20 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

20 Sonkânun 940 ABONE BEDELİ Türkiye Erna 2900 Ki 180 * » yin» v0 1 Sene say 3 4y vay Milletleraram porta ittihadına dahlı olmuyan memleketler için abone bedeli müddet şurasiyle 30, 16, 9. 8.5 liradır. Abone bedeli ves'ndir Arres değiştirmek 28 kuruşlur. Cevap için mektuplâra 10 Kuruşluk Pul ilâvesi âzımdır. Yunanlı Dostlarımızın Kadirşinaslığı Zee felâketine uğradığımız! gündenberi, bize karşı en tandan dostluğu göstermiş olan mil etlerden birisi de komşumuz Yuna. histandır. Bize, para gönderdiler, ilâç gönderdiler, seyyar hastane gön- derdiler, hattâ Türkiyedeki zelzele İelâketzedeleri için, kendi memle ketlerinde resmen ane toplamış davrandılar. Bütün bunlar da gösler. mektedir ki, Yunanistan, Anadolu- daki zelzele faciasmın istırabını, ken- di topraklarında vuku bulmuş bir fe. lâketin arahı gibi benimsemiş, ve Türk milletinin kalbindeki büyük mevkiine liyakatini bir defa daha İspat etmiştir. Yunanistanın, —içine €n ufak şüphe kırtntısı bile katıla. mıyacak olan— temiz, ve derin dost- luğu, zelzele felâketinin acısiyle ka. nayan yüreklerimize, en sıcak, ve en müessir teselliyi yetiştirmiştir. Şimdi ise, öğrendiğimize göre, A. merikada bulunan Yunanlı dostları mız da, “Atlantik,, gazetesi vasıtasi- le, Erzincan felâketzedelerine iane yetiştirmiye çalışmakla imişler. Üs. telik, Yunanistanda da, müşfik ve te- miz yürekli Yunan kadınları, avni beşeri | gayeyle para | toplamakla imişler, Bir, bütün yeryüzüne, hakiki dost. luğun en asil niümunesini veren bu fedakârane feragati, gözlerimizi ya- şartan çok derin bir şükranla anıyo. Tuzl, v0 “Alanya,, nın, Belen köyünden hir vatandaşımız, aşağıdaki şayanı dik- kat satırları yazmaktadı: “— Benim, beşinei sınıfta okuyan bir eocuğum var; “Alanva,, nin “Ye- ni Damlar,, okuluna devam ediyor. Bu mektep, “Demirtas,, nahiyes'nin yezâne mektebidir. Fakat buna rağ. men, benim çocuğumun bulunduğu srufta, yalnız bes talehe var. Üste. lik, mektebin bütün talehesini testeit eden altmış çocuğun içinde de, bir tek kız vok. Bn nokta, çocukların tahsi N aileleri tarafmdan gösterilen acı bir likaydinin ifadesidir. Fakat, maalesef, bu Tiyen sebepler de yok değildir. Mese- lâ, bahsettiğim mektep, koca hir na- hiyenin, —yani tam yirmi yegâne mektebidir. Halbuki, bu mek. tebe, bu sene, hiç bir yerden tahsisat gönderilmemiş. Şimdi sorarım size: Bu mektent- yatıp kalkan beş on çoruk, ne yer, De İçer? Neyle ısınır? Mektehin ba. şında bulunan çare muallim, sır. tmda bulunan ağır mesuliyetten na. sü kurtulur? Ve mektebin hu halda olduğunu Eörenler, çocuklarını okutmamayı tercih ederlerse, haksıslkia vavn geri kafalılıkla itham olunabilirler mi?,, Bu okuywenmuzu haklı halmamak <ibette mümkün deildir. Henüz Yirmi k#ve, adına #öğsümlzü gere Eere “M-ktep,. diyeki Mmilessese karandıramıdığımıza ba- Kalırsa, “maarif meselesi, namma talshelerin derse erken veya geç baslamaları hâdisesini minakasa 04. Mmemiz, çek harin ve garip bir nik. birisin