16 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Merhumun Oğlu Dr. Kâmil Yazgıç Evhamlı Abdülhamit Mithat Ismine Kin Beslemiye Z Bana, (Hoş geldin!) maka- mında ne vereceğinizi söyler mizi. niz?*. Vâkıâ, o sıralarda, yeni gelen bir valiye, (kudumiye) olarak, çok kıy metli hediyeler verilmesi değişmez bir kaide, bir âdet halinde imiş. Fakat buna rağmen, paşanın dam- dan düşercesine sorduğu bu sualin muhatapları üzerinde uyandırdığı menfi tesirin büyüklüğünü kestir. mek, hiç te güç değildir. Kimbilir, onların hepsi, ihtimal içlerinden; — Eyvah.. ilerdi.. Biz, bir yali bekliyorduk, başımıza bir e$- kıya geldi. Eski valiler, bizi hiç olmazsa, kâhyaları, veya adamları vasıtasile soyarlardı. Halbuki, bu yeni vali, bu işi için adam kullan. maya bile lüzum görmüyor, ve a. Jenen soygunculuğa kalkışıyor!. Fakat, Mithat paşa, susline ce. vap verilmesini beklemeden nut- kuna devam ediyor ve: — Ben, sizlerden, parasız, pul. suz, bir hediye istiyeceğim! Deyip #ul tefsirleri önledikten, ve muha- taplarına geniş, rahat birer nefes aldırdıktan sonra, ilâve ediyor; — Tohumu ben vereceğim. Bu- na mukabil, içinizde çalışmaya muktedir olanlardan istediğim şey, çift başına sade birer kile buğday ekmeleridi Harman sonunda, saman, kicilere kalacak, Zâhireler e man söyliyeceğim maksat uğruna ve yine halkin istifade edeceği e. serlerin kurulması yolunda harca- nacak... Nasıl razı mısınız?,, Hele o ilk sualden sonra bu tek. Hfin, ne derin bir tehalük ve se- vinçle kabul olduğunu kestirmek iş. ten bile değildir, K ylüler, Mithat Paşarım şak. si itibarı mukabilinde bul. duğu para İle satın aldığı toh ları ellerine geçirir geçirmez, va. etlerini yerine getiriyorlar, Zama- nı gelince buğdaylar ekiliyor, muh. #ul, çok bereketli oluyor ve hasat zamanı, ambarlar, camiler, medre. saler, hattâ kışlalar zahireyle dolu. yor. Bunların satılması mükabi de alınan para ile, şoseler, hastahız.. Beler, mektepler yapılıyor! Bu, efsaneye benziyen malümâtı ne kadar iskonto etseniz; geriye kalacak neticeden, Mithat Pâşaya düşecek olan iftihar hissesi, yine çok büyüktür, Ben, bu büyük insanın büyük te ünü kazanmış bahtiyarlar. dan birisiy Ne çare ki, onun Rumelindeki ic. Tastı, bu icraat sayesinde kazandı. Bi itibar, sarayda hiç te iyi bir tiba uyandırmadı. Ve o devrin va- tana hizmet eden hemen bütün bü- yükleri gibi, Mithet Paşa da, salta- nalın haksız bir sillesini yedi: Bağ. dada tayin olundu. Bu karar, Rumelinde ektiği te. rakki tohumunun güzel meyvalar vereceğinden emin bulunan Mithat « Paşayı fazla müteessir etmedi. Bi- Taz evvel de söylediğim gibi, Şakir Beyin ikazından sonra, ben de ha. rekâtımı tashih etmiş, gazetelere yazılar yazmıya başlamış, yine o muhterem zatın tavassutile karde şimle barışmış, ve Mithat Paşanın maiyetine kabul olunarak, onun teveccühünü yeniden kazanmiştım. Bunun içindi? ki, Mithat Paşa, Ru. meliden, çok parlak bir merasimle bir hükümdar gibi