18 Nisan 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUĞÜN! Holandada mı? an: Ömer Riza DOĞRUL ** günkü telgraf haberleri ara- g'da mühim bir mevki alanı çin» bitaraflıklarım koru. İN aldıkları müdafan tedbir. Bu hitarafların başında Ho. İş, *€ Belçika ile karşılaşıyoruz. İ Unlânda ve Belçika orduları, heri, tarafından vukuu muhte. / Mia rüza karşı gelmek üze-| 4 şnektedirler. Bu iki memle.| baklı bir endişe ile karşılaş. olsalardı büyük masrafları gitak, hattâ her gün bir mil. rin sarfetmekten çekinmiye. tedbirleri almağa lüzum gör. e yanda bilhassa Holanda ile k onu endişeye düşüren izaha çalışacağız. idünm, Almanyadan endişe hi, UN ilk sebebi, İngiltereye nis. daha yakın olan sahillere sa. pihandır. Almanlar bu sahiller. isilade ötmek ve bunları tah. T Y6 haya üssü yaparak İngil, *l etmek istiyorlar. İM, ayete göre Almanlar, Ho. hükümetine bu sahillerden İçin müracaatte bulunmuş. da bitaraf kalmak iste. A»latarak Almanların talebini hiştir. Holanda hükümeti, bu Tin İntişarına meydan vermi. meseleyi bertaraf etmişse de e İcdbirler almak lüzumunu “MİŞ ve ona göre hareket et. hiç Barp sırasında dn buna ben. Yaysüdise vuku bulmuştu. Kay- im, Holandaya bir ülüma. dermiş, fakat Holanda hü. diplomatik hünerin âzamisi. İ vaziyeti idare etmiş ve Ancak Büyük Harbin bitme. na öğrenilmişti. j şüphe yok ki vaziyeti bu j eler etmekte haklıdır. Çün. çtadalılar, 8 milyonluk bir “Pier ve 80 milyon Almana mecalleri yoktur, e Man Emen 1936 dan Tüba. kr. sasını tanzime bas. sağlan öld gemişlertik.. Bununla beraber Holan. app kadderatı iki devlete bağlı. Kağar biri İngilteredir. Çün. tij, Ada müstemlekelerini ancak ması sayesinde muha. | haşisor. Diğeri de Almanyadır, İN, | Kendi topraklarını ancak AL, ak Je dost yaşıyarak muhafaza | g9 Holanda bu yüzden bu iki ka #rasmı bozmak istemez. İ,,* Almanyanın vaziyeti gün | ay phi bir mahiyet aldığın. itüoda, bitaraflığıı korumak almak ıztırarında kaldı ve memleketin bir kısmını su | lr da göze aldı. , in müttefikler lehinde Herve kadar şüphe götürmez. Molandalılar, Wiberal bir mil İK Ve İstiklüllerine âşıktırlar, Najin harpte muzaffer olması çtdanm istiklâlini kaybetme, | olabilir, “anın Emeli/ Biz beraber Holandanmi en Ne başlı emeli, memleketle. İş, > Sahnesi olmaktan koru. hi, Sünkü, & doldurarak iş gökleri araziyi, yeniden su al. Kün, yı, Holanda gençliği. May dökmeyi; güzel şehirleri. iy 7 kasabalarını, ve eşsiz mi. hk, Marap ettirmeyi istemezler, iy, Holandalılar hürriyet ve is. Din tehlikeye düştüğünü gö. kak ki harbederler, ini İşi, *decekleri için gafil avlan. iyor, ellerinden gelen her İ 4, vurarak müdafaa tedbir. alaymamlamağa bakıyorlar. p Sum taarruza uğraması tak. İlay cikan faaliyete geçece- hş, iklerin de derhal ikisine tüy eeekleri, zerre kadar şüp- Z. ikin şayet sıra Holandada muharebe de müttefik. antar arasmda vuku bula. Mep Gitti A Vila 17 (A.A.) — İsi günden. ŞİR p, “Ağında bulunan filomuz, | haşrRaya hareket etmiştir. iy burada bulunma- Li lteğe, deneme muhte, ? Yapalairdağ muhteliti arasında ilin, yin voleybol maçını Tekir. İd âyni takımlar arâsın- “İni, ,vaçınıda 5 — 2 bahri. İZ kazanlardan. Filomuz Dün İSO İRAN VE TÜRKİYE Birbirlerine Yardım Elesek Bir İran Gazetesi, Şark Memleketleri Arasında Birlik Yapılmasını İstiyor ! Tahran, 17 (A.A.) — Hususi Mu.