17 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

inlanda Harbi Yazan; Omer Rıza DOĞRUL pa harbi gün geçtikçe da. A vahim iye Finlanda — Finri, İyi e eyi üstünlüğüne * karşı gelmek için İs veçten askeri müdahale talep eyle. mesi, fakat bunu temine muvaffak olamaması, Pinlandanın #ayı ve teç- hizat üstünlüğü karşısında hissetti. ği sıkıntının ve karşılı ştığı buhranın ehemmiyetini tebarüz ettirmeğe kâ. fidir. Diğer taraftan leri, şiddetli hamlelerin zarkte. ve Mannerheim hattını mi iye dövmekte ve yıkmaktan. ” Netice tâ baştan malümdu. Gerçi m meticeye o henliz varılmamıştır. kat onun gecikmek yüzünden de, Bişmiyeceği gayet sarihtir. Bugünkü mesele, bu netice deği Bu neti, ceden sonra Avrupanın Şimalinde ne olacağıdır. Acaba bu sahada harp son bulacak ve Avrupanın bu böl. €i sulhe kavuşacak mi, O yoksa devam edip gidecek mi? “ İskandinavya devletleri, harbi endi memleketlerine su atmamak için ellerinden geleni yapiyorlar ve böylece harpten korunmayı umuyor- ar. Bu devletler, sırf bu endişe ile Finlandaya yalnız insani yardımlar. da bulundular ye göle? gönüllü o Yarak harp çek İstiyenlerin harbe mm müsşade ettiler, aba bu şekilde hareket etmekle harhi kendi budutlarına kadar getir, meğe yardım mı elmiş oldular? Yoksa harp uğrunda İskandinav. yah bir kurban vermekle, İskandi. mavyanın diğer kısımlarını kurtar. MUŞ mı oldular? Bütün bu suallerin cevabını, ya- da öğreneceğiz. * Hindistan Meselesi : anlatmıştık. Yin. ekseriyet teşkil e, den Hindularla munzam bir ekallis Yet teşkil eden müslümanlar arasın. daki ihtilâflar yüzünden halledile, miyor. Hinduların eksriyetini temsil e. den milli kongre, müsllmanlar sa. zarında, kendilerini temsil etmiyen Onun icin bu heyet, ının davasi. Hindistanın milli Yideri “Gandi. Rint müslümanlarının bu vaziyeti karşı dühiyane bir hattı hareket tuttu ve Hinduların raüimes. Bili sayılan Hint kongresinin başına Pir müslüman getirdi. Bu müslüman Mevlâna Ebul Kelâm Âzad,, tır. Yal Biz Hindistan içinde değil, bütün is. âleminde büyük ve mühterem bir şöhreti olan Mevlâna Âzad, Hin. distan davası uğrunda, Gandiden dahi geri kalmıyan hizmetlerde bu. unmtş ve onu bugünkü safhasına *riştirmeğe yardım etmistir. Onun Elbi. muhterem bir şahsiyetin Mint Mili kongresine riyaset etmesi, bel. ” de müslümanların milli kongreye itimat çe; erine sebep olur. vaziyet te, Hindistan me. #elesinin kallini temin eder. Fakat Mevlâna Âzad'ın milli kongre başı, ha gelmesi, Hindistan meselesinden AYrı olan distan müslümanları Meselesini halletmez. Belki bu me, selenin halini tâlik ile kalır. vu sırada bütün tebürüz ettir. in milli kongrenin başına bir Müslümanı getirmesi, onun geniş I alılığının ve siyasi dehâsın can. li bir sahididir. Welles Bugün Hareket Ediyor Vaşinston, 18 (AA) — Welles, it *vvorka hareketinden evvel Hull © Görüşmüştür. Welles, yarın Rex Vapuru ile Nevyorktan Romaya ha. Pekot edecekti e, Türk - İngiliz ve Fransız Anlaşmaları Londra, 16 (AA) —3 Şuhatta| İmzalanan esus Türk - İngiliz tcaret anlaşmasına zeyil olarak ayni tarih. İrizalanmış olan Türk . İngiliz Munzam garanti ahlaşmasnın metni Bu zeyil anlaşma, bilhassa eşyanın mevcut borçların tediyesinde ta- İP olunacak usule aittir. * , Paris, 16 (A-A.) — Mebusan mar Bisi hariciye