15 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—— 15.2.9009 BUGÜN Tehdide Karşı Tedbir Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL "Yesin birkaç çeşidi vardır. Fakat bunları ikiye irca et. mek mümkündür, biri bilkuvve teh- dit, diğeri bilfül tehdit. Bilkuvve tehdit, hesap ile tesbit olunur. Vasiyetini evvelce bilmiyen her millet, uzaktan, yakından maruz olabileceği her tehdidi hesaplar ve bütün bu ihtimaller dairesinde mü. dafaa tedbirleri alır, Dostane müna. sebetler ve bunlara benzer birçok te. şebbüsler, bu ihtimalleri tâli bir va. Fakat bu ihtimal. , hiçbir vakit unu. tulmaz ve ona göre hareket-eüilir. Hattâ milletler arasındaki İyi sina. sebetler tesisinin, iktesndi “âlâka ve menlhatleri kei ollendirmenin, kül türel, “Vesair “möhiyetteki bağları canlandırmanın en belli başlı hedefi, bu ihtimalleri bertar etmek, hiç olmazsa, bunların tesirini asgari badde indirmektir. SON Londra, 14 (Hususi) — Bugün bik 'Tehdidin ikinci çeşidi ise, tarife| hassa deniz harbinde canlılık göze muhtaç değildir. O doğrudan doğru. | çarpmaktadır. İngilterenin 12,360 ton ya tedbir ile karşılanacak bir tehli. | luk Sullana Star adlı vapuru torpil kedir. Fakat bu tehlikeden sukın. | lenmiş ve vepurun tayfası gemiyi mak için, almacak tedbirler de, yal. | terketmiştir. İki İngiliz sarnıç gemi. Bız askeri mahiyette değildir. si şimal denizinde batırılmıştır. 8500 Mer çeşittir. Diplomasinin va. | tonluk Trlumph adi; İngiliz vapuru fesi bütün kuynaklarını kullanarak, da ayni akıbete uğramıştır. Diğer ta- bütün maddi ve manevi kuvvetlerin. | raftan bir İtalyan, bir Norveç, bir en İstifade ederek, bu cesit tehli. | Danimarka ve bir İsveç vapuru da keleri de bertaraf etmeklir. Fakat di r torpillenmiştir. İngilterenin Greteh. her milletin ilk müdafan vazifesi 0-| gd vapuru ise, dün torpillenmiştir. lan bu bilfiil kendini tehdit eden Bu vapur da 10,191 tonluk idi. 3200 tehlikelere karşı uyanık davranmak tonluk Brodwal adındaki İngiliz ge- Ye her tedbiri almaktır. Fakat nazarı dil mokta, bazan bu tehdit çeşitleri için. de en umulmıyanın baş yarmasıdır. misi de Marsilya açıklarında imdat te almacak bir| işaretleri vermiştir. İngiltere Amiralliği İngiliz sarnıç Onun gp bunlara dikkat etmek ve gemilerine hücum eden Alman tah. yaa e dalma hesaplamak lâzum. | telbahirlerinden birinin imha edil miş olduğunu tebliğ ediyor. TAN İni Yeniden Beşi Ingiliz Ve Dördü Bitaraf 9 Vapur Torpillendi Fransaya Gönderilmek Üzere 1.250.000 İngiliz Askeri Seferber Edildi ve 900 Bini Ticaret gemilerini koruyan Ingiliz torpidoları.. ni pek ziyade düşündürmektedir. Bu | miş bulunmaktadır. ABERİLİE Sevkolundu ii KÖYLERE Seyyar Sinema Gönderilecek Ankara, 14 (A, A.) — Sahne ve si. nemanın halk terbiyesindeki mühim rolünü bidayettenberi ehemmiyetle gözöününde tutan C. H. P. açtığı hal kevlerinde diğer yetiştirici vesait me yanında toplantı salonları ve sahne- ler kurmakta ve bu yerleri