19 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

19 ŞUBAT 840 TAN Aso , MAPONE BEDEL ün. mafbasmıza 19. 20 yaş. larında bir genç müracaat et. 1. Adresi bizde mahfuz bulunan bu genç, bu seneye kadar, resmi lisele- birisinde okuyormuş. Fa. kat bu sene, kendisini mektebinden uzaklaştırmak lüzumunu duymuşlar. Bu müameleye uğrayışının sebebini isteyen gence de: “— Senin. demişler, babanın, İs. tiklâl harbi esnasında bazı geyri dü. Tüst, ve milli harekâta muhalif işler a anlaşıldı: Mekteplen uzak. yam sebebi de budur!” unları anlatan , gu söz. leri de ilâve ettir as '— Ben, bu kararı sade teessürle değil, hayretle karşıladım. Çünkü a m, eyice bir evde oturüyo- ie e bu ev, babama, İstiklâl har. kapış, Bösterdiği fedakârlıkların mü. atı olarak verilmiş paralarla ya. pilmaşteri” i Bu gencin babası, İstiklâl harbin. okan saleketine hizmet mi etmiştir, — a fenalık me yapmıştır? Bize Si yanan gençten dinlediklerimiz, biges üste yanlışsız bir hüküm vere. o müsait ve kâfi değildir. Trip ökâfat verenler mi yanılmış. ir, yoksa onu memleketine iha. met etmiş sayanlar mı? Bu, cevabı. Ai aramakla muvazzaf bulun; mez bir sualdir. Bu hususta her iki hükmü verenlerin haklı olmaları da mümkündür: Çünkü, mevzubahs zn. tan, İstiklâl harbinin bazı safhaların. da memleketine faydalı, bazı safha, larında da zararlı olmuş bulunması gene ve muhtemeldir. akat. dediğimiz gibi, meşgul ol. mak İstediğimiz cihet, © mm değil, bu hâdisenin önümüze yeni. den çıkardığı bir zihniyettir. re yatandaşın, İstiklâl harbinde yük veya küçük bir hatası görül. Müşse, bundan oğluna ne? Babası, in ledi bir hatanın cezastnı, oğ. var işi tirmeye bilmeyiz hakkımız Birim, bu hâdisede bu zihniyet yü. m vardığımız netice, genç bir men kaybetmek tehlikesinden ne deçn Günkü, meccanen tahsili. vas, etmek imkân ve talihine dığı takdirde, bu emaye ve İçinde ai ee faydalı olmak ümidinden rum 1 esinden belki tamamile mah. yüzde araktr. Hattâ belki de, bu Ai ğe ypayum yüreği, zararlı Hem, aya e dolacaktır. bettiğimii lek Yüzünden kay, ettiğine Baksız. yere muta, z 2 tek insan da, maa. bay delildir: Umumi haz aları, anaları, kardeşleri, herhangi bir hata yö. iz ithamlara, hattâ baka) e enza kimseler bulunduğu. güçlük <7 'a! arıyacak olanlar, hiç lena şükekmezler sanırız. Halbuki baliyet, hir m AĞIR ve ezici hir me. bübadım iz yük, veya bir leke giri örmek, yylda intikal edişini Ee e aha birçok bu neviden ia bırakabilir, Bundan 4 o Gü z <P Bir Kont, erans Şehrimizde imiz 2 Ot Enzeter adan şehrimize nüneu günü, Alman iz rezi denizci. ir konferans sa, şehrimizde tün kolonisi da. setli imiş, kk pu kadar. Fakat 1 rinde Ve denizcilik be Poskoca bi Konferans vermesi için ğ Miralimi tâ fiş, : tanbula SAFİB Balduğumuzu iz Bu De çeşit bir kon. '. bir k, izum görülmüştür ve hu meden ni lerans. in nelerden bahs v 1 Biz bu hâdiseyi de ezine? reme. diğimiz diğer bazı hâdia “© etmekle iktifa evleyip Peri Bizliyemiyeceği, feranstır, böyle Almanların yeni zırhlı tayyarelerile İn; ingiltereye H TAN