18 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

a | BUGÜN Amerika va Avrupa Yazan: Oner. Rıza DOĞRUL Merika Cümhurreisi Mister Re- anlamış “evelt'in Avrupa vuziyetini dimi © SİN, Avrupaya yönderdiği vazifçy üsleşar Mister Welles, bu etmiş başarmak üzere hareket rupa bül irkaç gün sonra, onun ÂY- adamı Kümet merkezlerinde devlet arile görüşü i göreceğiz. Tahatin maksat ve hedefleri a birçok yeyler söylenmiş İse her şeyden evvel, sulhü te- ün bir çaresi bulunup, b Hüphe ğını aramayı stiydaf eti bakı, Şötürmez. Mister Welles, bu yap /8 muhar'p devletleri yokli. çak, her birinin harp heğşieie reti Mister hi Amerikanın, Avrupada o kopan *plete karşı gösterdiği bu alâka,) YENİ değildir, 1916 senesinde de g-faman Ame- Ümhurrelsi olan Mister Vilson, Avrupa Barbi ile olâkadnr olmuş “Muharip devletlere birer nota gön. dererek, harbe sön vermek için şart. Bern bildizmes'hi istemiş, o zaman Müttefikler; bu notaya cevap ver-| Miyler; Fakat Almanya cevap verme- MİŞ ve bu süretle teşebbüs te üşmülştti, Acaba Mister Welles'in teşebbüsü! Ne, Mister Wilsonun teşebbüsüne ben. | “iyecek mil, yoksa Mister Welles da. | ba tarla muvaffak olacak mı? üökgetinden muhakkak. sayılan bir . Mister Yollara. vaziyeti an. ususunda güçlüğe uğramı- Yacağıdır. . Her tnraf mi vaziyetini yatacak, harp ede ede varmak İste. Bi neticenin mahiyetini izah ede. tektir. Belkide, Mister Welles'in p*saisi bu kadarla kalacak ve daha eriye gitmek imkânlarını bul; i Çünkü müttef'klerin sulh Yapmak için istedikleri teminat, na tit Almanya tarafından, yerilme. Jen kabul edilecek mahiyette deği. dir. Bu yüzden müttefikler, Alman. Va ile sulh yapmak için, nazi rejimi- nin sukutunu beklemektedirler, Vaziyet bu merkezde olmakin be. raber, Mister Welle: ak lanan İhtimali de mevcuttu ' Buiüir mevcuttur, Faka tonda anlaşılacaktır. ilister Welles'in seyahati ne ne. tap, FİTSE versin Amer'kanın, Av ii Paya karşı aldığı vaziyetin bir ne, iceYe göre. yeni bir tahinin edilebilir. —— YEL alacağı suya | Sovyetler Birliği sında harp devam Finlerin yeniden rili; ezik gelen telgrafların le, vaziyeti : metini maleat <kddiyet v İsveç, Finlanda; mayı kabul Kay i ile Finlanda ara. etmekle beraber, geriled'kleri bildi. hemen '8 vaha- ra gazetelerin; pişman dimi Ta verdiği kanaatinde- ramen İsveçin Fin. Kendini harpten karete ese de; 'tarı m ha ln ak er an iç olmazsa; kendi ha, et etmiş olmamak iş, Şarpan ne. İsabetle dü. citirece) TAA) si gün Romaya har, ne lecek Londra, Pariş Sü : lor da ge kana gönderdiği Teket etmektedi, SX Vapuru ile ha. Bü —.. ükreşte Bir Sanayici Muhakeme Edili Bükreş, 17 (AA) —. yor mahkemesi tanınmış Palm, Ceza Max Auschnltt aleyhine » islerden nın rüyetine başlamıştır. © Any ava | servetinden İki milyon Teyi olm da 80 bin sterlingi Ingilteredeği. Ausehnitt emniyeti sultstima), ida- rede yolsuzluk ve döviz kanununa muhalif hareket suçlarile itham edil, in Kiymeti, seyahatin s0.