5 Mart 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

A S.zlomn BUGÜN| FE Altı Aylık Harp Yazan: Ömer Rıza DOGRUL A manı, altı aylık harp bilân. Şosunu neşretti. Bilânçoya gö. manya vaziyetind süre re A Oz a v en memnun. era nkü bu müddet zarfında Po.| onyayı istilğ müttefiklerin | dit zırhlılarını batırın, m gabrip ve buna mukabil | ri o ö bir Zarara uğramıştır, ye ya — İngilizlerle Fransızlar, | iy arp bilânçolarından bah.! . ngiliz ve Fransız ileri sürdüğü bu bilân. &ibi fütuhatinn bahset. | 8 en fazla ehemmiyet bu müddet zarfında AL | iş, birçok tay. sediyorlar, peg matbuatinin kat fi so Almanlar miyor. Bilâki, verilen po) bi Yeni ve bir z safhaya götürecek tedbirleri daha ehemmiyetli o Deniz ve Hava Harbi Mn ttefiklerin geçen alt l #5dn çen altı ay zar.) karşılaştıkları t bahir ve mayin harbi, onları mez ağ almamız, bilâkis harbin bütün tahriha, iii ei ve üstünlüklerini kay. Seed? dini Pu üstünlüğü takvi. Ya birleri almağa muvaffak en De Yüzden bu iki vasıta kile alm? işbir vakit geçen zi gö: İ; ve yaptığı tahribatı Yama gelince, heniz bir muharebe. bulunuyoruz. Şimdi. | ku bulan muharebeler, : ölçüde idi, Müttefikler, izler, harbin başlangı. veti bakımından, geri vaziyette bu. itiraftan çekinmiyor. bu fırsattan istifadeyi obalardı, muvaffakiyetli bir leri ataklar, belki de müttefik. psünkü gibi hazırlıklı görmi. terine ölçüde sini görmemiş Ye kadar yu im kücük tekil di Nitekim Mister Chur. © bü hakikati. itiraf etmiş ve Almanların dı en büvük fırsatı kaçır. sıklarımı, bu firsatın bir daha ele Tİyet ie in Yakut burün ba va. yor. Vaka 5 in meğiemiş bulunu. Yanın aleyhindedir. Alp Xi Alman. Syindan bahsetmiyor an bilânço. EİD bündan bahs, çı ce mülte. kadar hakları *6 yerden göğ, b göğe | türmez, ulunduğu şüphe gö.| İkt o disa Map Tâyiktar, Harj İl En İkinci Safhası lâsa, ilkbaharı bin a ın gelmesile har. meni bİr safhaya gire, ütefikler kendilerini, Si 5 betle son derece ına Üstün gör. hinde gi 2 müttefikler ley. tadır, Postg |, PTOPARând, ie k da Falkenveri atularından im Ni dilmiş beyanı: Mütbaasında tabe, Bu beyannamelen “7 Çıkmaktadır. detle hücüm edilmek, iltereye şid: Mağazasındı, Arjamte bitkiler, astrazan X u deriler, Fn “ir hayvanat derileringe ve öte ve güzel ve mütenevvi bir çeşij alevekkil pie öldeğa sayın müşterilerine han 5 lag e | Donola vapuru, İNGİLİZLERİN YENİ aga gr b Z ie iz EL SİLAHI: " MOTÖR -. TORPİDOBOTLAR.. 5 Belçika ve Holandada Asabiyet Almanlar. Altı Holanda Vapurunu Bombaladılar Berlin, Hâdisenin İngiliz Tayyaresi Zannile Vukua Geldiğini ve Tazminat vereceğini Belçikaya Bildirdi Londra, 4 (Hususi) — Almanların bitaraf devletlere ait vapurlara kar- şı taarruzları Holandada çok derin bir hiddet ve asabiyet uyandırmış. tir. Son haberlere göre, altı Holan- da vapuru Alman tayyareleri tara. fından bombardıman edilmiştir. Va- purların . biri de kaybolduğu için, batmış olmasından korkulmaktadır. Diğer vapurlar, geniş ölçüde basara uğramıştır, . Cumartesi günü İskoçya sahili a. çıklarında