3 Nisan 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

A y A eÜ yYET ŞomRT ” çqrşambq' Nİ 194 DIŞ TİCARETiMiZ Senenin I!k2 Ayındaki Ihracat Geçen Yıldan 1,5 Milyon GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ İDEAL .- Yazan : İktısat Doktoru GA SSON Diyor ki: “Az masrafla iyi iş yapmak. mak istiyorsanız. “İDEAL BÜRO,, yu okuyunuz., b Sagı; yeri : TAN . İstanbul — Fistı50 Kr BÜR O para kazan. Müttefiklerin Kararı Lira Fazla Almanyanın Alamadığı İtalyaya ve Diğer Bitaraflara Satıyoruz Ankara, 2 (A.A.) — Ticaret Vekâleti konjonktür bülteni- nin Mart nüshasındaki rakamlara nazaran 1940 senesinin ilk iki ayındaki ihracatımızın, dün; rağmen, geçen senenin ayni devresindeki ihracatımızdan 1,5 milyon lira daha yüksek olduğu ve ihracat ve ithalâtımızın mem- leketler ve maddeler itibarile şöyle terekküp ettiği anlaşılmıştır: Ticaret Vekili Nazmi Topçuoğlu ANKARA | Sükün ve Malları, Müttefiklere, ya ticaretinin azalmış olmasına İhracatımıza 'ait rakamlar Şubat nihayetine kadar olan ihra. catımız 1936 - 38 senelerinde vasati 21,5 milyon lirayı bulmuş, 1939 se. nesinde bu miktar 20,7 milyon Hra. ya inmiş ve 1940 senesinde ise 22,2 milyon liraya çıkarak memleket le- hine ehemmiyetli bir inkişaf kaydet. miştir. 1939 senesi ilk iki ayında ih- racatımızın yüzde 58 ini çekmiş olan Almanyanın 1940 senesindeki ihra. catımıza ancak yüzde 2 nisbetinde iş. tirak etmiş olmasına rağmen kayde- dilen bu tezayüt ihracatımızın harp konjonktürüne muvaffakiyetle intı. bak etmekte olduğunu göstermekte. dir. Almanyanın 1940 senesinde piya- samızdan alamadığı mallardan yüz- de 40 ını İngilere ve Fransaya, yüzde 35 ini İtalyaya ve mütekabi yüzde 25 in: de Balkanlar ile diğer bitaraf devletlere satmak kabil olmuştur. A- şağıdaki cetvel muhtelif memleket. lerin Türkiye ile ihracatındaki his- Yazan: M. Zekeriya SERTEL arp havasından uzâk emin ve sakin bir hayat isti- Yyorsanız, Ankaraya gidiniz. An- kara, yaptığını bilen, kararını veren, emin ve müsterih bir adamın huzuruna kavuşmuştur. Aylardır harbin Yakın Şarka sira. Yet edeceğinden bahsolunuyor. Sov- yet — Fin harbinin son günlerinde, Ve Sovyet — Fin sulhünün akdinden sonra, artık harbin Balkanlara ve 'adenize sirayet etmek üzere bu- lunduğunu gösteren neşriyat ziyade- leşti. Artık Fin harbinden kurtulan Sovyet Rusyanın Balkanlara ineceği tahmin olunuyor, Brenner'de Hitler. le Mussolininin buluşmasından Al. Mmanlarm Balkanlarda bir taarruza ımzu'hıııchğı ihtimalleri çıkarılıyor, Müttefiklerin Karadenize çıkarak Batum — Köstence ve Odesa yolla- Tını kesmiye karar verdiği işaa edi- liyor. Hele İngiliz ve Fransız gazete. i ve Roma radyosu öyle bedbin, Öyle karanlık bir harp havası yara. tiyorlar ki, hâdiseleri yakından takip &denlerin endişeye düşmemesi müm. kün olmuyor. Hâdiseler de insanı aldatmıya