25 Nisan 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Bütçesi Man: Ömer Riza DOĞRUL "giltere Maliye Nazırı Sir Jon Simon dün, harp bütçesini İn etti. 7 milyar İngiliz lirası aran bu bütçe, hakikaten müt- İngiltere Maliye Nazırı bu yi hazırlamak için yeni vergiler m Jüzum görmüş ve bütün İn. Milletini harp masrafının altın. kalkabilmek için bu ağır yilkü | mmeğe davet etmiştir. hdra matbuatının mütalâaların. | anlaşılan ilk nokta, İngilizlerin fekilmez yükü, sırtlamak kara. olduklarıdır. Çünkü, girişilen kazanmak için bu yükü taşı. Han başka çare yoktur. | İgiltere, harp yüzünden, her gün, altı milyon sterlin sarfetmekte. Yalnız bu masraf senede 2 mil #terlinden fazla tutar. Onun için Ye Nazırınm takdim ettiği büt. ütün harp masraflarını d tiz bütçeye ait kısmını ihtiva edi. Masrafın gerisi istikrazlarla te. * olunmakta ve böylece mükellef. N yükü bir derece hafiflemekte. Üçe Neden Kabarık? YA ir Jon Simen, bütçenin bu de. rece büyümesinin sebepleri eden nutkunda, dövüşen kuv- e ait her ihtiyacı en mükem- Surette temin etmek mecburiye. anlattı ve İngilterenin dövüşen elerine en iyi silâhı, en iyi tec. ti, en iyi Tevazımı, elhasıl mu. Na kuvvetlerin vazifelerini âzami temin etmeyi en büyük vazife ta- İliğını söyledi. ypriltere halkının bu çok ağır büt. Yİ, derin bir feragatle karşılama. dam hikmetini de bu sözlerde ara- Mi icap eder, Çünkü İngiliz halkı. Hin bütün arzusu muharip kuvvetle. lerini bu şartlar içinde ifa eleridir. Sir Jon Simon, İngiliz halkının bu çe ityplarının ifasını kolaylaştır. ak için en mühim davsiyesi, halkın, tlarını da, ihtiyaçlarını da müm. İN mertebe ihmal ederek memleke. âzami derecede m yapma. Davaları en methini Siret Rt. larına hasretmeli ve arttırdıkları rla zaferin kazanılmasına y nda bulunmalı! Közırın Tavsiyeleri: ngiltere Maliye Nazırı, bilhassa İ hu nokta üzerinde derrmuş ve Meselâ üstünü başını eskitenlerin ve. *lbise almayı düşünmiyerek eski ülerile bu mühim günleri geçir. eğe çalışmalarını istedi. Çünkü bu sayede dahili istihlâk| inden memleket ihracatı eksil. miş ve harbi kazanmak yolunda mılacak para da israf edilmemiş aktır, of igilizlerin bütün bu tavsiyelere © Ni miyet verecekleri şüphesiz sayi. ijor ve bu vaziyet, İngilizlerin har. kazanmak yolundaki azimlerinin ke ir sarsıntı geçirmiyeceğine kati e * delil telâkki olunuyor. Şoförler Hakkında Dahiliye Vekâleti Yeni Bir Karar Verdi (Tan Muhabirinden)- halen şoförlük e- an sonra şoförlük yap. n ehliyetname almak istiyen. Şoför olarak yetişi Üelerce imtihan edilerek ehliyetin #lacak olanlar, imtihanda mu. fak olduktan sonra ve ehliyetna. leri verilmeden önce imtihan he. | İtinin bir tezireresile mensup oldu. BS dskerdik şubesine gönderilece kokerlik şubesi, bu vaziyeti şoförün İhyesine ve nüfus cüzdanına işaret şitek, keyfiyeti imtihan heyetine İldirocek ieyet, bu muamelenin hitamın. 0 tönra alâkadar olan kimseye eh- hameyi verebilecektir. g, Hâlen şoför olanlar ellerindeki nü. tezkeresi ve şoförlük ehliyetna. *sile mensup oldukları askerlik Şu. erine müracaat ederek derhal ks. larını yaptıracaklardır. Bu kaydı Aptumıyanlar şoförlük yapmaktan edileceklerdir, baş pu Gn Makenzen Romaya Döndü a koma, 24 (A.A) — Hitler tarafın ri Beçen hafta içilen Be lan Man “İyaht Almanların Şimal Denizine mayin başlı üs, Şilt'tedir. Müttefikler burada askeri tesisatı birkaç İngilizler Sylt Adasındaki! Anzac'ların Türkler Hakkındaki Hissiyatı Kahire, 4 (AA) Anadolu A- jansinin hususi muhabiri bildiri- yor: Yeni Zelanda ve Avusi