8 Nisan 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

İskandinavya Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL B ugün, bir bitaraflar ve muha- ripler meselesi var, Muharip İletin iki tarafı da bitaraflardan bir taleplerde bulunuyorlar, AL Matların talebi, bitarafların bütün tediklerini yapmaları, ve muhtaç ları maddeleri temin etmeleri» ür. Müttefiklerin talebi ise, bam- mahiyettedir. Bir kere mütteiklere göre Alman. Ya mültecavizdir. Ve bitarafları teh- t eden, bitarafların istiklâl ve hür- *İyetine kasteden bir devlettir. Bügün bitarafların hepsi de Al. yadan korkuyorlar. Çünkü AL Mmanya, bunların başında Damokle- Sin kılıcı gibidir ve iradesine râm ol. Yanları ölümle tehdit etmektedir. © halde, bitaraflarla müttefiklerin davası müşterektir. Müttefikler harbi kazanırlarsa, bi- Maraflar da Damoklesin kılıcından kurtulurlar. Yoksa bu kılıç onları da “yaya benzetir. Müttefikler ile bitaraflar arasmda bu mukadderat iştiraki bulunduğuna Söze, bitaraflar da bir takım vazife. Ter deruhte etmek o mecburiyetinde- Bu vazfYelerin birincisi; Alman te- İ Sivüzüne yardım etmemek ve bu ta. #avüzü besliyecek Iktısndi muamele çekinmektir, Müttefiklerin bitaraflardan bütün İstedikleri budur, “a, Müttefiklerle Almanlar bugün bu alis üzerinde tam m ile dücile- Ya girmişlerdir. Çünkü bütün harbin İİ Kecamı bu dücllonun ecamma bağlı” © Bu düelleyu hangi taraf kaza « harbi kazanmak değilse de, MİŞ olmazsa; harbi diğer tarafım men: İaüti hilâfına uzatmak ve zaman â- ilini kendi lehine çevirmek imkâ. yi elde edecektir. Bu düello merak- takibe değer, da Dahili Vaziyet : nkü gazeteler, Fransada yeni- den komünist tevkifatı yapıl. i "ğu bildirdiler, Mevkuf komünist yy basların yekünü, Komünist tevki- DM ır cezayı vereceğini ihtiyacını “duyması, Fran: tasfiyenin henüz lâyıkile ta Nü ırmektedir. Fa. Wi” orduyu devlet siyasetine muha- ağ avranmıya teşvik etmek kadar tü suçtan maznun bulunan ko ok İst saylayların bile, beş sene gi İ Mi © suça en hafif “kü 77 bir cezaya çarptırılmaları, hü- Bümetin ne kadar kuvvetli olduğunu alan en hâriz delildir. aş ki, Fransanın, bu harpte hızla harekete geçmemesinin i yötbleri arasında, bu dahili tasfiye nigendisine tam huzur verebilecek day, te tamamlamamış bulunması da yeri vardır. iy pkat, kuvvetli Fransız hükümeti. ap tasfiyeyi tamamlaması, harbi irma yolunda daha enerjik ty, Tühmasınin da başlangıcı olacak» | Bahar ve Harp: Birş ay evvel, hemen bütün dünya gazeteleri, harbin hu Şiddetleneceği kanaatinde Üre, <ephenin bâşiri efkâr olan Mr gerek muarız cephenin Öle olan gazeteler, ağız birli- vi Miş alir harbin şiddetlenmesi. doç la teşvik, tahrik ve temenni e- Utaş ahiyette neşriyatta bulunuyor. Şimdi ise, bahar çok daha ya. at ayni gazeteler, sulh ta- Yali lan, sulh o ümütlerinden, İl, Biyetlerinden £ böhis meşriyatta şhaktadırlar. Vay tezat bilâ istisna bütün devlet. Ye bütün milletlerin, harp a- ârımı bilfiil, ve bir defa tüy, (#bariiz ettirmektedir. Ve biz. yu karanlık günlerinde, bu Miyeş VE fili hazp aleyhtarlığını sene larak ihtiyacımızı besiye. . gli, 7 (A.A.) — Kraliçe Feride Ni Socuğu dünyaya getirmiştir. — >: Sefiri Londrada 7 (A. A.) — İngilterenin ba yük Elçisi Sir Hugue Hüğessen