31 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Yine Balkan Davası Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Bes dâvası kati bir safhaya girmek üzeredir. Balkanlar, Ya siyasi rüşdünü isbat edecek, yahut bu siyasi rüşdün kendisinden uzak olduğunu gösterecektir. Biz Balkan. ların siyasi rüşde ermiş bir varlık olduğuna inandığımız için Balkan. ların bu defnki siyasi teşebbüsünde Mühim bir neticeye varacağına ina. Diyoruz, Halkanlılar arasındaki ihti. lâflar malüm ise de bu ihtilâflar ya. rina birakılacak aş Meşhur bir sözdür: Hal tehlikede İk al düşünülmez. bu sözü tasdik eder, Balk: tehlikededir. Yani Balkanları k den rahatsız edecek ve Balkanların istikbalini sarsacak hâdiseler karşı. sindayız. Bu veriyet karşısında filân derle. #in Dobriceyi istirdat etmek, öhürü. | hün Transilvanyayı geri almak endi. şesile hareket etmesi, ancak bütün Balkanların istikbalini ve istiklâlini telilikeye koyar. o Balkanlar, siyasi rüsdünü göster. memiş milletler değildir. Bilâkis bu sütunlarda dalma gösterdiğin.iz vec- hile dünyanm hiç ummadığı hir za. manda en büyük rüşdü göstermiş ve en ileri zihniyetle hareket etmiş mil. İetlerdir. Bu yüzden Balkanlarda, Yine bütün dünyayı hayrete düşüre. €ek yeni bir kımıldanmaya şahit o). mak istiyoruz, o Yakın zamana kadar bütün Avru. pa yu, bu meseleyi hallettik diye ö- vünürdü. Bagün bu övünmeye im- kân kalmadı. Fakat halletmek mec. buriyetinde kaldığı meseleler vardır. | Ve bunların en birincisi Balkan hür. riyeti o ve iklâlidir. Bütün İhtimallere rağmen Balkanlar ken. dilerine gelmez ve yeni bir birlik ile Ortalığa varlıklarını tanıtmazlarsa © zaman vaziyet bambaşka olacaktır. Fakat henüz Cak vir Yanın endişeleri, ne de Romanyanın petrolleri Bafkan hirliğine mini hir mahiyettedir. Bilâkis hiitün bunlar, biinveyi takvive edecek o âmillerilir Ve biz de bütün bunların birliği tskviye etmesini bekliyoruz ve is. tiyoruz, G6. Weygand Ankaradan Suriyeye Avde? EHi Ankara, 30 (A.A.) — Fransız Ya. Karı Şark orduları Kumandanı Orge. meral Wigand'ın Erzuruma gittiğine dair bir ecnebi ajan: tarafından neş- Folunan haberin tamamen uydurma olduğunu beyana Anadolu Ajans: mezundur. Orgeneral Wigand, dün akşamki! Toros Ekspresile Suriyeye hareket etmiştir. Reisicümhurumuzun Tâziye Telgrafları Ankara, 30 TAN Muhabirin- den) — Dost ve müttefik Yunan kra- amcasının vefatı münasebetile Reisicümhur İnönü ile Elenler Kralı Arasında samimi taziye telgraflar teati edilmiştir. Diğer taraftan İsviçre Federal Müşaviri Mottanın ölümü dolayısile de Reisieümhur ile İsviçre cümhur Teisi ve Hariciye vekilimizle İsviçre | Hariciye Vekili arasında da taziye telgrafları teati olunmuştur. Ingiltere Amerikaya Yeni Siparişler Verdi , Bürlank, “Kalifoenin,, 30 (A.A)— İwekmees Airerafi o Corporatlon,, umpanyas, İngiliz (hükümetinin, Yeni modelde 200 bombardıman tay. Yaresi ve 18 milyon dolarlık yedek Aksam için yeni bir sipariş vermiş olduğunu bildirmiştir. Yeni sipariş edilen bu bombardı- Tan tayyareleri, evvelce satın alın. Miş olan Hudson tipindeki tayyare- İsrden daha seri ve daha büyüktür. ağ Romanın Bir Tekzibi alma, 30 (A.A) — Kont Clano “m Romadaki Japon Sefirins komin- | aleyhinde yeni bir pakı akdini İİ ettiğine dair verilen haberler, üihiyettar bir membadan tekzip e. te 200 Sovyet Tayyare TL. nr. # e e si 33 Fin Şehrine 800 Bomba Attı Haik ta Mitralyöz Ateşine Tutuldu Mareşal Voroşilof ve Maiyeti, Sovyet Fin Cephesini Teftiş Londra, 30 (Hususi) — Finlanda. daki harekâta dair alınan son haber- lere göre, Fin tayyareleri Kronştat limanı olduğu anlaşılan bir limanı bugün bir daha bombardıman etmiş. lerdir. Fakat, Sovyet tayyareleri dün Finlandayı, harbin başlamasındanbe. ri en İclâketli şekilde bombardıman etmişlerdir. Bu harekâta 200 tayyare iştirak etmiş ve 33 yere 800 bomba atmıştır. 