16 Mart 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

16-3-949 ..........0 Taarruzu Hangi İTaraf Yapacak? Yazan: Ömer Riza DOĞRUL Şermet - Fin sulkü ile Şimali Avrupa ve bütün İskandinav. Ya umumi bir harp sahnesi olmak. kurtuldu. Fin hükümeti ve milleti, sulh şart. İma uygun vaziyeti alıyor. Fin #kerleri yeni hatlara çekiliyor, Fin Üümeti yeni iktısndi şartları tet. kik ederek, ona göre tedbir alıyor Ye İskandinavya devletleri, vaziyet. sağlamlamak için bir tedafüi Hifak yapmak meselesini tetkik e. 9r ve böylece Şimal memleketle. istikbalde de bir harp sahnesi a için tedbir almak istiyor. | ll lar, İstikbal hakkında bir şey söyle. Mek, kimsenin elinde değildir. Fa. Kat vaziyet, şimdilik sarihtir ve Şi. memleketleri, umümi bir harbin iplerinden kurtulmuşlardır. Harp, Genişliyecek mi? İmali Avrupanm umami bir harp sahnesi olmaktan kur. hlduğu bu sırada düşünülmesi icap *den nokta, harbin başka bir sahaya çrayıp, sıçramıyacağıdır. Harp Balkanlara sirayet edebilir mi? Bugünkü şartlara göre, böyle bir İmal mevcut değildir. Çünkü har. bin Balkanlara sirayet etmesi için, Balkanların bir tecavüze uğraması Mianmdır. Halbuki böyle bir hâdise vukubulacağım gösterecek bir Sebep veya emare yoktur. © halde harbin şimdilik, Garp Sbhesine münhasır kalacağını söy. İttnek bir tarafta Almanyanın, diğer müttefiklerin birbirlerini iz. devam edeceklerine hükmetmek ündür. 5 Sarp Cephesinde Ne Olacak? Vesiyet bu merkezde olduğuna göre, Garp cephesinde ne 6. cak? Büyük bir harbe mi, yoksa durgunluğun devam etme. mi şahit olacağız? Büyük bir vukubulacaksa, hangi taraf önayak olacak, hangi taraf ta- ize gececek, Almanlar mı, müt. büyük bir taarruza gecmesi de- belki bir sene daha bekledikten böyle bir taayrüz yapması bek. Kalyor. Çünkü #lasnyanm bugün. komşularından, bilhassa Sovyet. ancak bir sene sonra istediği Mer yardımı alabileceği ve daha kuv- Yetli bir i Siiliyor, Almanya hakikaten böyle düşü. rsa, milttefikler buna nasıl mu- Kahele edecekler, Almanyanın her / f “ sunllere cevap vermek, ke. We lay değildir. Fakat müttefik. Bünd, bu bahsi derinden derine dü. likleri ve bu yolda bir karar Mriyor, U ben İterenin en ağır başlı gazete. olan Sunday Times'in baş. ihtiyacımı hissettikleri göze YAZ da, $u sözleri söylüyor: Yapianyaya karşı yapacağınız tasr- İnkişaf ettirmek için, ne yapacaksak Drühim olan nokta, bu taarruzu Yanarım. Balkan İktisat Konseyi Toplanacak kreş, 15 (A.A.) — Balkan An. Hatta toplanacağına dalr verilen ba. | b eden Timpul gazetesi, bu dağ hususi bir ehemmiyeti ol. ş birliğe kl dört antant devletinin sadi e e dikkate şayan ik- er ide edilmiş olduğu. Yüksek Sovyet Meclisi Toplanıyor İPE İ yuharriri bu suale cevap veren bir| komitesinin mayısta Bel- | Sanayii Çok Müşkül Vaziyette Belgrat, 15 (A.A.) — Almanyanın iktisadi sahada Yugoslavyaya karşi girişmiş olduğu ve yerins geliremi. yeceği taahhütler, Yuyoslav sanayi- ni çok müşkül bir vaziyete