efrattan, müteşekkil o kuvvet olan Anzae'lar, unutulmaz gün, diye andıkları Çanakkaledeki kanlı pışmaların 25 inci yıldönümün rın kutlulıyacaklardır. Büyük Harbin dehşet verici hâtı. ralarile ve yeni: müttefik “Türkiy: karşı di dolu olan bu tarih, şi Türkiyenin dost ve kahraman evli larına hağlıyan sarsılmaz bağı, gele. cek nesillere tanıtan bir gün olacak. tır, 1914 harbi münasebetile ve bilhas- sa, 25 nisan 1916 tarihinde, mütead. dit cephelerde harp devam ettiği sı. ale kema, âFaZ. ettikleri zalei neticesinde müttefik kuvvetler krlaatının ricafi üzerine- dir ki, Anzac'lar, Türk toprağı mü. dalilerinin kıymetini takdir edebil. mişlerdir. Bu ordunun şefleri, onların ölüle-| rile bizim ölülerimizin yanyana mızın kanı onların evlâtlarının kani- le karıştığı bu toprak üstünde Çanak. kalede dikilen âbideye ve kahraman askerlerimizin hatırasına ithaf edi. len diğer âbideye, Yeni Zelandalı eski muhariplerin gösterdikleri üzerine çelenkler koyacaklardır. General Preyburg, © Anzac'ların Türkiye hakkındaki duygularını izah sitayişkâr mânalar taşıyan bu sözlerden sonra Samoa adası valisi Albay Sir Allen, şu hatırayı andı: “| ferler İre, Polonya “Çanakkaleden çekildiğimiz sira. da, mehtap, denizin dalgalarına gö- ŞA İİ dökmek için kullandıkları en belli kere bom. Yazan: B. FELEK zamandır kötü bir türk. çe ve görünlişe nazaran bariz bir fena maksatla yapılan Alman radyo neşriyatını bilmem takip edi. seyden evvel bir türkçe konuşan spikerin sevimsiz ifade edâsına ta. k onu dinlemedik. ni bildiğim için size bu mütered. dit suali sordum her gelince; meslek icabı iyi kö. İtü her şeyi öğrenmek meechuriyeti bana b ız neşriyatla meşgul ol. aryasını yüklemiştir. Bu mecburiyet sevkile bilirim ki; bu radyodan bir hakikat öğrenmek dir. Yalnız onun neş. riyatile, bitaraf memhala Bana bardıman etmişler ve birçok tahribata sebebiyet vermişlerdi. Yukarıdaki | resimler geçen defaki bombardımanda yapılan hasaratı gösteriyor. Alman Hava Üslerini YineBombardıman Ettiler Londra, 24 (H İngiliz tay. eri dün, Alı ım, Şimal de. n kmek ve Norveçe kları er bellibaşlı üslerden olar It a daki Vesteri, asın. and tayyare karargâhını n etmişler ve tayyarele. re aleş Hava Nezareti, bü neşrettiği tebliğde taarruzur fakıyetle başarıld meydanlar üzerine bombalar atıla. ak müteaddit yangınlar ve müthiş infilâklar olduğunu bildirme Siegfrled hattı istihkâmlar; iki karakol gemisini ba. |, * İdüşürülmüştür. Bi temilâtindan olup Losheim nan büyük bir garaj bir yangın ne- »siide tamamen harap olmuştur. sr, bunun bir sabotaj eseri Şundan lenmektedirler. Fransada hava harbi Dün ve ve Alman avcı tayya- olmuştur. Alman - tayyaresi İngiliz tayyaresi düşmanın attığı mermilerle ateş al. Prag üze Fransız tayyareleri a dır. kadar bir keşif uçuşu yapmışlı de bulu. Zunne-| Sidney'den verilen bit habere gö- re, Cava limanına sığınmış olup Via. divostok'a gitmeğe hazir zannedilen 14 Alman tica nu, İngiliz harp gemileri açıkça bek- lemektedirler, Ingiliz kuvvetleri çoğalıyor Britanya İmparatorluğunda halen vardır rada ile ticaret filosu bava filosu, polis ve hava mm sına tahsis edilen efrat bu rakama dahil değildir. Fransadaki ve Orta Şarktaki- ordular-mütemadiyen tak- viye edilmektedir. İngiltere - Polonya Arasındaki İş Birliği Londra, 24 (A.A) Re 4 e flomatik muharririnin öğren Buşvekili ve Polo kumandanı General S i ziyarette bulun k zere yakında Londraya gelecektir. zannediliyor ki, General Si adaki ikameti es n, ava kuvvetleri yüksek ki | kuvvetleri k İkorski, resi