mü- Sait görünüyor. Müttefikler ablokayı Şiddetlendirmiye karar vermişlerdir. Balkanlarda mukabil bir taarruz Yapmıya hazırlanmaktadırlar. Ce- hupta miktarı meçhul esrarengiz bir Ordu hazırlıyorlar. Müttefiklerin Ak. denizdeki hava ve deniz kumandan. Ankaraya gidip geliyorlar. Bütün bu hâdiseler, bütün bu ri. Vayetler, bütün bu bedbin dedikodu- hep Türkiyenin etrafında cereyan €&diyor. Onun için bütün dünya mat- Uatı mütemadiyen Türkiyenin va- tiyeti ile, Türkiyenin vereceği karar © meşgul oluyor;' Boğazların açılıp açılmıyacağını, Türkiyenin hudut. arda hazırlık yapıp yapmadığını, Müttefiklerin Türkiyeyi tazyik edip *tmediğini öğrenmiye çalışıyor. İşte bu meraklı, bu karanlık ve bu bin vaziyette Ankaraya gidiyor. Sunuz. Birdenbire kara bulutlar sıy- Tliyor, ortalık berraklaşıyor. Görüş- tüğünüz kimseler, işittiğiniz haber- €r, teneffüs ettiğiniz hava size hu. Zur, emniyet ve itminan veriyor. Ru. gec gl İhracatımızın memleketlere göre ayrılışı *“Şubat nihayetleri Itibarile yüzde İTALYADA HAZIRLIK nisbetleri” 1936/38 1939 1940 İtalya 7 10 30 İngiltere ve Fransa T 6 28 Balkanlar 2 3 n Amerika B. D, 12 8 8 Almanya (Avust. dahil) 54 58 2 Diğer memleketler 181 Ö ğ e eeeti eei ) örelk 100 100 100 İhracatımızın maddeler itibarile terekkübü bakımından 1940 senesin. de büyük farklar olmamakla bera. ber tütün, fındık, tiftik, buğday ve maden kömüründen 2 milyon liralık noksan ihracat yapılmasına mukabil zeytinyağı, üzüm, incir, fasulye, ba- lık, yumurta, pamuk, kendir, koza, krom ve bakırdan takriben 4.5 mil. yon liralık fazla ihracat yapılmış. tır. Maden kömürü, tiftik, buğday ve (bonu; Sa: 6, Sü 3) Yeni Tefrikamız Messalina'nın Kız Kardeşi başlıyoruz. © «Messalina'nın Kız Kardeşi», modern İtalyan edebiyatı- nın en yüksek romancılarından olan Bayan Annie Vivan- ti'nin şaheseridir. Kadın denilen âlemi, bütün o mestedi- ci okşayışları ve öldürücü kaprisleri ile gerçekten eşsiz bir surette tahlil eden bu eseri, birkaç gün sonra neşre hunuz yıkanıyor. Öğreniyorsunuz K fayın Başvekil Refik Saydamın (Sonu Sa. 6 Sü: &) & 4 “Ahlâk Telâkkilerimiz Değişmedikçe!.. ye ğ t (ir.ıçşlışın kadın hakkındaki telâkkimi: Muharrir arkadaşımız Sabiha Zekeriya Sertel, bir haftadanberi “Çalışan Kadınlar,, hakkında y ptığı neşriyatın uyandırdığı bü- yük alâka üzerine, bu meseleyi yarından itibaren ilmi usullerle tetkike başlıyacaktır. Bu tetkiklerin temelini ahlâk telâkkilerimi. zin İ hküm bul istihalenin izahı teşkil edecek- ahlâk telâkkilerimi lıdir. Ahlâk telâkkilerimiz değişmedikçe!... Bir Harp Vukuunda Kadın ve Çocuklar Seferber Edilecek Roma, 2 (Hususi) — İtalyan hükümeti, bugün, kuu takdirinde sivil halkın seferber edilmesine ait lâyihasını kabul etmiştir. Bu kanuna göre, icabında 13 yaşın- dan yukarı kadın veçocuklar da seferber edileceklerdir. Diğer taraftan, Pariste