sokmak. tadır. Almanyanın O Yugoslavyaya teşrinievvel ayından İtibaren 8 bin ton demir madeni ve binlerce ton ya. rı işlenmiş demir vermesi lâzım ge- Wiyordu. Şimdiye kadar bu teslimatın hiçbiri yapılmamıştır. Yugoslav Ticaret Nazırının Berlindeki ikameti esnasında yapmış olduğu müdahale, ancak Almanya tarafından yekdiğe. rini takip edecek dört, üç aylık müd- det zarfında beş bin ton demir tes. İlmi vaadi neticesini hasıl edebilmiş. Almanya - Romanya ticari münasebalı Dütereğ, 15 LALA Yem Ttrmanya Pa da fabrıkmarı varurindan” 'keri malzemenin bedelini ödemek - Zere petrol ve hububat müstesna ol. mak üzere beş milyon Çek kuronu miktarında her türlü mahsulâtın ih. Tacına müsaade etmiştir. Sovyet - İran Ticaret » Muahedesi Tahran, 15 (A.A.) — Sovyet . İran ticaret muahedesi siyasi mahfillerde müsait bir şekilde karşılanmıştır. Çünkü bu muahede geniş bir ticaret hareketinin temellerini atmış ve son A İ zamanlarda dolaşan heyecan uyandı” rıcı şayiaları tekzip etmiştir. Arasında Tesisine Bağdat, 15 (A.A) — İbnissuudan üçüncü oğlu Emir Mehmet Adiman Yahyanın resmi bir ziyarette bülün- mak üzere Yemene hareketinin A. rap memleketleri arasındaki muka- renetin bir nişanesi olduğu mütalân. sını serdetmekte olan siyasi maha- fil, bu ziyaretin İrak askeri heyeti- nin seyahati İle ayni zamana tesâ- düf etmekte olduğunu've bu heyetin Emire nsip prensin bir mesajın tev. Bu mesajda, İrakın Yemenle teş. Tiki mesâi arzusunda olduğu beyan edilmekte ve askeri ve mânevi yar- dım için evvelce yapılmış olan teklif tekrar olunmaktadır. İrak askeri heyeti, Yemende üç $€- 'ne kalacaktır. Bundan başka Bağdat* taki İngiliz büyük elçisinin Dubai ve Koveit gibi muhtelif Arap prenslik. lerini ziyaret ederek İrakın komşu Arap memleketleri ile olan rabtala. rınr o kuvvetlendirmiye © çalışacağı ehemmiyetle kaydedilmektedir. Irak « İran hududu Çalışılıyor EE Ea Irakta Şiddetlenen Yabancı Propagandası Memlekette Derin Bir Aksülâmel Yapıyor | memur bulunduğunu kaydetmek. İrakta başgösteren şiddetli yabancı ASGARİ ami 5 aram bir akzdtümel Basil ot. Bir Birlik rak hududunun Şattelarap mmtaka. sında tahdidine devam edildiğini söy. lemiştir, Irak - Filistin arasında İrakla Filistin arasında imzalanan ticaret muahedesi bu ay parlâmentö- nun tasdikine arzedilecektir. Bu mua- hede müddeti 14 şubatta munkazl o. lan anlaşmanın yerine kaim olacak. tır, | Yabancı propagandası Fransızca intişar eden (İstiklâl) ga-| Bu resimde görülen otomobil şeklindeki traktörler, bilhassa muharebe esnasında motörize kuvvetlere en büyük yardım temin eden ve bu kuvvet. lerin ayrılmaz bir cüzü telâkki edilmesi lâzım gelen yeni bir koludur. Bunlar tank kavvetlerinin arkasında vazife almakta ve bilhassa tank kollarına lâzım olan her şeyi derhal yetiştirdikleri gibi diğer motörize kuvvetlere de su, yiyecek ve sair levazımı taşımaktadır. YUGOSLAVYA | Arap Memleketleri Çekoslovakyanın Hürriyeti Mutlak İhya Edilecektir Londra, 15 (A.A) — Lord Halifax, Çekoslovakyanın Alman işgali altına girmesinin birinel yıldönümü'müna. sebetile Çek milletine hıtep eden bir mesajında diyor ki: “Britanya İmparatorluğu hükümet leri ve milletleri, hürriyetinizi ihyaya şiddetle azmederek silâha sarılmıştır. En büyük gayeleri size yapılan fena- lığı tamir etmek, yeni bir Avrupa ya” ratmak ve bu gibi fenalıkların teker. rürüne mâni olmaktır. Lord Halifax, Almanların, Çek j milletinin Iktısad! ve mânevi hayatı. nı mahvetmiye teşebbüs ettiklerini hatırlattıktan sonra flâve ediyor: “Cesaretiniz ve düşman karşısın. da gösterdiğiniz ittihat sayesinde Al- manların gayretleri boşa çikmişir.,, Fransada tezahürat NE araftan Paristeki Çek elçisi Paris Çek kolonisinin milli konseyi azası olduğu halde sefarette Fransiz - Çek parlâmento grupu a- zetesi, Almanyanın Nuri Paşa £ itecavüz etmekte ve Başvekilin siya- seti hakkında bir hüküm verebilmek için yegâne salâhiyeti haiz olan İrak milletini tahkir etmekte olduğunu yazıyor. Mısırda yeni demiryolu Kahire, 15 (A.A.) — Nazırlar mec lisi, Mısır sahili boyunca bir demir. yolu inşası için 150 bin Mısır lirası tahsisine karar vermiştir. Yukarı Mısırda Assuan mınfaka. © İ zasını kabul etmiştir. Çekoslovakya dostlarımın reisi, Her riot heyecanlı bir hitabe irat ederek 15 mart 1939 tecavüzünü takbih et. miş ve müttefiklerin hürriyet, fazilet ve şeref, mefhumları, adaletsizliğe ve barbarlığa karşı muzaffer oluncı. ya kadar medeniyet için harp ede- ceklerini kaydeylemiştir. * Çekoslovak hâmisi Noyrad, Hitle. re bir teşekkür telgrafı göndermiş Parlâmentonun bütçe encümenin-! sında yeraltı araştırmaları yapılarak | ve sadakat yeminini tekrarlamıştır. de sorulan bir suale cevaben mili |demir madeni bulunduğu haber ve-| Reis Haşa da Führere bir telgref müdafaa" nazırı Taha Paşa, İran - İ- rilmektedir, çekmiştir. sel ne olacaktır? Çünkü ietleri sıkıştırmaktadır. kamet ne olmalıdır? da yazılı bulunan tafsilâtta Moskova, 15 (A ri im — Yüksek are meclisini 20 martia Mos. altıncı içtima devresi için toplantıya davet kararını vermiştir, 2 — Askeri harekâta verilmesi lâzım gelen isti. 3 — Son günlerin siyasi hareketleri karşısında müttefiklerin vaziyeti nedir? » Sovyet Petrol vaziyetinin arzettiği hükümetinin salâhiyettar bir şubesine gelen ve aşağı. Sovyetlerin Almanyaya yaptıkları petrol teslimatı az da olsa, alışılmadık bir sürat ve intizamla vuku bul. muş, ve lâkin netice itibariyle Sovyetlerin dahili stok. Jar ehemmiyetli surette haleldar olmuştur. 20 İkinci- kânun tarihli Sovictskaya Ukrania gazetesi şöyle yaz- maktadır: “Odesa'da on binlerce tonu bulan petrol müştakkatı yığılmaktadır, ve bu maksatla günde yüz sarnıç vazonuna ihtiyaç vardır... Buna rağmen, 27 Bİ. rincikânundan 1 İkineikânuna kadar lâzım gelen 7435 vagon yerine ancak 3560 vagon temin edilebilmiştir. Müteakıp altı gün zarfında, demiryolu teslimatı vagonluk bir eksikle yapılmıştır. Boş vagon teminine dair Birineikânun