izreye hücum etmeleri ihtimali artmıştır. Bu takdirde Almanyanın vereceği zayiatı muharrir bu yazıda tetkik ediyor: O ava İaarruzları o Almanlara Ne Kadara Mal Olacaktır? Y aza doğru gidiyoruz. Havalar iyileştikçe, harp kokusu daha keskin ge- liyor, Karada, denizde, hava- da toplu ve taarruz denebile- cek şekildeki hücumların ya- pılabileceği haftalardayız. Al- manyadan gelen haberler ve Almanyaya komşu memle- ketlerdeki istihbarat bürola- rı, Hitlerin, İngiltereye hava taarruzlarına karar verğ ne dair olan emareleri bildi- riyorlar, Esasen bundan epey evvel yaz. dığımız bir yazıda, dört ayı rahat geçiren Almanyanın Amerikaya ısmarlanan tayyareler yetişmeden İngiltereye saldırması ihtimalin. den. bahsetmiştik. O tahminimiz bugünlerde gelen haberlerle ha- kikate daha yaklaşmış oluyor. Evvelâ, Ingiltereye karşı, Ak manyanın başlayacağı söylenen ke. sif hava taarruzuna ne şartlarla karar verilmiş olduğunu bildiren muhtelif haberleri kısaca nulâsa e. delim; Almanlar bu ilkbaharda da hareket teşebbüsünü ellerinde bu- lundurmak üzere çareler düşündü. ler. Kara kumandanlarının ekseri- $İ, karadan büyük taarruza kiraf- tar görünmüşler, Mareşal Göring ise deniz ve hava filolaril» Ingil. tereye çullanmayı teklif etmiş, bü. yük taarruz hakkında” aralarında uyuşamıyan nazi şefleri Hitlerin hakemliğine müracaat etmişler. E- #asen uyuşsalar da s0n kararı Hit. ler vereceğine”göre ona sormıya mecburdular, Hitler, Amiral Reder'in deniz kuvvetlerinin mahvına müncer o- lacak harbe taraftar olmamasını akla daha yakın bulmuş, bu suret- ie hava filolarının hücumu ik plâ da ayakta duran bir ihtimal halin. de kalmış. Hitlerin hava bücumlarına aklımı daha yatırdığına dair gelen huber- lerden başka emareler de vardır. Son günlerde Almanyadan gelen. lerin anlattıklarına bakılırsa, Ak manlardan çoğu bu sıralar şu cüm- leleri ağızlarında faz'aca dolaştırı. yorlarmış: ş “Açık şehirlerin bombardımanı neden gayri insani ve memleketler için harpten daha felâketli olsun? “Mademki harp dolayışile bir milletin en yetişmiş ve en güzide gençliği ölüm karşısına verilmiş. tir. Arkada kalan ihtiyarlarla ço- cuklar da tehlikeye maruz bırakı- ilir. Yaşayan ve yaşamak is. tiyen milletlere her halde yetişmiş, sıhhatli gençlik, ihtiyarlardan ve çocuklardan daha lâzım olan züm. inde sık sık konuşulan bu şeylerden de arlaşı'ı;or ki, Hitler kendi kanaatini, efkârw. mümiyeye mal etmek ve halka be- nimsetmek Üzere ajınları vasıtasi, le memlekete yaymıştır. bu suret- ie mesuliyeti peşin taksim etmek hazırlığını da tamamlam.ştır. V aziyetin Almanyaya alt cep- hesini bu suretle aydınlat. tıktan sonra, doğrudan doğruya taarruza geçiyoruz. İngiltereye karşı deyamlı ve ke. $if bir şekilde yapılacak aeva ta- arruzlarının Almanyaya ne kada. ra mal olabileceğini hesaplamak i- çin 1914 harbinin son senelerinde- ki hava muharebelerine ait istatis. tikleri mukayese vasıtası olatak gözden geçirmiye mecburuz. O is. tatistiklere göre, bugünkü silâh- ların evsafını ve tesirini hesapla. yarak