19 Mayıs 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

zun Tesiri # Ömer Rıza DOĞRUL andan © hemen kâmilen, kl şikanın mühimce bir kıs- Stili edilmesi, ve Fransa top- da sarkılması gibi bir neti- V€ hâlâ devam eden Alman ; bütün dünya tarafından a t ve uyanıklık ile takip o. ların bir maksadı, göz yıldır 'eviyatı bozmak ve Alman mukavemetin üstünü ak, Bu maksat tahakkuk dirde, Alman taarruzuna <ek mukavemetler kendi r. Eski zaman harp usulüz “Ru'b ilka etmek” denilirdi Şildırmak, ve dehşet salmak ho dır. İbni Haldun gibi şar. yük tarih felsefesi muhar. Sulü uzun uzadıya izah eder Min mânevi, Gözünü yıldırarak muka- emmeli için takip olu. 1 hareketi bütün incelikle. Ni mr da usulü, eşsiz denecek tle tekâmül ettirmiş” ba *$siz sayılacak bir muvaf. tatbike girişmişlerdir. * ki, müttefiklerin de mâ- #umak için geniş bir mü- #iriştikleri göze çarpıyor. © Döl İngiltere, gerek Fran. İlce bu çeşit sademeleri ge- #eçen harpte daha büyük 2 karşılaşmış oldukları 4- Italya ve Bulgaristan İstasyonlarında Alman Vagonları ği Saffet İtalya Bir Mesele Çıkarmaktan Çekiniyor Yugoslavyada Fevkalâde Tedbirler Aliyor Türkiye Turing ve Otomobil Klü.! bü reisi Reşit Saffet Atabinen, dün sabah İsviçreden şehrimize dönmüş» tür. Reşit Saffet, İsviçreden İstanbu. | la gelinciye kadar geçtiği memleket. lerde, İtalya, Yugoslavya ve Bulga- ristanda gördükleri hakkında, dün kendisile görüşen bir muharririmize| şu beyanatta bulunmuştur: “.w İsviçre halkı, büyük telâş i- çindedir. Umumi seferberlik ilânı, tehlikenin pek yakın olduğunu işaret etmesi itibarile halk arasında tabii bir heyecan uyandırmıştır. İsviçre, Almanyanın etrafında şim! diye kadar masun kalan yegâne memlekettir. ların bu maksada ermeleri - Bilâkis müttefikler her © mülmiinse hepsini yapa. N taarruzunun önüne ge “8 bu hayat memat kavga ından geleceklerdir. Kısa Harp! tikler urun | uzun bir harbi goze #rak bu işe girişmiş ve za- İlinden istiladeyi kararlaştır. ları halde, Almanya hari ek ve harpten azami sürat- için çabalamakta, bu tahakkuk © ettirmek içim); mevi her vasıtadan İstifade | le geliyor ki, bugünkü AL kunun akamete ouğratıl. ShYayı en istemediği vazi. ek, ona İster İstemez w â, Kabul ettirecek ve uzun »MMyayı yıpratacaktır. Alman taarruzunun müt. Mükavemetini yıpratacağı hg acağına sanmak — abestir. İsarruz müttefiklerin v kavrayarak harbe | i, izi vermelerine sebep © Ab bu sayede yeni ve da- Miyim safhalara girecektir. ler, işleri en liyakatli el. eb, zmn henüz kavra- ça icaba göre harekete baş. ir başl an bu 0 icapları iyi kavramış kim ları anlaşılan bu şahsiyet. i ıslah etmeleri, W.,, Miyete istedikleri isti. eler ekleniyor. Sirlık Yapıyor » 18 (A.A) — Harbiye Nezaretleri mümessille. | “e etmek üzere tayyare içunlara mümasil mües. N- örlerinden 40 kişi, Va. vk edilmiştir. o Amerikanın o Garbıns iğ yahat projesinden sarfı. ki matbuata bildirmiştir. tayyare inşaatının ve ie tt iş ması meselesini de, mü | Ni Börüştüğünü ve hükü. 4 Sürpte kazanılmış olup An tecrit