4 Mart 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Merhumun Oğlu Dr. Kâmil Yazgıç BirSamanlık Köşesinde Eskiyen Zarif Araba İN Kabilinden sözler söyliyerek, An. met Mithatı, başka bir hayat sür. miye teşvik etmiş. Fakat Ahmet Mithat tabiatını değiştirir mi? O; “— Eğer beni sevenler varsa, onlar beni böyle olduğumdan, ya- ni samimi olduğum için severler, Beni olduğum gibi sevenlerin mu- habbetlerine de ben hürmetkârım. Bana kıymet vermek için, eserle. rimde, fikirlerimde değil de, üs. tümde, başımda veya yaşayışımda bir zenginlik, bir debdebe araya- çak olanların Sevgilerine de, say- gılarına da ihtiyacım yok. Ben sey. giyi ve saygıyı, çalmak değil, ka. zanmak istiyorum. Bunun içindir ki, sevilmek, sayılmak gayesile, ta- batımı değiştirip, sunileşmek, ya- Mek istemiyorum! der. Akat bu sözler, kendisin! bambaşka bir insan olmıya teşvik eden o zatı tatmin edeme. miş ve o zst, Ahmet Mithatı de- iştirmek için, nasihattan daha müessir çareler düşünmüş. Niha- yet bir gün, Ahmet Mithatın tabi. atlarından hiç değilse bir tanesini, bir emri vâki yaparak değiştirme. ye karar vermiş: Bir hayli masra- fa girmeyi göze almış ve babama fevkalâde şık bir landonla, ejder. ba gibi iri bir çift Maçar katanası hediye etmiş. Ahmet Mithat, bu hediyeleri reddetmeyi nezakete uygun gör. memiş ve almış. Fakat o zat, bu kıymetli"hediyeleri verişinden bir kaç gün sonra, büyük bir sukütu hayale uğramış: Çünkü Ahmöt MI hat, onun verdiği o cins katanaları kendisini çiftliğe götürüp getiren © külüstür su arabasına koşmuş O şık landonu da, çiftliğinin sa- malnığında unutup gitmiş. Ne ken- disi, nede ailesi oşık arabaya binmişlerdir. Ben, bir samanlık köşesinde, kul. lanılmadan eskiyen bu zarif ara. bayı hatırlarım: Çocukluğumun bir çok günlerini, kırmızı, atlas döşemelerini örümcekle kaplamış ve hemen her köşesi, tavuk pis Uklerile kirlenmiş olan bu araba- nın eirafında koşmaca oynayarak bazan da, saklambaç oyunlarında çine gizlenerek geçirdim: Bunun İçindir ki, eski hediyeyi ne zaman görsem, çocukluk günlerimi ha. tirlamanın tahassüsünü ve baba. min değişmez karakterini düşün- enin gururunu duyarım! Bilmem, meşhur Sırmakeş su- yuun babama alt bir mülk oldu. ğunu bilmiyen var mı? Bu membam suları, arabalara doldurulan kocaman fıçılarla şeb. te getirilir ve muhtelif yerlerde halka satılırdı. © Bu suyu satar dükkânlardan bi. risi de Sirkecideydi, ve budük- kâna, şimdiki Tokat sahiplerin. den müteveffa Mığırdıç nezaret & derdi; © — Bir gün, babamla birlikte, bu « dükküna uğramıştık: Zaten, Ba- biâliye giderken ara sıra bu dük- kânda mola vermek babamın âde. tiydi. Biz otururken,'dükkâna ih. t#iyar bir müşteri geldi. Elindeki meteliği Ahmet Mithat Efendiye uzatarak: ç “e Sucu baba, dedi, bana şura- dan, soğuk tarafından bir bardak su doldur!,, i © © Babam, profesyonel bir sucu te- reddütsüzlüğü ile yerinden kalk. ta. Meteliği aldi, bir bardak bulup gıcır gıcır yıkadı, ihtiyar müşteri, ye verdi. İhtiyar buz gibi suyu, üç yudumda içti. Sonra elinin tersile Islanan sakallarını silerek: “.