encümeni, Türkiye, ile iriye arasında arazi meselelerine Mütea'lik 23 kazlran anlaşmasını tas» dik eden kanun lâyihası için de ra- gertör olarak Bibie'yi tayin eylemiş ir. Erzincan Yeniden Harap Olan Köylerin de Tekrar Temelleri Atılıyor Erzincan, 16 (â.A,) — Eski Erzin. can şehrinin Şimnlinde askeri orta okuldan itibaren Şimale doğru olan Trabzon şosesi Üzerinde yeni Erzin. can şehrinin kurulmasına başlan. maştar. Havanın muhalefetine ve yerde 20 santim kadar kar bulunmusına rağmen, işçilerle iş başindi bulu. nanlarin azmi, inşaatın devamına mâni olamamaktadır. İstanbulda Nuri Demirdağ fabri. nda hüzırlanan portatif evlerden mi adedi gelmiştir. Bunların da ev Yelce hazırlanan muntazam ve sağ. Jam temeller üzerine kurulmasına başlanmıştır. Diğer yirmi ev de yol. a bulunmakta olup, gelir gelmez; bunlar da kurulacaktır. Bundan baş- ka Kızılay hesabma on beş gün zar. fında viliyette 30 dükkân ve 10 ev yapılmış ve bu suretle şehrimizde ufak ta olsa, bir piyasa tesis edil miştir. Vilâyetce alınan tertibatla 100 baraka ev daha yapılmak üzere bulunuyor. Bu hafta içinde Erzincana en yâ- kin köy olan ve hareketiarzda tama. men yıkılan Yalnızbağ köyünün de temelleri açılacak ve köylüye ev ya. pılmasına başlanacaktır. Diğer yı. kılan köylerin ihyası için vilâyetçe aynca tertibat alınmaktadır. Yapı. lan evler ve dükkânlar müntezaman. bir plân,dairesinde yapılmakta; ge- lişi güzel inşaata müsaade edilme- mektedir. Vali vekili Hilmi Balcı, felâket. zede halka yapılan yardımlarla biz. zat mı olmakta ve her gün İn. şaatı takip ve tetkik ederek kısa bir zamanda yeni şehri meydana getir. mek için azami mesal sarfeylemek. tedir Halk büyük Türk milletinin ve Cümhuriyot hükümetinin âcil ve de. vamlı yardımlarından çok mütehas. sis ve minnettardır. Ziledeki hasarat Zile, 16 (A.A) — Bu çarşamba günü sant 15 de Zilede vukubulan zelzele Iğdır nahiyesinde daha şid. detle hissedilmiş ve bu yüzden Kar- Vansaray-köyündekt-kây'r” yatılı il. İkokul binası içerisinde tedrisat ya- İpilamıyacak derecede hasara uğra- mıştır, Bundan başka, Çayır köyün. de de yeniden bazı evler yıkılmış. tır. İnsanca zayiat yoktur. vel, İngiltere ile Fransa vüzün önüne geçilmesini İngilizler Bir Alman kuruluyor | Yenizaltısını Batırdı Almanlar da ütemadi Protestolara Rağmen Bitaraflara Ait Gemileri Batırmaya Devam Ediyor Londra, 16-(Hususi)“— Ingiliz hava kuvvetlerine mensup bir tayyarenin bugün bir Alman tabtelbahi. rini daha katızcığı anlaşılmaktadır, Haber tahakkuk ederse, Ingilizler son yedi günde tahtelbahir ba, turmış olurlar. Bugün de Alman tahtelbabirleri biner tonluk iki Danimarka vupurunu onar dakika fasıla ile torpile- mişlerdir. Danimarka hükümetinin Şastina Mersik adlı vapürunun batırılmasını prgtesto ettiği haber alınmıştır. Norveç hilkümeti İse, bin tonluk Bisk adlı vapurunun katırılması dolayısile de Berlin proterto etmiş ve bu suretle protestolarmın sayısı üçe var. mıştır.No:veş denizcileri bugün verdikleri bir protes. to kararında şunları söylüyorlar: “Birliğirmze mensup azaden, içinde müdafaasız denizcileri katletmeyi bir şeref sayan bu millete ait hamule bulunun gemilerde çalışmamalarını talep edebiliriz. Bilarat devletler ve Almanya Fakat bütün bu protestoların Holandaya gösleri. len mukabels ile karşılanacağı