sinema makinleri ile de teçhiz etmektedir. Bu sinema makinelerinin elektrik İ olmayan köy ve kasabaları pazar yerleri gibi umumi mahallere de ge- tirilerek meotörle işler ve kullanılır seyyar hale gelmeleri için de tetrti. bat alınmaktadır. Parti, bu sinemalarda eğlendirici Jolduğu kadar bilhassa uyandırıcı ve yetiştirici mahiyette İmler göste. rilmesini esas olarak gözönünde tut. maktadır. Bunun için bugüne kadar bu mahi- yette hazırlanmış yetmiş yedi nevi üzerine 162 filmi muntazam bir prog ramla parasiz gösterilmek üzere hal. kevlerine göndermeğe başlamıştır. Cümhuriyet Halk Partisi yeniden bir çok kültür filmleri hazırlatmak. ta olduğu gibi yabancı memleketler de de bu mevzuda yapılmış filmleri tetkik ve mübayaaya karar vermiş. tir. ——— , Hintli Kuvvetler Edenin Önünde Geçit Resmi Yaptı Kahire, 14 (Hususi) — Bugün ELEK Di LALA Hukuku Beşer Beyannamesi Yazan: B. FELEK H arp olacak, bitecek, milletler sulh masasına oturacaklar. O zaman herkesin kabul edeceği bir (Hukuku beşer) yani (insanlığın hak. ları) beyannamesi | yapılacak. şimdi bir takım mütefekkirler bü. nunla meşgul. Vallahi, bu haberi bü. ylik bir memnuniyetle okudum ama, aklıma şu fıkra geldi: Bir çingene ailesi, çergede oturup malihulya İle vakit geçiriyormuş. Karısı demiş ki: si — Bre koca! Bizim bir dişi eşeği. miz olsaydı! Kocası cevap vet — Ya!! Doğru söyledin karı! Kom. şunun erkek eşeğile çiftleştirirdik. Bir sıpamız olurdu. Bu lâfı işiten çingenenin küçük” oğlu bağırmış — Babal Ben © sıpaya binerim değil mi? Çocuğun bu arzusuna karşı hid. detlenen baba, elindeki sepetle kafa. sina vüruğ! - N — İn ulan hayvanım üstünden. İ Belini kıracaksın sıpanın! demiş, İ Benzemez mi, bu fıkra, o hazırl. | ğa? Dur bakalım dostum! Heleşu ın harp olsun da ondan son. ra düşünürüz. Yalnız bu bahiste şu kadar söyliyeyim. Pahalıya mal ola. i | Map cağı şüphesiz olan müstakbel sulk. ten sonra da, eğer silâhı, cephane. yi, topu, tüfeği bırakıp; selimeti hu. kuku beşer bevannamesinden bekli, yecek isek; üçüncü bir harbin aman. sız âkıbetlerine hemen hazır olma. lıyız. Çünkü kim ne derse, desin; bugünkü harp İngiltere ve Fransa. nın bir aralık, Milletler Cemiyetine güvenerek silâhsızlanmıya kalkma. ları, ve bu esnada totaliterlerin harp hazırlıklarını arttırarak, kendilerin. “Diğer taraftan hava müdafaası | Mister Eden Mısırdaki (OHindistan|de kuvvet hissedince; kabarmaları i sat, son günlerde müttefikler tara | sonra Volfsburg adlı 6201 tonluk va. £ arasindaki münakalât için | için de 1.250.000 kişi tahsis olun. | kuvvetlerinin geçit resminde hazır| yüzünden çıkmıştır. İngiliz ve Fran- . Orta Şarktn yapılan tahsi-| pur da Brezilyanın şimal sahilinde Bağa aya BENESAK Zigirid elin ik 1933 de en frank o. | bulunmuş ve İngilterenin Mısır 56-| sız kuvvetleri 918 den itibaren ayni atın mahiyetini anlatmaktır. Bu| kendi kendini batırmıştır. Bir Alman) bazı istihkâmları için de vahim te-|lan İngiliz hava bütçesi, şimdi 57 | firi Sir Lampson, Hint kıtalarına hi.