- Hay, dedi, Allah, bu suyu getiren hayır sahibin- den razı olsun!, Babamın yüzüne baktım: Siyah parlak gözleri, samimi bir tahas- süsle ıslanmıştı. O da, hâlâ mer. merin üzerinde duran meteliği ak. O gün babama sorduğurı sual saydı “— Acaba, bu suculuktan daha kârlı bir ticaret yok muydu?,, Babam, yine hiç düşünmeden ce- vap verdi: “— Oğlum, ben, bu ticaret sa- yesinde, belki diğer tüccarlardan daha az para, fakat onlardan çok fazla sevap, ve dun kazanıyorum: Bunun bir hakikat olduğunu, pek az evvel, kendi gözlerinle gördün. Ve ihtiyarın candan ettiği duayı, kulaklarınla duydun: Hangi ca. retin kârı, insana, o yüreği yanmış ihtiyarın içinden kopan duayri. gitmenin keyfini duyurabilir?,, Babamın, kendisin! nerkese sev- diren tevazuunu tebarüz ettiren bir çok hatıralarım var. Fakat bun- met Mithatın tevazuu kendi ismi kadar meşhur değil mi ki? Hem zaten, ben, . Ahmet Mit- hat, tarihe mal olmuş bir s'ma da olsa - onun meziyetlerinden bah. sederken, tuhaf bir hicap duyuyo- rum. Ve bazı müfsit başlı kimse. leri, “.- Bak. Babasını methediyor!,, demeleridnen çekiniyorum. Fakat Ahmet Mithatı anlatmak, gördü. güm, duyduğum, bildiğim ve bece- rebildiğim kadar anlatmak; benim için, bu ithamları bile göze aldı- rabilen bir vazifedir. Ve bu vazi. feyi, elimden geldiği kadar boşar. maktin duyduğum haz, bana uğ- rayabileceğim Mtiraların acısını çok kolay unutturuyor! Ben, Ahmet Mithatı, yalnız bay- ram günlerinde resmi bir hüviyet içinde görürdüm: Onun, vezaret rütbesine çıkma. sına bir tek basamak kalmıştı. Bu yazılarımın başlarında da söyledi- Eim gibi, bu son basamağı da yük- selememesine yegâne sebep, adı. nın: "Mithat, olmasından ibaretti. Bu rütbeyi alamamıştı ama, 831. tanat devrinin ve hemen bütün ecnebi devletlerin o verd'kleri ma- dalyalar, küçük bir sandığı doldu- racak kadar boldu. Bayram gün- lerinde, rütbelbalâ sınıfına mah. $us sırmalarını, elbiselerini giyer, altin kabzalı kılıcını kuşanır ve ni. şanlarını geniş göğsüne Sira sira dizer, esvabının önünü bir kuyum- cu dükkânının göz kamaştırıcı vit. rinine döndürürdü. 'uayede merasimind ın döndü- ğü zaman, resmi esvaplarını çıkarmadan, bütün yakınların bayram tebriklerini kabul eder, ve o esnada küçüklere çil kuruşlar dağıtırdı. Bizim evdeki bu bayram- laşma merasiminin, hususi bir usu- lü vardı: Hane içinde en yaşlı in. san balam Şerife Hanımdı. Mera. sim esnasşnda, Şerife hala, salonun o muteber mevkiinde dururdu. Babam, salona girince onün elini öper ve yanı başına geçerdi. Ondan sonra, analarım - çünkü Ahmet Mithatın iki refikası vardı - eniş- telerim, ablalarım birer birer on. larin önlerinden geçerler, hepsi de birer birer, evvelâ halamın, sonra da babamın elini öperler ve sira- ya dizilirlerdi. Kundaktaki çocuk. lar bile, analarının kucaklarında, bu merasime iştirak ettirilirlerdi. El öpme işi bittikten sonra, be- bam, bir dua okutur, ve eğer, o se. ne içinde ailemizden vefat etmiş olanlar varsa, onların ruhlarına da birer