doğruya yakın bir neticeye varmak mümkündür. Almanyanın 1914 harbinin dört senesinde yaptığı tayyare miktarı 47.637 idi. Pilot zaylatı olarak, 6838 ölü vermişlerdi. Bunun 2730 tanesi ağır yaralı ve kayıptı. Bu- na mukabil yalnız #ransızlar 51,143 tayyare yapmıştılar. Pilot zayiatı olarak ta 4333 ölü ve 2922 yaral vermişlerdi, v 814 senesi başlangıcında bir tay- Yare gövdesi 15 bin, bir tayyare Alman tayyareleri taralından bombalanan ve hasara uğrayan bir bilaraf gemisi. (Resim, vakadan az sonra vaka yerine gelen bir İngiliz tayyaresinden alınmıştır) motörü de 10 bin franga mal olu- , yordu. Harbin son senes! olan 7918 de bir tayyarenin gövdesi 31 bin ve motörü 17 bin franga çıkmıştı. Fiyat farkından anlaşvacağı ü harb gıcınd: hayli iptidai idiler. Esasen 1914 harbinde hava mu. harebeleri denebilecek gibi çarpış. maler 1916 da başlamıştı. 1918 de harp nazaran ERKEK VÜCUDÜNÜN ŞANI İstanbula yakın ve güzel hava- sile meşhur — eskiden pehlivan yetiştirmekle de tanınmış — bir köyde oturan bir okuyucumuz, sır. tında ve omuzlarının üzerinde kıl. lardan şikâyet ediyor. Bu oku. yucumuz, ya bayan olsaydı; şikâ- yetini pek tabii bulurdum. Halbu. ki şikâyetçi bir erkektir, onun için benden İstanbulda bu gibi estetik işlerle uğraşan müesseselerin bu. Vunap, bulunmadığını sormasına doğrusu, taaccüp ettim. Herkes bilir ki, erkek vücutla. rın şanı çokça kıllı olmaktır. Gö- Eüs sahasmın kıllı olması, erkek- lerin çoğunda bulunursa da, sır tmda kıllar bulunan erkekler, nâ- dir bulunur ve erkeklikte estetik bakımından pek makbul sayılır. Yalniz sırtta ve omurga kemikle. rinin üzerinde olsa bile, hoşa gi. der. Bundan başka omuzların #- zerinde de bulummen: sahibi teb. Tik edilmeğe lâyık olur. Daha nâ- dir bir hal, sırttaki kılların arka kemiği üzerinden kuyruk sokumu. na doğru uzamasıdır. Böyle olan erkekleri, tabint tarihi mütehasarc. ları müzelere koyacak kadar mak- bul tutarlar, Erkeklerin sırtında ve omurls- rında kıllar bulunmasının makbul sayılması, sağlık bakımından da, makbuldtir. Bir kere, vilewdü cok kıllı olan erkeğin böbrek tstünde- ki guddeleri ivi isliror demektir. Onların iyi işlemesi, vüendün kuv- vetli olmasma delâlet eder. Bu guddeler'n çıkardıkları hormonla- rin kolesterol maddesile münase- beti çok olduğundan. çek kıllı er- #in kanında bu maddenin nisbeti artar. Bunun da birkac bakımdan fay- das vardır. Kanda kolesterol © #aldıkça, insanın m'kroplu hı lıklara karşı mukavemeti artar. Mikroplu. hastalıklara karşı yapi» lan aşılar bile kanda o maddeden bulunmazsa tutmazlar. Kani maddeden çokça bulunan bayağı zehirlenmelere de daha zi- yade mukavemet eder. Verem hastalığına tutulanların kanında o maddeden az bulundu- ğuna, bu hastalığa tutulup, kurtu. lanların da kanında kolesterol maddesinin . arttığına çok dikkat edilmiştir. Sinir hastalıklarında bile öyle... Demek ki, bu sayın okuyucu. muz — oturduğu köyün güzel ha- vası da işe katılmen — kendisini bircok hastalıklara karşı aşılı ss- yabilir... Vâkık, her p kusuru olduğu