İk Bir Alman Kruvazörü İle Bir İngiliz Desiroyeri Herbe Tutuştular. İki Taraftan da Ölenler Var İngilizler, Alman Gomisindeki 400 Esiri Kurtardıla” Londra, TT (Hususi) — İngiliz ami. ralliği bugün neşrettiği bir tebliğ ile bir İngiliz mubribi ile bir Alman muavin gemisi arasında vuku bulan ve 400 İngiliz esirinin kurtarılmasi. le neticelenen bir muharebeyi haber vermektedir. Bu İngiliz esirleri vak. tile Graf Von Spee'nin batırdığı İn. gemilerinden alırmış ve hapse. dilmişlerdi.. Daha sonra bunlardan mühim bir kısmının Altmark amın. daki Alman muavin kruvazörüne kledildikleri | anlaşıldığından “İn. giltere amiralliği bu vapuru arama. ğa koyulmuş ve 15 şubatta bunun i- #ini bulmuştur. Altmark 15 şubatta Norveç sahillerini takip ederek ve karasulardan çıkmıyarak Almanyaya dönmek istiyordu. Muharebe nasıl oldu? Altmarkı aramakta olan İngiliz gemileri ve tayyareleri onu dün Jo- sing ismindeki Norveç Fjord'unda bir melce aramakta iken bulmuşlars, dir. İntrepid dsmindeki İngiliz des. troyeri emirallikten talimat istemiş, amirallik de Norveç karasularına girilerek Altmark'da bulunan harp #örlerinin kurtarılmasını emretmiş. tir, O arslık Josing Fjord'u mansabın. da Vki Norveç topçekeri “görülmüş. tür. Cossack ismindeki İngiliz das. tro t ura N kkep y Dı ve Altmarkın rgene kadar götürülerek orada i. çinde araştırmalar yapılmasını ve hukuku düvel kaidelerine tevfikan tahkikata başlanmasını teklif etmiş. tir. Fakat kumandanın bu teklifi ka. bul edilmemiştir. İngiliz destroyerleri bunun üzeri. ne karasuları harleine çıkmışlar, fa. kat amirallikten gelen yeni talimat tin çıkarılm üzerine Cossack tekrar Fjorda gir. | sulari haricinden geçmekte olan Bal. |hinde casusluk yaptığı için Fransız Alman va-İaskeri mahkemeleri tarafından ida. malara istirak etmemişler, fakst hiç| puru İvanhoe isimli İngiliz destro.İma mahküm edilen Lüksembürglu bir harekette de bulunmamışlardır. ' yeri tarafından odurdurulmak iste.İJean Kulm kurşuna dü YAJINLIRE miştir. Norveç topçekerleri araştır. —— İN Büyük Bir Felâket Olacakmış Vaşingten, 17 (A.A) — Vazifesi başına dönecek olan Amerikanın Londra Sef'ri Kennedy, beyanatta bulunarak, gelecek Ifkhahurda Av. rupada büyük bir felâket vukabu. lacağını söylemiştir. Sefire göre, patlıyacak olan müthiş harp esma. sında Fransa ve İngilterenin Ame. rikada bulunan 3 milyar raddes'n. deki mevduatları süratle eriyecek ve Amerikada Paris ve Londra he. | sabına vereceği harp malzemesire mukabil hazine bonoları kabul et- mek veya veres'ye ; salış yapmak mechuriyetinde kalucaktır, Mİ m | GİRİ 1 ti erini batı» İlar: racak şekilde bir manevra yaparık| iç muhribi taslamak istemiş fakat bu | miyesi üzerinde kara ve hava faal © | yetini tamamen durdurmuştur, Altmark İngitiz des “Meneyrs esra -papası Karay, turmuştur. Bunun üzerine Cosilee Alman vapıruna yanaşmıştır. Altmark telsizinin bir. mesajına göre, İngiliz destroyori yanasma, sını müteakip iki-taraf arasında vu. | mizden biri Alman hatları içerisine! kus gelen mühârebe “esnasında AL, | çok sokulduğundan bir mayin tarla. manlardan dört Kişi ölmüş, bes kişi ağır surstte yaralanmıştır." Bundan başka bir İngiliz de ölmüştür Biraz sonra Altmark müretteba. İesir alınmıştır. “TAN MHMABERLER Norveç Sahillerinde Bir Deniz Muharebesi ş isede vapur Alman âdeti vechile kendi kendini batırmıştır. İngiliz esirleri bugün İngiltereye muvasalat etmişler ve fevkalâde ha. röretle karşılanınıslardır. Norveç hükümeti, hüdisenin ken. di kara sularında vuku bulması de- leyısile, İngiltereyi protesto etmiştir. Garp Cephesinde vaziyet Garp cephesinde vaziyet hakkır.da Almanlar şu malümatı veriyorlar: Garp cephesinde Sarrebrücken'ün cenubu garbisinde Vardat ormanında bir keşif ha s Yukan Rhin cephösinde bazi nok. talarda iki taraf arasında şiddetli pı- yade ateşi teati edilmiştir. Şimal denizinde bir Alman tayya. tesi Bristol - Blenheim tipinde bir In y Frans ırtınası cephenin heyeti umu. Bus nunla”bersbes... Fransız tayyreleri Alman hatları üzerinde “ bir kaç İs. tikşafatta bulunmuşlardır. Sar'ın garbındâ' keşif müfrezsleri. Sina çarpmıştır. 