alâmetidir. Bilmivoruz, bu sütunda bizim n; Zarı dikkati celbetmiye savretlenis Mix. bu birare nahivemirin metrük mektehini olsun, lâyık oldu nüks. Ya ve yardıma kavusturabilecek m —— Belcikada da Komünist Mebusların Melisten Tardı İsteniyor Brüksel, 19 (A.A) — Komünist Bazetelerinin Belçikada basılmasının Ye dağıtılmasının men'i hakkında hükümetce verilen karar ü Şok Belçika gazeteleri ko buslara şiddetle hücum etmektedir. *r. Gazeteler bunlardan mebusluk kinın kaldırılmasmı ve komünist Partisinin feshini istemektedirler. Bu yazı, Prof. Sadrettin Celâlin matbuata dair hazırladığı seri makalelerin ilkidir ve dünya mafbuatının tekâmülüne alt ana hatları vermektedir. Dünya Nese sinema, radyo. İn. san kütlelerinin zekâ ve hislerine hitap eden, onları şekil ve istikamet veren bu üç muaz. zam kuvvetin tesirlerinin mahiyet ve hududu, neticeleri nedir? Bu kuvvetleri, yükset milli ve insani gayelere aykıri hodbiri men- faatlere âlet olmaktan kurtararak, yalnız ve munhasıran Füstürün ve sulhün hizmetine koymak müm. kün müdür? Bugün başladığımız makale seri- si, bu meselelere hasredilmistir. Bu seriye, demokratik memle. ketlerde mille* meclisinin ve hü- kümetin yanında ye onlar ka- dar mühim üçüncü bir kuvvet ola- rak sayılan (Matbuat) in tetkiki ile başlıyoruz. Tibaatin, on beşinci asırda icat edildiğini kati olarak biliyoruz. Fa. kat, gazetenin tarihi hakkındaki malümatımız bu kadar sarih de - ğildir. Bazı müverrihlere göre, Milât. tan 1750 sene evvel Misirda gazete mevcuttü. Heredot Firavunlardan bahseden bir gazete hakkında ma. lümat vermektedir. Romada, içinde herkesi alâkadar eden malümat bulunan, gazete ma- hiyetinde parşömenlerin duvarlara asıldığı hakkında vesikalar vardır. Çinde pek eski zamanlardanberi gazetenin bulunduğu ve bugün Pekin'de çıkmakta olan King Pa gazetesinin dokuz asırlık bir hayatı olduğu iddia edilmekte Fakat, muhakkak olan bir sy varsa, ilk hakiki gazete Anvers'de çıkan Nexw Tijdingen'dir. Fransada ilk gazete 1631 tari. hinde Thdophraste Renuudot tara- fından çıkarılan La Gazette'dir. Bu gazete evvelâ dört sayfa Ü rine haftalık olarak çıkmıştır. İ- çinde bilhakta Yabürcı razmileket. lere ait siyasi havadisler bulunu- yordu. Fakat başmakalı yoktu. Bu, Rönodoya Richelien tarafın- dan verilmiş bir imtiyaıdı, gaze- teye, ayni zamanda ilân inhisarı da verilmişti. Fakat sadece havadis vermekle iktifa eden böyle renksiz ve gayri şahsi ve yari resmi vir gazetenin yabancı memleketlerde propagan. daya hizmet edemiyeceği anlaşıldı. Colbert, kitaplara, sanatlere, il- me, bir kelime ile fikri hayata tah. sis edilen mevkut bir gazete çıkar. mak ihtiyacını hissetti ve Journal des Savantş ismindeki güzete bu suretle intişara başladı. Bir dedikodu gazetesi eksikli. Mercure Galant bu vazifeyi gör. mek için çıktı. Bu gazete, monden hayata, edebi hayata, "tiyatroya, a- kademi resepsiyonlarıa ait hava. disler, büyük memuriyetlere ta- yinler, evlenme, boşanma ve ölüm hinberleri veriyordu. Bu suretle on yedinei