teşyi olunurken, beni de maiyetine almıştı, Fakat maalesef basta bulunan büyük kar. deşim, bu Bağdat yo'culuğu esna. #inda hayata gözlerini vumdu. Pa- şa, çok derin teessürümü sezdi. Ve beni bir baba şefkatile teselli etti, Hattâ bir gün: “— Oğlum Ahmet Efendi.. dedi. Kardeşinin acısını, hiçbir sevincin gideremiyeceğini biliyorum: Fakat sana, o detin acıyı bir nebze azal. tacak derecede haz duyuracağını umduğum bir hediye vermek İst- yorum; Bu hediye, benim, haya. Başlamıştı tımda en kıymetli saydığım şeyim, yani ismimdir: Benim adımı da taşrmak v: met Mithat, diye çağırılm. mez misli . Bu cemilenin, beni o anda düy- duğum ıstırabın âcıs'nı nayli hafif. letecek kadar mütehassis ettiğini kestirebilmeniz için, büyük Mithat | Paşaya karşı beslediğim hürmetin ve minnetin budutsuzluğunu dü- şünmeniz kâfidir; Ben o günden itibaren, “Ahmet Mithat, oldum, Ve o yorucu, o gıklı yolculuğun bana mal etti, bu yegâne hatırayı, bütün ömrüm. ce, en mukaddes bir emanet gibi muhafazaya çalıştım: Diyebilirim ki, serseri karakterimin ilk müs. bet, büyük ve esaslı tebeddülünü, mukaddes saydığım bu hediyeyi, | bu ismi kirletmemek endişesine | borçluyum: Mithat Paşa, tertemiz ismil likte, bana, hayatımın en müessir dersini de vermiş oldu! hmet Mithat, bu kadar üze. | rine titrediği bu “Hediye,, yüzünden maalesef bir çok varta- lar atlatmıştır. Çünkü, evhaml Abdülhamit: “Blithat,, ismine karşı âdeta kin beslemiye başlamıştı. O devirde: “ Yıldız!,, kelimsa'ni, . yıldız makarnasından bahsederken ku lanmak gafletini gösterenlerin kıbetleri ne idise: "—Mithati,, İsmini taşıyanların uğ- râtıldıkları âk'bet te hemen hemen . Evhamlı padişahı, herhangi insanın suiniyetine, sulmaksa. dına inandırabilmek için, onun hak kında: “ — Pilânca zat, yeni doğan ço. cuğuna “Mithat, ismini takt!, şeklinde bir Jurnal yazmak bile kâfiydi, Nitekim, Abdülhamidin otuz üç yıllık uzun saltanat devresinde, ne ordudan, ne de mülkiyeden, “Mit. hat,, adında hiç kimseye “Paşa, unvanı verilmemiştir. Buna mukabil; sadece “A ismini taşıdıkları çeşi İ kahırlara © uğratılmış insanların | miktarı pek çoktur. Bundan da an- laşılır ki, o Abdülhamit “Büyük Mithat Paşa, ya karsı beslediği mefret yüzünden, “Mithat, ismini, tehlikeli bir hürriyet sembolü, tehlikeli bir hürriyet parolası dar meşum saymaktaydı. Ve bu TAN DAH seseeeeaaassasameaaaeaa, Sinemalar İçin Yeni Fiyat Tesbit Edildi Belediye İktisat Müdü nün tesbit ettiği veni sinema tarifesi dün Belediye daimi ens sümeni tarafından tasdik edil. miştir. Bu tarifeye göre birinci sımf sinemaların koltuk larında ve localarda yüzde 15 nisbetinde tenzilât yapılmıstır. Bâdema birinci sınıf sinemalar. da loca fiyatları 150 . 