16 Şubat 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Şaraplann en iyisidir. Galata Necati caddesi No. 238 T e l : 40899 Şarabl UTUK Onaltıncı yıl sayı: 5661 umhuri İSTANBUL CAĞALOGLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbuL No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 AYESELI TARİHİ eignobos'tan tercüme eden a kavimlerinin İN CAHİD YALÇIN Cuma 16 Subat 1940 marnmıza kadar Avrupa kaî, siyasî ve fikrî istihaleleu eser İM cilddir. Her i ü cildiri fiatf 250, cildlisi 300 kuruştur. KANAAT KİTABEVİ Mannerheim hattında| Almanyamil tehdidi anudane mudafaa.. ¥ İngiliz .r. £, r~ Karar her yerde heyecan uyandırdı bütün bitaraf gemilerin torpillenmesi emredildi lımanlarına gıden ., Kızaklara yüklenmiş hafif Fin bataryaları cepheye gidiyorlar INGILIZ DOSTLUĞU Bu harbde Ingiltere ile beraber bulunuşumuz, tarihin seyrine olduğu kadar Türkiyenin ve İngilterenin menfaatlerine, yani emniyet ve selâmetle' rine mutabıktır. Bunu resmî ve gayriresmî bütün Türktye bitiyor. ünkü sayımızda Londra muhabirimizin mektubunu elbette okumuşsunuzdur, ve Ingilterede zelzele felâketzedelerimiz için yapılan yardımm ulvî şekılleri karşısında elbette mütehassis ve minnettar olmuşsunuzdur. Müthiş bir ölüm dirim harbinin hummah faaliyetlerile zaten kendi hesablarına pek mahmul oldukları halde îngilizlerin müttefık Türkiyeyi vuran yer sarsıntısı felâketinin acılarmı hafifletmek için sarfettikleri gayret gözlerimizi yaşartacak kadar büyük ve samimidir. Türkiyedeki zelzele felâketinin ilk haberi Londra ve Parise varır varmaz M. Çemberlayn'm teşebbüsıle ıkı memleket resmen ilk bir yardım hamlesi yapmağa müsaraat etmişlerdi. İş bu kadarla kalmadı. Bu ilk hamleyi resmî diğer hamleler takib etti. Müttefık memleketlerin siyasî mahfillerinden başka orduları da derdlerimizle pek yakından ve sür'atle alâkadar oldular. Müttefiklerin Yakmşark orduları battaniye, çadır ve yiyecek maddelerile felâketzedelerımızın ımdadına yardıma koştular. Bu yardımlar vaktinde yetişti ve pek ziyade işe yaradı. Finler, bıçaklarla taarruz ederek Rusları çıkardılar Sovyet kıtaatı, gece muharebeîerî esnasında mevzilerinden çıkarılmışlardır ve halihazırda pek ehemmiyetsiz bazı mevzileri işgal etmektedırler. Dün bu kıtaat, mühim fedakârlıklar pahasına, Taipale mıntakasında ilerleme(Arkası Sa. 5 sütun 4 te) Son sisten Londra 15 (Hususî) Muhtelif menabiden alman haberlere göre, Almanya, İngiliz limanlarına gidecek bitaraf va purlann bilâistisna torpillenmesini Alman tahtelbahir kumandanlarına emretmiştir. Karar, Amerika da dahıl, bütün bitaraf memleketlerde derin heyecan uyandır mıştır. Röyter ajansı şu malumatı vermekte«Almaniarın Ingiltereye ve yahud bir ingiliz kontrol limanına gidecek bitaraf vapurların torpillenecekleri tehdidi Lon dra resmî mahfıllerinde hayreti mucib olmamıştır. Zira bu mahfiller, Almanların şimdi açıkça ilân ettikleri bu usulü esasen tatbik etmekte olduklarını bildirmekte dirler. Bu korkutmanın manası bütün milletlerin vapurlarını seyahate çıkmaktan vaz geçirmeleri icab edecektir. Londradaki kanaat şudur ki, en iyi emniyetin müttefiklerin kafılelerile birlikte seyahatte olduğu hakkındaki İngiliz tezini ancak teyid edecek olan bu tehdid hiç bir bitaraf me^'eketi korkutmayacaktır. Alman denizaltıları limanda filo halinde Mühim zayiata rağmen müthiş