43 maktul ve 53 mecruh vardır. Maddi zararlar da bir hayli mühimdir. Bununla beraber 21 Sov. yet bombardıman tayyaresinin dü. şürüldüğü ve bir Fin tayyaresi kay- bedildiği haber verlimektedir. Sovyet hava kuvvetleri Olev'de vesair şehirlerde sivil halkı mitral- yöz ateşine tutmuşlardır. Esasen dünkü hava bombardıma. nından en çok mütessir olan şehir de burasıdır. Viborg hastanesi Sovyet tayyare. lerinden atılan bombalarla tamami. le harap olmuştur. Diğer taraftan son Sovyet tebliği muhtelif noktalarda yedi düşman tayyaresinin düşürüldüğünü hildire Son Fin tebliği de Fin tayyarele. rinin cepheye doğru ilerliyen düş man kollarını ve düşman vesaitini bombaladığını, Kareli o berzahında müteaddit sahil balaryalarının da düşman tayyarelerini süküta icbar eylediğini bildirmektedir, Kara harbi Karada Ladogamın Şimali Şarki. sinde Sovyet taarruzu yine hafifle. miştir. Vaziyet müdafanın lehindedir Sovyetler bugün de zaylata uğramış. lar ve iki tank kaybetmişlerdir. inler bugün de Sovyetlerin ge. ri hatlarına taarruz etmişlerdir. Voroşilof cephede Moskovadan obiklirildiğine göre, Herbiye Komiseri Voroşilof, refaka. tinde GL. Şapaşnikof ve Meklis bu. lunduğu halde Terioki'ye gelmiştir. Voroşilof, yoluna devamla buradan Aİ Etmeğe Başladılar Kareli ve Ladöga cephelerine miştir. “Times, in mütalâaları Sovyetlerin Finlandada uğradık. ları muvaffakıyetsizlikler hakkında tefsirlerde bulunan “Times,, gazete- sinin askeri muharrir, Sovyetlerin şimdiye kadar takriben 200.000 ölü ve yaralı verdiklerini bildiren Fin- Jandalıların bu iddiasının hakikatten uzak olmadığını yazmaktadır. Esa. sen iyi malümat almakta olan Sov- yetler, sonkânun başlangıcında Sov- yet zayiatının o zaman cephede bu. lunan 20 fırka mevcudunun takriben yüzde 30 unu teşkil ettiğini, yani 120.000 kişiyi bulduğunu Yeyan et- mekteydiler. Zancdildiğine göre, ge çen taarruzdan sonra ihtiyatta bıra. kılan 17 fırkanın mühim bir kısmı, cepheye sevkedilmiştir. Bu suretle zay'at miktarı olarak (gösterilen 200.000 rakamının makul olduğunu kabul etmek lâzım gelir. Yine ayni muharririn yazdığına göre Ladoga gölünün şimalinde Fin. Tandertarm kazandıkları büyük mu vultakıyetler neticesinde Sovyetlerin bu kış Manperheim hattını Şimalden çevirmek plânlarıni tatbike muvaf. fak olamıyacakları sanılmaktadır. Sovyet kıtalarının askeri sevkül- ceyş hareketlerinde, muvaffakiyet sizlikler'nden aldıkları ders şebebile, bazı terakki kaydettikleri müşahede olunmaktadır. Fakat, Sovyet Kkıtal rının ağır hareketleri Finlmxda kıt larının cevvaliyeti ve sürati karşı sında bir kere daha akamete maruz birakılmıştır. Mannerheim' in sözleri Mareşal Mannerheim, 2.000 zabi. git tini taltif ederek &on haftalar zar.| tur, fında arkadaşlarının kazandığı mü. vaffakiyeti tebrik etmiştir. Finlandanın Londra sefiri, bugün Londrada söylediği bir nutukta de. miştir ki: “— Bütün bu taarruzlar Staliniz. © Londra gazetelerinden birine göre, İran, son m ey rk N ai > ein z : z z Ki va Mi min garp medeniyetini imha Için ptığı taarruzlardır. Stalinizmin rum, çünkü, Stalinizm bolsevik. liğin idealini dahi temsil etmiyor.” İsveçte tertibat Stokholmdan gelen haberlere gö. re, İsveç ordusu başkumandanı Gene. ral Thörnell, âskeri makâmeta tâbi olmak üzere bir gönüllü müdefsa teşkilâtı yapılması için ihzari