14 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

PER | Üstün bir nâsir, “Sabahattin Âli,, den — e —— ——— uu — — isin şAKASI | Sekiz Yazıya Bir Cevap, Veya, Bir Taşta İki... Kuş!.. Yazan : NACİ SADULLAH Azizim, Etem İzzet Benice, Ankaradaki dostlarımın söyle. diklerine göre, benim Erzincan seya. hatine çıktığımı öğrenir öğrenmez, tıpkı bekçisiz köy bulan fırsatçı mahlüklar gibi, naçiz ismime dişle. rini geçirmiş, ve kemali iştahla ge- mirmiş durmuşsun. “İkdam,, ceridesinin bir köşesi kurulmuş, “A. Şekip,, imzasını, yır- tık bir peçe gibi yüzüne örtmüş, ve karşına da, Konya isyanında yeşil bayrak taşımış, Kubilây cinavetine kirli parmağını sokmuş, ve “Ağrı,, şakilerine el altından yardım yetiş. tirmiş softalardan birisi olan meş- hur, mahut “Hafız Nuri Efendi,, yi oturtmuş, hemen hergün beni çekiş. tirmişsin; Sana, benden ne İstediğini soracak değilim: Çünkü, seni, böyle acı bir suale cevap vermiye mecbur bırakıp ta, bugün içinde bulund Muhacirhanedeki felâketzedeler hazırlanan evlere götürülürlerker e MA iskân edilmek üzere Topkapı civarında oturan fakirlere erzak verilirken İstanbula gelmiş olan felâketzedelerin evlere iskânt! Muhacirler, evlerinin önünde ğundan daha müşkül bir vaziyete sokmak istemem. Fakat, itiraf ede. yim ki dünkü yazımı hayretle oku. dum: Çünkü, Necip Fâzılın vasiliği- ni, ve hâmiliğini sana verdiklerini bilmiyordum. Dün, o delikanlıdan bahsedrken: “— Büyük edip,, sıfatımnı da har- camışsın. Hani, mahalle aralarında, —oyun icabı— biribirlerine “Paşa,, rütbesi veren çoluk, çocuk vardır. Ben, bizim caddede, biribirlerine, bol keseden: “— Edip... Şair... Dâhi!,, pâyesi bağışlıyan şahsivet taslaklariyle, bu çoc_ukhır arasında bariz bir benzeyiş seziyorum. Askerlikte, “Miralay,, üniforması takan onbaşıyı divanıharbe çekerler. Tababette, cerrahın işini görmiye kalkısan üfürükçüyü hapse sokar- lar. Ticarette, sermayesinin kaldı. ramıyacağı kadar büvük islere ka. rısanlardan hesap sorulur. Ve misal. leri coğaltmıya lüzum görmeden ilâ. ve edeyim ki, hemen her meslekte, en yüksek ünvana, rütheve, maka- ma sahip olmanın —İyi, kötü— bir takım sartları, usulleri vardır. Bizim ecaddede ise, “şair”, “edin”, veva “dâhi,, sıfatına sahip olmak, Yük- sekkaldırımdan, 'sâhte' şeref madal- yası satım almaktan kolaydır. Fakat, sahte pasaport, sahte para, veya sah. te hüviyet varakası taşıyan insan, eebinde bulunan bu metaların “kalp,, olduğunu hiç bir zaman unutmaz. ve onları daima, dikkat, itina, ve ihti. razla kullanır. Yalnız “edip,, veya “sair,, finyanını, takma sac, yahut iğreti bıyık gibi takınmıs olanlardır ki, sahte nâyelerini derhal benimsi.- yorlar. Ve az zamanda, hakikaten edip”, veya hakikaten “sair” olduk. larına inanarak, garip bir nahvet peydahlıyorlar. Ve bu suretle orta. da, ellerine verilen dev aynaların. dan gözlerini ayırıp ta, hakikati gö- remiyen bir çok cüceler türüyor. Hal buki, bu suretle türeyen her “cüce,, ile birlikte, biz, maalesef, tohuma kacmış bir İstidat kaybediyoruz: Çünkü ahbap methiyeleriyle şıma. ran, ve 18 yasında “büyük şair,, 23 yasında “büyük edip”, 25 yasında “büyük dâhi”, ve otuz yaşında “bü. yük profesör,, kesilen bu ziyan ol. muş vatandaşlar, istidatlarını ya$a. ftacak enerjivi, ve ihtirası da kay- bediyorlar: Zaten bunun İcin değil midir ki, bugün zamane gençleri, he. nüz olgunluk cağına basmamış olan bu gene dâhileri, ayakta duramıya- cak derecede — ihtiyarlamış sanıyor- lar? Meselâ, senin bu Necip Tâzılın, Behçet Kemale nisbeten “iyi şair”, “Celâlettin Ezine,, ve nisbeten iyi piyes