fatiha gönderilirdi. Ve me- rasim, babamın, kalanlara, sıhhat ve saadet temenni etmesile sona ererdi. Merasimden sonra, ailevi, bir eğ. lenee âlemi başlardı. Babam, he- men hemen bütün çocuklarına musiki öğrettirdiği için, biz bir a. raya gelince mükemmel bir saz be- ye teşkil eder ve fasıllar yapar. Şimdi her bayram, o eski bay- Tam günlerinin samimi ve temiz neşesini, e meak gile âleminin me. sut havasını, ve babam müşfik, erkek yüzünü, yalnızlığın acısın arttırdığı derin bir hasretle arıyor, Satışları Düzelecek kp Bugünlerde Etibankın Bir Mümessili Bekleniyor Şehirleri: in kömür ihtiyaçlarını temin ve tanzim işleri Etibanka dev- redilmiş olmakla beraber banka İs. tanbulda henüz: faaliyete geçmemiş tir, Verilen malümata göre, buzün, yarın, Ankaradan bir mimessil gele- susunda belediye ile temas edecektir. En fazla maden kömürü İstanbul- da istihlâk edildiği için kömür işle. rinin tanzimine şehrimizden başla» nacaktır. İlk olarak bir merkez de. İpodan başka her semtte birer tâti de- po açılacaktır. Halka kolaylık olmak ve ayni zamanda işlerin daha kolay yürümesini temin için üç cins ma« kömürünün birleştirilerek elde edile. cek halitaya tek bir fiyat tesbiti bu- susunda Etibank, belediye ile temas edecektir. Bu suretle belediyenin kö» mür işindeki en mühim vazifesi de polar tesisi ve fiyat tesbiti hususun» da bankaya yardım etmek olacal Sömikok fabrikaslle, pzhaneleri 940 senesinde 839 istihsal' miktarını elde edecek şekilde istihsalde bulu- nacaklardır. Kok müstahsilleri, tes. bit olunacak resmi satış fiyatı üze-| rinden ancak Etibank tarafından gös- İterilecek mahallere veya alıcılara sa- tş yapacak, bunun har'einde hiç bir satış yapamıyacaklardır. Ze Almanlar 300 Bin Kilo Tütün Alacaklar Üç Alman tfeirinden mirekkep bir heyet, dünkü ekspresle Berlin. den şehrimize gelmiştir. Almanlar piyasa ile yakından temaslar yapa- caklarını ve üçyüz bin kilo kadar tütün alacaklarını söylemişlerdir. Ayni trenle Belçika sanayi erba. bundan M. Vrbek te, memleketimiz. de büyük iktısadi işlere girişmek &- zere şehrimize gelmiştir. Belçika'ılar hububat mukabilinde manifatura es. yası, pamuk İpliği ve makine satmak istemektedirler, Çek tütün rejisi umum müdürü bir ticaret heyeti de şehrimizde bu. lunmaktadir. Heyet, sabık Çekoslo. vakya ile aramızda halen mevcut ticaret anlaşmasından İstifade ede. rek bizden, çoğu aşağı cinslerden ol. mak üzere yarım milyon kilo tütün alacaktır. j ÜNİVERSİTEDE : Rektör Seyahatten Memnun Üniversitenin sömestr. tatilinden istifade ederek Akdeniz seyahatine çıkan Rektör Cemil Bilsel, şehrimize dönmüştür. Rektör tatili İskenderi. ye, Kahire ve Atinada geçirmiş, ora- larda bazı tetkikler yapmıştır. e Bir Köylü Öldürüldü Yalova, (TAN)— Çınarcık nahiye- sine bağlı Calıca köyünden Kâmil Çavuş, geceleyin köy odasında otu- rurken, pencereden (atılan bir kur şanla öldürülmüştür. Katil şimdilik meçhuldür. Ormanda Yaralama Yalova, (TAN) — Ormanda ağaç kesen Ortaköylü Ahmet, orman mu. | hafızı Mustafa tarafından stılan kur| şunla ayağından yaralanmıştır. Ah.