çocuk buluyor. lar. Bunlar Belçikadan kaçan muhacirlerdendir. Yolda bindik. leri motörlü sandal parçalanmış. ve dalgalar onları buralara sürük temişt Tabil kazazedeleri he- men yukarıya alıyorlar. Deniz- den kurtardığı bu ana dikkatle bakmea, kapi 0- İro'nun ilk sözü şudur — Ah benim sevgili yavrum Albert, ah benim: sevgili karıti- &ım Jorjet! Ah bu günleri de görecek miydim? İdilerine ir halde, bir gece ya-| tedaviler Jorjetle Albert kel ırlar. Artık birbi lerini bulan aile, gayet memani ın 1 an biraz sonr geliy dur. i * Bir Hissikablelvuku Rrükselin ik günlerde * B' eli şchir,, ilân edilmesine Hi İ men, hücumlardan muaf kal sı çok devam et; ş dan bir müddet geçtikten son Brükselin de semaları tayyar lerle dolmuştur. Bu sırada şehi nastırlar, diğer şehirlej n. çocuklarla dolmü Bunlardan o “Mukadde İkalb,, manastırında şöyle biz ka olmu Buradaki bütü çocuklar sabah gezintisini gitmişlerdir. Manastırda ” su çiçeğinden yatan küçük Jet ve ona bakan 70 yaşmdaki rahi be vardır. Tayyarelerin gürü sünü duyan Jean hasta yatağ dan fırlar, önüne çıkan bü! salondan koşarak binanın ya daki balkona kaçar, arkasınd soluk soluğa yetişen rahibe, bir türlü içeri alamaz.Tayyı vızlıyarak üzerlerinden geçer, gi erler, Tekrar içeri girmek uze re salona girdikleri zaman, mi hiş bir gürültü olur. Yerlaroi ii ki ponırlar. Tekrar ayağa kalkıp etraflarma i gördükleri manzara şudur: naslırın tekmil arka tarafı ve b me da Jean'ın on dakika ew vel içinde hasta yattığı oda dö çökmüştür ve ateşler Sanki Jean tehlikeyi sezip ol İdan kaçmıştır. bir LOKMAN HEKİMİN ARANAN Çocuklara Deniz Havası mamasından dolayı büyüyemus 3 Deniz kenarı havasına taham. mül edemiyecek olan çocuklar müstesna denilecek kadar az- dır. Vâkıâ bazıları deniz kenarı bir yere götürüldükleri vakit si. nirli olurlar, uykuları kaçar. Fakat bunlar ilk zamanlarda... Deniz havasına getçöklen ta. bammül edemiyenler böbrekle. rinde ve mesanelerinde hâd bir hastalık bulunanlar, ilerlemiş bir yürek hastalığına tutulmuş olanlarla anaları yahut babala- rı sar'alı çocuklar, kulaklariyle burunlarında ve boğazlarında yahut gözlerinde henüz müzmin İ olmamış iltihap bulunanlar, bil. hassa kulakları ükan çocuklar. dır. Bunlar da müzmin oldu; vakit deniz banyosu çoğuna gelir. Bunların hepsinden daha mii. himmi, yani deniz havasına hiç tahammül edemiyecek olan göğ. sünde verem hastalığından do- layı ateşli ve kan çıkarmıya is. tidadı bulunan © çocuklardır... Bir de barsaklarında bir iltihap. tan dolayı sık sık karın ağrısı çeken ve romatizmalı olan ço. cuklar deniz havasiyle uyuya. mazlar. Bunlara karşılık deniz kenarı havasından” istifnde edecek ço- cuklar pek çoktur. En başta, her hangi bir sebepten, bilhassa ye. diği yemeklerin vücude yarıya. Garp C. ephesinde lik Çarpışma Verde! iie hilemm nokta. € rüteharrik | kalelerin “Yer ve hava titriyor. Alman küvvetleri daha | faikti, Bu çe yen, ufak tefek, cılız kalan cuklar... Vücudün bir tarafın belli başlı bir hastalık ol zayif, kuvvetsiz olanlar. B rında yahut kollarında ve b caklarında arada sırada ağrıli dan, yürek çarpıntısından şiki yet edenler, iyi uyuyamıyanlar, halsizlikten dolayı derslerin tembel olanlar... Deniz havası bunların hepsine kuvvet ilâcı gi. bi tesir eder, Bülüğ yaşına gelmiş gençler den sık sık işitilen adale f. lığı, nefes darlığı, hazimsizlik Tâmetleri deniz kenarı hava pek çok hafiflenirler.. Kemik leri çarpılmıya müstait yabı zaten çarpılmış raşitik çoc! deniz kenarı havasından çok fade ettikleri gibi bu kemik hastalığımın önünü almak için en iyi vasıta deniz havasıdır. Boyunlarındaki bezleri yümüş lenfatik çocuklar, e - leri açılmış ve akan sıracalı çi cuklar için en iyi iklim deniz kenarıdır. O çocukların ciltli rinde, gözlerinde hâsıl olan, al metlere deniz kenarı havası ilâç olur... Burundan gelen mikropların hâsıl ettiği kasabat iltihabı için, çocuklardaki astma için en iyi iklim gen deniz kenarıdır. Deniz kenarı havası ço sık sık nezle olmak istida: Bir çocuğun yen, şişen bezlei aptırılması di irken deniz havası bazılı bulaşık bir hastalıktan müddet yatarak nekahat dev, ne girmiş yahut nekahat devri ni geçirdikten sonra da hâlâ za” yıf, dermansız kalmış çocukları. deniz havası pek çabuk kuvvet. Bilhassa çocuk zatlir. reesi, kızamık, su çiçeği, yahut hoğmaca miş olanları. Bu istidadı ge yi vasıta gücü #u deniz kenarı hir yere güftütr rüp hava tebdili ettirmektir,3i | istida' içindedir! İ hastalıkların birinden d değil de baska hangi hir « ten ileri gelmiş olsa da k almak için er çare gene deniz kenarı, tebdilidir, İları cemiyetinin seri konferansların- bildiği kı il ikisi git | dan on nitincnsi 1-6-1040 Cuma günü — ucağmda, diğer ikisi eteğine ya, pışmış Üç çocuğudur, Acaba ateş hattı içinde se. bundan dolayı Fransızlar ilk evvelâ geri çekildi. ler ve bir kaç gün sonra mukavâmete başladılar İnsanlık tarihinin #'k kaydet müthiş “Motâ, rise kuvvetler harbi, böyle başladı. Ne zanen bitecek?. Bitinciye kadar daha ne faclalar, ne dehşetler işiteceğiz?!, düşen milli bir vazile-! “i unutulmasın ki, hi "da, her Türk vatanda. devletinin fahri casusu- meye basmakla her tarafa kolaylıkla dönen top küleleri sayesinde topçu ateşi süratle İstenilen istikamete çevrilebiliyor, Bu da Alman tayyare, lerine çok telefat verdiriyor, Modern hava harbi yeni başlıyor, demektir, lâmete çıkabildiler mi? Fotoğraf bir tek anne gösteriyor, Halbuki Obunlar bir değil, bin değil, binlercesi yüz binlercesi bu haldet . salonunda Prof, Salih Murat taraın- dan. verilecektir. Mevzu (Pizik'in sa-) nayide oynadığı rol) dür, i Mirim deb, me