plânı yalnız yüzde 78 nisbetinde'ta. hakkuk etürilmiştir. Bu hakikatler karşısında, Alman BA AŞİ © Fransız Âyan ve “Mebusan Meclislerinde iki gündenberi yapılan hafi celsede konuşulan me- seleler merakı davet etmektedir. Bu hafi celse birçok mebuslar tarafından Sovyet - Fin müza- kerelerinden evvel istenmiş, fakat ancak sulh aktedildikten sonra yapılabilmiştir. Bu hafi sel selerde konuşulan meseleler şunlardır: 1— Sovyet - Fin sulh harbinden sonra Fransa- nın bitaraf devletlere karşı takip edeceği siya- Almanya bitaraf dev zorluklar İngiliz tebarüz ettirilmiştir: İÇYÜZ ağ —— — ihtiyaçları için günde 40 ilâ 50 sarnıç vazonunun ay- rılması hakiki bir fedakirlik şeklinde tecelli etmek- tedir, Sarnıç gemilerinin boşaltılması ve muamele görme sinde de ayni zorluklarla karşılaşılmaktadır. 1 İkinel. kânunda petrol ve gazyağından müteşekkil Tuk hamulesi ile Odesaya vâsı) olan 3. Stalin isminde. ki sarnıç gemisi mutat olan 25 saat yerine limanda se- kiz gün beklemiye mecbur kaldı, Kremi, Sergo, Ava- nesov vesair sarniç gemileri de bir o kadar zaman kay. betmişlerdir. Bazı hallerde, daha müsait bir muamele görebilecekleri ümidile, sarnıç gemileri hamuleler'ni boşaltmadan Odesr limanmı terk ve diğer bir Karade. Biz limanına yol almağa mecbur kalmışlardır. efkârı umumiyesi hindedir. hasıl olur. Pariste hüküm süren kanaate göre, İtalyanın Alman. ya lehinde harbe girmesi için, Almanyanın büyük bir zafer kazanması lüzımdır, Çünkü ancak o zaman İtal. yan cikârı umumiyesi üzerinde tesir etmeğe imkân 000 ton. * Birkaç hafta önce Himmler, İtalyan efkârı w- mumiyesinin düşünceleri hakkında tutulan bir istatistiği Hitlere vermiştir. Buna göre, İtalyan yüzde yüz bitaraf kalmak le- Ayn istatistiğe göre. İtalya harbe girmek mec- buriyetinde kalırsa, hangi tarafa iltihak etmesi lâzım geldiği hakkında sorulan suale karşı İtal- yan efkârı umumiyesinden yüzde doksan beşi, Italyanın müttefiklerle beraber hareket etmesi, yüzde beşi de Almanya ile birlikte hareket et- mesi lehinde olduğu anlaşılmıştır. * | Temaşalar.. ! Yazan: B. FELEK ki söz daima hatırnişanımdır. i Birisi, Şhrlomun bir filmin. de söylediği: — Ooh, hiç bir şey yapmamak nı iyi şeydir. Sözü. Di; Filozof dostum Kınalındat muallim İ, Pırnal'in dediği: — Ben'm için, elim arkamda, Köp- İrü üstünde, Balıkpazarında aylâk ay. lâk dolaşıp şuna buna bakmak kadar zevkli şey yoktur. Sözü. Şarlonunkini bir tuhaflık vesilesi İalarak kabul etsek bile dostumun sö zünü ye zevkini, halkın çokluğunda müşahede edilen bir meylin ifadesi olarak telâkki etmede zaruret görü. yorum. Siz de benim yerimde ayni zarureti | hissedersi, Çünkü, gü. neşte itişen iki küfeci çocuğu, köşede “tenasüli hayat,, tatbikatı yapan iki finoyu, bir baloncu, bire macumcu, hattâ kaynana zırıllsı satan bir & vareyl seyir için derhal beş on kişi toplanır. Hâdise, meselâ Haliçte ba- lık tutmak, yahut sıkı poyrazda Köp- rü ağzından mavna geçirmek gibi da- ha mühim