| tempoyla ve ayni nisbet dahilinde tahşidat, bilkuvve bir takım tehdit. | tenret gemisi yakalanarak bir Fran-| girler husule getirebilecek tuğyanlar- | milyardır.,, taben, İngiltere kralının bir mesajım | muhafaza ve idame edilseydi, AL lere karşı gelmeyi istihdaf ediyor. | gız imamına götürülmüştür. i len Vi Yoksa ortada hiçbir fiili tehdit yok.) > fa A ire Gezetekine Kuymnktin | Sağ öğarctiek Yolal eri tur. İngilizlerle Fransızlar, buralar. lamakta olması muhtemeldir. AL| Gu halde bir (vukuku beşer) be. j da e MO kle ve hazırlan. | F daki İngiliz askerleri d yannammesiım > belbeğiniii ii Gini anladın o , ibni nin lanan | herkes bir daha taarruza ramak n ei İngili 4-| tehlikesine karşı kendi emniyetini | a e bei bilkurse mevemt | e eğri Ziyfridi tehdit — |Speas, bügün Pariste söylediği bir| Almanya daarruza hazırlanıyor | suslrında düşmanlarından fazla müs yemeğe ge lip ettiği takdirde iri ki nutukta demiştir ki: İstihbarat Nezareti o Müsteşarı tefit olmuştur. Binaenaleyh kütle | yannamelere sığınanların âkıbeti şu. bana ha vik ediyor “Fransaya gönderilmek (Üzere, | Grigg, bugün Attringham'da söyle. | halinde iyi hazırlanmış bir darbe| ya benzer: a karşı gelmektedir.|* Rhin nehri ve tâbileri üzerinde) 1.250.000 İngiliz seferber edilmiştir. |diği bir nutukta demiştir ki: indiremezse, bunun bir mânası ol.| Böyük Harp esnasında Üsküdar. Yer. Bu bakımdan bu tedbirleri bu Germir TN Maşa öven hir gistn parçalanan büzlar Alman makamları Bunun 900.000 i Fransaya sevkedil. “Hitlerin büyük bir taarruz hâzır. mak gerektir. da bir gece bir yangın olmuştu. Git: » İdan korkuyorlar. Buna binaen, istikkâm kıtaatı buz- | bulunan Mısır Başvekili, dolaşan şa. yisların bilâfina olarak Misirin Av. r sevketmiy i bi * * Bu mütaladları serdetmekten mak. | £ Alman vapurlarından Vokama'dan | ççkamlar buzlar eridiği zaman, yal. N i i Hava har. sahillerine | ları berhava etmiye çulışmektadır. po TUDSYA & B ii sayyazusmı nay Bürleğim dirmiştir. saymak yanlış olmaz. Çünkü Semi tehdide karşı tedbir alın. ir, a aaa a Nevyork Polisleri ve Gizli Teşekküller Nevyork, 14 (A.A.) — 19000 Nev. o Polis memurundan takriben ” ia polis müdüriyeti tarafından Gi ita kendilerine tevzi edilmiş cephesi varakasında “hiristiyanlk Tee yay klına mensup olduk. '& evvelce intisap etmiş bu tanıklarını itiraf siiri Bu döle, Azasından 17 kişi geçenlerde Ğ emniyetine kars komplo urmakla itham edilmişti, poli Yarakasında ayni zamanda ar nandı Km a küle meni ip "old Gk sorulmuştur, ze aüdiriyeti elde ettiği neti. Nevyork Bala e Ki Taşar hususta ç ç Alman Başkumandanı Re Berline Döndü li, 14 (A, A.) — Alman ordu. 