asrın 80- nunda ve on sekizinci asra başlan- gıcında, üç ayrı tipte gazete doğ. muştu: Siyasi gazeteler, edebi ga- zeteler ve magazinler. Bu gazetelerin hiçbiri gündelik değildi. | Ik gündelik gazete İngilte. rede 1702 senesinde, Pai1s- te 1777, Amerikada 1781 senele. rince İntişar etmiştir. Pariste 1777 de intişara başlıyan Le Journal de Paris de, edebiyata, tiyatroya, polis ve adliye vakaları- Ba, borsaya, modaya, sanat tenkit. lerine, memleket sıhhi vaziyetine ait yazılar bulunuyordu. Bu gaze- te, siyasiyata karışmıyarak. ihtilâ. le kadar devam etmiştir. O zamanlar ilânlar, edebi ve si- yasi matbuatia ehemmiyetsiz bir Tol oynuyorlardı. İlânlar için Ağfiche de Paris gibi ayrı gazeteler vardı, . Hakiki siyasi matbuat, Fransız #htilâli ile beraber teessüs etmiş- tir. 1789 senesi Parists, ekserisi, siyasi partilerin organları olmek üzere ve çok şiddetli lisen kulla- man 140 gazete İntişar simiştir, Fakat bütün Napolyon idaresi, Restorasyon ve ikinci İmparator. luk devirlerinde, matbuat hilrri- yeti sıkı bir surette tahdit edil miştir. İngiliz matbuatı, 1791 de kabul edilen Libel - Act sayesinde, bütün serbestisini kazanmıştır ve müte. madiyen inkişaf etmiştir. o Sadrettin Ce'âl An'el Ancak, gazetelerin pahalılığı bu inkişafı tahdit ediyordu. Willlam Pitt matbuatın serbesti. sinde, gazetelerden yalnız zengin sınıfların istifade etmesi şartile, mahzur görmüyordu ve muzır fi- kirlerin amele sınıfları arasina nü- fuz etmesine mâni olmak için, ga. zetelere koyduğu ağır vergileris onların satış fiyatlarını yükselti. yordu. Fakat, mahir gazete direktörleri gazetelerini ucuza satabilmek için, çok para getiren ilânlar; - Fransa- da olduğu gibi « ayrı uân gazete. lerinde neşretmketen vazgeçerek, siyasi gazetelere, hattâ bunların ilk sayfalarına koymıya başladı. lar. (1785 - 1788) tarihleri arasında Times gazetesi tesis edildi Ayni senelerde intişarı baslıyan Morning Chronicle, Wig Partisi. nin Morning Post da Torry Par- tisinin organı oldu. İngiliz matbuatı bütün 19 uncu asırda inkişafına devam etti. Muhtelif partilerin o organları olan gazeteler arasındakı rekabet, efkârı umumiyenin alâkasmı tah- rik ediyor. elere karşı rağbe- ti ziyadeleştiriyordu. O m dokuzuncu asr'n başlangı. cından bugüne kadar yek- diğerini takip ederek tahakkuk e- üyük keşifler ve İbtiralar, a derin değişiklikler hasıl etmiştir. Tıbaat tekniğindeki (buh terakkiler, makineleri, , linotip, gravur, ototipi, kâ. ğıdın paçavra yerine odundan ya. pılması) dolayısile. gazetelerin da- ha mükemmel ve daha caz 9 İZ su- rette basılmaları ve dans ucuza mal olmaları; Yolların islahı, şimend'fer, -to. mobil, ve tayyarenin naxil vasıta. ları olarak kullanılmıları ve bin- netice muntazam posta servisleri ihdasi sayesinde, gazetelerin kolay- lıkla ve süratle sevk ve tevz © dilmeleri; Telgraf, telefon, telsiz telgra? gi. bi muhsbere vasıtalarının hariku- lâde inkişafı neticesi, dünyanın dört bucağında olan mâdiselerin derhal öğrenilmesi ve habe: veril- mesi; Matbuatın