olursa Köprü korkulukla. rina dayanıp bunu temaşa edenler yüzleri geçer. Hulâsa efendim, biz mânalı ve mânasız şeyleri seyrelme. yi severiz, Bu tiryaklliğin bir yeni tezahürü. nü, dün betonu dökülmekte olan Ba- Uukpazarı meydanında müşahede et* tim. Bu meydanda yapılmakta olan toprak tesviyesi ameliyatında yeni bir (Madam) kullanıyorlar. Belki siz bu tâbiri bilmezsiniz. “Madam,, diye kaldırımcı ıstılahında taşları yerleri. ne oturtmak için iki el ile kaldırılıp indirilen demir veya ağaç tokmağa denir. Buna (Madam) denişinin sebe- bi, upkı kadınla danseder gibi bir el ile yandan, diğer el ilede tepeden tutuluşudur. Kim takmış ise doğrusu iyi yakıştırmış. Fen ilerledikçe, bu (Madam) m makinelisini keşfetmiş. ler. Kendi kendine sıçrayıp toprağı, taşı dövüyor. Unutmuıyalım ki; haki, ki madamlar da oldukları yerde kal. mış değildirler. Onların içinde de kendi kendine sıçrıyanlar çoğaldı. Hattâ dövenler de peyda oldu. (Evle- mlik?, ainik ti makineli madam, yeri nasıl dövdüğünü görmek için toplan- mış, halka yapmış, tatlı tatlı seyre. diyor, Dikkat ettim. Bütün bu kala- balık içinde bir tane “Madam,, yak, idi. Ben bu temaşayı, temaşa eder. ken bir de baktım ki; Misir Çarşısı. nin kapısı önünde bir sıkışıklık, ara. balar durmuş, yolcular durmuş, ha- mallar, satıcılar hep durmuşlar. O tarafa doğruldum. Sıkışıklığın ara. baları katar edecek kadar vahim ol- duğunu müşahade ettim. — Acaba nedir bu mühim mesele! Diye endişeli endişeli mahalli vakaya yaklaşınca gördüm ki; bir belediye memuru bir portakalcıyı yolda dur. duğundan dolayı karakola götürmek istemektedir. o Vaz'fesini (o yapıyor. Seyriseferi tatil etmemek için seyyar satıcıları topluyor. Bir şey diyeme. yiz. Bu İş bir çeyrek sürdü. Nihayet, ardından merakı çok işi az olan se. yircilerden mürekkep bir eteği çeke- rek belediye memuru, portakaler, iş. porta ve elli kadar mozalsk portâkal karakol istikametine doğruldu. Am- ma bu yüzden tatil edilmiş olan sey- irüsefer; arabaların sıkışıklığı, halkın birikmesi, yolun darlığı ve kaldırım- ların kötülüğünden e dolayı bir türlü kendine gelemedi. Bütün bu macera esnasında “makineli madam,, betonu yor, ve halk onu zevkle, iştiha ile, hayret ve hayranlıkla seyredi. yordu. Romanyanın Ankara >. Sefiri Değişiyor Romanyanın Ankara Sefiri Stoloa merkezde Propaganda Nezareti müs- teşarlığına tayin edilmiştir. Yerine Ankara sefaretine Harici Ticaret Na- zırı Kristof'un tayini muhtemeldir. Mösyö Kristof, beynelmilel iktsat ve ticaret âlimlerinden biridir. Bal- İkan Antantı iktisadi konseyindeki mesaisi ile tanınmıştır. Türkiyeyi yakından tanımaktadır. Chamberlain 71 Yaşına Giriyor Londra, 15 (A.A) — İngiltere Baş. vekili Chamberlain önümüzdeki pa. zartesi günü 71 yaşında olacaktır. Çok ezici olan vazifesine rağmen, Chamberlain bütün dinçliğini mu. hafaza etmektedir. 285.940 tarihin. de Başvekillik vazifesini deruhte e. deli üç sene olacaktır. ame ii sz del MİNİ öle; sa İSİNİMİ