8 ölü ve 7 yaralı vardır. Batırılan müttefik vapurları Berlin, 17 (A.A) — Salâhiyettar Gülmek İhtiyacı Yazan: B. FELEK h elendim! Nasıl anlatayım bilmem ki? Ben çocukluğunu ve kismen geneliğini bol gülen bir devirde geçirmiş bir adam sıfatile bugün ne kadar az güldüğümüze ba. kıp nevmit oluyorum. Gülmek, vucüde B vitamini, hor. mon hulâsası, karaciğer toza gibi de. gil, bunlardan daha lüzumlu bir ruh gıdasıdır. Yıllar var ki; kahkahalarla gülen, neşesi gözlerinden ve dudaklarının köşelerinden taşan adamlara rastgel, miyoruz, Fena şey! Gülmek ihtiyacını tat- min için evvelâ gülmek itiyadını kaybetmemeliyiz. Ben burada gülmenin ruhi tesir. leri üzerinde kalem yürütecek deği. lim. Sadece bu İhtiyacı hisseden ve aktile bunun tadını tatmış olan bir tiryaki wfatile gülmediğimize dik- kati celbetmiye çalışacağım. Ferdin maneviyatını besliyen en böyük gıda gülmektir efendim. Nefsimde | tecrübe ettiğim için söylüyorum. Birçoklarımızın hazım İ cihazlarını bozan, doktorların Vago- | toni, Sempatikotoni gibi adlar tak. tıkları menşei asabi hastalıkların birçoğu gülmek, neşelenmekle iyi. leşiyor, Neşeli geçen bir gün, insana en müessir ilâclardan daha İyi tesir” ediyor, Gülmüyoruz efendim, gülmüyoruz. Gerçi birçoklarımız bir nevi terbiye zarureti sanarak çehrelerine sahta bir tebbüsüm takıyorlar ama buna gülme demezler, sırıtma derler. Çeh. renin hir kısım adalelerini germek. ten ibaret bir harekettir. İçeriden gelmez. Benim istediğim şöyle cın çım öten kahkahalar ve surat adale. lerini ağrıtacak kadar adamı güldü. ren neşedir. Gülmekten donnna ka. çırmak tâbiri bugünkü nesil için pek anlaşılacak şey değildir mma ben onu pekâlâ bilirim, Diyeceksiniz ki? — Ah efendim:Dünyanın hali böy. le iken hiç insan güler mi? Ne nbes itiraz! İnsan asıl dünya. pın hali böyle iken gülmelidir. Çün. kü tabiat kanunları icabı, her şey nddile giderilir, Soğukta ateş yakı, Vr; sıcakta dondurma yenir; endişeli ZELZELE FELÂKETİ Amerikadaki Elenlerin Yardımları Atina, 17 (AA) — Atina İ bildiriyor: Nevyorktan telgrafla alınan ha. berlere göre, Amerikadaki bütün E. leriler arasında, Nevyorkta Elence intişar eden Atlantis gazetesinin te. İsebbüsile, Türkiyedeki zelzeie felâ. | ketzedeleri için birkaç gündenberi umumü'lane toplanmağa başlarmış. İtar. Bu ime, şimdiye kadar büyük | muvaffakiyet kazanmış ve Atlantü garetesi, şimdiden doğrudan doğru.| ya Reisicümhur İsmet İnönü emirle. | rine iki bin dölar göndermiştir. İane | dertine devam olunmakta ve bütün | Amerikadaki Elenler ianeye hararet. le iştirak eylemektedir. | Atlantis gazetesinin Atina mümes. sili, Türkiyenin Atina Büyük Elçisi Enis Akeygene, Amerika Elenleri a. rasında açılan fane hakkındaki ha.| berleri bildirmiş ve Enis Akaygen.