| medin muhafıza balta ile hücum et. tiği, muhafızın da nefsini müdafaa zorunda kaldığ bildirilmektedir. m şa * Bir Adam Parçalandı Muratlı, (TAN) — Buradan dört kilometre uzaktaki asma köprüde geceleyin bir tren kazası olmuştur. Burgazın Türbey köyünden altmıs yaşında Mehmet oğlu Deli Hüseyin, trenin altında kalmış, parça parça 0 larak ölmüştür. mi eda Düşerek Yaralandı Şişlide Çınar sokağında 90 numa. ralı evde oturan Borina adındaki ka. dın Tahmis caddesinden geçerken yerlerin buzlu olmasından #yağı kay. ması neticesinde düşerek kalçasm. dan ağırca yaralanmıştır. Yaralı im. dadı sıhhi ile Haseki hastanesine kal. Yunkver'in riyasetinde dört kişilik! rde Fırtına i HâlâDevam Ediyor Trakyada Şiddetli Kar Yüzünden Yollar Kapandı, Otobüs gvvelki gü Seferleri Bozuldu yağan bol kardan sonra bir soğuk başlamış- tır. Hararet sıfırın altında dört santigrada kadar düşmüş- tür. Her taraf donmuştur. Bu üzden şehirde ufaktefek közalar da olmuştur. Nakil vasıtaları meyilli yollarda işli- yememiş, bazı otomobil ve otobüsler de makineleri donduk- ları için saatlerce oldukları yerde kalmışlardır. Bununla beraber dün sabah sa. | at dokusdan itibaren hava açıl mış, çıkan güneşle beraber kar. lar da erimiye başlıyarak nakli. yat İntizama girmiştir. Gelen yolcuların anlattıklarına göre, Trakyada da kiş çok şid. detlenmiştir. Yollar kürlarla ka. pandığı için otobüs seferleri dur. muştur. 'Trakyadan Silivri yo. ğurdu getirmekte olan bir kam. yon Hadımköyünde karlara sap. lanmıstır. Roma Büyük Elçimiz Dün Sabah Geldi Roma büyük elçimiz Hüseyin Ra. gıp Baydur, dün sabahki ekspresle İtalyadan şehrimize gelmiş ve hü- kümetle temasta bulunmak üzere ak. şamki ekspresle Ankaraya hareket etmiştir. Roma büyük elçimiz dün gazete-| cilerş kısaca demiştir ki: “— Mezuniyetle geldim. Bir hafta kadar kaldıktan sonra Romaya avdet edeceğim, Türk - İtalyan münase- betleri normal bir vaziyettedir. Yeni imzalanan ticaret mukaveleleri iki memleket arasındaki ticaret işlerini bir kat daha inkişaf ettirecektir. e İzmir Belediye Reisi, Bugün | Sanayı Erbabile Görüşecek Birkaç gündenberi şehrimizde bu. lunan İzmir belediye reisi doktor Behçet Uz, yarın Ticaret Odasında sanayi erbabile bir görüşme yapa. caktır. Vali Lütfi Kırdarın da bulun. ması muhtemel olan bu toplantıda İstanbulun bu seneki Fuara geniş mikyasta iştiraki üzerinde konuşula. caktır, Dış Ticaret Reis Üç gündenberi şehrimizde bulunan Ticaret Vekâleti dış ticaret dairesi relsi Servet Berkin, yeni kurulan ih- racat birlikleri üzerinde yaptığı te- masları bitirmiş, dün akşam Anka. raya dönmüştür. Halk Sandıklarının Vaziyeti Halk bankası umumi heyeti, ayın İ22 sinde yapacağı senelik © toplantı. sında, halk sandıklarının lâğvedile. rek, bankanın birer şubesi haline sokulmasını ve banka sermayesinin 2,5 milyon liraya çıkarılması işini müzakere edecektir. Diğer taraftan banka, kooperatiflere geniş mikyasta yardıma hazırlanmaktadır. İlk ola. rak dokumacılar kooperatifine 