bugün şahit oldu?u. muz harikulüde inkişalını mümkün kılmıştır. Diğer cihetten, ilk tahs'liv yayıl- ması ve rey hakkınız bütün vatan. daşlara verilmesi, umumi refahın çoğalması 'gibi içtimai ve siyasi 1e- rakkiler, gazetelerin gmiş halk kütleleri arasına nüfuz etmesini temin etmiştir. Fransada 1830 tarihlerina doğru ra başlayan iki gazete La Presse, ve La Siğcle abone ücretle. rini yarıya indirmişlerdir. Bu key- fiyet, gazetelerin daha çök mikti da başılmalarını ve satı'malar'nı mümkün kıldığı için tüccarlar. bu gazetelere daha çok ilân vermiye başlamışlardır. Bu gazetelerin gittikce çok oku- yücu bulmalarında, o zamanın & debiyat üstadları olan George Sand, Balzac, Victor Hugo, La- martine ve bilhassa Engöne Suğ ve Âlezandre Dumas gıbı ediple. rin roman tefrikalarının büyük te siri olmuştur. Fransada bu iki gazete intişar ettiği devirde Amerikada da Sun ve Nev.York Herali gazeteleri inti- şara başlamışlardır. Bilhassa bu ikinci gazete, mü. nevver tabakayı olduğu kadar &- meleleri de alâkadar etmiye çali- şıyordu. Röportajın naziki babası sayılan bu gazete. bütün büyük devlet merkezlerine muhabirler göndererek, mühim hâdiseleri ye- rinde tetkik ettiriyordu. 1848 86- nesi Morse tarafından ıcat edilen telgrafın ehemmiyetini ve istik. balini ilk defa bu gazete takdir et- miştir. denilebilir. (1850 - 1880) seneleri arasında çıkan gazetelerin siyasi mahiyet. leri galipti. Fakat okuyucuları git tikçe çoğalan gazeteler, muhtelif halk tabakalarına mensup olan o- kuyucularını tatmin etmek için, münderecatlarını tenevvü ettirmek, bilhassa heyecanlı havadisler ver- mek lüzumunu hissettiler Fransada 1863 de Millan tarafın- dan çikarılan Petit Journal gaze. tesi on paraya satılan ve heyecanlı havadisler veren ilk Journal a Sen. sation'dur. Birkaç sene sonra İngilterede Star isminde bu tipte bir gazete intişara başlamıştır. E u gazeteler, gittikçe çok o. ? kuyucu toplamak için, hiç. bir fedakârlıktan çekinmiyorlar, o- kuyucularına çok kıymetli kediye- ler, büyük paralar vaadeden mü. sabakalar tertip ediynrıardı. Bu başlangıç, İngilterede, mat- buztın Napolyonu ismi verilen Lord Northelijfe'in isaliyetine yol açmıştır. 1896 da Intişara başlıvan Daily Mail gazetesinin ilk nüshası 395 bin okuyucu bulmuştur. Bu rakam, beş sene sonra bır milyona yükselmiştir. Bugün İngilterede üç büyük tröst matbuata hâkimdir. Bunlardan birincisi Norteliffe'in varisi olan Lord Rothermere'in tröstüdür ki en mihim gündelik gazeteler. haftalık mecmualar bu. na dahildirler: Evening Nevs, Daily Miror, Daily Mail, Sunday Dispatch, Sun- dey Picturol. İkincisi Lord Beaverbrook'un #röstüdür ki, buna aşağıdaki gaze- teler dahildir. Evening Standard, Daily Sketch, Daily Erprers, Sunday Grephic, Sunday Express. Lord Castlerose'un tröstü, İki evvelkisinden daha 42 ehemmi- yetlidir. Bilhassa ticaret ve ilâr, ga- zeteleri, ve siyasi hüviyetleri ol. mıyan ve ticari maksatlarla çıka- rılan bir çok resimli mecmualar bu grupa dahildirler. Bünunla beraber, ou grupun