| | Atlantis muhabirine, çok müheyyiç | bir surette asağıdaki sözlerle muka. bele eylemiştir; “Bana verdiğiniz haber, Kani derin | surette mütehassis etti. Bu haber! eminim ki, bütün Türk kalblerini de ayni derecede mütehassis edecek. tir. ajansı Akaygen, bundan sonra fakını mevzuubahs | miş ve şöyle demistir: İ leş asır hasım vaziyetinde kal dıktan sonra vücut bulan ve ba dere. | İce parlak bir kardeslik tesanüdü ha-| linde inkişaf eylemiş olan Türk . E len uzleması tarihin simdiye kadar misalini kaydetmediği bu hidise, is. terim ki bütün dünya milletlerine güzel bir nümune olsun.” ei Romanya İle Ticari Münasebatımız Bükreş, 17 (Hususi Muhabirimiz tından bir kısmı Norveç sahiline doğru kaçmağa başlamış, bir kismi | harbin bidayetinden 15 şubatı kadr da teslim olmuştur. Almen gemisi, | batırılan İngiliz ve Fransız “sarnıçlı hin ambarında bulunan 55 zabiti ile 220 asker esiri Cossack'a | baliğ olmaktadır. Bunun 190 bin tovu alınmış ve bu gemi de diğer destro- | Ipgilizlere, 22 bin tonu Fransızlara yerlerle birlikte İngiltereye hareket ' âittir, bir membadan - bildirildiğine | göre,| İngiliz | Vapurlarının imiktarı 212 bin tona; Telefonla Bildiriyor) — Türkiye — Romanya arasındaki ticari mübade- lenin başlıcalarımı petrol ve maden kömürü, yapı kerestesi ve maden direkleri teşkil etmektedir. 3izim bil. | bassa kömür havzasının randımanını arttırmak için maden direklerine ih- günlerde de gülünür azizim gülünür! Hepimiz e suratlarımızı camilerdeki seyyah terliği gibi iki karış sarkılıp gezmekle ne kazanırız? Buna ciddi. yet denmez, küskünlük denir. Ahvalin doğurduğu endişe nasıl maddi hayatımızın İdamesi için ye. etmiştir. | Bu hâdiseden evvel Norveç kera- dur ismindeki sarnıçlı © arkın kıymeti ecnebi memleketlerde sıfıra in- miştir. Almanyadan gelen trenler hudutlan çı- kar çıkmaz, tren lokantaları Alman parasını ka- tiyen kabul etmemektedirler. Geçenlerde Al manyadan Yugoslavyaya geçen bir trenin yol. cularından birisi beş mark verdiği halde bir şi- şe maden suyu içememiştir. Buna şaşmamak lâzundır. Çünkü Alman hükü- meti, durmadan kâğıt para basmakla ve bunu halka cebren kabul ettirmektedir. Bu yüzden markın içeride de kiymetli kalmamıştır. Bir çok mağazalar, yüksek fiyatla dahi mal 8ar- mak istememekte ve sahipleri ağzının sıkılığın- dan emin oldukları müşterilerine markın ileride ne olacağı bilinmediğinden, ellerinde para yeri- ne mal saklamayı tercih ettiklerini söylemekte. dirler, * Almanlar bir kapalı deniz olan Ballık denizinin selâ. metinden emin olmadıkları için, bu denizde serbestçe ni gemileri Baltıkta tecrübe edememektedirler. Çünkü İngilizlerin gayet küçük birtakım tahtelbahirleri Bal. tık denizine sokmuş olmasmdan şüphe etmektedirler, e , Daily Sketeh gazetesi tarafından verilen malü- matla göre, Almanyanın ticaret murahhası Dok- tor Clodius Italyayı ziyareti sırasında bir nevi fısıltı propagandası yapmış ise bu hareketi um- duğundan bambaşka bir netice vermiştir. Yerilen malümata göre, Doktor Clodius Alman- yanın harbi altı ayda kazanacağını ve İngiltere İmparatorluğunu yıkıp parçalıyacağı gibi Sov- yetleri de tasfiye edeceğini söylemiş, fakat AL manyanın İtalyadan üç, hattâ beş sene miiddet Bir casus kurşuna dizildi Paris, 17 (A.A) — Düşmanın Je- mek yememize, su İçmemize ve uy» kumuza mâni olamıyorsa, onlar ka- dar, battâ onlardan da mühim olan seşelenmemize, gülmemize de mâni olmamalıdır. Neşe ve kahkahanın en tiyacımız olduğu gibi Romanyanın da kömüre vesair iptidai maddelere ih. tiyacı vardır. Alâkadar makamlarımız buvişler üzerinde mümkün olduğu kadar sü- ilmiştir, için