25,000 liralık ikrazda bulunulmuştur. Koo- peratiflere yapılacak yatdım yarim milyona çıkarılacaktır. İzmirde Fırtına ve Kar İzmir, 3 (A.A) — Birkaç günden. beri baharı andıran hava dün akşa. ma doğru bozmuş ve sant 19 da şid. detli bir şimal fırtınası başlamıştır. Fırtına esnasında sulu kar yağmış, civar dağlar yine beyazlanmıştır. Soğuk devam etmektedir. Fırtına nisbeten hafiflemiş, hava da açmış. tır. 8 — iki kız kardeşin ayni günde mi- kühları Ve eyni 9 C — Büt iikatara ftifat etmemek Msımdır. İki kaz kardeşin ayni günde nikâhlanıp ayni günde 8, — Fotoğraf makmelerinin fiyat, şekli ve kudretlerini gösteren kataloğ ver yedir, varan nerede bertahiririm. Fırtına tekrar başladı Evvelki gün Karadeniz ve Mar. marada başlıyan şimal fırtınası dün hafiflemiş, fakat gece tekrar şiddetlenmiştir. Rasathane Ka. Tadeniz ve Marmarada fırtınanın tekrar başlıyacağını önceden ha. ber verdiğinden Liman dairesi keyfiyetten denizelleri haberdar etmiştir. Bu yüzden dün de uzun sefer yapacak vapurlar denize açılamamışlardır. Köylerde El Sanayii İnkişaf Yolunda... İktisat Vekâleti tarafından el ve €v sanaylini inkişaf ettirmek İçin verilen karar her tarafta geniş alâka uyandırmıştır. İlk olarak ele alınmış olan köy ev sanatları pamuk, yün ve keten tez. gâh dokumacılığı ile hasır, sepet, ö- rücülüğüdür. Bu sanatlardan doku. macılık köylünün giyim eşyasını te- min edecek ve hemen hemen memle. ketimizin her tarafında tesis ve ta- mim olunacaktır, Yeni dokuma tezgâh nümuneleri İ yaptırılmış, ve bunlardan ellisi Çan. kırı, Bitlis, Elâzığ vilâyetlerile Şile kazasına ve Sincan köyüne gönderil- miştir, Aleyhine Açılan Dava Tevfik Fikret anketi münasebeti. le Yeni Sabah gazetesi tarafından muharrirlerimizden Sabiha Zekeri. ya Sertel aleyhine açılan dâvaya bu. gün saat 16 da altıncı ceza mahke. mesinde devam edilecektir ———— Yangın Başlangıçlarr Evvelki gece Yedikulede tramvay enddesinde Abdülüzize sit 2 katlı ah. şap evin üst katında yangın çıkmış, bina kısmen yandıktan sonra itfaiye tarafıdan söndürülmüştür. Yangının neden çıktığı tahkik edilmektedir. Bundan başka Kuzguncukta İcadi. ye sokağında Yorgiye ait 8 numara. k evde, Aksarayda sinde bakkal Salihin dükkânında Firuzağada Anastasa ait 8 numaralı evde, Tarabyada İtalyanın fırınında ve Kızıltoprakta Kayışdağı eaddesin.. de 48 numaralı köşkte yangın baş Tangıçları olmuş ise de hepsi de ateş büyümeden söndürülmüştür. © İzmirdeki Yangının Sebep Olduğu Zarar İzmir, S(AA) — Dün sabahki yangının sebep olduğu zarar yüz on bin lira tahmin edilmiştir. Yangın it. faiyenin büyük bir gayret sarfetme. sile söndürülebilmiştir. İtfaiye mü. dürü ile üç ilfaiye neferi yaralan. mıştır. Yanan fabrika ve depo 80 bin liraya sigortah bulunuyordu. Bina, Emlâk Bankasına ait idi, Mühim mik tarda İncir ve üzüm yanmış, tütün deposundaki tütünler de sslanmıstır. G — Her markanın kendine mahsus kataloğu vardır. Fotoğrnf makinesi sa- memurun çocuklarına rı defaten verilmişti, >ocuklar daha maaştan Jarı için yeniden