edilmiş bir hal. ye eski muhribin tamiri. e ğini söylemiştir. «8brikalarının goğaltılma- | is “lan 200 milyon dolar mda da, bu tahsisatın on dolarının derhal ve J atin fevkalâde lüzum reisi ilâve etmiş- bn tayyarelere | İçin yeni tasfiyehane. MN vardr. e “*tde Yeni Tayinler ei El (A.A) — (Tass): Yük- lisinin riyaset divanı ine Yerine demir sanayii v ©vossian'ı tayin et. 9 da Tevosslan'ın ye. NE Jamafih halk İsviçreye girdiğim gün Courrend.! lin, civarına Alman bombaları düş müştü. Seferberlik kemali intizamla de. vam ediyor. Trenlerin hareketi aske. ri ihtiyacata göre tanzim edilmiştir. Beynelmilel trenlerden yalnız Simp- İon İsviçreden geçiyor ve diğer tren. ler lâğvedilmiştir. Geçen Umumi Harpte de İsviçre. de bulunuyordum. Şarki İsviçrede halk Almanyaya karşı cephe alma mıştı. Bu defa Alman ırkından olan İseiçreliler de Almanları katiyen is. temiyorlar. İsviçreliler, tankları de- len, yeni mitralyözlerile müftehir- dirler. Fakat tayyare hücumlarına karşı kâfi derecede tederikli olma. dıklarını zannediyorlar. İsviçreliler. 500 bin kadar asker çıkarabilirlerse de zabitlerin bu orduyu idare edecek nisbette olmadığımı söylüyorlar. Ma. k tek cephe olarak Alman. ya tarafından gelecek tehlikeye karşı durmağa hazırdır. Seferberlikle be. raber İsviçre borsaları kapanmış ol. duğundan İngiliz ve Fransız paraları birdenbire yüzde yirmi derecesinde düşmüştür. Türk lirasını borsa hari- einde bir buçuk İsviçre frangına de. ğiştirmek müşküldür. Hayat on gün zarfında yüzde on pahalılaşmıştır. İt- halât emtiası bu gidişle çok yükse. lecektir. Posta ve telgraf muhaberatı san. süre tabidir, ve gecikiyor. Bazı mahafide, İsviçre için harp tehlikesi olmadığı ve Almanyanın, Almanlarla dolu olan İsviçreyi tah- rip etmekten çekineceği, ancak galip elirse, İsviçrenin bu kısmını harpsiz ilhak edeceği, galip gelmezse, İsviç. renin, Almanya zimamdarları için yegâne melce olacağı söylenmektedir İtalyada : l italyada askeri tedarikât görünmü yor. Ancak bir çok istasyonlarda kül. liyetli kapalı Alman vagonları göze çarpmaktadır. yük faaliyet var. İtalyanın mütefek. kir sınıfından tanıdığım bir kaç dos. tum, İtalyanın bittâbi ahvalden isti fade etmek istediğini, fakat harbe girmiye henüz karar vermediğini; or. duya hâkim olan Due de Piemont ile Marechal OGraziani'nin Fransa ile harbe mütemayil bulunmadıklarını; İtalyanların ekseriyetle Fransiz düş. manı olmadıklarını; Balkanlarda bir karışıklık çıkmasını istemediklerini; 'de seyrisefer serbestisi temin olunmasından başka gayeleri olma- dığını ve Türkiye ile de mesele çıkar. mak arzu etmediklerini söylüyorlar, Yollarda sefer eden münakale va. sıtalarının ekseriyeti benzin tankı o- tomobilleridir. Yolculara karşı memurlar nezaket. İlerini muhafaza etmektedirler. Yuyoslavyada : Yugoslavyada heyecan kine yakındır. Yol inşaatında çok faaliyet görü nüyor. Gerek Hırvatistanda,” gerek Bulgaristana doğru giden yollarda binlerce amele çalışmaktadır. Bugünlerde Yugoslavya hüküme. tinin Sovye*lerle münasebatını