muharriri, “İsmet Hulüsğ, ye nisbeten, iyi fıkracı, ve “Peride Ce. Jâl,, e nisbeten iyi hikâyecidir. Fa. kat kendisine, senin gibi “büyük e. dip,, diyenlerin —merhametsizce tel. kinlerine kapılmak gafletine düştü. ğü içindir ki, kavuştuğu hayali irti. fam tatlı hararetiyle, bir kar yığını gibi, eriyip gevşseyiverdi. Simdi kendisini, “Refik Halit” ten yüksek bir hikâyeci, “Nâzım Hik- met,, ten yüksek bir piyes muharri- ri, ve sair sanıyor. Ve —mübalâğa etmediğimden emin ol— ikide bir: “— Peyami Safa benim mukalli. dimdir!.. kabilinden — iddialar savu. ruyor, Bunun içindir ki, ona karşı vaktiyle duvduğumuz takdir, ümit, sevgi, hattâ saygımın yerini, hazin bir merhamet dolduruyor! İşin garip tarafı, —tek, tük te ol. sa— sizin biribirinize yazdığınız mü. tekabil methiyelere aldananlar, ve inananlar da var. Meselâ, ben, bir ortamektep tale. besine, ve bir lokanta garsonuna rastladım ki, birisi, seni mücadeleci bir başmuharrir... Necip Fâzılı da, —”“Florinalı Necip Fâzıl,, olarak ta. nıdığı halde— Nâzım Hikmetin üs- tadı... santyordu. Ve bittabi, ikisi de, sizlerde, pâyansız bir deha vehme- diyordu. Meselâ, iki gün evvel, Necibin, —“cerceve,, sütununda çıkan güh. Son Iktısadi Anlaşma Memnuniyet Uyandırdı masını tıpkı benim gibi garip bu. lan— Suat Dervişe verdiği bir ceva. bını okudum. O, bu cevabında: “— Suat Derviş, beni, maroken bir koltuğa oturttuktan sonra, güzel elleriyle boğmak istiyor!,, Demiş. Bundan da belli ki, gafil Suat Derviş, Necipte, sade “deha,, değil, o “deha,, ile mütenasip bir “servet,, bile vehmetmiş. Ben. Neci. bBin cevabını okuyup, bu hükmü ve. rince, kendi kendime: “— Zavallı Suat Derviş... demiş- tim... Meteliksiz Necip Fâzıldan baş. ka “boğacak,, adam hul: din mi?,, Neyse.., İlk ve son defa olarak yap- tığım bu basit, fakat doğru tahlili, ve şakayı bırakalım da, gelelim sa. na... Biliyorsun ki, “Afrodit,, isimli e. debi bir şaheser, “müstehcendir,, denilerek Mmahkemeye verildi. Ev. velki gün, senin sahibi bulunduğun “İkdam,, gazetesi, bu eserin, mahke. me huzurunda, meshur profesör ve avukat Mahmut Esat Bozkurt tara. fından müdafaa edildiğini yazdı. Halbuki, öğrenesin ki, bu eseri mah- kemede müdafaa eden avukat, Mah- mut Esat değil, Mahmut Fsadın... tersidir: Yani Esat Mahmuttur... Ve romancı Esat Mahmut, bu davada yaptığı müdafaa ile, avukatlığa da başlamış bulunmaktadır. Fakat, gel gör ki, ben, şu satırla. rı da, dünkü “İkdam,, gazetesinde o- kudum: | “— Gençler, eski muharrirlerin a. tılmasını, onların yerlerine kendile- rinin oturtulmalarını istiyorlarmış! Halbuki, biz, onların yerlerine, kim. leri oturtalım? Hâlâ, muharrir Esat Mahmut Karakurtla, avukat Mah. mut Esat Bozkurtu biribirinden ayı- ramıyan muharrirleri mi?,, Ben, bu suali çok yerinde bulu- rum, Fakat biraz evvel de hildirdi. ğim gibi, Afrodit davasının, avukat Mahmut Esat Bozkurt tarafından müdafaa olunduğunu yazan, ve mu. harrir Esat Mahmut Karakurtun, o davayı müdafaa —ederek avukatlığa başladığından hahberdar bulunmıyan yegâne muharrir de... maalesef sen. sin! Bunun içindir ki, sana bir daha tavsiye ederim: İkide birde, kendile. rine dostluk teminatı verdiğin kim. selerle uğrasacağına, zavallı vaze. tenle uğraş da, altına imza attığın “notlar,, sütununa okuyucularının verecekleri “not”, daima, devirdiğin çamlarla mütenasip bir “sıfır,, olma- sın! Evet Etemciğim... Ne “sıfır numa- ra,. al, ne de, “sıfır numara,, ol.. Bu ikinci nasihatimin sebebi de, benden bahsederken kullandığın ar.