| habirimizden: (İttilâat) gazetesi şark milletlerinin birleşmesi başlığı altın.| da neşrettiği başmakalede şöyle de. mektedir: k memleketleri aralarındaki küçük ihtilâfları unutarak siyasi pakt lar ve iktisadi anlaşmalar akdi su. retile birleşmiye doğru kendilerine yol açtılar, Hali hazır bu birleşmenin bütün kıymetini gösterdi, Şark mil| etleri yirmi sene sonra katettikleri yolu ölçebilirler ve tehevvüllerini temaşa edebilirler. Son harpte mu.| harip devletlere hizmet için silâhla. nan bu milletler bugün Asyanın bu köşesinde sulhü ve bitaraflıklarını muhafaza için kuvvetli bir mânia teşkiline çalışmaktadırlar. Şimdiki halde İran Şehinşahı hükümetile| "Türkiye arasında böyle bir birlik ve | böyle bir kardeşlik hâkimdir. Bu iki memleket berhangi bir ibtimal kar. şısında birbirlerine yardım edecek. lerdir, Propagandaların yardımı ol-| maksızın tabiatile teessüs eden hu birlik cihan siyasetinde yeni bir vâ. kıadır. Avrupa milletleri evvelce maksatlarının âleti olan bu büyük kıtanın açılmaz bir müânia heline ge. leceğini hiçbir zaman tasavvur et- memişlerdir.” Edirne, 17 (TAN Muhabirin- den) — Tunca dündenberi 2,30 santim düşerek 4,68 metreye inmiştir. Fakat, Bosna köyü he- nüz tamamen sular altındadır. Seylâp yüzünden su bendinin 500 metrelik kısmı yıkılmış ise de nüfus. ça zaylat olmamıştır. Mevcut bütün kayıklar Bosna kö. yüne gönderilmiş olup halkın kur. tarılmasına ve Hadımağa mevktine çı karılmalarına başlanmıştır. Şimdiye kadar 550 ye yakın kadın ve çocuk Bosna köyünden kayıklarla Edirne. ye getirilmiş ve bunlardan bir kıs. mı akrabalarına, geri kalanı da Ka. Taağactaki göçmen evine misafir e. dilmişlerdir. Köyde kalanlara yiye. cek ve hayvanlarına ot ve saman gön derilmekte ve köyün tahliyesine de. vam edilmektedir. Hayvan zayiatı henüz belli değil. dir. Vali, bugün kayıkla Bosna kö. yüne giderek alınan tedbirleri tetkik ve teftiş etmiştir. Vali, köyün yarın öğleden evvel tamamen tahliye edilmiş bulunaca. ğını, Edirneye getirilenlerin 900 ü bulduğunu, insan ve hayven zayistı olmadığını söylemiş ve yıkılan evle. rin şimdilik altı olduğunu, hakiki sayısınm sular çekildikten sonra bel. li olacağını ilâve etmiştir. Yağmurların İzmirdeki tahribatı Tanir, 17 (A.A) — Son yağan siddelli yağmurlar İzmir mülhakatında bazı ra- rarlara sebebiyet vermiştir. Küçük Mon- deres Bayındırda Hasköy civarında taş- mış ve mezru araziyi sular altında birak- mıştır. Sular burada gittikçe kabarmakta ve tahribat yapmaktadır. Bergama ovası da kimilen sular altında kalmış, Simitçi çIfDiği civarında İzmir - Bergama yolu geçilmez bir hal almişlir. Dün akşama doğru burada sular kismen çekilmiştir. Ödemişte Birgi çayı suların hücumu ile yükselmiş ise de vaktile bir kanal açılnak suretle zararın önüne go- çilmiştir. Bozdağ - Salihli yolkmda takriben iki kilemeire bir kısımda heyelin olmuş ve yol kapatılmıştır. Cevizalan civarında ce- viz büyüklüğünde dolu yağmış, bağlarla Seylâp Felâketi Bosna Köyü Halkı Edirneye Naklediliyor | Seller, İzmirde de Mühim Tahribat Yaptı AŞ ee 2 3 ; ; Son Defa Cepheye GİDEN İNGİLİZ Askerleri ...reerenaene. ; ; ; : ; ; : ; meyva ağaçlarının yüzde 20 xi hasara