gibi, kanında terol maddesi fazlaca bulunan eok. ça kıllı erkeklerin baska hastalık- lara fazlaca istidadı bulunur. Fa- kat kimsenin keyfini kaçırmamak için, bugün o istidattan bahsetmi. yeceğim... Vücudünde fazlaca kıllardan hoslanmavıp ta, bunları dökmek istiyen erkekler icn — güzellik milesseselerine gitmekten daha kolav — çareler de vardır: Yemek. lerinde cok et. az sebze yiyenlerin vücudünde kıllar yavaş yavaş dü. şer. Vücut Tzerine fa hilhassa yün fanilâ e'yinee, kıllarm düştü- Zünü de bilirsiniz. Fakat vilentten kılları düşürmek için, sırtını fani. lâya alıştırmak, bilmem, değer mi? : Bir de kıllar, temizlikten hiç hoslanmazlar. Hele vücut üzerine friksiyon yapılırsa... Şu halle her gün ilik veya soğuk su dökünerek arkasmdan vücudü sertçe mahsus eldivenlerle oğusturmuk ve sik sik sabunlanmak iyi bir esredir. Bun. dan dolayı kanda kolesterol mad. desinin azalmasına ihtimal yoktur. Zorlu spor yapanların, meselâ gülle kaldıranların dn vöcudü kıl. lı olmaz. Pehlivanlarılan da çoğu. nun vücudü kılsız olur. En kestirme yol, bazı memle. ketlerde, nesli kurutulmak isteni. len kimselere tatbik edilen usul olsa gerektir. Bu usnl şimdiye ka- dar estetik için tatbik edilmemişse de, edildiği takdirde erkek vücu. dünlin de, kadın vücmdü gibi ola. cağı şüphesizdir. Ancak © zaman da, en hafif mahzur, erkek sesini: incelmesidir. çocuk oyuncağı sayılacak halde - di. Saatte 165 kilometre sürati o- lan ve 5000 metreye yükselebilen uçaklara dehşetli sıfatının verildiği zamanlardı. 1918 de Londra üzerine muh. telif zamanlarda tevcih olunan 90 tayyareden ancak 26 sı hödefe vasıl olabilmişti. S" kısa izahattan da anlaşılı- yor ki, Fransa ve Alman. ya 1914 barbinin dört senesi için de yaptıkları tayyare sayısını 50 binden pek yukarı çıkaramamıştı. lar, Halbuki büğün Almanyanın tay. yare çıkarma takati senede 50 bi. ni aşmaktadır. 1918 harp tayyarelerinin saatte 180 kilometreyi geçemiyen süratle- rine mukabil bugünküler 500 kilo. metreyi kolay aşıyorlar. Uzun uçuş ve irtifa kabiliyetleri de eskileri- nin iki mislinden fazladır. Hele si- lâhlları bir kaç misli kuvvetlenmiş. tir. Fransız askeri mekteplerinde ha. vacılık tarihini okutan İ. Mortan tayyare kahramanlarının hatırala- rını yazdığı kitapların hepsinde, mitralyözlerin ikide bir inkıta yap. tığından, mermi adedinin pek mah- dut oluşundan mütemadi bahse- der. İngiltereye hücumda karadan ya. pılacak ateşin hesaba dahil edil. mesi icap ettiğinden tayyare dafii silâhların dünkü ve bugünkü isa- bet misbetlerini de vasati olarak göstermemiz lâzımdır. 1914 te tayyarelere tevcih olu. nan mermilerin Il binde *iri he deti bulurdu. Bu ateşi açan ekseri toplar hususi surette hava için ya- pılmış değildi. Tadil edilmiş sahra toplarile iş görmiye çalışılırdı. 