bugün tayvare Ya gelmiştir. ği a turyaya, Çekoslovakyaya ve Po-! “| Bu ucuş havacılık tarihinde ilk “kör Tayyaresi Londra, 7 (Hususi) — Bir Fransız filosu, dön! Garp cephesinde dört Alman tayyaresini düşürmüştür. İngilizler de bir Alman tayyaresi düşürmüşlerdir. Seapa Filme üzerine muvaffakıyetsiz bir ba yaptıktan sonra dönen iki Alman tayyaresi de Firth of Forih un Peutland bölgesi üzerinde alçaktan tçurak İskoçyanın en şimalinde kâin Duncan körfezindeki le- niz fenerini milralyöz ateşine tutmuşlardır. Mitralyiz kurşunları bu körfezin 25 kilometre Batı - Şimalindeki Stroma fenerinin üzerine de düşmüştür."Hiç kimse ya- ralanmamıstır. Bu sabah Orcade bölgesinde 15 dakika süreh bir alarm verilmiştir. Bir Norveç Vapuru batırıldı Navarra ad.ndaki Norveç vapurunun evvelki gün sabahleyin saat 2.30 a doğru sahile 30 mil mesafede torpillenmiş olduğu haber verilmektedir. Kazazedeler- den on dördü Atlas adındaki Fransız vapuru tarafm- dan kurtarılmıştır. Üğ zabit ile mürettebattan dokuzu telef olmuştur, Navarra'yı torpillemiş olan | tahtelba. hir, mürettebatı kurtarmıya teşebbüs etmeksizin ya-| rım saatlen fazla geminin civarında kalmıstır, Mühimmat Nazırının Nutku Londra, 7 (A.A) — Dün Wolver Hampton'da hir Amerikada Bir Pilot Çok Muvaffakıyetli Bir Kör Uçuş Yaptı İ Vaşington, T(A.A) — Dün bir as team hiç görmeden bir uçuş Yapeığ | tır, Nevyorktaki Mitehell tayyare meydanından kalkan binbaşı Car), iki buçuk ton ağırlığındaki bir bom. bardıman tayyaresine dışarısnı ka. tiyen görmiyecek bir şekilde oturtul). muş ve yalnız Âletler innesile uçarak Virgindeki Langley Field meydanı, na inmiştir. İniş sanki tayyareci gö. rüyormuş gibi muntazam olmuştur. reşe gelmiştir. uçuş” tür, l | Kadar İfalyanlardan 1882 Kişi Ölmüş | Habeşiştanda Şimdiye hildirmistir. Milâttan 400 Khabsizlar Beş Alman Alnanya Fransa İle Sivil Esirleri Mübadele Ediyor İnü radyo servisleri hakkında mühim kararlar Rumen Havacılar | İtalyanlar Yetiştirecekler mii LA, e Hava Nezaretinin bildirdiğine göre Rumen havacılarını yetiş. | | tirmek ve bunların İtalyan ha. va malzemesi İle ünsiyet etme. lerini temin etmek üzere gnje edilen İtalyan askeri t yarecilerinin en iyilerinden mü. rekkep 30 kişilik bir grup Bük. Harici Ticaret Nazırı petrol şirketlerine, İtalya ile yapılan müzakereler esnasında geç martın 25 inden sonra İtalyava ihraç edilen petrol fiyatlarının Amerikan doları üzerinden he. sap edilmesi kararlaştırıldığını Düşürdü nutuk iradeden mühimmat Nazırı, deminyonların, İn gilterenin ihtiyaçlarını geniş mikyasta temin ettikl, ni ve gerek İmparatorluğun, gerekse hemen bütün dünya zenginliklerinin İngilterenin emrine âmâde bu- lunduğunu söylemiştir, Nazır halihazırda 53 yeni ter sane İle yüzlere müessesenin inşa edilmekte olduğuna ifşa etmiştir. * Cenevre, 7 (A A.) — Beynelmilel Kızılhaç cemi. yetinin ira korutesi Fransa ile Almanya orasında si-| vil esirlerin derhal mübadelesi hakkında hir Fransız - Alman anlaşması akdettirmeğe muvaffak olmuştur. Fransız Radyo Neşriyatı Paris, Y (A.A.) — natta bulunan istihbs edeceğini bildirmiştir. Nazır, muhtelif sansür servislerini ve Fransız istihharat nezaretleri miinasebetlerin ve yapılan o mübadelelerin hayırlı ne. ticelerini tebarüz