uğ- ramıştır. Dililide Bergama #oseal civarın- daki arazi He Düzyatan ovası ve Bakıc- çayın taşmasile de Çandarlı ovası ve Ka- rahayıf mevkii İtmamen su altında kal- kısmı si ile örtülmüştür. Bur: Dakalât İcesilmişti meni Bi Baz i # B ei Bu haritada Norveçin cenup sahille. “İrini ve müttefiklerin daimi tehdidi ür. Nüfusça zayiat yoktur. Bergamada Bir Heyelân İzmir, 17 (TAN) — Bergamanın Akçangal köyünde 400 metrelik sa. bada beyelin başlamıştır. Cenubi Amerikadaki tuğyan Buenos . Aires, 17 (A.A) — Bura. da vahim tuğyanlar olduğu bildiril. mektedir. Yüz binlerce kişi mesken. | gü: İteşkili siz kalmaştır. Şimdiye kadar 17 kişi. nin öldüğü tesbit edilmiştir. Normal seviyenin 4.75 metre üstüne çıksn Rio de la Plata sularının taşması bu felfikete sebep olmuştur. Birkaç saat içinde sular 80 kilometre uzunluğun. altında bulunan Skajerak boğazının vaziyetini görüyoruz Köy Enstitüleri Kuruluyor Ankara, 17 (TAN) — Meclisin bu. tü toplantısında köy enstitüleri hakkındaki kanun lâyihası müzakere ve kabul edilmiştir. Bu münasebetle Maarif Vekili söz alarak memleketimizdeki ilk tahsil vaziyeti. ni anlatmıştır. Köylerde ve şehirler. de tahsil çağında olan çocuk mikta. da bir sahayı kaplamıştır. İmam Sovyet Donanması Karadenizde Manevra Yapıyor Londra, 17 (A.A) — Alman rad. yosunun yaydığı bir Moskova habe- rine göre, Karadeniz Sovyet donan. ması, ilkbahar manevralarına bâs- lamıştır, Pasifik Denizinde de Kontrol Başlıyacak Vaşington, 17 (A.A.) — İngiltere Büyük Elçisi Lothiam, vâki beyanatı esnasında demiştir ki: “Amerika Batı sahilleri mahsulâ- tının Sovyetler Birliği yolu ile AL manyaya gitmesine müni olmak için kaçak kontrolünün Pasifik denizine tesmili ihtimali mevcuttur... rile bunlardan ne kadarının okutula. bildiğini rakamlara istinat ederek bildirmiştir. Bu rakamlara göre, köy. lerde okuyan çocukların şehirlere nisbeten çok az olduğunu söyliyen Maarif Vekili sözlerine şöyle niha. yet vermiştir: Hükümet, 13 milyon gibi büyük bir kütlenin oturduğu, yaşadığı köy muhitindeki evlâtlarımızı yüzde yüz okutmak icin emek sarfetmiştir. Bu kanun, o emeğin ifadesidir.,, * Hasan Âli Yücel daha sonra, Milli Şefin bu meseleye dair verdikleri di. rektifleri hatırlatmış ve bu kanunun umumi veçhelerini izah etmiştir. Lâ. yiha, kabul olunmuştur. Yine Meclisin bugünkü toplantı- smda, Milli Müdafaa, jandarma ve nafıa hizmetleri için fevkalâde tahsi. sat verilmesine dair olan kanun Jâ. yihası müzakere ve kabul edilmiştir. Ticaret Vekilinin Seyahati İzmir, 17 (TANİ — Ticaret Vekili. nin bugünlerde şehrimize geleceği öğrenilmiştir. Üre E Müttefik Kıtalar Norveçte Hemen İlerliyebilirler Nörveçteki Harekâtın Hedefi Nedir? (Askeri muharririmiz yazıyor) M üttefiklerin Norveçe as- ker çıkarmalarile baş- gösteren vaziyet müttefik kuv- vetlerin mühim bir taarruza geçmelerine imkân vermektedir Bu imkânı hazırlıyan âmil, Al manların cüretkârane hareketi- dir, Almanların hareketini, geri tepen bir taşa çevirmek bugün müttefiklerin elindedir. Almanlar, kendi kuvvetlerine faik bir donanmayı kale almıyarak Nor. veç sahillerine gemilerini gönder. mekle büyük bir tehlikeyi göze aldı. lar, Fakat onlar Norveçin garp sa. hillerini işgal etmekle müttefiklerin yardımına mâni olmak ve Norveçin de dahilden