Sovyet akını devam ediyor Rusların kaybı 250,000 i buldu Stokholm 1 5 (a.a ) Son alınan haberler, Manerheim hattının Sovyetlerin bütün taarruzlarına muzafferane mukavemet etmekte olduklarını ve Ruslann sadece Summa mıntakasında bir iki ileri mevzii işgal etmiş bulunduklarını teyid etmektedir. Köseivanof çekildi Yeni kabineyi profesör Filof teşkil ediyor Hariciye Nezaretine Belgrad elçisi PopoPun geleceği ve Bulgar siyasetinin değişmiyeceği söyleniyor Sofya 15 (Hususî muhabirımizden, telefonla) Son intıhabat munasebetile Başvekil Köseivanof'la bazı nazırlar ara. smda zuhur eden ihtilâf nihayet bir kabine buhranile netıcelenmıştir. Başvekil Köseivanof, bu sabah saat 1 1 de saraya gitmiş ve kabinenin istifasını Krala vermiştir. Kral Boris Köseivanof kabmesinin istifasını kabul ederek, yeni kabıneyi kurmak vazifesini Köseivanof kabınesinde Maarif Nazırı olan profesör Filof'a tevdi etmiştir. Bulgaristanın tanınmış arkeologlann . dan biri olan ve tahsilıni Almanyada yapıp muhtelif Alman universitelerınde profesör bulunan profesör Filof derhal istişarelerine başlamıştır. Yeni kabinenin yann sabah kurulacağına muhakkak nazarile bakılmaktadır. Salâhiyettar mehafilde temin edıldiğine göre, eski Başvekil Köseivanof'la Dahiliye Nazırı General Nedef yeni kabineye alınmıyacaklardır. Filof kabınesinde, HaM. Köseivanof riciye Nezaretine Bulgaristanın şımdiki Belgrad elçisi lvan Popof'un, Dal ilıye üzere Balkan komşularile dostane münaNezaretine de, eski Şimendifer Nazırı sebata devam edeceği siyasî mehafilde Dobrovçki'nin getirileceği temin ediliyor. temin edilmektedir. Bu akşamki Bulgar gazeteleri de BulAyni mehafilde, buhranın münhasıran » dahilî sebebler neticesi olduğu ve intiha garistanın haricî siyasetinde hiç bir de • açıkça yaz * bat neticelerinin bilhassa kabinenin su ğişiklik yapılmıyacağını kutunu tacil ettiği tebarüz ettirilmektedir. maktadırlar. Yeni Bulgar elçisi Bu şerait altmda, yeni kabinenin Kö Vazifesine başlamak üzere bu gün Anseivanof'un haricî siyasetinde herhangi bir değişiklik yapmayacağı ve bilhassa karaya gidecek olan yeni Bulgar elçisi Bulgaristanın kat'î bitaraflığını muhafaza Sava Kirof kabine buhranı neticesinde ve başta Türkiye ile Yugoslavya olmak hareketini bir müddet tehir etmiştir. Filistindeki Avustralya kıtaatı artırılıyor İngiliz Kralından Mısır Kralına mesaj Dün Kudüste orduyu teftiş eden Dominyonlar Nazırı Eden'i Arablar ve Yahudiler büyük tezahüratla karşıladılar Bitaraf memleketlerde akisler Kopenhag 15 (a.a.) Gazeteler, Berlinden gelen bir haberi buyük bir ehemmiyetle tebarüz ettirmektedirler. Bu habere göre İngiliz kontrol lm.anlarına müteveccıhen yola çıkacak olan bütün bitaraf gemilere harb hukukunun meşru {Arkası Sa. 5 sütun 5 te) IIIIIIIIIIIHIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIII I llllll Kudüs 15 (a.a.) A v u s t r a l y a kıtaatı yon İngiliz lirasına çıkmıştır. Erzincan zelzele felâketinde ölen topFilistine gelmiş bulunuyor. Bunlar Sir çu alay komutanı kurmay albay Ali Rıza 100 bin kişi tahşid edildi Thomas Blamey'in kumandası altındadır. Kudüs 15 (a.a.) Avustralyada mec Gürcanın eşi Eda Gürcan ve yavrulan Şunu kaydetmek lâzımdır ki, Avus Türkân Gürcan, Turhan Gürcan, Orhan burî askerlik hizmeti bulunmamasına rağtralya kendi silâh, mühimmatmı bizzat Gürcanın ruhlarına ithaf