200, kol. tuklar 40, dühuliye 35 kurus, $ ikinçi sınıf sinemalarda koltuk- $ lar dühuliye de 20 kuruş $ olacaktır. İsemesanaaaesasasasaaaeesea! Belediye Reis Ve Muavinlerine | Verilen Ücret! Ötedenberi İstanbul valisine, ayni, zamanda belediye reisliği yaptığı i. çin 300 Ura, sular idaresi mecli dare reisi sıfatile de. 250 Lr: ücret veriliyordu. Belediye lerine de, aldıkları maaşt üzer liralık bir ü ... ; ; ; ; ; ; ş ; ; ; ; ? Mensananasananaeeekamaeesekeeseseaa ketmiştir. Bu vilâyetten ve. belediy cretten ibaret Şimdiye kadar İstanbula gelen valilere bu şekilde maaş veril. diği halde, Lütfi Kırdarın da bu şe. kilde maaş alıp, al, zuu bahsolmus rasma-kadar intikal etmi > Şürası vilâyetle, belediyenin birleş tirilmiş iki daire olduğunu gözönün- de bulundurarak, belediyece valiye Ayrı bir ücret v ini kanunsuz bulmuş ve karar tarihinden itibaren bu 300 lira ile beraber, belediye mar. avinlerine de ötedenberi verilme) olan 100 Hira ücretin Kesilmesin! müz nasip bulmuştur. Bu karara göte, İs tanbul valisinin alacağı maaş tahsi. satile birlikte, 425/ liradan ibaret kalmı Şehir Meclisinin Toplantısı Şehir Meclisinin dü içtimam. da, toplantıların 15 gün temdidi hakkında bir karar-ittihaz edil tir. Bundan başka meydan, rıhtım ve sahil gibi umuma mahsus yerlerin hususi eşhas tarafından işgal edil memesi hakkmda beldiye zabıta ta. limatnamesine bir madde — ilâveşi halk hamamlarmın idareşine ve bu- ralarda tatbik edilecek tarifeye ait talimatnamenin tasdikine, Karagüm. rükte belediyeye ait arsanın. Spor meydanı ittihaz edilmek üzere, Be. den Terbiyesi Genel Direktörlüğüne | devrine, belediye kooperatifinin. be-| lediyeye olan borcunun gyda 250 li. rahk taksitlerle ödenmesi hususun. daki teklifin bütçe encüme: bunu belediyeye ter suretle valilik m rilen 150 lira & yüzdendir ki, Ahmet Mithat Efen. di, bizzat Mithat Paşa tarafından kendisine takılan bu ismi, daima, tehlikeli bir bayrak gibi taşımış, ve saray tarafından, Mithat İsm kendi adına ilâve ettiği günden i- tibaren, « damgalı bir insan sayıl. mıştır. M' Paşaya gelince, o, Ru- melinde kazandığı hürmet ve sevgiye, Bağdatta da kavuş. makta gecikmemişti. Fakat, o dev. rin hemen her büyüğü gibi, Mithat Paşa da, halkın sevgi ve saygısı ile birlikte, padişahın kin ve nefretini de üzerine çekiyordu. Nitekim, Mithat Pasa, Bağdstta, yollar, mektepler yaptırırken, ve “Şattülersp,, ta vapur işletirken sarayı hümayuna verilen jurnal şu cümlelerden mürekkepti: “— Münafık Mithat paşa, Arabistan ahalisinin son derece teveccühünü Ks zahmaktadır. Yarın, kendisine bende! Bi insanları, saray oöleyhine kiyam, ettirtmesi çok muhtemeldi Bu jurnal, müvesvis padişahın hasta kafasını dolduran korkuyu ve endişeyi büsbütün şahlandır. mıştı. Böyle olduğu içindir ki, Mit. Mithat Paşa, kendisini sevenler arasinda Ahmet Mithat Etendiyi de yarına alarak İstanbula döndü ve İstanbula gelişlerinden kısa bir müddet sonra huzuruna çağırttığı Ahmet Mithat Efendiye, şu nasi. hati verdi: (Devamı ver) fından reddedildiğine dair k teklifler, ait oldukları encümenlere gönderilmişlerdir. Eminönündeki İstimlâk Eminönündeki mescitle, yanındaki | emlâkten 5 inin