anlaşılıyor. Alman Istihbarat Büzosu, Holandanın protestosuna mukabil | Alnanyanın #muhasım devletler sularında gördüğü ker bitaraf gemiyi batırmıya hakkı olduğunu söyle. miş ve bu tehdit bütün bitarafları alâkadar etmiştir. Amerika Hariciye Nazırı, Alman ajansının beyâ- atını restini mahiyette saymadığı ve Almanyanın Amerikaya işaretta bulunmadığını söyliysrek, Ame. rikalin Fü”tehdie” Kura usrmyasağını göstermiş Fransız donanmasının Fransiz donanmasının Kanadalıları İngiltereye ge. tirmek, Avustralya ve Yeni Zelanda'lan Mısıra asker nükletmek hususundaki yardımları bugün enlaşl. makta, bunden başka bu donanmanın Akdenizde as- keri nakliyata nezaret hususunda büyük yararlıklar gösterdiği ilâve olunmaktadır. Ingiliz bahriyelilerinin nümayişleri Graf Von Spee ile yapılan mubarebaye iştirak e« den 300 den fazla Ingiliz babriyelisi bugün Pilmut Umanında bir yürüyüş yapmışlar ve halic tarafından şiddetle alkışlanmışlar, daha sonra belediye daire- sinde Izaz olunmuşlardır. İngiliz ordusunun mevcudu artiyor 17 şubutta orduda hizmet etmek üzere 250 bin kişi askerlik şubelerine müracaat edecektir. “ngiliz ordu- suyun mevcudu bir sene içinde iki misline çıkmıştır. Sonkânun 1939 da 600 bin kişiden ibaret olan Ingiliz ordusu sonkânun 1940 da bir milyon 250 bin kişiyi bulmuştur. Amerikanın Paris Sefirinin intıbaları Nevyork, 16 (A.A.) — Free Pross gazetesinin Det. roit muhabiri bildiriyor: Hükümetle temas etmek üzere Vaşingtona gelen Amerikanın Paris Büyük Elçisi Bullitt, bazı dostla- rına Avrupa harbi hakkındaki intıbalarını söylemiş. tir, Selirin kanastine göre, Ingiliz adaları harbi her türlü bava hücumuna karşı koyabilecek vaziyettedir Messersehmidt avcı tayyareleri lüzumu kadar yö. kacak, tahmil edemediklerinden Ingiltere üzerinde uçan Alman bombardıman tayyarelerine refakat e dememekte ve bu yüzden nazi bombardıman tayya. releri seri Ingiliz avcı tayyarelerinin pençesine düş- mektedirler. Eden, İngiltereye Hareket Ederken | Von Papen'in Roma "Mısıra da Güveniyoruz ,, Dedi Londra, 16 (Hususi) — tralya kıtaatının teftişini bitirmiş ve Dominyon-! ta olduğunu bildirmiştir. lar Nazırı Eden Filistindeki Avus| OMısir Veliahdinin sözleri Veliaht Prens Mehmet Ali, Bal) Londra, 16 (A.A) — Daily Te. Elçiliğine Nakli İhtimali Varmış tayyare ile Kahireye dönmüş ve ora” 'dan Londraya hareket etmiştir. Hareketinden önce, Mısır gazete. tilerine dominyon kıtantmın ahiren harekât sahnesine o muvesalatı Hek. «etsirattâ bulunarak, müttefik milletlerin yalnız Avustralya ve Ye 'ni Zelandanın teşriki mesaisi dola yısiyle değil, dostluk ve dürüstlük kanların ve Şarkın maruz bulundu. ğu tehditler hakkında matbuat mü. mesillerine (OBeyanatta o bulunarak Şark cephesi kumandanlığını büyük bir salâhiyetle idare etmekte olan General Weygand'ı hararetli bir W- sanla meth ve sena etmiştir. Prens, şöyle demiştir; Weygand'ın askeri meziyetleri ve itimadı olan legraph gazetesinin Roma muhabiri. De göre, Von Papen'in Mackensen'in yerine Almanyanın Roma sefirliğine tayin edilmesi muhtemel bulunmak» tadır, Cenubi Tirol'deki Almanların memleketlerine gönderilmeleri hak-| kındaki itilâfin tatbikinde zuhur © den ihtilâflar üzerine Mackensen'in | Birbirlerini Öldürmüşler Yazan; B. FELEK Şor, ötedenberi cinaf