'umahdanı general von Brayu- bu sabah Danzigten gelerek, lie silmek kıtalar; teftiş Öğleden evvel pi 1 mıntaka ku 1 m anl rline hareket etmezdeı vel mhtakanm, generalleri ve diğer kumanda: ii ei arasında bir kaç gaat ehich, ———.. Morava Nehri 'T, Pm 14 (A.A) ülmesi üzerine bir çok Miş ve bir çok münhie ke e Sular istilâ etmiştir. Bilhassa Morüva nehrinin teşması, mühim nar aa sebebiyet vermiştir. Diğer taraftan şimali Yur lavya. in mebzul surette kar e © Baz İngiliz ve Fransız mütehassısları, Zigfrid hattının aşılmaz bir kuvvette olduğuna inanmı- yor. Fakat bu hatta taarruz etmenin mecnunane bir macera teşkil edeceğini de söylemekten çe- kinmiyorlar. z Baltık tarafından bir hareket hazırlıyarak, AL man sanayiine kati bir darbe indirmek de müm- kündür. Fakat kara ve deniz mütehassısları bu- nu muvafık görmemektedirler. : Sonra Cenubu Şarki Avrupadan Almanya ile temas etmek imkâni da henüz mevcut değildir. | * Fakat, Almanya ile Sovyetler Birliği arasındaki anlaş. ma yeni bir cephe kurmıya İmkân verebilir, Onun için İngiltere ile Fransa Yakm ve Orta Şarkta, he- nüz bir sır mahiyetinde olan bir ordu hazırlamaktadır. Bu kuvvetin 500.000 olduğu ve icabında Misir, Arahis- tan, Türkiye ve Romanyaya yardım edeceği bildiriliyor. * Moskovadan News Chronikele gazetesine su ma- lümat veriliyor: Sovyet matbuatı bugün Sovyet Birliğinin Avru- pa harbine karşı vaziyetini hulâsa eden bir çok yazılar yazmaktadır. Bütün bu yazıların esası, Sovyetlerin silâhlı bir mücadeleye iştirak etmek istemediğini, ve harbin genişlemesine karşı gel- meyi arzu ettiğidir. “Amele Sendikasının gazetesi olan Trua başma- kalesinde Moskovanın Paristeki Sovyet ticaret feşkilâtına vuku bulan zabıta taarruzunu, Sov- yet Birliği ile Fransa arasındaki münasebetleri kesmek yolunda bir tahrik saydığını anlattıktan sonra “Moskova, İngiltere ile Fransada harp ta- yaftarlarına âlet olmamak ir,, diyor. Sovyet matbıatı bugün ilk dek İtalyayı da müttefiklerin safında gösteriyor ve İngiltere ile Fransa ve İtalyanın Sovyet Birliği le AL manya arasında muhasamatın başlamasını iste- diklerini ve Polonya ile Finlândayı Sovyet Bir- liği aleyhinde yapılacak askeri harekât üssü © Deyli Ekspresin Roma muhabiri ise şu malümatı var. mektedir: Sinyor Musolininin riyaseli altında toplanan yüksek harp konseyi, anlaşıldığına göre, İtalyanın askeri stra. teğisini, gelecek baharda bir tehlike ihtimlaini tetkik etmiştir. Bir kaç gün önce Duçe, İtalyanın Alp üzerin. deki tahkimatı ile meşgul olan General Monti ile Ge- meral Amorso ve Albay Fortunati'yi Romaya çağırt. mıştı. Bunlar, İtalyanın hem Fransa ile, hem Almanya ile olan hududu ile meşgul olmuşlardı. Duçe ahiren de Mareşal Dö Bono'yu kabul etmiştir. Malüm olduğu üzere Mareşal son haftalar zarfında Tarablus garp ile on iki adayı ziyaret etmişti. ie Ayni gazetenin yazdığına göre İtalyada çifçi ol- dukları için kendilerine mezuniyet verilen 350,000 asker bu ay içinde geri dönecekler ve bir Marttan itibaren silâh altında bulunacaklardır. Vaziyette miihim bir tahavvül mülâhaza euil- mezse bu askerlere verilen mezuniyetin uzatıl. ması muhdemeldir. Çünkü İtalyanın hazeri or- dusu olan 8804000 