istimlâk muartelesi bitmiş ve bunların yıktırılması mü. teahhide ihale edilmiştir. Bu sahada |” kalan dört dükkân için de rile uyuşulacaktır. Bunlardan sonra, Unkapanına doğ- Tu devam edecek Imar sukası, ancak Mısırçarşısı imar ve Balikpazarında. ki esnafa tahsis edildikten sonra, is. timlâk edilecektir. Et Nakliyatı İstanbul et nakliyatı, hazirana X dar kasaplar şirketine ihale edilmiş. tir. Şirket, bunun için mabiye bele. İdiyeye 5 bin lira verecektir. Ancak et nakliyatımın belediye tarafımdan yapılması hakkındaki kanun tem- muzda çıkmıştır. Fakat o zamandan. beri nakliyat: kasaplar şirketi yap. maktadır. Bunün için, bu tarihten i tibaren ayda beşer bin liradan bele. diyeye 55 bin tira verecektir. ——— Bir Ceset Bulundu Evvelki gün Anadolu Veneri sahil, | lerinde denizde bir erkek cesedi bu- ; Yunmuştur. Uzun müddet denizde kaldığı anlaşılan cesedin “izerinde el. bise namına hiçhir şey yoktur. Çene kemiği ile sağ elinin ezilmiş olmasin. dan bir cinayete kurban gittiğine ih. #imal verilmekte tahkkata devam © | lunmaktadır. sahiple. İĞ MABERLER Esnaf Toplantıları Hamamcılar Ucuz Su Verilmesini İstiyorlar | i Dün toplanan hamgmetar.. Dün İstanbul hamamları yıllık mütad kongrelerini yapmışlardır. Bu kongrede hamamesların şi yet ve temennileri de mevzuubahs edilmiş, bamamcılar bilhassa su derdinden şikâyet etmişlerdir. Belediye Kırk. çeşme #ularını kestikten sonra hamamlara yedi buçuk kuruştan terkos suyu vermeğe başlamıştı Fakat eskiden Kırkçeşme suyu bulunmıyan hamamlara yüksek tarife ile su verilmektedir. Hamamcılar yedi buçuk kuruşluk terifenin bütün hamamlar: a tatbikıni İstemektedirler. Beledi. ye hamamıcıların, her müşteri için ayrı takım kullanm sını, bir müşte. ri kullandıktan sonra peştemal takımlarının behemehal yıkanıp ütülen. mesini de şart koymuştur. Ylamomcılar bu şartı kabul etmemekte, nliş- terilerin kendi takumlarını kendileri ıp tatbik edilmesini istemektedirler. getirmeleri şartile hir tarife yapı. . Toplantı bu hususlarda Belediye. ye müracaat edilmesi kararile sona ermiştir. Tünelbaşı Cinayeti Tahkikatı Bitti Fatma İle Halilin Mucadele Ederek Bıribirlerini Öldürdükleri Ne Tunelbaşında iki ölümü ile neticelenen vaka ha kikat dün tamamlarım Vakay, müteakıp cese: kişinin ndaki ishu mmwaye ne eden adli tabip Enver Kara $*İdınla erkeğin birgirim, kesmeleri © tmaline İşaret etmiş ve şeklinin bu ihtime'i kavverlendirdi- ğini söylemişti. Tahkikat ta, Enver teyit etti. r şahısın Karanın bu mütalafsını ğinden, faciada üçü rolü olmadığı kaneatine varılmış evrak müddelumumiliğe | gönderil. miştir. i Dinlenen eşhas Üç gün zarfmda maktulleri tani- yan BÜ den fazla adeni isticvap edil. miş, Fatmanın 18 senelik mazisi tet- kik olunmuş, ve neticede onlarm başka birisi tsrafından oöldürülme- leri ihtimali vârit görülememiştir. Dün yapılan tahkikattan anlaşıl. dığma göre Halil, hâdise sabahı Fat : İman Aksarayda oturduğu eve git- tiği