tedbir. ler slınmasını, hükümetten talep et. mistir. Bu teşkilâtın hedefi, bilhassa tay. yarolere ve bozgunculuk İçin para. şütle memleket dahiline inebilecek man'ara kö ada bulun. mak olacaktır, Gönüllü İspanyol sabiti Vaktile Madridin hava müdafaası. nı İdare etmiş olan ve yüksek bir İspanyol zabiti olan Albay Beres Fin. landada gönüllü olarak çelışmak ü. zere Helsinkiye gitmek için bugün Stokho'mdan geçmiştir. İspanyol sosyalist partisine men. sup olan albay Social . demokraten gazetesine şu beyanatta bulunmuş. , vaktile Almanları it. ham ettikleri ayni fena hareketleri yapmışlardır. oFinlandanın izerine saldırmakla Sovyetler, vaktile şam. piyonluğunu yaptıkları bütün pren. siplere ihanet etmişlerdir. çok kısadır. Ve bunlar ancak takribi isabetler yapan atışlar yaparlar. günlerde bir çok Alman ajanını memleketten çı- karmıya mecbur olmuştur, Bunların biri Görin- gin sağ kolu sayılan Udet'in adami idi. Ve bu a- dam bir kaç ay önce İrana gitmişti. Bu adamın bilhassa hava sahaları bulmak için casusluk iş- leriyle meşgul olduğu anlaşılıyor. * Prikselden Daily Telegraph gazetesine bildirildiğine göre Almanlar, geçen Umumi Haerpte kullandıkları Beriha adlı büylik toptan daha büyük bir top icat et. mekle meşruldürler. Bu büyük top 250 kilometre me. safedeki yeri bombardıman edebilecektir. Bu topu icat etmekten maksat, Londrayı bombardıman etmektir. Daily Telegraph'ın muhabiri diyor ki: Bu tep 280 milimetreliktir ve attığı mermiler 309 kilo ağırlığındadır. Geçen Büyük Harpte yapılan tecrübeler neticesinde bu tep icat edilmiştir. Geçen harpte 210 milimetrelik bir top yapılmış ve bu top 118 kilometrelik mesafeden Parisi bombardıman edecek bir vaziyet almıştı, Fakat © zaman çok mühim bir hâdise sayılan bu icat mütehas. sısları pek de hayrete düşürmemişti. Bu defa Alman mütehassısları işi daha ileri götürmüş ve daha büyük olan bu topu İcat etmişlerdir. Fakat bu top üzerinde yapılan tetkikler, Hitlerin iktidar mevki. ine gelmesinden evvel de yapılıyordu. Onun iktidar mevkiine gelmesi üzerine ise hu tetkikler ilerletilmiş ve harbin başlamasile de derhal tecrübelere girişil. miştir, . Bu yeni top 65 derecelik bir raviyeden 207 . 213 kilo, metrelik menzili haizdir. Fakat bu gihi toplarm ömrü, i Bu top, Cleves cİyarına yerleştirilecek olursa Belçika ile Holandanın en belli başlı şehirlerini bombardıman edebilir, Fakat Almanlar bu topla Londrayı bomhardı. man edebileceklerine inanıyorlar. Logilizler ise bu to- pun encak Waleheren'i bombardıman edebileceğine kanidirler. Almanlar, Westphalia'nın fener yerine kadar bir de. muıryolu uzatarak Londradan 250 kilometre mesafeye yaklaşacaklarina ve o zaman maksatlarına nail ola. caklarına kanidirler. Bu top Baltık sahillerinde tecrübe edilmiştir. Fakat askerlik bakımından bu topun hiçbir kıymeti yoktur, yalmız propaganda silâh: olarak büyük bir kıymeti * haizdir v * Arnavulluğun Ilalya askeri kuvvetleri tarafın. dan geçen 7 Nisan tarihinde işgalinden sonra Avrupa ve Balkan memlekellerine iltica etmiş olan muhtelif mülteci grupları Pariste bir içti- ma aktederek Arnavulluk istiklâli için mücade- le etmek üzere bir teşkilât vücude getirmişler- dir. Fransız hükümet merkezi bu teşkilâtı tanı muş ve serbesi bir surette faaliyette bulunması- na müsaade etmiştir. Ayni zamanda teşkilât ta- rafından Pariste bir Arnavulça gazetenin neş- ri hususunda vâki talep dahi Fransız hüküme- #ince tasvip edilmiştir. X ” Almanyanm Lâypzizde açılacak sergisi hesabına Bal. kanlarda dolaşan Hiehte, Belgratta sergideki madeni, mimari ve inşaat kısımlarının