maaş alamarlar, Max Bye He alâkaları kesilmiş bulunmakta öm. İmrahor esdde-| || tarafından verilen amma amam —— İsen; Sabiha Zekeriya Sertel |; B SİNEMA Ücretleri İndiriliyor Sinemacıların İtirazları Ayrıca Tetkik Edilecek Belediye, sinemalarda yeniden ten. zilâta karar vermiş, Dalmi Encimen yüzde 20 tenzilâtı muvafık bulmuş. tu. Fakat sinemacıların, sonuncusu cumartesi vukubulan racaatlar; üzerine, vaziyetin y tetkikine lüzum ülmüştür, Bununla beraber Daimi Encümen zde 20 tenzilât kararı, bugünden itibaren şehirdeki bütün sinemalarda tatbik edilecektir. Belediye, sinemacıların müracaatları Üzerinde de tetkikata devam edecek ve bu tetkikler sonunda nihai kararı verecektir. Tetkik safhasının fkmaline kadar, yüzde 20 tenzilât kararının tatbiki zaruri görülüyor. Almanyadaki Deniz Heyeti Dün Geldi Almanyada inşa edilen vapurları. mızın tesellümü için 9 aydanberi Hamburgda bulunan eski tahlisiye umum müdürü Necmettinin riyase. tindeki heyet, dün sabahki Konvan. siyonelle şehrimize dönmüştür. He. yet reisi, gazetecilere; hükümetin emrile döndüklerini, vapurların va. ziyeti hakkında izahat veremiyece. ğini söylemiştir. İnşası ikmal edilen vapurlarımı. mn zabilan ve mürettebatı da avdet ettiğine göre, şimdilik vapurların getirtilmesinden sarfınazar edildiği anlaşılmaktadır. Bununla beraber bir müddet sonra yeni gemilerin tesel lümü İçin Alman hükümetile temas. lara devam edileceği haber veril mektedir. Diğer taraftan, Alman hü. a 1 , > muha, faza edeceğini de fen heyetimize bil dirmiştir, POLİSTE : Dükkâna Giren Otomobil Şoför Mürdümün idaresindeki 2161 numaralı otomobil Ortaköyde Muallim Naci caddesinden geçerken direksiyonun İyi idare edilememesi yüzünden Emineye ait 41 nümereli gekerel dükkânına çarparak camını çerçevesini birbirine geçirmiştir. O. tomobil buradan kurtulmağa çalışır. ken ayni zamanda 389 numaralı & lektrik direğine çarpmış, direğin uş tarafının kırılmasına sebebiyet ver. miştir. Şoför yakalanmış, tahkikata başlanmıştır. Balıkla Zehirlendi Galatada Mektep sokağında oturan. Burhan, yediği balıkla zehirlenmiş. tir. Burhan Beyoğlu hastanesinde tedavi altına alınmıştır. Otomobil ve Tramvay Kazaları Şoför Ali tarafından idare edilen 1840 numaralı otomobil Galata köp. rüsünden geerken Nişantaşında Ka. daman sokağında oturan Vasfiye çarparak başından yaralamıştır. Ya, ralı hastaneye kaldırılmış, şoför tu. tulmuştur. © Galatada Yazıcı sokağında otu. ran Davit, Sishane yokuşunda cad. denin bir tarafından diğer tarafına geçmek İsterken şoför Mustafanın L daresindeki 1776 numaralı ötömo. bilin çarpmasına maruz kalarak muh telif yerlerinden yaralanmıştır. © Şoför Muzafferin idare ettiği 1927 numaralı otomobil ile 144 pu. maralı tramvay arabasi arasmda TTepebiisinda bir çarpışma olmuştur. Her iki araba da ehemmiyetli suret. te hasara uğramıştır. Nüfusça zayiat © olmamıştır. TAKVİM 4 Mart 1940 PAZARTESİ Sünüay Gün3l Arabi 1N98 Kasım: 118 Rumt 1954 Müharrem: 24 Güneş: 630 — ÖNe İkindi: 15.37 — Aksam: Subat: 20 nm 18.04 ası