e- İinde Daily Telegraph gibi çok mühim bir gazete vardı ki, bu ga. zete bilhassa Morning Post gazete. si ile birleştikten sonra İngiliz matbuatının en mühim konserva- tör organı olmuştur. Çok geniş bir okuyucu kütlesine hitap eden bu gazetelerden başka, vaktile Northeliffe'in sahibi bu- lunduğu, zahiren kendin: müs- takil ve ağır başlı hüviyetin: ver. mek istiyen Times gazetesi; hibe. ral Partinin organı olan Ness Chronicle gazetesini ve bunlar- dan daha ehemmiyetli olan ve Labour Party'nin organı olan Da» İy Herald gazetesini saymak icap eder. Northeliffe'in İngiltere gazeteci. lik âleminde hummalı oir faaliyet. le çalıştığı senelerde Amerikada gittikçe kârlı bir iş miline gelen gazeteciliğin cazibesine kapılan i- ki insan; Pulitzer ve Hearst, Nort. heliffin yolundan yürümiye baş- lamışlardır. Plitzer 1883 de Nev York World gazetesini; Hearst, 1895 de Mor- ning Journal'i satn almışlardır ve iki gazete arasında hakiki bir maç başlamıştır. Bu, Fransada Pete Journal'in bir suya ve (İngilterede Daily Mail'in yarım peniye satıdığı za. manlara tesadüf eder. Heğrts gazetesine bir çen fiyat koydu ve bu suretle 2 çente satı- lan World gazetesini de fiyatım bir çente indirmiye mecbur etti. Budan başka Hearst yüksek üc. retler vermek suretile rukip gaze. tenin en kıymetli muharrirlerini de elinden aldı. Bs» Amerika Birlesik dev- letlerinde mavcut olan 2000 gündelik gazetenin nemen hiçbiri milli sayılamaz. Yani bunlardan hiçbiri bütün Amerixada okunmaz- lar; Daha ziyade mahalli mahiyette. dirler. Yalniz, Nev-York Times ile Matbuatı " Nev-york Herald brıns istisna teş- kil edebilirler. Amerika matbuatı, buyük ekse. riyeti itibarile . müstaki' olduğu- Bu iddia edenler de dahil olmak ü- zere . cümhuriyetçidir. Bunun içindir ki, Amerika ga. zetelerinin yüzde 90 , Rooseveli'in aleyhinde propaganda yapı dır. Fakat iki büyük Amerikan Partisi. (Cümhuriyerçiler ve De. mokratlar) (daimi değişmelere, muhtelif cereyanlars maruz kaldı- ğından, sağ ile sol arasında her za. man bir tefrik yapmaz kabil de- Bildir. Umumiyet itibarile diyebi. liriz ki: Nev.York Times, Dafly Nevs, World Teleğramm en ileri gazetelerden sayılma«tadır: hal. buki, Herald Tribune, Chicago Tribune ve umumiy: Heorst'ın bütün gazeteleri, sağ kirleri ve temayülleri müdafaa etmektedir. ler. İbtilâlden sonra (esssüş eden müstebit repimler altında bocalı. yan Fransız matbuatı, 184) de par- lâmentonun kabul ettiği matbuat hürriyeti kanunu sayesinde süratle inkişaf etmiştir. Mahir bir maliyeci olan Milland” ın 1865 senesinde Petiz Journal gazetesini çıkardığını ve bir suya sattığını söylemiştik. Bundan sonra, Franaz parlâ. mentosunda mühim nir mevki ka- zanan Jeon Dupuy, Petit Parisien gözetesini neşretmiştir ve bu Za- z6le de evvelkisi kadar muvaffa- kıyet kazanmıştır. Bu gazetelerin hususiyetlerini şu suretle hulâsa edebiliriz. Başma. kaleleri kısaltmak ve gzaltmak, kı- sa ve açık bir surette cok havadis vermek, günün meseleleri dz0. rinde durmak ve taasisen efkân