va kalara karşı bir zaafları var- dır. Hakiki olsun, hayali olsun. Onun için cinayetler, gazetelerin birinci nevi havadisleri arasında yer alır. Bir iki gün evvel, Beyoğlunda Ti nel civarında bir kadınla bir erkeğin hayatlarına mal olan bir zabıta vas kası da gerek şekli, gerek tarzı vuküs una dair yürütülen muhaksme bakı. mundan çok calibi dikkat. Yaka şu: Bilmem hangi oapartımanm bod- rum kalında hiz odada gırtlağı kesis lerek öldürülmüş bir kadın bulmuş» lar. Ayni apartımanın kapısında da yine gırtlağından kesilmiş, fakat karnında 12 yarası olan bir erkek bulmuşlar. O da ölü, Yoplan tetkikatta bu iki adamın ayni bıçakla öldürüldüğü anlaşılmış ve bütün incelemeler neticesinde bunların biribirlerini öldürdükleri sabit olmuş. Tahk'kaftı yapanlara, ihfısasları- Ba, meharetlerine, zekâvetlerine di- yeceğimiz yok amma ayni bıçakla iki adamın biribirini öldürmesi bi. raz acayip bir şey değil mi? Düşünün bir kere! Bunlardan bi- risi evvelâ diğerini öldürecek. Sonrs bıçağı ölmüş olana verecek. Ölen # dam dirilip, kendini vuranı öldür. dükten sonra tekrar vefat edece” Ayni bıçakla iki adamın birilğ, öldürmesi için başka şekil Kazı, kabil değil, Bunada insan gi, vır. Bu iddia, Nasrettin Hocanın. dılığındaz “— Bu adam kulağımı ısırdı. DM ye müracaat edene, mMAZDUNUN: — Kulağını kendisi ısırdı. Diye cevap vermesine benziyor. B'zdeki hâdisatı cürmiye ve eina- iyenin zabılemızca nasıl takip, intaç ve tenvir edildiğini mütalâa etmiş değilim. Fakat gözetelerin zabıta membhalarından alarak o verdikleri tafsilâtta bu gibi cinayet vakalari- mn tahkiki yeni ve fenni usuller tatbile edildiğini iş'tmedim. Halbuki, bizde bir aralık. parmak izleri vesair polis yen'likleri şubeleri açılmıştı. Bunlar ne oldu? Cinayet âleti olarak bulunan bu. çağın üzerindeki parmak izleri tet. kik edildi mi? Yoksa'bu şube'sade- ce bir kolem halinde kırtasiye ile mi meşgul? Töriz için söylediğim zannedilme. sin. Bilâkis, maksadım bu gibi esrar ile örtülü bâdiselerin tenvirinde er- (aya atılan tarzı hallerin mtimkün olduğu kadar mantıki ve inanılır şeyler olması ve böylece zabıta tah- kikatına karşı halkta kuvvetli bir imat uyanmasıdır. Amma bu sefer gazetelerde intişar hissiyatını takdire imkân bulduğu Misirin da teşriki mesaisinden dil yı itimatlarının bir kat daha artmak |leridir. ve Almanyanın barış- malarına taraftardır. Amerika bu yoldu, bülün bitaraflar namına söz söyliyebilecek bir vazi- yettedir. Çünkü bütün bitaraflar da iktisadi hayatlarının altüst olduğunu, bazları da bülün siyasi varlıklarını kaybetmek tehlikesile karşı- laştıklarını görüyorlar. Gerçi bitaraflar, teca- istiyorlar. Fakat har- bin durmasını daha çok fazla istiyorlar. “Mister Welles hazırlıksız gelmiyor. Almanya daha evvel yoklanmış, zemin hazırlanmış ve Av. rupanın diğer merkezlerinde de ayni şekilde ha- reket edilmiş, bu memleketlerden alınan cevap- lar üzerine Mister Roosevelt, Mister Welles'i göndermenin faydalı olacağını anlamıştır. “Fakat İngilterede sulh müzakeresine karşı ge- lecek güçlükler vardır. Çünkü hâkim olan kana- at, sürekli sulhün ancak Almanyayı silâhfan tecrit ile mümkün olacağı merkezindedir. “Almanyada ise Nazistler, sulhlin ancak Alman» “Harpten maksat, sulli ve emniyele kavuşmak- tır. Sulh, emniyeti de