çıkan “Paris - Soir,, gazetesi, rine atfen şu haberi veriyor; harp vu- bir kanun Roma muhabi- - “İtalyan donanmasının on sınıf ih- Mltiyatı, bir talim devresi geçirmek ü. zere âcilen silâh altına çağrılmıştır. Diğer taraftan bütün İtalyan balıkçı gemileri, mensup oldukları limanla. ra avdet emrini almışlardır.., e Roma, 2 (A.A.) — Havas Ajansı bildiriyör: Nazırlar Meclisi, bütün demir parmaklıkların. sökülüp top. lattırılmasına karar vermiştir. Yal. nız, artistik kıymeti haiz olan, yahut Papalığa, diplomatik veya ecnebi memleketlere ait bulunanlar bu ka- rarın haricindedir. İtalya harbe girebilir mi? Roma, 2 (A.A.) — Stefani Ajansı bildiriyor: Giornale d'İtalia, İtalya- nın zayıf olan mali vaziyeti ve müş- kül olan sevkulceyş Mmevzileri dola- layısiyle harbe giremiyeceğine dair “Nevyork Times,, gazetesinde çıkan bir makaleyi mevzuu bahsederek di- | yor ki: “Bu, İtalyaya karşı yeni bir tehdit midir? Herhalde böyle bir tez cüret. kârane bir hikâyeden başka bir şey değildir. Harp, yalnız para ile kaza. nilmaz. Bilhassa insanlar, silâhlar ve maneviyatla kazanılır. Harp kolay bir iş değildir. Şimdiki Avrupa faci- asının ilk yedi ayı bunun yeni bir misalidir, , '“Diğer cihetten İtalyanmn tehlikeli bir vaziyette bulunduğu iddiası da hakil uy ktadır. - İtalyanın Chamberlain, Iktısadi Harbe ve Ablokaya Azami Şiddetin erileceğini İlân Etti Müttefiklerin, Harbi - Balkanlara Sıçratacağ — İddiaları Esassızdır Alman Gemileri İskandinavya Sularından Geçirilmiyecek, Almanyanın Komşularından, İhraç Edecekleri Mahsulât Satın Alınacak Londra, 2 (Hususi) — Başvekil Mister Chamberlain, bu- gün Avam Kamarasında söylediği nutukla müttefiklerin iktı- sadi ablokaya ve iktısadi harbe âzami şiddet vermek azminde bulunduklarını 'anlatmıştır. Müttefikler, Almanyaya karşı iktı- sadi ablokayı teşdit için, bitaraflarla iktısadi anlaşmalar ve ti- caret muahedeleri yapacaklar, bitarafların muhtaç olmadıkları maddeleri satın alacaklar, bilhassa Almanyayı en çok muhtaç olduğu maddelerden mahrum etmeyi istihdaf edeceklerdir. , yni siyaseti şiddetlendirmek için bu maksadı tahakkuk ettirmek için bütün kuvetlerile çalışacaklardır. Mister Chamberlain'in temas etti. ği mühim bir nokta da, müttefikle. rip harbi Balkanlara yaymak iste. yip istemedikleridir. Mister Chamberlain, müttefiklerin harbi Balkanlara sıçratmak istedik. leri yolundaki Alman iddialarını şiddetle tekzip etmiş, hilâkis Türk - İngiliz —anlaşmasınım Palkanlarda sulhü sağlamladığını söylemiştir. Konseyin Kararları Mister Chamberlain, Londrada toplanan Yüksek Harp Konseyi hak. kında da şunları söylemiştir: “Yüksek Harp Şürası, son içtima. ımdanberi, askeri vaziyetin aldığı in. kişafları tetkik etmiş ve müttefik. lerin müstakbel hattı hareketi hak. kında müteaddit ve mühirn karat- lar vermiştir. Bu müzakerelerin