sı laştırması, bu memleketin tamamiye tinin Sovyetler tarafından temin o lunduğuna dair mühim bir emare o. larak telâkki ediliyor. Almanyanın Slovenie Fiume'ye doğru inmesinden ve İtal. yanın Dalma sahilinden bazı nok. taları işgalinden korkuluyorsa da hi halde Yugoslavların memleketlerin İçok muannidane müdafaa edecekleri aşikârdır Şimal ve garp kudutlarında çok müteyakkız bulunuyorlar, Tekziple. re rağmen İtalya hududunda iki İtal yan tayyaresi düşürdüklerini ısrarlş iddia ediyorlar. Bulgaristanda : Bulgaristanın bir çok istasyonla. rında göze çarpar derecede külliyetli Alman vagonları sıra bekliyor. Karadenizde kalmış olan dokuz Al, man gemisinin cenubi Rusyadan Bur gaz ve Varna sre harıl harıl; mal taşıdıkları; hattâ bu gemilerin kendilerini zem için küçük top- larla mücehhez olduklarını; Bulga. ana her posta ile müteaddit AL man tacirlerinin ve delegelerinin gel diğini, külliyetli harp malzemesi gir- diğini ve buna mukabil memleketi kacak derecede de mahsulün Alman yaya gönderildiğini söylüyorlar. Bulgar resmi memurları yolculars karş: biraz dürüşt muameleye başla. muşlarsa da ekseriyetle Bulgar ahali, sinin Türklere karşı düşmanlık his Bulgardan iş IHalyanın sesi yumuşemakta devam ediyor. A merika Cümhurreisinin Mussoliniye gönderdi ği son mesajdan ve Papanın aldığı çetin vazi- yetten sonra, İlalyada sulh lehine bir temayül başlamıştır. İtalyan vapurları her tarafta yol- larına devam için emir almışlardır. İtalyan te- baalarının bulundukları dirilmiştir. Bi yerlerde kalmaları bil- ün bu hareketler, İtalyanın he. üz harbe girmek arifesinde bulunmadığına de. lildir. * Papanın gazetesi, İtalyan hükümetini rahatsız ediyor. Bu gazetenin Almanya aleyhi niyi kızdırıyor. rahhas göndererek gazetenin indeki neşriy: Bu sebeple Mussolini, Papa; bu neşriyatımı kesmesini istemiştir. Papa da, Mussolininin murahhasma, Papalık gazetesinin satışını men için hükümetçe alınan tedbir. lerden dolayı şikâyet etmiştir. Şimali Afrikada gerek Fransa ve İngiltere ve gerek İtalya sıkı tedbirler almakta devam edi- yorlar. Fransa Tunustan Tarablusa hücum için İserliğine tayin edil. İsviçrede. | üzerinden İsviçre den Dün Gelen İ ATABINEN Norveç Muharebesi ALMANLAR Narvik'in Etrafında Geriliyorlar Londra, 18 (A.A mah. dillerine gelen malümata göre, müt. tefiklerin Narvikin Şimal ve Cenu. İbunda yaptıkları mütemadi. tazyik İ neticesinde bu mıntakayı işgal eden | Almanlar şimdi İsveç istikametinde Şarka doğru çekilmektedirler Narvik cephesindeki Havas Muha. biri bildiriyor: lu ile gelerek Narvikteki kıtalar; takviyeye teşebbüs etmişlerdir. Fa-| kat geri püskürtülmüşlerdir. Alman takviye kıtalarını getiren nakliye ge. mileti batırılmış veyahut esir edil. miştir, Narvikin cenubunda Mos mın takasında müttefikler, düşmanın iler lemesine o muvaffakiyetle mâni ol maktadır. D. N. B. bildiriyor: Alman donanması Başkumandanı Büyük Amiral Raeder, yanında do. nanma genel kurmay başkanı Ami. ralSehnlexvind olduğu halde Norve çi ziyaret etmiş ve 15 mayısta 