918 de 1500 mermiden bir tanesi hedefi buluyordu. Bugün ise isabet nisbe- ti yüzde 20, hattâ yüzde 30'dur. Şu rakamları iyice mukayese ©. dersek, şimdiki hava harplerindeki zayiat nisbetini, 914 harbindeki za, yiat nisbetinin dört, hattâ beş mis. H olarak çıkarmış oluruz. eni tayarelerin © evsafına ve silâhlarının tesirine na- zaran kurulan ihtimali hesap me selelerile okuyucularımız! fazla iş. gal etmemek üzere mütehassısların bu hususta verdikleri hükümlerle iktifa edeceğiz. Mütenassısların kanaatlerine göre, bir milletin ken. disile hem öyâr diğer bir millete havadan ( çullanmakla (vermesi muhtemel olan zayiatı hava sanavi- inin takati İle ölçmek münasip o- edebilir? Almanlar senede takriben 50 bin tayyare çıkaracak takatte buluru- yorlar. Ingilizler de Amerikan si- parişlerile beraber bu derecedi » dirler, Tayyarelerin evsafı ve si. Mihlarının tesiri yükselmiştir. Bu hesaplara ve hükümlere na- zaran, Almanların Ingiliz şehirle. rine, İimanlarına devamlı kesif hü- cumları, hücuma sevkedecekleri tayyare nisbeti Almanyanın yarı takati dahilinde olduğu takdirde bir senede 10 bin pilota mal olabi. Hitler, ihtimal Almanyanın se. nede 50 bin tayyare yaptığını he- saplayarak. tamamen yok olsa dahi yeniden bir hava filosu çıkaracağı. nı düşünmüş ve İngiltereye taarru- za karar vermiştir. Vâkıa tayyare zayistını fabrika. lar telâf; edöbilirler. Fakat bir *e. nede kaybolacak 10 bin harp pilo- tunu hangi Alman fabrikası telâfi edebilir. Maamsfih Hitler, bugün İngiliz veya Fransızlara karşı yapılabile. cek herhangi bir taarruz için var't olan fedakârlıkları ve neticeleri inceden inceye hesaplarsa hiçbir teşebbüsü yapamamıya o mahküm olduğunu da düşünür. Bunun için Alman relsinm, kati mağlâbiyeti'doğrudan doğruya ts- yin etmiyecek olan hava taarruzunu bir numaralı düşman addettiği İngilizler üzerine senede 10 bin in | Almanı feda ederek tevcih etmesi , » ihtimali hakikaten varittir, — - Hususi tarihler : Maliye Tarihi Yazan : Osman ERGİN en zamanlarda (o neşrolunam Meşhur Adamlar oAnsiklo. pedisi,, gibi eserlere şöyle bir göz gezdirilecek olursa kendi kendini yetiştirmiş, fakat köşede bucakta kalmış öyle mütefekkirlerimize, öy. le ayaklı kütüphanelerimize rastge. linir ki bunların yaptıklarının ve yazdıklarının neden dolayı göze şarpmamış, niçin kendilerinden ve eserlerinden istifade olunamamış, hele yazdıkları göz nuru ve emek mahsulü eserleri nasıl olmuş da bast. lamamış olduğuna hayret edili Mülga Darültünün; Lügatçei Fel sefeyi bastırmamış olsaydı memle- ketimizde bir İsmail Fenni bulun. duğunu ve bunun “Vahdeti Vücut”, “Maddiyfin Mezhebi İzmihlâli”, ve “Madde ve Kuvvet” gibi kıymet. li eserlerini görmek ve İstifade et. mek değil, hattâ müellifi gibi adla. rını da işitmiyecektik. Ali Emiri gibi bir kitabiyat müte. hassısımız bu türlü takdirlere mağ. har olamadığı için bir hayli kaymet. U eserini sonradan yok olacağına ha. yatta iken kendisi mahvetmedi mi? İşte değerli tarihçimiz Mehmet Zeki Pakalın da bu türlü yetişenle. rimizden, karınca gibi toplıyan ve arı gibi çalışan mütetebbilerimizden. dır. Yirmi sene önce “Maktul Şeh. zadeler” adında bir eserle matbuaf âlemine çıkmış olan bu zatın, “Ma. liye Tarihi” (6 cilt), “Tarihi Tâbirler ve Istılahlar” (4 cild, “Son Sadri. zamlar ve