mukavemetini kırmak gibi gayeler istihdaf ediyorlardı. Almanlar Narvik, 'Trondbelm ve Oslo'ya asker çıkarmakla İsveçe gi. den dört demiryolunu ele geçirmek istediler. Narvik demiryolu cenuba bağlı değildir ve doğrudan doğruya İsveç hududuna gider ve Narvikle ime. handa b yetnaındaki, mesale 20 Skajerak'ın Ehemmiyeti T Tondhelm'den başlayan demir. yolu bu limandan altmış mil mesafede İsveç hududuna kavuşmak. tadır, Bu demiryolunun Osloya giden bir kolu da vardır. Hat Trondheim cenubundan otuz millik bir mesafe, den sonra iki kola ayrılır «* wei'yms Bütün bü hatların müntehaları Almanların eline geçtiği için Nojve. çin seferberliğini *#amamlaması da güçleşmiştir. Fakat asıl hayati kıymeti haiz mev ki Skajeraktır, Çünkü Almanya, an. cak bü yolu kullanarak yardım kuv- vetleri gönderebilir. Almanlar bu yo. Ju muhafaza için Oslo Fiyorduna gi. den emin bir koridor vücüde getire. bilirler ve bu koridorun cenahlarını emniyet içine alabilirler, Fakat bu koridora dalma taarruz etmek mümkündür. Nitekim mütte. fiklerin tahtelbahirleri ile tayyarele. ri bu işi başarmak için büyük bir ce. saret göstermişlerdir. Fakat mütte. fiklerin en çok ümit besliyezekleri saha Norveçin garbidir. Burada müt- tefiklerin kuvveti geniş bir taarruza geçebilir. Müttefiklerin Hedefi unun için muhtelif fiyortları işgal ederek Alman kuvvet. lerinin ricatini kesmek mümkündür. Nitekim müttefiklerin O halihazırda takip ettiği hedef te budur. İhracın muhtelif yerlerden yapıl. masının hikmeti, düşmanı şaşırtmak ve müttefik kuvvetlerin daha kolay bir şekilde ilerlemesini temin edecek stratejik maskeler vücude getirmek. tir. Bu battı hareket, üstelik Norveç. lilerin maneviyatını da korur. Almanların, mukabil taarruzlara geçmeleri, müt. tefiklerin maksadı için daha faydah- dır. Çünkü bu sayede Almanların kuvvetlerini kemirmek v6 inhilâle uğratmak mümkündür, Müttefiklerin kuvvetleri Norveçli. ler tarafından dost ve kurtarıcı sa. yıldıkları için, Almanlara nisbeten daha çok müsait şartlar içinde harp edeceklerdir. Müttefiklerin denize hâkimiyetleri ise tehlikeyi küçülte. cek ve müttefiklerin gen'ş bir cephe üzerinde harp etmelerini temin ede. cektir. Hulâsa, müttefikler Almanların gösterdikleri cüreti tam manasile cüretle karşılamışlardır ve cüret gös. termek bir çok defalar, ihtiyatlı dav. ranmaktan çok faydalıdır ve mütte. fikler de böyle hareket etmislerdir. Yedi İğneli Hezârifen! Yazan: B. FELEK A vamferibliğe karşı bizde . ma, alesef - bir meyil vardır, Hâ. diseleri kahvehane ölçülerile ölç. mekte ayrı bir zevk duyulmakta ve selim muhakemeyi çok defa bu köh. ne zevke feda eylemekteyiz. Bilhassa avamferibane maksatla yapılan hare. ketler - neden bilmem » bizde az çok #kis buluyor. Vaktile Almanlar mıknatısı ma. yin dökerek İngiltereyi abloka et. mek hayaline kapılmışlardı. O za. man bu hareketi - harikulâde cosu. rane . bulanlar oldu. Kahvelerde, şurada burada: — Bu Almanlar dehşetli adamlar! gibi lâflar da edildi. Lâkin aradan w. zun zaman geçmeden bu harikulâde silâhın tesiri kalmadığı gibi adı bile anılmaz oldu. Âdeta birer kahramanlık &bidesi sanılan tahtelbahirler ise, müttefik filolar tarafından batırılmak için es. ki tâbirle “kararı firarda buldular”, Bir müddet beklendi. Yıldırım