8 Mart 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

5 —< 3.3.00 BUGÜN Finlanda Ordusu Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Ovyet Birliği — Finlanda harbi yeni bir safhaya girmiş ok Makla beraber, Sovyet ordusunun, Fin ordusunu kati bir mağlübiyete Uğratamamış olduğu, muharebenin devamından ve Fin ordusunun bü. tünlüğünü muhafaza etmesinden an. İiyor, Fi ordusu, ezici dereceye Varan sayı ve vesait üstünlüğü kar. Handa, bir hattı bırakıp yeni bir müdafan hattına yerleşmiş ve muka- Vemete devam etmiştir. urtin Sovyet ordusunun en belli başlı hedeflerinden biri Viborg şehri. Mİ almak ve bunun stratejik vaziye. tinden istifade etmektir. Muharebe bu şehir etrafında devam ediyor ve Sovyet kuvvetleri bu fırsattan İsti. TAN SON MABE İngiliz Hava Kuvvetleri 6 Ayda Almanya Üzerine Bin Defa Uçuş Yaptılar 35 Bin Tenluk Bir Fransız Zırklısı Denize İndirildi Londra, 7 (Hususi) — Hava İade ederek Viborg körfezini aşmayı! Nazırı Sir Kingsiy Wood bugün Ye karada tutunmayı da istihdaf edi. Yor. Finler buna mukabil, Viborgun #ukutunu azami derecede geciktir. Avam Kamarasında İngiliz ha- va kuvvetlerinin faaliyetleri mek için çalışıyorlar. Maksatları, hakkında malümat vermiş ve erime mevsimini yaklaştır. mak, ve motörlü vesailin hareketine müsait olmıyan bu mevsimden isti- fade ederek hem dinlenmek. hem lenip toplanmaktır. Finlere Yardım Mese Arsiz har yerde bahis mevruu olan en mühim mesele Fin- İcre yapılacak yardım ve bu yardı. mun hudududur. Finlerin bitişik kapı mşuları olan İsveç ve Norveçliler, kendi camialarına mensup olan Fin- danın © davasını © benimsemekle beraber, Finlanda harbine müdahale taraftarı olmadıklarını göstermiş hu- uyorlar. İsveçlilerle Norveçliler bu müdahalenin, hayatlarına mal ol- ieğsından endişe ediyorlar, Onun ii İngiltere ile Fransanın Finlan. z harbine müdahaleleri meslesi ka- | kemiyet bakımından Alman istihsa. yor. Bu miidahalenin tahakkuk et-|line üstündür. O kadar ki, bizim 100 mesi üzerine İsveç ile Norveç'in de) tayyaremiz, Almanların 1000 tayya- Yaziyetlerini yeniden düşünecekleri şüphe götürmez. Fakat İngiltere ile Fransanın Finlandada ikinci bir cep-|ha kuvvetli olduğumuzu iddia etmi. he vücude getirmelerine ihtimal var| yorum, Almanya tarafından bir hava taarruzu vukuu takdirinde bu taârru ru hasarsız ve zararsız bertaraf ede. bileceğimizi de iddia etmiyorum. Çün kü, tayyare, İstediği yere bulül ede. mez bir silâh değildir. Fakat onada mı? Harbe Müdahale İhtimaller : olmaları, bu... kararın doğuraçağı yüzündendir. Çünkü İngiltere ile Fransanın Fin harbine müdahale et. meleri, Sovyet Birliği'lile harbe ka. Yar vermeleri demektir. Bu da hiç Yüphe yok ki Sovyet Birliği ile AL mahya arasındaki müinasebetlere as. keri İttifak mahiyetini vermiye se- bep olacaktır. Sonra Finlanda harbi ie müdahale ederek Sovyet Birliği takasından daha başka mıntakalara Sirayet ettirmek demektir. Yani © Taman bir taraftan o müttefikler, di. taraftan Sovyetler ile Almanlar, ber »giltere ile Fransanın henüz bu mahiyette bir karar vermemiş Yerde, mümkün olan her saha ve muntakada biribirlerine karşi Bücadeleye girişmek mecburiyetinde aklardır. , Anlaşılan hiç bir taraf tn harbi bu derece genişleterek kuvvetlerini da. dme fikrinde değildir. e