edilmek üzere men Filistine gelmekte olan Avustralya kendisi ımal etmektedir ve imparatorlu18/2/940 pazar günü öğle namazından kıtaatınm dikkate şayan bir surette talim ğun diğer kısımları gibi kendi kıtaatınm sonra Üsküdarda Kaptanpaşa camiinde Sonra Ingilterede yalnız mülki ve asıhtiyaclarmı bizzat kendisi temin eyleye ve terbiye görmüş olduklan müşahede e Mevlidi Şerif okutturulacaktır. Arzu ekerî hükumet alâkalarının yanında mil cek vaziyettedir. Avustralyanm harb dılmektedir. Bu kıtaatın ekserisı mılis teş denlerin teşrifleri rica olunur. (Arkast Sa. 5 sütun 5 te) let de alâkasız kalamıyarak îngihz halkı bütçesi 6 milyon İngiliz lirasındaıı 70 milKurmay albay Rıza Gürcan MlllllllllllllllllltlllllllllllllllIlllilllllllllllMIIIIIIllIllllllIMMIIIIIIIIlllMIIIIMIflllllllllllllMIIIIIIIIIHIIMIIIIIIIIllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIMIIMIIIIl IIIIMIIIMfilllillllllllll •••••IIIIIIIIIItlltllllllllltllIIIIMIUIIIIIIIIlllMIMI III nın yardımını tahrik etmek isteyen millî bir hareket vücude geldi. İşte Londra muhabirimizin bizzat faaliyet merkezlerini ziyaret etmek suretile tafsilâtını verdiği dostluk nişanesi, felâketimize karşı gösterilen bu millî İngiliz yardımı etrafında toplanıyor. Her sınıfa mensub ve cümlesinin kalbleri ayni asil kanın cereyan ve darebanile müteharrik İngiliz kadınlannın bu ulvî insanlık ışındeki gayret ve faalıyetleri hayret olunacak kadar hasbî ve ulvidir. Mevlid Hava Kurumu 15 yaşında YUNUS NAD1 {Arkast Sa. 5 sütun 3 te) Millî korunma kanunu yakında tatbik edilecek r MAJINO istihkâmlarında Yazan: CELÂLEDDİN EZİNE Arkadaşımızın kendi müşahedelerine göre bizzat krokilerini de yaptığı çok dikkate şayan yazıyı yarınki nüshamızda bulacaksınız. Ithalat Limited şirketlerinin kıırulması kanundan sonraya bırakıldı lunan limitedlerin muamelesinin bir müddet durdurulması ciheti derpiş edilmektedir. Buna da sebeb millî korunma kanununun yakında mer'iyete gireceği ve bu kanunun ithalâtçılarm da ihracatçılar gibi birlik teşkil etmesine müsaade etmesidir. Mevzuu bahis haberin, kanunun mer'iyete girmesine kadar yeniden limited şirket teşkiline aid muamelelerin durdurulmasından galat olduğu anlasılıvor. Bugün Türk Hava Kurumunun on beşinci ytldöniimüdür. Bu münasebetle Eminönü Halkevinde, saat 18 de, Hava Kurumu namına, tstanbul merkezi müdürü Yusuf Rıza Oran tarafından, Kurumun on beş yıllık faaliyetine dair bir konferans verilecektir. Kadıköy ve Beşiktaşta da, ayni mevzu etrafında konferanslar verilecektir. Jürk Hava Kurumu İstanbul §ubesinin, tesisin. den bugüne kadar kendisine bağlı olan kaza ve nahiyelerle birlikte Kuruma temin ettiği varidat beş milyon lirayı mütecavizdir. İstanbul şubesi gene bu müddet zarfında 27 tayyare satın alarak orduya hediye etmiştir. Hava Kurumu İstanbul şubesi Türk. kuşunun inkişafında da büyük hizmetlerde bulunmuştur. (Hava Kurumunun 15 yıllık faaliyetine dair 3 üncü sahifemizdedir.) Ankara 15 (Telefonla) Hükumetin millî korunma kanununun tatbikına karar vereceği anlaşılıyor. Kanu nun tatbikına başlandığı hükumetçe Büvük Millet Meclisine bildirilecektir. İthalât Limited şirketlerinin vaziyeti Mevcud ithalât limited şirketlerinin Ticaret Vekâletince lâğvına karar verildiği şeklinde dün bir aksam gazete sinde çıkmış olan haber doğru değildir. Sadece henüz teşekkül halinde bu