gibi Fransayı işgal edece; samlan Al, manlar, Zigfrid hattının betonları a. rasında gizlenmekte devam ederken, müttefikler, ordularını ve silâhlarını her gün daha büyük bir hızla arttır. dılar, Almanların mârifeti ufak ve bitaraf hükümetleri korkutarak na. fakalarını ve demir gibi, petrol gibi harp için elzem maddeleri onlar va- sıtasile tedarike münhasır kaldı. Ha. sırlıklarını hemen hemen bitirmiş 6. lan müttefikler, Almanlarm tehdi. dile onlara boyun eğen bitaraflara karşı son günlerde seslerini biraz yükseltmiye başladılar. İlk hareket olarak da İsveçten Almanyaya de. mir madeni nakline yarıyan Norveç karasularını. sıkıştırmıya kalktılar. Almanlar bunu görünce delice bir hareketle önce yanıbaşlarnda du- ran üç milyonluk Danimarkayı teh. dit ederek işgal ettiler, Sonra Norveçe bir ihraç hareketi yapi Bunları bilirsiniz ama tekrarlamı ta raruret var. Bu ihraç hareketi AL manlara harp filolarınm dörtte biri. ne ve İlcaret gemilerinden de 60 bin tonluk bir ziyaa mal olduğu gibi tah. minen beş bin kadar Almanın da de. nizlerde boğulmasına sebep oldu. Bu arada müttefikler, denizlere olan hâ. kimiyetleri sayesinde bir taraftan | Şimal denizinden Baltık denizinin cenup sahillerine kadar büyük bir sa- | haya yüz binlerce torpil dökerek AL İman nakliye gemilerinin Norveçteki | seferi kuvvete mühimmat ve asker götürmelerinin önüne geçtiler. Diğer taraftan yine deniz ve hava kuvvet. İlerile hu muaveneti akim bırakacak harekâta giriştiler. Almanlar, Norveçteki Norveç Ba. zilerine, yani bir yabancı memleket. le vatanları ve hükümetleri aleyhi. ne teşriki mesai eden hainlere ve 0. raya evvelce seyyah ve gemici kılı. İı altında gösterdikleri Almanlara güveniyor ve bu hareketle Norveçi de Danimarka gibi râmedeceklerini umuyorlardı. Evdeki pazar çarşıya uymadı. Norveçliler mukavemet etti. ler. Hükümet teslim olmadı ve Kral, Norveç Başveklliğine Her Hitlerin istediği hir herifi getirmeyi istiklâl ve şerefine uygun bulmuıyarak red. detti. Böylece Norveç gibi masum, zayıf ve İki buçuk milyonluk bir memleket ile 80 milyonluk muhte. şem ve satvetli Hitler Almanyası a. rasmda harp çıktı. Bütün bunları dinledikten sonra sorarım: Bu ihraç hareketinin şaşı. lacak, takdir edilecek ve imrenecek müttefiklere katşı |" mesi vardır Şubattanberi hazırlan. dığı söylenen bu hareketin bugünkü kadar muvaffak oluşu da dahildeki Almanların Norveçlileri gafil avla malarındandır. Efendim! Sizin evinize dest olarak bir misafir geliyor. Sizinle görüşüp konusuyor, yiyip içiyor ve damınızın altında harmıyor. Gece yarısı siz v. gırtlağınıza bıçağını y i böylece müdafandan mahrum bir halde bastırdıktan sonra evin kapısını açıp içeriye hempaları.. mı alıyor. Bunun neresi kahramanca, neresi cesurane ve neresi akıllıca hareket. tir Çünkü siz feryada başlıyorsunuz. Berikiler evin kapısını kapıyor ve içeride kalıyorlar. Dışarıya da polis. ler geliyor. Norveçin muhtelif yerlerine müt. tefik kuvvetlerinin çıktığı ve çık. makta olduğu bu sırada vaziyet ta. mamen bumun aynidir. Almanlar bu hareketlerile evvelâ müttefiklerin a. rayıp bulamadıkları bir fırsatı onlara vermişler, yani İskandinavyaya, hem de Norveçin muvafakatile müttefik kuvvetlerinin çıkmasına yol açmış. (Devamı 7 neide)