zaman, onu kendisi İle beraber gelmeğe kandırmak için 150 — 200 lira arasında bir para göstermiş ve: — Bunu senin namına bankaya yatıracağım., demiştir. Halbuki vakayı müteakıp Halilin cebinde böyle bir para bulunama- miştir. Bu pâranın ne olduğu da öğ- renilememiştir. Bankadan yapılan tetkikatta, büdise günü Fatmanin hesabına bankaya para yatırılmadı ğı anlaşılmıştır. Halil, bir aralık ya Fatmadan ay-| rılıp parayı birisine vermiş, veyahut para cinayetten sonra kapının arka. sında bulunan caketinin cebinden başka birisi tarafından almmıştir. Hâdiseden sonra Halili ilk defa gören, elektrik şirketi şoförlerinden rahim de dün isticvap edilmiştir. İbrahim gördüğü vaziyeti şöyle an- latmıştır: am 5 — Ortamektep bitirme imtihanına girmek İstiyorum, Nereye müracast © deyim? Ç — Bir istide ie Msarif Vekâletine müzacaat ediniz. - 8 — Neyzen Tevfik sağ mıdır, sağsa hasta mıdır, iyi midir ve merededirT C - Neyzen Tevfik Sağdır. Tedavi e- #icesine (Varıldı — Bir adam sallanarak, Lütfullah #partımanından çıktı, Kapının önün. de âdeta hazır ol, vaziyetinde gibi, bir iki dakika durdu. Ben, bemen ya- nina kaştum: “— Sana ne oldu? Bir şeyler söylemek istedi Fakat Boğazı hırladığından, konuşamadı. Gözleri ile bir takım mânasız işöret- ler yaptı, Ben, polise doğru koşar» ken, onun da kapının önünden ay- diye sordum. 16-2.940 “e. Kroeya etrol Fiyatlarının riması İsteniyor Romanya hükümeti ihraç e- dilecek petrol ve petrol müşte. katı ile motörin için yüzde on beş ihrneat resmi almağ lamıştır. Bu sebeple Romanya. dan alınmukta olan petrol ve. sairenin Ticaret Vekâleti tara. fından teshit edilen satılması mümkün mektedir, Petrol şirketle: işi halletmek üzere Ankaraya bir mümessil göndermişlerdir. Petrol, benzin ve motörin fiyat. larının yüzde on beş nisbetinde İması beklenmektedir. İeeemaasananasas. f : ; ; ş ! $ ; ; ; ; ; ; ; ; j .Yeni İhracat Kararnamesi Çıkarıldı Evvelce lisansa tâbi olarak ihraç edilmekte olan küçük baş hayvanlar. dan koyun, keçi, oğlak ve kuzu deri- lerinin aramızda ticaret mukavelesi bulunan 'memleketlere bundan böyle serbestçe ihraç edilmesi icin yeni bir karirname çıkmıştır. Kararname, dün alükadarlara tebliğ edilmiştir. Dünkü ihracat Almanyaya yüz elli bin lirahk tü: tün ile kuru erik Ve pirine yağı, Fransa ve diğer bitaraf memleketle- re iki yüz bin liralik muhtelif mal. larla İtalyaya ve İngiltereye yüz bin liralık yumurta, balık, kepek ve ku- Tu meyva ihraç olunmuştur. Zahirecilerin toplantısı Zahire ihracat komitesi, dün Top- rak Ofisinde toplanmıştır. İhracatçı tüccarlar, bu içtimada bulunmuşlar. dır. Komite, ihraç edilecek arpaların stoklarını tesbit ettikten sonra, Al manya için talep edilen susamların da stoklarınr tesbit eylemiştir. İhra. FARS Ya “ger Mineli darlerar, Ak dilecek mallar üzerinde Satışlar art. maktadır. yi Fındıkçıların #ikâyeli Şubatın on birinde Giresunda teş. kil edilen fındık ihracat birliğinin