te. ferrüatını ifşa etmek münasip ol. maz. Fakat büyük bir ahenk içinde cereyan etmiş olan bu müzakerele. rin mevzuunu teşkil eden meselele. rin umumi mahiyeti anlamakta, Meclisin fazla güçlük çekmiyeceğini tahmin ediyorum.., Geniş Mânada İşbirliği Chamberlain, iki hükümetin müş. tereken yaptıkları beyanattan bah. setmiş ve şimdiye kadar alınan ted. birlerin bu suretle, her iki milletin menafi ve selâmetini olâkadar eden bütün sahalara teşmil edildiğini an- latarak şöyle demiştir: “Fakat bu beyanname, çok daha şümullüdür. Fransanın ve İngiltere. nin müşterek bir zafere ulaşmak ü.- zere harp etmek hususundaki karar. larını çok geride bırakmaktadır. Bu bey sulhün tesisine milletle. rin hürriyetini, kanun ve nizam ria. yeti, ve Avrupada sulhün muhala. Zasını temine matuf beynelmilel ye- ni bir nizamın kurulmasmma fasılasız surette ve elbirliğile çalışmak imkâ- nını verecektir, “Bu beyanname sulhün tesisi için ve milletlerin hürriyetini kanun ve nizama riayeti ve Avrupada sulhün muhafazasını temine matuf beynel. milel bir nizam kurulması için, fası. lasız bir surette elbirliğile çalışmak hususunda, Fransaya ve İngiltereye imkân bahşedecektir.., Bitarafların Vaziyeti (Sonu Sa. 6 Sü: 5) - Chamberlain, daha sonra bitaraf. - (Sonu, Sa; 6; Sü: 4) LAT Z KSa Z İngiliz Sefirini Kabul Ettiler Ankara, 2 (A.A.) — Reisicüm. hur İsmet İnönü bugün İngiltere Büyük Elçisi Sir Hughe Knatch, bull Hugessen'K. C. M. G.İ ka- bul buyurmuşlar ve bir buçuk sa- at kadar görüşmüşlerdir. Mülâ. kat esnasında Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu da hazır bulun- muştur. P| Sahte BONO İşi İle Alâkalı 6 Kişi Tutuldu Emniyet müdürlüğü, sahte müba. dil bonoları işi ile alâkaları gürülen 6 kişiyi zan altına almıştır. Bunlar, Yüksekkaldırımda matbaacı Kevork ile arkadaşları Parsih, Dimitri, Kâ. |zım ve Kevorkun karısı Haygancş- tur. Hayganoş, bonoları Maçkadaki evlerinde, taş basması denilen kakp. la bastıklarını itiraf ermiştir. Fakat, evde yapılan aramada ne baskı ma- kinesi, ne de taş klişe bulunmuştur. Diğerleri ise, hâdiseyi tamamen in. kâr etmişlerdir. Dün gece geç vakit Ramide otu. ran Nuri isminde birisi daha neza., ret altına alınmıştır. Nuri, mühim itiraflarda bulunmuş, sahte bono ha. zırlıyanların, 20 kişilik bir sebeke olduğunu, bir buçuk senedenberi faaliyette bulunduklarını söylemiş- tir. Tahkikat, neticelenmek üzeredir. -Temyiz, AFRODİT Kararını Tasdik Etti “Afrodit,, maznunları/hakkında ye. dinci asliye ceza hâkimliğince veri. len beraet kararı, temyiz dördüncü ceza dairesi tarafından tasdik edil. mış ve dosya İstanbul müddeiumu. miliğine gönderilmiştir. Bunun üze. rine müddeiumumilik, Afrodit ismi altında neşredilen diğer bir roman hakkında da ademi takip kararı vermiştir. Toplattirılan kitaplar, sa- hiplerine iade edilmiştir. aARK<fim g