- go lisanıdır. Eğer, benden, arasıra cevap almak istiyorsan, softa “Ha. fiz Nuri,, nin bozuk ağzıyla konuş. ma: Cünkü ayni seviyeye, —bütün t rağm İ Eğer “biedebâne,, bir lisan kullan. dığını iddiaya kalk bunun aksini ispat etmek için sana, hiç ağ- zından düşürmediğin şu kaba sıfat. ları da birer misal olarak —utana sıkıla— hatırlatabilirim: «— Serseri... Tufeyli... ve... odun delik fıkralarının kitap haline sol-? kafalı herif!...., Son Günlerde Benzin Fiyatları Yükseldi, Fakat Henüz Resmi Bir Tebliğ Yapılmış Değildir İngiltere ve Fransanın memleketimize yirmi beş milyon sterlinlik kredi açmaları ve piyasadan mal mübayaası için on beş milyon sterlin tahsis etmeleri haberi piyasamızda büyük bir memnuniyet uyandırmıştır. Almanya ile iş yapanlar bu kararın mevkii fiile çıktığı gün Türkiye için yeni bir iktısadi ufkun açılmış olacağına işargt etmektedir. ler, Almanyanın ötedenberi Türki- yeden topladığı her ceşit maddeyi komşularına serbest dövizle satarak harp için altın hiriktirdiği meydana çıkmıstır. Balkanlar iktısadi yolunun da Almanyaya kapatılmış Türkiye piyasalarının doğrudan doğ- ruya dünya piyasalarile karsılaşma- sını temin etmis bulunuyor. Fransız ve İngiliz firmalarile temas icin tel. arafla muhabherelere başlanmıatır. Bu hafta içinde Fransa ve İngiltere için büyük partilerde mal alınacağı temin olunmaktadır. Benzin fiyatları yükseldi Son günlerde benzin fiyatlarında da yükseklik görülmüstür. Beş lit. relik benzin galonu 76 kuruş iken 83 kurusa yükseltilmiştir. Satıcılar bu tereffüün hükümetin müsaadesile yapıldığını iddia etmektedirler, Alâ. kadar dairelerden yaptığımız tahki- kata göre bu makamlara henüz terfi hakkında bir tebliğ yapılmamıstır. Fiyat yükselmesine dıs pivasaların yükselisi sebep gösterilmektedir. İtalyadan ithalât İtalyadan mal ithal etmek icin Romaya gitmiş olan tüccarlarımız. dan ikisi sehrimize dönmüşlerdir. Tüccarlar İtalyada ihracat malları için çok sıkı tedbirler alındığını ve İtalyanın ekonomi vaziyetinin dahili istihlâk maddelerinin idareli olarak kullanılmasını ican ettirdiğini söy- lemişlerdir. İtalyada giyecek eşyanın azalmış olduğu ve kumaslarla diğer mensucatın yüzde 25 . 35 nisbetinde pahalılastığı söyleniyor. Buğday vaziyeti Son hafta içinde gerek zelzele mıntakasından, gerekse kış dolayısi. le yolların kapalı bulunmasından do. layı piyasamıza getirilen buğdavlar azalmıştır. Toprak Mahsulleri Ofisi kendi silolarından değirmenlerin ih- tiyacını temin etmekte ve piyasada buğday sıkıntısı hissedilmemektedir. Piyasaya çıkarılan buğdayların civar vilâyetlere gönderildiği doğru değil. dir. Ancak bazı un tüccarları civar kazalara mütad şekilde un gönder. mektedirler. Son hafta içinde piya- samıza tüccar namına 755 ton buğ- day, 290 ton arpa, 145 ton Mısır ge. tirilmiş ve satılmıştır. Arpa fiyatla. rı 6,5 kuruşa yükselmiştir. 8 — 939 Nevyork enternasyonal ser- gisinde yaptırdığımız çeşme kaç liraya mal olmuştur? Serglideki Türk pavyo- nu için sarfettiğimiz paranın tutarı ne, dir? C — Çeşme 18 bin dolara mal ol- müuştur. Sergi için bütün masrafımız 250 bin dolardır. e 8 — Serbest bir meslek sahibl olmak Için masa)j sanati tahsil etmek İstiyorum. Tıp fakültesinde böyle bir ders var mı- dır ve tahsil müddeti ne kadardır? O- rada yoksa nereye müracaat etmeliyim? C — Tıp fakültesinde böyle bir ders yoktur. Hususf hastanelerde masaj ya- olması ! POLİSTE : Beş Kişi Öldürmüş, Yine Beraet İstiyor Çatalcada Öcünnü köyü civarında. ki tarlaları sürmek yüzünden muha. cirlerle Kâhya ailesi arasında çıkan bir kavgada Hüseyin Kâhya beş kişi. yi öldürmüş ve babası Ali Kâhya bu işte