17 ma. yısa kadar Norveçte kalmıştır. Büyük Amiral, Norveçin sahilleri. ni ve dahilini müdafaa eden istihkâm Tersanelerde de bü |setmediklerini tesadüf ettiğim birkaçİları ve ayni zamanda Trondheim İn İ santını gezmiştir. Almanlar Trondheim'den deniz yo. ! Bitaraflarda TamBir Hazırlık Göze Çarpıyor Avustralya Kuvvetlerinin İkinci Srupu Portsaide Çıkarıldı, Romanya İşs Fransızca Le 'Temps gazetesinin 15 Mayıs tarihli nüshasında Dalmaç; nm merkezi olan Spilt'de çıkan “La vois du Littoral” isimli gazetenin Yu. gosinvyanın toprak tamamiyetine mü teveccih harici tehditlere dair dığı bir yazıyı sütunlarına geç tir Bu yanda ezcümle deniliyor ki: “Avrupada müthiş hadiselerin vu. ku bulduğu, milletlerin harbin dehşe- tine maruz kaldığı bu sırada, Dal paçyalılar, bir ve beraber olarak v: tanlarını ve ana topraklarını yüksek ve milli bir şuurla müdafaya hazır dırlar Bütün siyasi, mesleki ve içtimai ayruıklar şimdi tamamen ortadan Kaıkmıştır. Artık aramızda hiç bir his ve men. fam syrılığr yoktur. Gözlerimizin ö. nünde sadece mühim şeyler bulunu- yor: Devlet, istiklâl ve hürriyet. Bütün milletlerin tedabir aldıkla. ri bu sirada, Yugoslavya da tedbir. li bulunmaya mecburdur. Zvetkoviç ve Maçek gibi salâhiyet sahibi şahıs. lar ağızlarından bitaraflığını, kam. şu'srı ve bütün milletlerle ciddi su. İ retve dostane münasebetler tesisini azzv ettiğini ve hiç bir metalibatta bulunmadığını bildirmiş olan Yugos- İlsıya.ayni zamanda topraklarının her Karışım: tipki milli birlik ve hürriyet için Avusturya Tirans meclislerinde Cürüyen, idam sehpalarmda can ve. ren, muharebe meydanlarını kanı i. le sulayan ecdadımız gibi fevkelbeşer bir kahramanlıkla müdafaa edecek- tir Yugoslavya sahil halkı, etrafı. nızda vukua gelen hadiselerin bize İ verdiği şuura maliktir. Bu sırada en mühim şey, siyasisay- rıl.klars bakmadan, köylü ve işçi, b tün Dalmaçya vatandaşlarının dev. let ve krala karşı tem bir şuurla bağlı olmalarıdır. Vatan, icap ettirdiği zaman, bunu göstermeğe mükemmelen hazırdır. | lar” Avusturalya kuvvetleri « geliyor Porlsaid, 18 (A. A.Y — Geçen gece #abana kadar, Avustralya seferi kuv vetmin ikinci kontenjanının karaya ç karılmsama devam edilmiştir Bu asretler gönüllülerden mürekkeptir ve hepsinin en kuvvetli arzusu, müm kön olduğu kadar çabuk Almanlarla çarpışmaktır. Romanyadan çıkarılacak yabancılar Bükreş, 18 (A.A) — Dahiliye Nezareti Romanya'ya 1.9.39 tarihin. den sonra gelmiş olup memleket da. hilinde çalışmak hakkına sahip bu. İunmayan yabancıların, 30 Mayıs 1940 dan evvel Romanyayı terket- tertibat almıştır. Ayni zamanaa Tarablus hudu- du boyunca Majino hattına benzer gayet müs. - tahkem bir müdafaa hattı yapmıştır. » Almanyada son hafta içinde halka verilen şeker miktarı yüzde 20, patates yüzde 10, peynir yüzde 25 eksilti) miştir, Holandanın işgali rilen şeker ve yağ miştir, Dik üzerine İngilterede halka ve- miktarı yarı yarıya indiril- Almanyanın Roma Sefiri Makenzen, Führerin emrile Şu teblizatta bulunmuştur: “Yakında Şimali