e için Finlandaya yapılan taze eyşan mahdut mahiyetini muha. Mister Welles, Polonya Delegesile Gi şecek Şek ve Avusturyalılar İle Görüşmiyecek Pi meri 7 (Hususi — Amerika Cüm. murahhas: Roosevelt'in hususi bugün Reis Sumner Welles, tarafından “cümhur Mösyö Lebrun Mister kabul edilmiştir. tükten > Welles. Daladier ile görüş. mendile Lehistan devleti mü. vusturya ve temas edecek, fakat A. Tüymiy Sö ek mümessillerile gö- karalı bu akşam Hariciye Ne. Ziyafet ve ler Welles şerefine bir Mister W. kalacağı ve deri şi 2192 birkaç saat İtal; Amerik, yaya geçerek maktadız hareket edeceği anlaşıl. ğine göre, in hususi bir şifre ile kısa mesajlar gönder. mesajlarda Avrupadaki tanzim edilmi mekte ve e le de harp etmek, harbi Şimal mın. | ezçümle demiştir ki: Harbin ilk altı ayında İngiliz hava kuvvetleri bütün hızıyla çalışa- madı. Çünkü, bu sırada hedefimiz. bava üstünlüğünü temin etmekti. Bununla beraber, Almanya üzerinde geceli gündüzlü bin uçuş yaptık. Bundan başka İngiltere sahilleri et. rafında 40 Alman tayyaresi düşür. dük. Alman tahtelbahirlerini keşfe yardım ettik ve tahtelbahirlere karşı 60 taarruz yaptık. 700 deniz kaflesine refakat ettik, Şimal denizinde donanmanın her hareketiyle faaliyetimizi birleştir. dik. Harp başladığı zaman, bir ku. mandaya tâbi 100 bin kişilik bir kuvvetimiz vardı. Sayı bakımından fstihsalimiz, İki misli artmıştır. Bunlar, keyfiyet ve resine bedeldir. Bununla berâber Almanyadan da- karşı gelebileceğimize kanlim.,, vır Atman tayyaresi düşürüldü Bugün İngilterenin şimali şarkisi. ne taarruz eden bir Alman tayyaresi düşürülmüştür. çilmiş, az mukavemet görülmüştür, Yelmz Brener üzerinde tayyare dafi topları faaliyete geçmiştir. Bununla rafından derhal bir taarruz &sen yer İsviçredir. Welles'in Stokholm'ü de Dün gece, Almanyanın şimali gar- bisi üzerine uçuşlar yapılmış, bura- daki bütün merkezler üzerinden ge» | ya; millik bir uçuştan sonra üslerine salin.en dönmüşlerdir. Fransız donanmasının faaliyeti Londra, 7 (Hususi) Fransa Bahriye Nazırı, bugün gazetelere Fransa donanmasının son sltı ay zar- tında üç bin gemiye refakat ettiğini, bu gemilerden hiç biri Almanlar ta. rafından batırılmadığını söylemiştir. Her biri 380 milimetrelik dört top. la mücehhez iki top Kulesi ie mü lâh bulunan 35 bin ton hacmindeki Jesn Bart zırhlısı denize indirilmiş- tir Bu toplar, kırk kilometreden faz. la mersfeye 24 obüs atmaktadır. Je- an Bart'ın sürati, saatte G0 &ilömet- redir, Bir Holanda vapuru kay'p İçinde 18 kişi olduğu helde Lon. draya gelmesi beklenilen 920 ton hacmindeki ve Grutto adındaki Ho. landa bayrağını hâmll vapurun taar- ruza uğramış olmasından korkul. maktadır. Gruttonun Londraya salı| şini günü gelmesi beklenilmekte idi. Bu Londra, 7 (Hususi) — Alman kö. ürü taşıyan ve İngiliz kontrol teş. 1 tarafından tevkif edilen İtal on dörde bö. “yaris La. olsa ismini taşıyan bir tanesi salıve. rilmiştir. Çünkü, bu vapur musade. re kararından önce kömür yüklemiş fakat makinelerinin bozukluğu yü. zünden son günlerde bareket edebil. miştir. Times gazetesi, zdığı bir yazıda diyor ki: “Dün İngiltere kabinesi, İlalyaya gönderilen Alman kömürü üzerine Vazolunan ambargo yüzünden hâdis bu münasebetle beraber İngiliz tayyareleri 10 bin' olan vaziyeti