Başvekiller” (2 cilt), “Sİ. cilli Osmaniye Zeyf” (2 cilt), “Tarihi Fıkralar” (2 cilt) ki büyük ve mühim tetkik ve tetebbü mahsulü eserler. den haşka o çapta ve o çeşnide dahs on bir eser yazmış olduğunu bugün. lerde neşredilmiş olan “Tanzimat Maliye Nazırları” (2 cilt) adındaki 6 serinin sonunda görünce hem sevin. dim, hem yerindim. Sevindim; çünkü bir sayfa tarihi yarı yazmanın, herhargi tarihi bir hâdiseyi tesbit ve tevs'k etmenin ne kadar güç, ne kadar uzun emeklere ve zahmetlere bağlı olduğunu tecri. be etmiş yazıcılardan olduğum iç en aşağı otuz sene emek ve para Sal fedilerek, göz nuru dökülerek ortaya çıkarılmış olan bü 17 mühim eser. de toplanan tarihi, içtima! ve edebi malâmatı ve vesikaları bu müellifin himmetile kolayca görmek ve öğren. mek imkânını buğün elde cimiş bu. lunuyoruz. Yerindim: (Çünkü bu kadar kıy. metli eserler ne suretle ve kimin ta. dan olursa olsun bugüne kadar hattâ hayli sene önce basılmış ve ma. zarı istifademize arzedilmiş olmalıy. dı. Halbuki, bu 17 eserden şimdiy kadar Maktul Şehzadeler'le Tanzi- mat Maliye Nazırları'nı iki kitapçı " bastırmış, Tarihi Tâbirler ve Istilah. lar ansiklopedisini kadirşinas Maarif Vekâleti milellifinden satın alarak bugünlerde tah'ına haşlanmış ve Son Sadrjzam ve Basvekiller de yine bu. günlerde müellifi tarafından bastı. rılmağa başlanmıştır. Mehmet Zeki Pakalın'ın hiç süphe yok, şaheseri 6 ciltlik Maliye Tari. hi'dir. Beş asırdanberi dünyanm üç kıtası üzerinde hüküm sürmüş olan garp Türklerinin siyasi, idari ve a8. keri olduğu kadar mali sahada da ts- rih sayfalarım süsliyecek, İbret ve örnek alınacak birçek şanlı sayfaları r. Orlan bugünkü ve gelecek nesillerin bilmesi iktiza eder. Hattâ şerefsiz sayfaları varsa bile onlar da İbret nlinmak için bi: linmek lâzim gelir. 1908 inkılâbındanberi bircok Te& mi makamların ve teşekküllerin İyİ kötü tarihleri yazıldığını ve basıldı. or ve görüyoruz. Mülga me, sihat makamı ile Şeyhülislâmlar tas rihi (İlmiye Sâlnamesi), Pvkaf tarih. gesi ve Evkaf Nazırları, Belediye tüx rihi ve İstanbul şehreminleri, Mas rif tarihi, Ziraat tarihi gibi eserler bu vesile ile hatırrmıza gelenlerdeB- dir. Çeşit çeşit, büyük, kücük sayi yirmiyi geçen edehiyat tarihlerile | İ bazı mektep ve ilim müesseselerinin hususi tarihlerine, hele Türk tarihini tetkik kurumunun müsvedde halinde meşretmiş olduğu yüzlerce brosürle- re gelince: Bunların adlarını bile şe rada kayda imkân bulamadığım için esef ediyorum. Büyük ve baştanbası vesikalara müstenit umumi bir Türk tarihini yazabilmek için bu türlü hususi ta- rihlere olan ihtiyacı takdir ve kahnl etmiyecek bir tek adam bulunacağı na İhtimal vermem. İşte bir an evvel basılması ve bun ların arasına katılması lâzım gelen mühim tarihlerden birisi de bu “Ma. Uye Tarihi” dir. Bu himmeti Türk kültüründen esirgememesini değerli Maliye Vekilimizden © bekliyoruz Bastırdıkları son derecede nefis matt eserler ve möcmunlar gibi hu eserin de tab'ı imkânını bulurlarsa ilim Ale. mi kendilerine medyunu şükran ka. hır.