ne çarpan Albano İs- mindeki İngiliz vapuru infilâktan 1. ki dakika sonra batmıştır. Geçen cumartesi günü bir Alman tayyaresinin o taarruzuna uğrayan hem bombalanmış, hem de mitralyöz ateşine alınmıştır. Vapurun kaptanı ölmüş, vapurda yangın çıkmıştır. Ekserisi Hintli olmak üzere, 108 kişinin öldüğü anlaşılıyor. Ölenlerin 19 u ordu zabitiydiler. İ Belçikada asabiyet Diğer taraftan Belçikada da, Ak man arelerinin Belçika topruk. ları üzerinde uçmasından ve iki Bel- çika tayyaresini düşürmesinden do. lâyı geniş bir asabiyet hüküm sür- mektedir. Alman hükümetinin Brüksel sefi. ri, bugün Belçika Hariciye Nazırnı görerek, hükümetinin toessürlerini bildirmiş ve hükümetinin her türlü tazminata hazır olduğunu, Alman) tayyaresinin, Belçika tayyaresini bir İngiliz tayyaresi sandığını anlatmış- tır. Bu yolda resmi bir tebliğ de neş- rolunmuştut. Gazetelere göre Brüksel gazetelerinden La Gâ- Zette diyor ki: “Yapılan hareket hakikaten çir- kindir. Bu kabil ahvalda hükümeti. mizin muhafazası her zamandan Zi- yade lâzım olmakla beraber, böyle bir taarruz ancak “cinayet, kelime. si ile ifade edilebilir.,, İndependance Belge yazıyor: “Alman hükümetine, bu hareket- leri müsamaha ile karşılıyamıyac ğımızı milli şeref namına beyan e- deriz.,, Bir denizaltı batırıldı Bugün bir İngiliz tayysresi Elbe behrinin ağzında bir Alman tahtel. bahirini bombardıman etmiş, bomba- ların biri isabet etmiş ve bu yüzden tahtelbahir kara dumanlar içinde kalmıştır. Tahtelbahirin batmış ol. İduğuna inanılıyor. Filo kumandanları hakkında bir karar Bahriye “Nezareti, bundan böyle filo amirallerinin kaydı hayat şarti, le vazifede kalacaklarını ve evvelce tekaüt edilmiş olanların da tekrar fili hizmete alınacaklarını ai miştir. Bu karar üzerine, Amiral Henry Oliver, Sir Osmond Debrock, Sir Roğer Keys, Sir Frederick Fiels ve Sir Reginald Tyrwitt tekrar iş| başına geleceklerdir. i şudur: tere denizden gelen kömürü vaziyettedir. İtalya her sene hariçten 12 — 13 milyon ton kömür getirtir, Dahilden istihsal edilen kömür,miktarı 1 — 2 milyon tonu geçmez. İtalya muhtaç olduğu kömürün 4 milyon tomunu İngilterden, $ milyon tonunu AL manyadan getirtirdi. Almanyadan alınan kömürün a3 kısmı karadan, mühim kısmı denizden gelirdi. İngil. * Sovyetlerin Başkırdistanda Ikinci Bakü adını HADİSELERİN © Almanya mali sıkıntı içindedir. İsviçre banka- larının Almanyada yaptırdıkları bir tetkik üze- rine neşrettikleri bir rapora göre, Almanyada kâğıt para miktarı 933 de 3,560 milyon iken bu. gün 12,000 milyona çıkmışlır. Almanyanın altın mevcudü ise 932 de 921 milyon iken bugün 77 milyona inmiştir. Binaenaleyh mühim bir mali İflâsın yakın olduğu tahmin edilmekiedir. * İtalya ile İngiltere arasındaki kömür ihtilâfının esası menetmek kararındadır. Karadan gelen kömürün miktarını arttırmak müm. kün değildir. İtalyanın Amerikadan kömür getirtme. si için serbest dövizi yoktur. Bu sebeple İtalya sıkışmış verdikleri zengin petrol kuyuları vardır. Şimdi buradaki istihsalâtı arttırmak için