umumiyeyi şiddetle alâkadar eden mühleri ar. cinâyetler, rezalet- Bu gazetelerin muvaffakıyeti temin eden âmilleratasında tefrika romanlara da mühim bir yer ayır. mak içap eder. Faxat Presse ve Si- öcle gazetelerinin muvaffakıyetini temin eden Balzac, Durmus ve Eu göne Suö'nin Toman'arının yerine Xavier de Montöpin ve Jules Mary gibi ediplerin polis zowanları kalm olmuştur. Bundan başka, spor havsdisle. rinin de bu gazetelerd gitiikçe ço- galan bir yer aldıklarını görüyo- Tuz. Harpten sonra, (1920 . 193U se- neleri arasında Fransa. isimlerini, ehemmiyetleri sırası ile aşağıya yazdığımız gazeteler. efkârı umu. miyeye hâkim bulnasyorlardı: Petit Parisien « Jonrncl - Matin - Echo de Paris » Petit Journal, Siyasi temayülleri bakımından aralarında esaslı farklar. bulun. miyan bu havadis (information) gazeteleri, bor çok vasıtalarla ribirile - rekabet edivorlar- dal fazla okuyucu toplamive çalışıyor. lar: fakat fazla inkişai edemiyor. lar, yerlerinde sayıy” Jarâı. Bunü mukabil Fransız Komünist Partisinin organı olan Humanitğ gazetesi büyük bir sürstiç inkişaf ediyordu. Son senelerde tabı adedi (600.000) i bulmuşta Bundan başka, bir sksam gazete- si olan İntransigean” Baliby'nin idaresi altında. siyasi hâdiselere ve onların izah ve tefsihlerine daha çok yer vererek büyük bir inkişaf temin etmiştir. T ilhassa 1931 #n İntisara baş. ıyan Paris Sofr akşam ga- zetesi az zaman içinde bütün di- gerlerini geçmiye muvaffak oldu. Paris Soir bu muvaffakıyeti: Günün hâdiselerin: âdeta ens- tantane bir surette takip eden fo. toğraflarile. günün mühim mese leleri hakkında maaırıne tertip e dilmiş röportajlarile: kadınları ve gençleri alâkadar den modaya, e. debiysts. spora ve huyatın muhte. if cephelerine ait cazın yazıları ve resimlerile, yazılar; ve resimleri büyük bir itina ile tertip etmesile ve açtığı büyük müsabakalarla, ha- lâsa efk;rı umumiveyı alâkadar © den ve heyecanlandıran — yazılara ve resimlere en mühir» mevkii ver. mek suretile temin etmiştir. Memleketimizde matbuatın tekâ. mülü- başlı başına hir makalenin Sarmısaklı Yahni Kurban etinin külbastısını, ka- raciğeriyle böbreklerini kızarta. rak yiyip kavurmasını da yaptık- tan sonra ondan, bir de, sarmisak. lı yahni kaynatmak âdettir. Ba: ları etten, pekmezle, tatlılı yahni de pişirirlerse de, bu yemeğin ba. ularına göre ofena şöhretinden başka, tabiatin şeker olacak mad- delerden mahrum ettiği ete tatlı katmak acayip geldiğinden sarmi. saklı yahniye rağbet edenler daha çok olur. Vâkıâ, bayram günlerinde sar- mısak kokusu, onu yememiş olan. ların hoşuna gitmezse de yahni içinde sarmısağın kokusu pek az olduğu gibi yahni akşam yeme- ğinde yenilince ertesi güne kadar hiç kalmamak ihtimali de vardır. Bizde koyun eti sığır etine ter. cih olunur. Hattâ bazı yerlerde kibar ve eşraftan olanlar mutfak- larına sığır eti uğratmamış olmak. la iftihar ederler. Pek çok kimse ler de koyun etini daha nazik ve hazmi daha kolay sayarlar. Koyun in sığır etinden daha nazik olması, şüphesiz, herkesin