sağlamlamazsa hiçbir de- teyakkuzu, kendisine için sükün ve asudelik garanli- wektedir. HADİSELERİN i ç yu z u NN “Amerika Hariciyesinin, daimi müsteşarı Mister Sumner Welles'i Avrupaya göndermeğe ve vazi- yeti tahkik ettirmeğe karar vermesi üzerine Av- rupada sulh sözleri bir hayli kuvvet buldu Londra gazetelerinden Sunday Express diyor ki: “Amerika, harbin ciddiyetle başlamasından ev- geri haiz olmaz.,, ağ Deyli Telgraf gazetesinin diplomat muhabiri yazıyor: “Romanya, yeni bi petrol ofisi vücüde getirmekteki maksadı hakkımda müttefik hükümetler tarafından sorulan sunllere cevap vermiştir. Bu ce' Romanya sefiri tarafından Lord Halifaksa, hafta içinde takdim Oiubacaklır. Bir aralık, Romanyanın şiddetli Alman tazyiki dolayı- siyle bütün petral mahsulünü Almanyaya vermekten başka hir çare bulamadığı şayi olmuştu. Bunum üzeri ne müttefikler de vaziyeti anlamak İlizumunu hisset. m'şlerdi. Şayet Romanya, Almanyanın Balkanlara tahakküm İçin takip ettiği riyasete mukavemetten vazgermişse, müttefikler de, iy evvel Romanyaya karşı takibe ka. rar verdikleri siyaseti tatbik hususunda israf etmiyes ceklerdi. Fakat Bükreş, verdiği cevabın müttefikleri yüzde yüz tatmin edeceğine inanmaktadır... * İngilterenin en tanınmış askeri müfehassısla- rından Liddel Hart yazdığı bir yazıda harp va- ziyefi hakkında şunları söylüyor: “Harp âleminde bir inkılâp yapacak yeni bir si- lâh keşfolunmazsa, karada kadi bir harp vuku bulmıyacaktır. Onun için but harp de, geçen harp gibi, iktisadi kuvvetle kazanılacaktır. Hattâ iktisadi kuvvet, daha büyük bir rol oynıyacaktır. Bir kere mü- cadele son derece şiddetli ve son derece güç ola- cak, müttefikler, Almanyanın iktisadi kuvvetle- rini yıpratmak için, kendi kuvvetlerini mütema. diyen arttıracaklar ve ancak bu sayede sonun- da harbi kazanacaklardır.,, pek yakında geri çağırılacağ: söylen. eden /ki kişinin ayni bıçakla biribi. rini öldürmesi hikâyesi, doğrusu pek ayakia durur şey değildir. Umuyo- ki; bu tarzı hal bizim arkadaş- yalhanelerinde buldukları bir ir de polisin buldu. ğu belki de tahkikatı işkâl etmemek için bize verilmemiştir. Yahudiler Yine Tehcir Ediliyor Bem, 16 (A.A.) — Berlinden Neve Zureher Zeintug'a bildiriliyor: 12/13 şubat gecesi, Stettin'deki bütün yahudiler tevkif, meskenleri işgal ve ailelerine o gece içinde meg» kul bir semte müteveccihen yola çık” mak üzere hazırlanmaları ihtar edil , | İmiştir. Haklarında bu tedbir ihaz edil- miş olan eşhas, bütün mobilya, para ve şahsi eşyalarını terketmek met» buriyetinde kalmışlardır. Yalnız Ak yans yüzükleri ile cep saatlerini gö- türmelerine müsande edilrgiştir. Bap kalarda hesapları olanlarla gayrimen- kul arazi sahipleri, bunlardan feragat etmekte olduklarını mübeyyin birer vesilka Imza etmiye mecbur tutulmuş lardır. ; Diğer taraftan şakında Danzig, Ko emingsberg ve şimali Almanyanıf diğer şehirlerindeki > yahudilerin de teheir edilecekleri söylenraektedir. Ayni: gazete, Bohemya ve Moray” yadaki Alınan protektorunun ye! bir emirname neşrederek yahudilerin işletmekte oldukları müesseselerin başında kalmaların: menetmiştir. Bu müesseseler, Arienlere tevdi © tir. Aydın Mebusu Mümtaz Kaynak Öldü Antalya;16 (Tan Muhabirinden)- Aydın mebusu Mümtaz Kaynak bi. gün burada kalb sektesinden öldü.