müzakere etmiştir. An- © Bernard Vernier, neşrettiği bir eserde, Üçüncü Rayşhin İslâm dünyasındaki politikasına incele- mektedir. Bu eserde, bilhassa 1933 denberi yapı- lan hareketler gözden geçirilmektedir. Alman- yanın, İslâm diyarlarında, demokratların ikti- darını sarsmak niyetile gösterdikleri bütün gayretler, bu eserde vükut ve dikkatle izah olun- anaktadır. Bu eserden öğrendiğimize göre, “Mein Kampf,ın, hususi bir heyet tarafından arap- çaya tercüme ettirilmesi, Almanyanın İslâm â- lemindeki niyetlerini ifşa eyliyen vesikalar ara- sında sayılmaktadır. Müslümanlara cazip gele- ceği sanılan yeşil renkli bir kap içinde basılan, ve çok ucuz bir fiyatla satılan, daha doğrusu da- gılılan bu eser, Hitleri, İslâm âlemine bütün ırkların şerefini koruyan esaliri bir kahraman şeklinde tanılmıya çabalamaktadır. Fakat ki- #aplarla, radyolarla yapılan bu propaganda, mu- kabelesiz kalmamaktadır. Meselâ, Rayşhin eski Bağdat sefiri doktor Groba tarafndan, ve birer sanatkâr hüviyetile Arabistana gönderilen bü- tün casuslar, Filistinde, İngilizler tarafından tevkif olunmuşlardır. Bunların delâletile, Ceza- yirdeki mahut “Halk Partisi,, nin, ve Beyrutta ki “Suriye Milli Partisi,, nin içyüzünü de mey dana çıkarmak imkânı hâsıl olmuştur. * İsviçrede telâş vardır. İsviçre hükümeti Almanlar ta- vâki olacakmış gibi ha. zırlanmaktadır. Hudut boyundaki şehirlerin boşaltı. ması için tertibat alınmıştır. Bütün memleket sefer. e ele a * Isveç hükümeti, Amerikan müşaviri Mister ziyaret 1 arzusu” Tevkif Edilen Italyan Vapurları 14 ü Buldu vapurun tahlisiye sandallarından bi. ri Şimal denizinde bulunmuştur. Hansveert adındaki Holanda bay. rağını hâmil motörlü vapur, şimal denizinde ve İngiliz sahillerine pek uzak olmiyan bir noktada, bir AL resinin taarruzuna uğrâ- mıştır. Vapur, Neveastle'den An. verse gitmekte idi. Alman tayyareci, vapur ve mürettebatını mitralyöz a. e tutmuş ve bunlardan birisi ko. Yy altı bomba, vapurun yakınına düş. ise de vapura isabet etmemiştir. r taraftan Rosedene sdındaki İngiliz vapuru da şimal denizinde Al, man tayyarelerinin hücumuna maruz kalmıştır. Geminin kaptanı, bir mit. raljyöz kurşunu İle yaralanmıştır. . Amsterdamdan bildirildiğine gö. re, bugün Schiermonnikoog adasına #ineşhul bir tayyare tarafından bom. ba atılmıştır. Patlıyan bomba bir ki, in ölümüne, iki kişinin yaralan. masına sebebiyet vermiştir. lcak İngilterenin ittihaz etmiş oldu. ğu hattı harekette birgüna tebedd yapılmamasına karar vermiştir. Z tere olursa mracs. tina nihayet verilmesi matlâptur, İ. talyanın protestosuna İngilterenin vermiş olduğu cevap, bu noktada ga. yet açık olacaktır, ancak Londra hü- kümetinin İtalyan sanayii ile diğer memleketler sanayinin faaliyetlerini ihlâl etmek arzusunda olmadığını tas Tih ve üçüncü devletlerin maruz kal- maları muhtemel müşkülâtın ve kar. şılaşabilecekleri mahzurların izale ve tahfifi için imkân dairesinde mesai sarledileceğin! beyan edecektir.,, nu izhar etmiştir, İsveç hükümeti, Amerikan müşavirine Şimal memleketlerinin de görüşle. rini bildirmek arzusundadır. rek Finlandada bir yet verilmesi imkânı olup olmadığını sormuştur. Eğer Fin — Sovyet harbini hal ümidi artarsa Mister Welles'in Moskovaya kadar git- mesi de muhtemeldir. Fon