ettirmiştir. Pariste Yeni Tevkif Edilen Komünistlerin İdamı İktiza Ediyor Paris, 7 (A.A.) — Evvelki gün tev. ME elilrrek Barn dez Veri, Jkındaki yeni kanunn tevfikun di mahkemeye sevkedilen mefsuh 0. münist partisinin Paris m şeflerinin idam cezasına mahküm e- dilmeleri iktiza etmektedir. e Brüksel, 7 (A,A.) — Neşri menedi. len La Voix du Peuple gazetesinin ye rine kaim olmak üzere bazı kimsele, rin gizli olarak Actlon isminde hir komünist gazetesi çıkardıkları po tarafından öğrenilmiş, $ kisi tevkif edilmiştir. Bir evde bu gazete hür. | halarından 10 bin tane bulunmuştur. | | Dahiliye Memurları Maaşlarına Zam Yapılacak Ankara, 7 (Tan Muhabirinden) — Dahiliye Vekâletinin vilâyetlerdeki Sene Evve Matbuat mümessillerine baya. | Nazır Frossard, pazartesi gü- ittihaz Roma, 7 (A.A.) — Geçen mart ayı içinde şarki İtalyan Afrikasında in. zibatı temine matuf hareketler esna. sında iki İtalyan zabiti ölmüş, iki zabit de müsademeler esnasında al. dıkları yaraların tesirile ölmüşlerdir. 3 Teştinievvel 1035 te Habeşistan seferi bidayetinden geçen martın 31 ine kadar İtalyanların telefatı 1882 kişiye baliğ olmuştur. Ait Eserler Bulundu İzmir, 7 (A.A.) — Bundan bir müd. det evvel Aydının Kemer mevkiinde | eski mezarlar içinde bulunup aşırı). dığı haber alınan altın zinet eşyasın. dan mühim bir kısım daha buluna. rak İzmir müzesi müdürlüğüne gön. derilmiştir. Bunların milâttan 4 asır teşkilât ve vazifeleri hakkında hazır. lanan kanun lâyihasına göre, kadro. lar ihtiyacı karşılıyacak hale getiri. lecek, maaş haddi asgari malşet se. viyesine tekabül edecek vaziyete ir- ca olunacaktır. Dahiliye Vekâleti teş. kilâtındaki memurların maaşları, di. ğer vekâletler taşra memurlarına na. evveline ait yerli eserler olduğu an. Jaşilmaktadır. zaran az olduğu için bunlara hirer miktar zam yapılacaktır. Hindistan SUYU İstiklâline Kavuşursa Nazizm ve Bolşevizme Karşı İngilterenin Yanında Yer Alacakmış Madras, 7 (A.A) — Kongre şefle- rinden Murthi burada milli haftayı açarken irat ettiği nutukta, Hindis- tana istiklâl verildiği takdirde tün Hindistanın nazizm ve bolşevizm tehlikesine karşı koymak için İngil terenin yanıbaşında harbedeceğini ildirmistir, Kalkütada haftanın dında Mavlana Azad, Hintlileri Gandinin eserine devama davet eylemistir. Kongrenin Bose'un riyasetindeki sağ cenah grupu tarafından “Milli haftanın açılması üzerine B kişi tev. kif edilmiştir. Bunlar arasında Hintli itirakçıların şefi olarak tanınan Ba. pat da vardır. Bapat'ın haftanın ilk toplantısına riyaset etmesi mukar. rerdi, Daha evvel Bose Kalkütada bir küşat yapmış, fakat toplantı hödise. İ siz olmuştur. Hafta, bütün Hindista. matuftur. Mahsur Kalan Alman Vapuru Yugoslavlar Tarafından Limanı Terketmeğe Mecbur Tutuldu Belgrad, 7 (A.A) — 5000 ton bok. sit yüklü Ankara İsmindeki Alınan vapuru Yugoslav amatı tarafın. den ittihaz edilen kararler inucibin. İce bugün Doubrovnik'den mi'faraket ihlikel Ri Lu larını takip etmek suretile kendisi, ne lik etmeleri için Yu pilotlarına müracaat etmişse de mu- vaffak olamamıştır. Ankara vaprırunun kaptanı Üç ih. #imal karşısmdadır: 1 — Seyahatten vazgeçmek, 2 — Beraberine pilot almaksızın Yugoslav kara sularını takip etmek suretile seyahat