UV İmünda heyeti erkânile görüşecek ve İngiliz ve Polonya huya X arasındaki hareket birliğinin toksif edilmesi vasıtalarım müzakere eyli. yecektir. ea EE mülen işıkler serpiyordu. Bugün, ö- lülerimiz için dikilen âbideye güzel bir güneş, ittifak ve dostluk doğarken çiçekler bırakacağız. gül Ifalya ve Abloka Meselesi Londra, 24 (A.A.) — İngiliz hük ın İngiltereden sbloka mese. n kati bir sürette halini iste nden biri tarafından verilen bu haberin katiyen yanlış olduğunu bildirmiştir. Bilhassa ayni haberde İngiliz ge. milerinin Adriyatik denizinde İtal yan vapurlarını tevkif ettiğinin bildi. Imesi mezkür mümessil tarafından cessüfe şayan) terkibile tavsif e Adriyatikte tevkif edilrçediğini, İtal. yan hükümetinin de bu hususta pro-| testoda bulunmuş olmadığını söyle. miştir. , | hakkında sorulan bir su İnhedesi akdi dilmiş ve hiçbir İtalyan vapurunun | Sovyet < Ingiliz Görüşmeleri Londra, 24 (Hususi) İngiliz - Sovyet ticaret muahedesi meselesi ie karşı Baş- vekil namına Harici Müste Butler demiştir ki: — Hüküm etle aktedile er hang ticaret muâöhede rbin bugünkü şartlarını ve bilhassa düşman için çok mühim olan maddelerin teslima. tn nazarı itibara almıya mecburdur. Buna binaen, İngiliz hükümeti Sovyet hükümetini bu mülâha: nazarı dikkate alacak bir tic için müsbet tek bulunmağa davet etm Lord Halifax, Sov: bitaraf bir bü. bir © man Erkân Harbiyesi eski Polonyanın Kra- kovi şehrinde karargâh kurmıya karar vermiş- tir. Bir kaç gün evvel belediye datresi ve diğer umumi milesseseler askeri makamlar tarafın- dan işgal edilmiştir. Bu hazırlık bittikten 48 sa- at sonra General Von Relchnaw'nun kumanda- sında on bir hususi trenle asker ve erkânt har- biyesi gelmişlerdir. Askerlerin şehre girişi tan- tanalı olmuş, ve halk üzerinde tesir icrasına dik- kat olunmuştur. O gündenberi Krakovi şehrinde büyük bir askeri faaliyet hüküm sürmektedir. Alman Erkânı Harbiyesinin burada yerleşmesi, Cenubu Şarki (Avrupasını istilâ için hazırlanan plânla alâka- dar gösterilmektedir. * BD Almanya, İtalyayı müttefiklere karşı harbe girmeğe vteşvik için, Romaya üç vaatte bulunmuştur; 1 — Conubu Şarki Avrupa hudutlarında mühim mike tarda asker tahsit edilecektir. 2 — Trablustaki İtalyan kuvvetleri takviye edilecektir. 3 — Şimalde İngilizler İngiltere Akdenizde harekete Jecektir, öyle tazyik edileceklerdir ki geçemiyecek hale getiri. D /alyanlar Orta Avrupadaki nüfuzlarını kaybet: mişlerdir. Şimdiye kadar, Alman istilâsına karşı İtalyanın yardımına güvenen Macaristan, bu ümidinde aldandığını anlamış, ve bu defa Sov- yetlerden himaye ve yardım teminine teşebbüs etmiştir. Macarlar Orta Avrupa ve Balkanlarda Sovyetlerin muvafakati olmadıkça Almanların sulhü bozmıya teşebbüs etmiyeceklerine kani olmuşlardır. Yugoslavyanın da Italyadan yüz çevirip Sovyet- lerle anlaşmıya teşebbüs etmesi, İtalyanın Orta Avrupa üzerindeki nüfuzuna nihayet vermiştir. * İtalya, Yugoslavyanın Sovyetlerle anlaşma teşebbüsüne karşı ses çıkarmıyor. Hattâ bundan memnun olduğunu ihsas ediyor. Bununla, Balkanlarda Almanya, İtalya ve Sovyetler arasında bir anlaşma vücude geldiği kanaati. ni vererek müttefikleri tehdit etmek istiyor. Yugoslavların bu hareketi, belki de Berlinde bir sürpriz x İsveç harbe hazırlanıyor. Sokaklarda askeri müfrezeler dolaşıyor. Limanlarda gemilere son harp rengi veriliyor. Evlerin önüne kum torba» ları ve tuğlalar yığılıyor. Pencerelere kırılma- ması için bezler yapıştırılıyor. Gazeteler Stok- Rolm'ün haritasını neşrederek sığınakları