Ribbentrop, al mümessillerini gilizlerin Amerikan landada hariçten için sıkıştırmaktadı 6.000.000 ton petrol dörtte üçü İngiliz ve Fransız kumpanyalarına aittir. Bu sebeple, bütün vaatlerine rağmen, Almanyaya iste. diği kadar petrol verememektedir. Alman tazyikinden kurtulmak için Romanya petrol istihsalâtını 8.000.000 tona çıkarmıya çalışmaktadır. Ayni zamanda İngilte. re ve Fransayı da ku kere halindedir. İngiltere Almanyaya verilen miktarda kendisine de petrol verilmesini istemektedir. Amerikanm Moskova Sefiri Molotor'a müracaaf ede. ra yeni talimat verecektir. * Amer'kada Alman propagandası muvaffakıyetle iler- lemektedir. Alman Propagandası, Amerikalıları, İn. 'dırmıya çalışmaktadır. Sovyetler, Finlanda harbinin geniştemesi ve ya yılması ihtimaline binaen, Baltık sahillerine as ker yığmıya başlamışlardır. Bu kuvvetler, Fin. harp şiddet kesbederse, İsveçe veya Botni kör- fezinden Finlandaya çıkarılacaktır. * Almanya, Romanyayı fazla miktarda petrol vermek ERCİYAŞIN İndifaından Korkuluyor Fakat Fenni Bakımdan Bu, İmkânsız Gibidir Develi, 7 (Tan Muhabirindeni — Bursada halkı işgal eden bir mesele var. Ereiyaş dağı indifaa başlıyacak mı taşlamıyacak mı? Bu endişeye dağın zirvesinden gü- ya duman çıktığı şaylası sebep ol mustur. Halbuki hakikat, Erciyaşın #wvesinden hiç eksik olmıyan bulut kime erinin, rüzgür tesiri. hafi, kanmış olmasından İbarettir. yaşta hiçbir fevkalâdelik olması. ğı gibi, asırlarca uzayan süküneti de bu eski yanar dağınm indifa kudreti kalınadığını göstermektedir. Ereiyaşın yakınındaki Karasivri dağının, ilk sarsıntı tesirile kismen kayması ve o esnada Kızık köyünde kesif bir kükürt kokusu doyulmuş ol- İması da Erciyaşın indifat bakımın- dan fenni bir mâna ifade etmemek. tedir, Hulâsa bu işlerden anlayanlar, Erciyaşın indifaa başlıyacağı hakkim- daki endişeyi tamamen yersiz bul- ma'.tadırlar, Zelzele devam ediyor Bursda ra sıra zelzelenin tekrar. laması, evlerine dönmüş olanları tek- rar çadırlara çıkmak zorunda bırak- maştır, Çadır kuramıyacak veya ali mıyacak kadar fakir olanlar, evlerin- de barınıyorlar, Karır. devam etmesi, şiddetli 80 Şukler müşkülüt arttırmıştır. Ufuk, tefek hastalıklar vardır. Halka ça. dırlanzı, soğuktan korunmak ve da- ha rabat olmak için, hemen hemen her gün başka bir şekle soktukları görülüyor. Çadırlara soba kuranlar çoktur. Tahta barakalar yaptıranlar da apeycedir. Meydanlar, on beşer ve a daha fazla haneli küçük köyler ha- sini szımıştır. Herkes, sna hattan ça- 'dırına elektrik almağı imal etmiyor. Rodyelü çadırlar da hayli yekünu ba- WA olmuştur. . İstanbul, 7 (A.A) — Balkan Fe. kimleri Birliği Türk Komitesinden: Balkan Hekimleri Birliği Türk ko. mitesi, Anadolu zelzele felâketi mü. nasebetile aralarında toplıyarak gön. derdikleri 6200 dinardan dolayı Yu- goslav Hekimler Birliği komitesine alenen teşekkürlerini bildirmeyi bir vazife addeder. * mütareke akdi ve harbe bir niha, için bir çare bulunacağı * Balkanlardaki Alman matbu. Berline davet etmiştir. Onla. tearet sırlarını çaldıklarına inan- * gelen gönüllüler yüzünden r, Romanya şimdilik & senede istihsal ediyordu. Bu petrollerin zdırmamak için, onlarla da müza. E Ep) ETA v2 Komşunun Tavuğu... Yazan: B. FELEK | mt şu içinde bulundu. ğumuz hafta zarfında