petrol kuyu- larına son sistem Alman makineleri konmuş- fur. Son günlerde buraya ayrıca Alman teknis- yenleri gönderilmiştir. Buralaki istihsal iki misline çıkarılacak, makla itham etmekte, miktar Almanlara verilecektir, # İtalyan gazetelerinde Sovyet Rusyaya karşı bir Tisan değişikliği başlamıştır. Bazı gazeteler, Finlanda hükü- metini Fin milletini ümitsiz bir harbe bul etmeleri lâzım geldiğini ileri sürmektedir. İtalyan gazetelerinin Usanında görünlen bu değişiklik Alman. yayı pek memnun etmiştir. * Almanlar, Sovyet petrollerinin nakli için Bul. garistanın Varna ve Rusçuk limanlarında bü- yük depolar inşasına başlamışlardır. Vapurla gelen petroller buradan trenle Almanyaya sev- kedilecektir. 13,000 tonluk ük Sovyet petrol ge- misi şimdi Varna limanında petrol çıkarmak Londra gazeteleri; İngiliz dohanma- sına alt yeni bir gizli silâh hakkında, || dikkate değer mülümat veriyor, Bu silâh, donanmanın kullandığı en sü- ratli ve en küçük sırhlıdır, Bu deniz arıları şimdiye kadar vazifelerini sıkı bir ketumiyet içinde yapıyor ve hiç kimsenin burılardan bahselinesine mü- sade edilmiyordu. Daily Express'in deniz muhabiri bunlardan şa gekilde bahsediyor: “Bu yeni zırhlılar arasında bir gün geçirerek neler yaptıklarını öğren- dim, Ve denizde makineleşmiş harbin ne demek olduğunu anladım. Bu zırh- lar motör ku! ve mihaniki idare bakımından söylenen en son sözdür. w Donanmada bünlera verilen isim “Mother Terpidobotlar” Air, Ve bun- lar yalnız tahrip kuvvetleridir. Bum ları, Yin harbindeki kayak kuvvetle rinin denizdeki mukabiM saymak da ümkündür. Çünkü, bunlar da kes İ yaklar gibi göze görünmüyor ve tipki 5 onlar gibi Azami süratle faaliyete ge- $ cerek vazifesini ifa ediyor, Süratle hareketi #eap ettiren bir hâdise vuku buldu mü, bu zırtılılırdaki gemi mü- hendisi, birkaç düğmeye basiyor ve birkaç saniye sonra gemi hareket edi- yor ve saatte 26 mil yapıyor, birkaç saniye sonra da bütün süretile hareket #debiliyor. Geminin süratini ve hare- ketini bir tek adam kenirol ediyor, Dün yapılan bir manevrada, dört deniz arın bir tahtelbehire kerm ha- reket etmiş ve tehtelbahiri razhvet- miştir, * Motörbotlar üç çeşit süratle hare- ket ediyorlar, En sen süratleri saatte 80 mildir. Motörbotlar bu süratle tah- telbahirin üzerine atılmış, mermileri- hi atmış, tahtelbahirin işini bitirmiş, (| daha sonra sürelerini tâdi ederek ge- ri dönmüştür. ve bu fazla istihsal edilen sürüklemiş ol. ve Sovyetlerin metalibini ka. ! Yolsuzluk Değil, Akılsızlık ! Yazan: B FELEK ize bir fıkra anlatacağım. Müs. teheen olmadan anlatılması güçtür amma biraz ben kendimi s- kucağım, biraz da siz zekânızı aça- h'kâye anlaşılacak, le, kayyumun biri (yeni ne Kayyum diye ca. mileri temizliyen hademeye denir) camiyi tem'zlerken minberin altında müezzini bir kadınla beraber gör. müş. Başlamış boğurmiya: — Tüâü! Allah belânızı versin, Bu ne edepsizlik yahü! Müezzin hemen cevap vermiş — Süs bağırma yahu! Edepsizlik Vaki sil belki bilmez. rında şehirde bir şeker yokluğu