askerin herhangi hâdise kar- şısında İtalyayı müdafaaya kâfi geldiğine ina- rulıyor. Harp konseyinin, harp levazımı istihsalini art- tırmıya ehemmiyet verdiği de anlaşılıyor. * Alman Demisyollarının bugünkü vaziyeti hakkında E- conomist gazetesi yeni bir takım tafsilât vermekiz ve Antobahn'ların Inşasma rağmen uzun mesafeleri İkti- sadi surette asker ve mevat nakli hususunda hâlâ de. miryolların çok daha mühim bir vasıta olduğuna işaret etmektedir. Salâhiyettar makamlar vagonların ve İoko. motiflerin tamir görmediğini ve yenilenmediğini uzun zamandanberi bilmektedirler, Harpten evvel 1940 İle 1y43 arasında 2006 lokomotif, 10.000 yolcu vagonu ve 122.000 eşya vagonu inşası için projeler hazırlanmıştı. O zaman bile iuşaot fabrikalarının azlığı dolayısiyle bu iş zor telâkki ediliyordu. Silâh imalâtına verilen ehem- miyet yüzünden lokomötif fabrikalarının sayısı yitmi hirden dokuza, vagon fabrikalarınm ise 70 den 55 e düş- müştür. Şimdi üstelik nehir nakliyatında da güçlükler başgöslermistir. Almanya Romanya ihracatı için kâfi Rumen nakil vasıtaları elde edemediğinden dolayı pet- xol getirmek üzere 3.000 vagon ve 180 lokomotif gün“ dermiye mecbur kalmıştır. tik. Bir türbeye bitişik olan ahşap. bir evin yanmakta olduğunu gör. dük. Harp esnasında zaten itfaiye zayıftı. Hava da rüzgürl olduğu için evi ve yanındaki türbeyi kurtarmak kabil ola O esnada bir şey gö- züme ilişti, yanmakta olan genç bir kadın: yalınayak ve hası açık o. larak, perişan bir halde türbenin ka. pı halkalarına yapışmış, sarsıyor ve içerideki evliyaya hitaben: a — Kalk bre kürata! yanıyoruz, görmüyor musun! Kalk ta, bizi kur. tar! diye bağırıyordu. d O sırada yangın saçağına sarmış olan ev yandığı gihi, türbe de içeri. deki sandukasile birlikte yandı. E İğer bu kadıncağız evinin se bir sigorta kumpanyasında ( srasay. dı, sokakta kalmazdı. Beyannameler, cemiyetler, severlikler falan hepsi güzel i Lâkin her şeyden evvel tedbirde sur etmemeliyiz ki; ileride kabahat bulmuıya kalknıyalim, mmm m mma : Macar Hariciye Nazırı Romaya Gidiyor Londra, 14 (Husust) — Macaristi Harlelye Nazırı Kont Çakinin fi yı tekrar ziyatet etmek üzere © ğu bildiriliyor. Kont Çakinin bi Yareti sırasında bilhassa sıhhati slâkadar olacağı ilâve edilmekte siyasi temaslarda bulunup bulunma yacağı hakkında bir şey söylenmer mektedir. a Zirai Kombinalar "Ankara, 14 (TAN) — Ziraat Wi kâleti müesseselerinde yetiştirilen üretme vasıtalarının — satılı ve işlerin sermaye ile idaresi h daki zirai kombinalar işletmesi matnamesi Vekiller Heyetince tas edilerek meriyete girmiştir. Japonya Almanya Arasında Tokyo 14 (A. A.) — Alman müst& şarlarından Emil Heliferieh'in Jax ponyay seyahati hakkında yabent gazete muhabirleri tarafından 80 lan bir suale cevap veren Hamburi Amerika hattının idare meclisi bu seyahatin hedefi hakkında hiç malümat almadığını söylemiştir. zı güzeteler Helferick'i Hitlerin. mümessili olarak gösterm d