tesbit eylediği fiyattan farki, olarak yapılmış satışların S9Vk ve teslimi- ne, birlik müsaade ©tmemektedir. Bizliğin teşekkülünden evvel yapı. lan mukevelelere göre. gönderilecek fındıklar, bugün yüklenevekti, Birli. ğin İstanbul şubesi bu Sevkiyat için vize vermemiştir. VİZe- Olmayınca; fındıklar gemiye o yüklerememiştir. rıldığını ve yere düştüğünü gördüm, demiştir. İbrahimin bu ifadesinden Halilin, ilk defa yarasının ağırlığını farke- demiyerek, polisin takibatından kur. tulmak istediğine hükmedilmektedir. Netice olarak zabıta, Fatma ile Halil arasında kanlı bir mücadele geçtiği bu mücadele neticesinde de Fatma. nin kendisini kesmeğe hücum eden Helilin bıçağını bir aralık eline ge- çirerek, onu yaraladığı, fakat kadın. dan daha kuvvetli olan Halilin, bu bengümede tekrar bıçağı eline ala. rak, can*havliyle kadını kestiği ka- nanti husule gelmiştir. Evvelce zan altına alınan kapıcı Rüştü oğlu Neşet, bugün tahliye edi. lecektir. Donarak Öldü Bakırköyün İkitelli köyünden 42 yaşında Halil, odun kesmek Üzere gittiği ormanda soğuktan donarak ÖL. müştür. Lodos Şiddetlendi Birkaç gündenberi devam eden lodos rüzgârı, dün öğleden sonra E- ge ve Akdenizde şiddetlerm ştir. Bü- tün merakibe, bu hususta tebligat yapılmıştır. Sehrimizde de dün sahah başlıyan hafif yağmur, öğleve doğzu kesilmiş ve akşam üstü şiddetlenmiştir. zn dildiği hastaneden çıkmıştır. Sıhhatte ve süğlam arsruzda dolaşmaktadır. El- yovm İstanbulda . 8 — Hatay kaç kaza ve nahiyeye #y- elmiştari, C — 7 kazı, 15 mahiyeye ayrılmıştır Karlar şunlardır: Antakya, İskende- run, Kırıkhan, Reyhaniye, Yaylâdağ Dörteol, Hassa, Alâkadar tüccarlar, birliğin bu hare- ketinden dolsyı bÜYÜK o zararlara uğrayacaklarından bahis ile, Ticaret Yekâletine şikâyete o bulunmuşlar. dır. ——— Okullar Güneşinin Talebesi Maarif idaresi, batı idari ve malt yolsuzluklar dolayısile kapattığı, Bo. şiktaştaki Okullar Güneşinin talebe- lerini, muhtelif resmi mekteplere yerleştirmiştir. Bu mektebin ilk kıs. mındaki talebe, Bulmumcudeki 50 inci ilkmektebe, orta sınıflardaki ne. hari talebe, Beşikteş fkinci ortamek- tebine, leyliler de Haydarpaşa lise- sine yerleştirilmiştir. Üsküdar Belediye Ebeli Haseki hastanesinde ve bilâhare Üsküdar Çocuk Dispanserinde sene. lerce çalışmış olan ebelerden Bayan Hüsniye, Üsküdar belediy: ebeliği. ne tayin edilmiştir. e 185 Koyun ve Keçi Yandı Silivrinin Pikerli köyfi civarındaki koyun ağılında yangın Çıkmıştır. Muhtelif adam'ara &'t olan 185 ko. İyun ve keçi yanmıştır. Jandarma ate- İşin kasden çıkarıldığına ihtimal ver. mekte, tahkikata devam etmektedir. Haşlanarak Öldü Haliç Fenerinde Hacı İbrahim $0- kağında oturan Eminin oğlu bir bu- çuk yaşında, Senol, üzerine dökülen kaynar su ile haşlanmış ve ölmüştür. TAK 16 Şubat 1940 CUMA Gün: 29 Inday Arabi 1358 Muharrem: 7. Güneş: 6.55 — Öğle İkindi: 16.23 — Akşam Yatsı : 1914 — İmsöke Kasım: 101 Rumt 1333 Şubat; 7 ei 1743 510 i i İ i