hissedildi idi, Bakkal lar şeker yok diyorlardı. Tabii ya ol. madığı için yahut saklandığı için. Bakkallar, şeker pahahılaşacak di. ye çıkan rivayet üzerine müşterile, rin mutatlarından şeker aldık: larını ve ellerinde mal kalmadığım iddia ediyorlar. ; Bunu işitenler de: — Bu ne yolsuzluk! Diye şikâyol ediyorlar. Yanlış tâbir. Bu yolsuzluk değil akılsızlık, — Neden mi diyeceksiniz? Şundan dolayı ki; şekerin kilosu. na on kuruş binmekle ihtiyat olsun diye bakkaldan 10 kilo şeker alan müşterinin kazanacağı para 100 ku. ruştur. Değer mi bu külfete ve hal kı böyle sıkıntıya sokmıy: Gelelim bakkala, Bir bakkal sak. lasa 100 kilo şeker gizliyebilir, bunu inat olsun diye iki misline çıkara. lim. Kazanacağı para 20 liradır. De. ğer mi külfete, halkı sıkmıya ve ken- dini herhangi bir araştırma ihtima. linde maruz bırakacağı cezaya? Bilmemiz ve unutmamamız lâzım. dır ki; memleketimiz istihsal mem: leketi, ziraat memleketidir. Burada zaruri havayiç maddeleri yokluğunu çekmiyeceğiz. Uzağa gitmiyelim. Biz yalnız kendimizi değil, hariçtekile. rini de kısmen tatmin edecek istih. saller yapıyoruz. Onun için gıda maddelerini saklayıp gizlemiye, ihti yati tedbirler almıya kalkmak bir ta. taflan memleket kuvvetini tanıma. mak, diğer tarsftmn piyasayı lizum- suz yere tazyik etmekten başka bir şey ifade etmi arbinde memlekette bir gram şeker istihsal edilemez ve bü. tün şekerler hariçten getirilirken, gene bu memleket büsbütün şeker. *iz kalmamıştı. Bugün seker fabrika» larımızın istihsal kabiliyeti memle. ket istihlâkini karşılıyacak vüsatte. dir. Ne oluyoruz yahu?. Bence böyle lüzumsuz ve yersiz gi- da 'panikleri © yapanları bir taraftan cezalandırırken, oOÖöbür taraftan © maddenin piyasaya bol miktarda gelmesini temin etmeli, Bir iki defa höyle hareket edince halk, bu sun'i <ıkışıklıkların hir ibtikâr hareketi olduğunu emsaliyle öğrenir ve bir aha bu tuzaklara düşmezler, bu —— a İngiltereden Kliring Yolile Mal İthal Edilmiyecek Ankara, 4 (Tan Muhabirinden) — Hükümetimizle, İngiliz hükümeti - Tasında test) olunan notalara göre, İngiltereden kliring yolile mal ithal etmek usulü kaldırılmıştır. Bundan sonra, bu memleket menşeli mallar halen meri bulunan Türk . İngiliz ticsret anlaşmaları hükümleri daire- sinde yalnız takas suretile yurda it. hal edilecektir. Kii ARNE İzmirde Şiddetli Bir Zelzele Oldu İzmir, 4 (Tan Muhabirinden) — Bu akşam saat 1830 da şehrimizde üç saniye süren şiddetli bir zelzele bis. sedilmiştir. Belediye Âzalıklarından Atılan Komünistler Versallles, 4 (A.A.) — Eyalet Meclisi Seine et Oise departmanı komünist belediye âzalarından 360 kişinin ve Seine et Marne departma- nı belediye âzalarından 35 komü- nistin âzalıktan İskatına karar ver- miştir. Filistinde Tahliye Edilen Araplar Kudüs, 4 (A.A) — Pilistinde hü- küm süren sükün ve emniyet dola- yısile hükümet 450 siyasi Arap mev. kufunu tahliye etmiştir. Diğer taraftan. manda arazsi » zerinde hayat şartlarının ıslahı ve refahın temini için umumi bir plân hazırlanmıştır. ğ *i