zevkine kalmış bir şeydir. Fakat hazim cihetinden koyun eti geri kalır. Koyun sığırdan daima daha yağlı olduktan başka, yağı tekmil ayrılarak yalnız löp tarafından külbastı yapılsa bile koyunun ada- adalesinden biraz daha yağlıdır. Bir et ne kadar yağlı o. lursa midede hazmi o kadar geei- kir, koyun etinin sığır etinden da. ha yağlı olması koyun için, tabii, bir kusur sayılmaz: Yağ insana d ha çok kalori verir ve —bilhassa bu mevsimde insanı daha iyi ssıtmıya yarar. Ancak koyun eti. nin daha kolay hazmedil inanmak yanlış olur, Koyun etinin vitaminler cihe. tinden sığıra nisbetle daha yavan olduğunu bilirsiniz. Şu kadar ki insan et yemeklerini vitamin bul. mak için yemediğinden bu cihet. ten yavanlığına ehemmiyet verme- mek mümkündür. Fakat madenler cihetinden ko. yun etinin eksikleri unutulamaz. İnsana en lüzumlu olan on iki ima- denin hepsi sığır etinde tamam bulunduğu, halde koyun etin bunların beş tanesi eksiktir. K kürdü yoktur, insanın cildini ko- rumaz. Klor ile sodyomu yoktur, çokça tuzlanmak isler, Bakın yok- tur, vücudilmüzü teşkil eden hüc. relerin nefes almalarına yaramaz. Koyun etinin maden bakımındın sığır etine yalnız bir üstünlüğü vardır: Çinko madeni sığır etinde ancak yüzde 1,5 miligram bulun- duğu halde koyun etinde yüzde 17 miligram olması... Buna yağı. nın da sığır etinden fazlaca oldu- Zu ilâve olunursa İnsanı ısıtmak ve erkeklerin baba olmalarına hizmet için koyun etinin sığırdan daha faydalı olduğu meydana çı. kar, Ancak, buna karşılık, gene ma. den bakımından mühim bir eksi. #ini unutmamalıdır: Bu da koyun etinde İyot madeninden bulun- maması... Bu madenin tiroit güd. desi vasıtasiyle İnsanm zekâsına ve güzelliğine küzumlu olduğunu hatırlarsanız, koyun etinden yapi” lacak en münasip yemeğin sârmı. saklı yahni olduğunu takdir eder. siniz. Sarmısak bizim yemeklerimize giren maddeler arasında İyot ma- deni en bereketli olan şeydir: Yüz- de 0,094 miligram. Gerçi insan sarmısaklı yahni İçinde bile yüz gram sarmısak yemezse de herke. sin hissesine beş gram düşmüş ol. sa gene sığır etinin vereceğinden ziyade olur.. Zalen o sarmısaklı yahniye, bir kile et için 125 gram soğan da katılacağından o da vüz- de 0,022 nisbette İyot getirir. hem. de soğanın madenleri tamam oldu. ğündan sarmısaklı yahniye yük. sek bir pâye verir. Çinko madeni, nin sarmısakta da soğanda da be- reketli olduğunu düşünürseniz. bu yıl Kurban Bayramında sarmısaklı yahniye yedikten sonra, gelecek yıl bayramla birlikte, o vakte ka- dar doğacak, çocuğunuzun kudü. münün tebrik edilmesini beklemi- ye hakkıniz olur. —————— ———— — mevzuunu teşkil edecex kadar müs himdir. Yalnız bugünlür. Sultan Mah- mut samarımda 1823 de intışar &- den 'Takvımı Vekâyi in bizde çi. kan ilk gazete olduğunu hatırlatı makla iktifa edeceğiz. Bugünkü yazımızda, dünya mate buatının tekâmülüsün ana hatları. nı çizdik. Bu. matbusı » hayatına bir nevi dışardan Sakıs say'labilir. gelecek yazımızda gazeteleri İç hayatları bakımından tetkik ede. ceğiz.