etmek ve karaya 0. turmak tehlikesini gözüne almak, R — Adriyatik denizi enginlerine çikmak. Kaptan Frank, bilhassa Doübrov. nik'e gelmiş olan Alman konsolosu le uzun uzadıya görüşmüştür. Dün Doubrovnik'e gelmiş olan A. merico Nespuci adındaki İtalyan va. purunun zabitleri Otranto körfezinde şimale doğru sefer etmekte olan bir kruvazör görmüş olduklarını söyle. dikleri gibi bazı şayiaları nazaran civarda İngiliz tuhtelbahirleri ceve- lân etmektedirler. Deuiche Levant Tinle kumpanyasına mensup olan Ankara vapuru, 7200 ton hacminde fer” olup azami sürati 16 mildir ve tay- nın İstiklâli için mücadele tertibine FELEK Yazan: B. FELEK Imanyadan gelen haberler, ora- larda işlerin pek tatlı gitme. diğini gösteriyor. Kimsenin kötülü- zevkiyâp olacak değiliz. Lâkin hâdiseleri tahmin için vakaları etmek kerametten sonra, en naz keşif usulüdür. Alınanya, kendine ve harp ihtiyaç- larına lüzumlu olan demiri ve bilhas... sa bakırı kendi içinden tedarik ede- mez. Bu sulhte de böyle idi, tabii harpte de böyle... İyi ama, harpte dışarıdan gelebile- cek malların miktarı mahdut, git. gide de tahdide uğrıyacağı anlaşılı- yor. Çünkü İngiliz ve Fransızlar, Al manyayı denizden abloka etmişler. dir. Bu ablokayı zayıflatan şey, Ak manyanm etrafındaki küçük komşu larıdır. İskandinav memleketleri, Ho. çre gibi. İlalyayı inkü o, Almanyanın hâlâ müttefikidir. (Bir garip mütle- tiki). Rusya ise, bambaşka bir âlem- dir. Gerçi bugün, Almanya ile pek sıkı fıkı ama, buna bakarak Rusya- nın sonuna kadâr Almanlara bağlı kalacağını kabul etmek, Sovyetlerin imdiye kadar tezahürlerini mütcad- dit vesilelerle gösterdikleri hercai si- yasetlerini anlamamak olur, Almanyanın en çok muhtaç olduğu nesne yiyecek, içecekten ziyade, de. mir ve petroldür. Yine bu sütunlar: da istatistiklere bakarak birkaç defa yazdığım gibi, nazilerin büyük sikıns tsı buradadır. Senede muhtaç olduk- İları 40 milyon ton “demir cevferin- den ancak 13 milyonunu içeriden, 4 milyonunu Çekoslovakya ve yeni işgal edilen Leh Silezyasından, 9 mil. yonunu İsveçten olmak üzere, 26 mil- yonunu tedarik edebiliyor! 14 milyon açık kalıyor. Bu hesapları da Almanyanın bu açığı ne iyorlar, diğim haberler arasında, Almanya nın bu açığı ne suretle kapayacağını gösteren deliller var, Meşhur Mareşal Göring, kında çıkardığı bir emir, manları maden ianesine davet ediyor, Hitlerin yıldönümü münasebeti açılacak olan bu milli maden innesi- »e büyük ehemmiyet verilmektedir. Berlinde o Hohenzollerin hanedanı şerefine dikilmiş olan Birinci - Fred. rikin tunç heykeli yakında öritile. cektir, | Bazı yerlerdeki belediye reisleri daha yeni yapılmış bir takım binnla- rın demir parmaklıkları içerideki İbronz gişe ve kalorifer boruların İsöktürerek, hu ianeye verdiği için tebrik edilmişlerdir. Nüremberg belediye reisi de şeh- rin opera hinası üzerindeki O Valkiri' heykelini yıkıp, ianeye verdiğinden dolayı takdir olunmuştur, Bütün klüp ve cemiyet âzaları ellerindeki madeni rozetlerini, kupa ve madal- yaları bu ianeye vermeğe davet edil mişlerdir. Bu davete karşı gelenler ise, idam olunacaktı, Vasiyeti görüyorsunur. Eğer iş sporeuların göğüslerindeki rozetlere ihtiyaç hasıl edecek hale geldiyse; Almanlar için korku kalmamış (') demektir. Yakında evlerdeki toplu kadınların başlarındaki | firketeler, hattâ poltolarındaki demir düğme ve kopçaların İstenmiyeceğini. kimse te. min edemez. Gerçi Fransada da atıl. mış konserve tenekelerini toplayor- iğneler, © Müllefiklerin bu sırada en çok ehemmiyet ver- dikleri mesele, iktisadi ablokadır. Bu münase- betle, birçok tedbirler ileri sürülüyor, Bunların biri, Ren boyunca hareket eden trenlerin taşt- dığı kömürün. taşınmasını menetmek. Çünkü bu trenler, müttefiklerin top menzili dahilin- dedir. Almanya, bu sahadan, İlalyaya göndere- ceği kömürleri geçiriyor ve müttefikler bunla- rın geçip gitmesine müsaade ediyorlar. Mesele Fransada hararetle konuşulmakta ve askeri mü- nekkitler Sar kömür havzasının işletilmemesi Jözemgeldiğini ileri sürüyorlar. . * Yransız askeri mütehassıslarından General Duval, müt. tefiklerin top menzili altında bulunan sahalarda, Al- marların iş yapmalarına mlisando olunmasından şikâ- yet ediyor ve bütün faaliyetin kolaylıkla durdurulnen. Kısı söylüyor, Meselenin dikkatle takip olunduğu haher verilmekte ve Almanların bu faaliytini sekteye uğratacak tedbir» Terin alınmakta e eşime edilmektedir. Alman propagandasının son günlerde esraren. fası 37 kişidir. giz bir istasyondan Papa makamını da Alman- ya lehinde kullanan propagandalar yaptıkları anlaşılmıştır. İstasyonu tesbit etmek için yapı- lan teşebbüsler şimdiye kadar boşa gitmiştir, fakat faaliyet devam ediyor, Bilhassa Vatikan bu işle alâkadar olmaktadır. a * Alman propagandasmın bir tasfiye geçirdiği bildirili- yor, Propaganda nezaretinden elli kişi çıkarılmış ve yerlerine başkaları alınmıştır. o Azlolunanlardan ikisi nin müttefikler hesabına casusluk yapmak suçu yü- zünden idam olundukları da bildiriliyor. * General Franko, Madride girmesinin yıldönu- mü şerefine verdiği ziyafete müttefiklerin dip- lomatlarını davet etmekten çekinmiş ve yalnız İtalyan ve Alman diplomatlarını davetle iktifa etmiştir. İngiliz mahafili, İngiliz diplomatlarının niçin davet olunmadıklarını sormuşlar, ve şu cevabı almışlardır: General Franko ancak kendisine yardım edenleri davet etmiştir! İlar ama bununla, rozet toplama ara. /sındaki farkı izaha mahal yok, Bu, henüz müttefiklerin İsveç ma- den sevkiyatını tam sılıştıramadık- ları bugünlerde böyle olursa; ahloka b tarafta da kendini ciddisurette his. settirince; Almanyanın demir ve ma- den sıkıntısı belki ahşap binalardaki çivilerin sökülmesine kadar zaruret doğurabilecek dar bir şekil alır, Bu, rozet toplama işini okuyunca; ister istemez aklıma, Nasrettin Hoca- nın, köy yoluna dikeçeği kara çalı. lara, köyün davarlarının geçerken, takılacak yünlerini satıp borcunu &- deyeceği hikâyesi geldi. Allah kim- seyi bu hale getirmesin! Basın Birliği ik Suvaresini Verdi Ankara, 7(A.A) — Türk Basın Birliğinin ilk yıllık süvaresi dün ak. şam Ankarspalaş salonlarında veri. miş ve büyük bir muvaffakıyetle sa baha kader devam etmiştir. Baloda, Vekiller, mebuslar, sefirler, fikir ve ilim hayatına mensup şahsiyetler, İs. tanbul ve Ankara matbust mensup. ları bulunmuşlardır. Süvare çok ne. zih bir hava ve taşkın bir neşe için. de sabahın geç vaktine kadar devam- etmiştir. Bir çok sürprizler ve numu- reler neşeyi arttırmıştır.