harp malzemesi salın almıya çalışması, onun bu iddialariğle tezat teşkil ettiği göze çurpmuştır, Almanyanın Cenup pazanda faaliyeti, A nin hareketleri yüzünden boşa gitmiştir. Bu iki hükü- met Almanlar tarafından o neşrolunan havadis bülten. lerine, “Alınan sefaretinin matbuat dalresi tarafından peşrolunmuşlur,, cümlesinin yazılması için ssrar etmiş ve neticede herkes vararak, bunlara kulak asmamıştır. * Bohemya ile Moravyadaki Almanların sayısını çoğaltmak için yeni bir çare bulunmuştur. Bu çare doğurmak üzer olan Alman kadınlarını Bo- hemya ile Moravyayd göndermek, çocukların orada doğmasını temin etmek, daha sonra ana- #ir. Buralarda doğan çocuklar Çekoslovakya yerlisi olarak gösterildiği için buralardaki Al man nüfusu şişirilmekte ve Almanyanın “Ha- yat sahası, nazariyesi de kuvvet bulmaktadır. » Londra gazetelerinden Da'ly Sketeh tarafımdan verilen malümata göre, Almanya tarafmdan Balkanlarda pro- paganda işlerine memur edilmiş olan Doktor Wolf, Peşteden yeni bir propaganda taarruzuna geçmiştir. Bu yeni taarruzun hedefi, bütün Balkanlıları gıda mad. deleri tasarruluna da mesine imkân vermemek ve haftanın bir kaç gününü et yemeden geçirmektir. Hattâ Peşte gazetelerinden biri, gıda maddeleri tasarra- funa hizmet edecek detmektedir. Gıda maddelerini tasarruf ettirmekten maksat, tasar. ruf olunan gıda maddelerini Almanyaya gönderebil. mektir. büyük iştiha ilâcı olduğunu söyle. mekle bunların, gıdadan da evvel geldiğini işaret etmiş olurum kanaa. tndeyim, Her zaman neşeli hatırasile Tuhü. mu dinlendirdiğim aziz dostum Ha. cı Bey zade Ahmet Muhtarın dediği gibi facia yazmağa, haile piyesler kurmıya ne hacet! Sokakta geçer. ken çiğnenmiş bir köpek yavrusu bi. le içimizi sızlatmağa kâfidir. Hüner, insanı güldürmektedir. İşte onun içindir ki; Kavuklu Ali öldüğü zaman bir kıymet kaybettik diye eseflerimi bu sütunlara yazdım. | Çünkü efendim, biz her zaman ka- dirşinaslık gösterir bir zümre deği- lizdir, Birisi ötekini güldürürse ona maskara, paskal, tuhaf, halkı eğlen. dirir gibi isimler takarlar, Şimdi nadir olarak yazdığım mizah yazılarımdan dolayı, hazı muarızla- ,rımın bana böyle dediklerini hatır. yorum da işleri ve güçleri yalnız bizi güldürmek olan Ali merhum ve arkadaşlarnın, bu kadirşinaslığa rağ- men sanatlarında sebat edişlerini derin bir feragatinefs ve büyük bir zevki sanat nümunesi olarak alıyo. rum, Hanginiz gülmek istemezsiniz? Hanginiz neşeli bir meclise devam etmek özlemezsiniz? * Vaktile İstanbul halkım kırıp £e- çiren Abdürrezzaklar, Kel Hasanlar ve Hamdiler buğün ayni kuvvette sağ olsalar gidip görmez misiniz? Bu bir ihtiyaçtır ki onu vaktile tatmin etmiş olanlar, henüz bel gül. menin tadını tatmıyan yeni nesilden fazla hisseder. Bu ihtiyacı ve onun kahkaha ile tatmini yollarım ara. mak, şimdiki mücadele hayatında ferdin ve dolayısile milletin manevi. yatını takviye, hayat telâkkisini tas hih ve sıhhatini ıslah edecektir. Gülmeliyiz, Bunun için çare nedir? Bir sürü şey hatıra geliyor: — Mizah ve nilkte akademisi gibi bir şey. Bu arada Türk mizahının şa. (Devamı 7 ncide) . ratli kararlar almasi bekleniyor. # Amerikada başladığı böyük pro. rjantin ve Uruguay hükümetleri. Alman propagandasının farkına larla çocukların geri dönmelerini temin etmek- vet etmek, hiç bir şeyin israf edil. düşüncelere mlikâfatlar bile vaa