kaldırıldığını anlatmış. tir. Sehep: İptidat madde kıtlığıdır. Bir Gencin Müşahedesi Yazan: B. FELEK B” xaç gün oluyor, yüksek tahsil gençlerinden olduğu nu yazan bir okuyucumdan, bir kıs. mını aşağıya dercettiğim bir mek* tap aldım. Mektubun ifadesi düz. gün ve İddlasi haklıdır, Hele birlikte okuyalım “Sayın muharrir; Yüksek tahsil genciyim. Profe- sörümün tavsiye ettiği bir kitabı oku mak için bir kütüphaneye gitmiştim. Aramak için listeyi elime aldım. Def terin ilk sayfaları arap harflerile ga” yet muntazam yazılmış olduğu hal de sonraları bir satır eski ve bir sa. tr yeni harflerle yazılmış, yazılar birbirine girmiş. Gayet İntizamsız. Fakat her iki yazı da kaligrafik. A- rap harflerile yazılı olan satırların doğru olup olinadıkları hakkında bir şey söyliyemem, Çünkü'bu kadarına vâkıf değilim. Fakst yeni yazı ile olanlarda yanlışsız bir satır bulmak mümkün değil, Kopye ettiğim şu bir kaç tanesini yazıyorum: Bir çubanın ruman Diker nusha Mektep kopratçiliği Asya dabir kuneş tuguyur Severden Luzana Bergason ilmi muhannâ Durduçü sınıf ögreme kitabı Arzin merkezine seyalet Revşen Eşref Lundıra kofiransi mektupları” Mektup sahibi bu imlâ hatalarının sebeplerini tahlil etmeye çalışıyor ve bu derece bâriz hataların neden ir- tikâp e ni araştırıyor. Bence ayıp dehecek kadar büylük olan bu hataların sebebi cehalettir, Başka şey değil. Bir çok yerlerde eski (Vav) herflerini u ile tercüme etmek “kef” leri de daima (k) ya tahvil etmek gibi yanlışlar yapıl. mıştır. Züten asıl mesele de bu hataların kimin tarafından, nasıl oyapıldığını araştırmak değildir. e mektuplan wlacağımız hisse Şu Kütüphanelerimizde, o genelerimi- zin eline verecek lâtin harfile ba- sılmış eser yok gibidir. Bir sürü müşkülât' pahasına eski harfleri öğ. Tenmiş olup ta okuyacağı kitabı »* raştırmak isteyenlerin eline verecek doğru dürüst bir fihristimiz de bu- Tunmamaktadır. Gerçi 50 bin cildi yeni karakterlerle bastırmak bir em. | İleri ve askerleri ri azimdir. Lâkin, hiç değilse bunla- rın fihristlerini mun'aram şekilde yeni harflerle tarzim ett rmek lüru- mu derecesinde külfetli bir iş değil. dir. Bari onu yapsak ta yeni nesle böyle kepaze olmasak. Tekzibe Reğmen Galiçyada Alman Kıtaları Olduğu İddia Ediliyor Cernauti, 30 (A.A.) — Havas: Şarki Galiçyada . Alman kıtaları nın mevcudiyeti hakkında Sovyetle ve Almanlar tarafından yapılan tek iplere karşı iyi haber alan mahfil lerde şu noktalar ileri sürülmekte dir; 1 — Unlformah Alman zabit vw askerleri Galiçyanın muhtelif nokta larında ve bilhassa Lwo'w kışlaların da ve bu şehirdeki “Hotel Gerges, da görülmüştür. 2 — Reichswehr'e mensup zabit taşıyan trenlerin Şark veya Macaristan istikametinde gittikleri Galiçyada görülmüştür. 3 — Birkaç gün, Alman kıtalar nakledilirkön, sivillerin bazı yollar dan ve şimendiler hatlarından geç meleri menedilmiştir, 4 — Mühim miktarda Alman kuv. vetlerinin Polonyada Rusya ile AL manya arasındaki hudut hattından geçtiklerini katiyetle iddia etmek İmkânı yoksa da nazilerin tekvikci muallim veya diğer askeri teşekkül lere mahsus Ün'formalarla simdiye kadar Sovyet kıtalarının. işgali al tında bulunan mıntakalara yerles. tikleri şüphe götürmez bir hakikat. tir. Müşahitler Sovyet . Rumen we Sovyet « Mear hudutlarındaki Sov. yet muhafızlarının iyice takviye © dildiğini görmüşlerdir. Diğer cihetten öğrenildiğine göre Galiçyanın muhtelif şehirlerinde ma. halli milisler “halk düsmenları tara. fından yapılan tahrikâtı Wizumundan fazla bir siddetle tenkil ettikleri i- çin,, silâhlarından tecrit edilmişler. dir.