feriyor. Kapalı mağazaların kapılarında şu ya- ztlar okunuyor: Silâh altına çağrıldığımız için mağazamız kapanmıştır. ndıkları ;İbe nasıl girdiğ yalanla takviye edilmeli istenen zayıf cephenin neresi oldu. gunu bul çalışırım. Yine kendi tedbirsizliğile başı püs, İküllü bir belâya uğramış olan Alman milletinin hakikatleri tahrif ve ha. İsımlarını tezyif etmesine - diyeceği. İmiz yoktur, Mevcwdiyeti tehlikeye ş olan bir millet kendini müda. vasıtayı intihapta gizm b ya yarıyacak serbesttir. Yalnız hu müdafaa sistemi başka bir müstakil memlekete târiz ve 0. nun politikasma karşı halkı tahrik İşeklini almamak lâzımdır. Halbuki, İ manlesef Alman radyosu bize karşı ba yolu tutmuştur. | İki akşam evvel, yine büyük bir is. teksizlikle açtığım Berlin radyost. un fena görüşen spikeri Türklerin | Umumi Harbi müteakip Mondrot Jen Lozan muahedesine e kadar uğradıkları musi, betlerin sebebi hep Fransız ve İngi. tizler olduğunu, halbuki Milli Müc İdeleyi Almanların daima takdir ve tasvip ettiklerini söyledikten sonra bugün mukadderalımızı askeri, siya. si ve iktısadi ahitlerle mukadderat. ems bağladığımız müttefiklerimizi yasiz ve namussuzlar” diye tav. ederek arkasından da “Türkiye hi bir kısmı Bunların âmâ, Tini tervice ölet olmaktadır. Nitekim İ Hüseyin Cahit de Türkiyenin mena- fini, müttefiklerin menfaatlerine muvazidir demek küstahlığında bu. lunuyor” diye hükümetimizin hari. &i siyasetine târiz, Türk matbuatının haysiyetine ve Millet Meelisi âzasın. dan bir muharririn şerefine tecaviz |etti. Bu fena görüşen emir kulunun | maksadı, yirmi küsur sene evvel düş. | manlarımız olan bugünkü müttefik. lerimize yaklaşmamızı halk nazarın. da gayri tabii göstermek ve eski düşmanlık duygularını gıcıklıyarak bu ittifakın hissi taraflarını zaafa uğ. ratmaktır. Bu beyhude gayreti ve 6 yersiz tecavlizleri yapan radyonun unuttuğu bir nokta var. 914 de İngi- İlizlerin elinden kurtulmak için Ça. nakkale boğazından içeri kaçan AL i imanlarını topa emrivâkile har. i, dört sene harp eshasında Türkiyenin yıda maddele. rini Almanların kendi memleketle. rine taşıyarak halkı süpürge tohumu İ yemiye nasıl mecbur ettiklerini, AL İman ordusunun garp cephesindeki yükü tahfif için bizi kanal laarru. zu gibi delice maceralara sevkederek bunun aksülâmeli neticesi açılan Ça. akkale cephesinde yüz binlerce Türk evlâdının ölümüne yine AL manların nasıl sebep olduklarım © eri yaşamış olanların hiçbirisi unütm ar Almanların Tehine olan bütün bu | fedrkârhklara ve harbin orta yerin. de bize yapılan münferit bir sulh tek. lifini reddetmiş olmamıza rağmen Almanlar, garp cephesindeki müta- reke teklifinden de bizi haberdar et- memişler, hattâ harpten sonra Al manyaya iltica etmiş Türk nazırları. nın katillerini tebriye etmişlerdir. 914 den 918 e kadar süren dört se. nelik silâh arkadaşlığı bize Alman. ları pek yakından tanimak fırsatını İ vermiş, belki de siyasetimize verilen bü son İstikametin tayininde bütün bu yakın mâzideki tecrübelerin ve Jaldığımız derilerin tesiri olmuştur. İşte Alman radyosunun bilmediği veya unuttuğu nokta budur. Eski nanlarımızla şimdi müttefik o. uzu aykırı gören Alman radyo. su, daha sekiz ay evvel birbirlerinin mukaddesatına küfreden Alman na. zileri ile Rus bolşeviklerinin bugünkü dostluklarını görmüyor mu? Milletler ilelebet birbirlerile husu. met halinde yaşamazlar ya! İşte Yu. nanistanla olan dostluğumuz, Anado. lu harbinden sonra birbirini çok da- İha iyi anlıyan iki millet simdi âde. (Devamı 7 ineidek tutarak ihdas et devi