Fransayı işgal edeceğiz. Belçika sahillerinden Holanda ve İngiltereyi tehdit edeceğiz. Mütte- fikler bütün donanmalarını Manş ve Şimal denizlerine gekmiye mecbur olacaklardır.O vakit sizin de harbe gi meniz zamanı gelecektir. Führer sizden kati tiyor.” cevap is- Verilen malümata göre, Mussolini generallerini topla yarak müzakereler yapmış, fakat kati bir cevap verme. miştir, iz Yabancıları Çıkarıyor )mex mecburiyetinde bulunduklarını tebliğ etmektedir. Bu karara ittiba et miyen yabancılar, temerküz kainpla. rına sevkedileceklerdir. . Bernde Federal konsey, müstatel ahvelde, vücudu arzu edil; n ec. netiler hakkında, hudut harici edik me kararı vermeye adli makama: ide zabıtayı salâhiyettar kılmıştır. Rooseveltin Mussoliniye mesajt “Havas ajansından” Yarı resmi İ. talyan mahafili Roosevelt'in Musso. lni'ye göndermiş olduğu mesajın büyük bir alâka ile karşılanmış timamia tetkik edilmiş oldu; yan etmektedirler. Bu mahafil, mesajın metninin Be olduğunu beyan etmekten imtina e- diyorlar, . Belçika kralı Leopold"un çocukları Napoliye, Prens ve Prenses de P:e. mont'un nezdine gelmişlerdir. . Nevyorktan İtal, Jan İtalyan Rex transatlantiğin: dün Cebelitarıktan okontrola tâbi tutul, maksızın durmadan gecmesine müs ade egilmiştir. “. Şimali, merkezi ve cenubu şarki Avrupasndan birçok şimali Amerika Cenovaya gelmişler, ekserisi bu öğleden sonra hareket eden Wa. shington transatlantiği ile Amerika. ya yola çıkmışlardır. FELEK /Bu Ne Tatlı Himaye! Yazan: B. FELEK Imanya, komşusu olduğu kü. çük memleketleri himayesi al- tuna almayı bir civdan vazifesi bili, yor. Ortada hiçbir alâmet yok iken, gü- nün birinde: — Komşu! Seni şu deniz aşır memleket işgal edecek! Ben seni hi mayem altına alacağım! diye sesleni. yor. Küçük komşu telâşlanıyor: — Aman dostum! Katiyen benim kimse ile münasebetim yok! Bana karşı kimsenin tecavüz niyeti besle- diğini sanmıyorum! diye cevap veri yorsa da merhametli Almanya: — Yooo! Olamaz. Ben, seni Fran. sız ve İngilizlerin zalim ordularına bırakamam, Yüreğim hun olur. Ya ık değil mi, senin malına, canma, gencine, ihtiyarına! Diyor ve gün doğmadan bir seher vakti motörlü kıtalar hududu geçip o memleketi hi mayesi altına alıyor. Bu himayeve karşı koymak istiyenler o askerse vilse, sehpada can veriyor. Danimarka böyle olmadı mı? Norveç böyle olmadı mi? Holanda böyle olmadı mı? Ve Belçika böyle olmuyor mu? Acaba İsviçre, Macaristan, Yugos. lavya ve Romanya böyle olmıyarak m? Son zamanlarda Almanyanın in tufkâr himayesine mazhar olan bahti. yar Holandada dört gün zarfında 106 bin kişi öldüğünü, Almanlar dahi i. tiraf ediyorlar. Bu ne canbaha himaye böyle! Evlere şenlik! Alman radyosu har! İharıl Holandahlara ve Belçikahılara- — Biz memleketinize dost olara! giriyoruz Diye bağırıp duruyor. Dost olarak girmesi yüz bin cana mal olursa, dük. man olarak girse ne olacaktı acaba? Halâskârlar hep böyle midir? Beslediği kuzuyu kebap eder, kü tardığı kızı nikâh eder. Himave el tiği ülkeyi harap eder, Ne tatlı şeydir bu!