mühim bir spor hüdisesi oldu. Altıncı defa olarak Balkan güreş şampiyonluğu yapıldı. Bu şampiyonluğa Balkanla. rın belli başlı pehlivan yetiştiren dört milleti, Türkiye, Romanya, Yu- goslavya ve Yunanistan iştirak etti. Bu yazımda işin spor cephesini tetkik edecek değilim. Yalnız be münasebetle yaptığım iki mühim müşahedeyi kaydedeceğim. kafilesinin başında ge- görüştüğüm zaman ba. “ — Biz Türkiyeye gelmek için bi hayli tereddüt ettik ve buraya gelir: ken de, harp arifesinde, her tarafı as. kerle, mühimmatla dolu, seferber bis memlekete geliyoruz zannında bu lunduk. Hattâ 24 martta yine İstan. bulda yapılacak olan Balkanlar ara. sı kır koşusuna iştirak edip etmemek kararını da, Yugoslav federasyonu bizim bursdan vereceğimiz malüma. ta göre ittihaz edecekti. Memleketi, nize girer girmez tamamen yanlış düşündüğümüzü anladık ve memle. ketteki emniyet ve sükünete, halkın ve hükümetin vakar ve metanetine gipta ettik.” dedi, Yugoslav misafirimizin memleke. timizde esen bu sükünet ve vakar havasını teneffüs eder etmez vaziy&. ti hemen kavramış olmasına şiphe- siz memnun oldum. Yine ayni vesile ile İstanbula gel miş olan Rumen kafilesi reisi olan zat da bu müsabaka münasebetle verilmiş bir ziyafette, ayni mealde bir nutuk verdi. Ve bilhassa, bir bü. yük zelzele âfetine uğramış olması. nn ve dünya ahvalinin tesir dairesi içinde bulunmasına rağmen memle- keti idare eden şeflerin ve onların peşinden giden halkın ün ve va, karına hayranlığım ifi etti ve kendisini Türkiyede katiyen yaban. cı bir memlekette hissetmediğini de söyledi. Buna da memnun olmamak kabil değil. Yalnız bütün bunlardan çıka. rılabilecek netice şudur: Herkes, komşusunu, mübalâğalı bir endi. şe havası içinde sanıyor. Galiba biz de komşularımızı ayni mübalâğa ile görüyoruz. Hattâ geçen teşrinievvel başında Atinada yapılmş olan Omün. cu Balkan Oyunları münasebetile biz de Yunanistan hakkında ayni tered. düde kapılmıştık, İçimizde “Bu #- rada spor müsabakası olur mu?” tar. zında hayrete ve atletlerimizin ora. ya gitmesinden endişeye düşenler bile oldu. Lâkin oraya gidildiği za. man bu endişelerin katiyen varit ol. madığı görülerek gönüller rahatladı idi. Şu demek oluyor ki; “komşunun tavuğu komşuya kaz görünür” darbı meseli bu gibi siyasi ahvalde dahi câridir ve komsuda geçen habbeleri kubbe yapmak bir umumi itiyat ba. Valiler Arasında Yeni Nekiller Ankara, 7 (Tan Muhabirinden) — Valiler arasında yapılan son nakiller. yüksek tasdike iktiran etmiştir. Er- Zurum valisi Haşim İşcan Antalya valiliğine, İçel valisi Burhan Erzu- rum valiliğine, Matbuat umum mü. dürü Salim Tekirdağ valiliğine, Dör- düncü umumi müfettişlik başmüşe- viri Safp İçel valiliğine, Tekirdağ va. lisi Sakip Üçüncü umumi müfettişlik başmüşavirliğine, eski Burdur valisi Abdullah Dördüneü umumi müfettiş- lik müşavirliğine naklen tayin olun- dular, Göring, Yugoslav Nazırile Görüştü Berlin, 7 (A.A) — Göring, Yugos. İavya Ticaret Nazırı Andres'yi kabul etmiştir. Andres, Alman iktisat müsteşan tarafından da kabul edilmiştir. Ya. pılan anlaşma, Cermen . Yugoslev iktasadi o meselelerinin (takdirinde tam bir noktai nazar birliği bulun. duğunun tebyinine medar olmustur. me — İZMİR ENTERNASYONAL Fuarına Hazırlanınız 20 Ağustos — 20 Eylül 1940