müşevvik, kardeşi Hasan Kâhya da yardımcı olarak kendisile beraber mahkemeye verilmişlerdi. Birinci a. ğirceza mahkemesi müddeitmumisi, Hüseyin Kâhyanın idamını ve babası ile kardeşinin beraetini istemişti. Hasan Kâhyanın dün müdafaası ya- pılmış, avukatı müddelumuminin i. dam talebinin reddedilmesini ve be- raet kararı verilmesini istemistir. Kaleci Necdetin Muhakemesi Demirspor - Galatasarav maçında hakem Tarıkı dövmek sucile mahke. meye verilen kaleci Necdetin muha. kemesine ÜUümde Üzhüder --İtva ceza mahkemesinde devam edilmistir. Dünkü celsede avukat Sami Nâzım şahit sıfatile dinlenmistir. Sami Nâ. zım ifadesinde Tarıkınm G. sarayı ga. lip çıkarmak icin oyunun basından | | itibaren tarafgirlik vaptığını, Demir. sporluların en ufak hareketleri yü. zünden son derece sinirli hareket et.- tiğini söyledikten sonra demistir ki: “— O gün sahadaki hararet dere. cesi 40 tan fazla idi. Demirsporlular hakemin aleyhlerinde hareket edişi. ne sinirlenivorlardı. Galatasaray o. yuncularından biri bir penaltıda fut. bol tonunu eline alarak kaleci Nec. dete küfrettiğini oradaki arkadasla. rımdan isittim. Necdetin bu küfür ü. zerine yantığı hareket hakem Tari. kın Necdeti avun harici cıkarmasına sebeb oldu. Necdet, takımın kaptanı olduğu için. hakemden ovun harici edilisinin sebebini sordu. Tarık, Nec. deti omuztundan itti. Necdet ile Tarık kavga ettiler ve Tarık da Necdete vurdu.” Dâvacı avukatı, bu ifade üzerine bir şey söylememis. kaleci Necdetin dâva vekili Suat Tahsin de ifadeyi kabul etmistir. Mahkeme, g#ecen celsede talep edi. len evrakın tekidine karar vermiş ve dâva başka güne bırakılmıstır. Eskisehir Hanishanesinden Kimse Kaçmamış Eskisehir Müddeimmumiliğinden: 7-1.940 tarihli nüshanızın ikinci sayfasının birinci sütununda (Bir hapishane kaçağı İstanbulda tutul. du) başlıklı yazıda on beş sene ağır hapse mahküm İzzet adında bir şah. sın Eskişehir cezaevinden kacmış ol. duğu yazılmış ise de vilâyetimiz ce. zaevinden bu namda bir mahkümun firarı hâdisesinin vukua gelmemis ol. duğu ve iste bir yanlışlık bulunduğu anlaşılmakla keyfiyetin — tashihan neşrini savgılarımla rica ederim. Bir Ev Yandı Dün akşam saat 15,50 de Cibalide Üsküplü caddesinde kunduracı Meh. mede ait 93 numaralı ahşap evde yangın çıkmış, binanın üst katı yan. dıktan sonra söndürülmüşstür. pan hastabakıcılar vardır. Onlara mü- Tacaat ediniz. Size bu sanati öğretmeleri mümkündür. e« 8 — Ortamektep ve lise *-'ebeleri si- yasetle meşgul olmalı mı, r ' vı: jalı miı? C — Ortamektep ve lise t-! >belerinin siyasetle, siyasi cereyanlarla alâkadar olmaları hem doğru değildir, hem de bu işle meşgul olabilmelerine yaşları ve id- râkleri müsait değildir. Çağları öğren- mek çağıdır. Okumak, tahsillerine de- vam edebilmek için sadece dersleri ile meşgul olmaları lâzımdır. Siyasetle uğ- raşmak devri hattâ Üniversiteyi bitirip bilfiil havata girdikten sonra baslar, İstanbulun Yardımı Bi Milyon Liraya Yaklaşt Muhacirhanedeki Felâketzedeler Dün Kiralanan Evlere Yerleştirildiler İstanbulda, zelzele felâketzedeleri için, teberrüata devaf edilmektedir. Cuma günü akşamına kadar, son bir gün zarfil da kazalarda toplanan paralar Kızılay veznesine yatırılmışti 38085 liradan ibaret olan bu yekünla İstanbulun şimdiye kadâ topladığı para 819.725 lira 70 kuruşa baliğ olmuştur. Cuma günkü ve cumartesi günkü taahhüdat bu yekündan hariçtir. Bu taahhüdatla beraber dünkü teberrü. at yekünu da ithal edilecek olursa ye. kün 900 bin liraya yaklaşacaktır. Dün öğleye kadar birçok mektepler ve hazı ıahrîlar da Kızılay şubeleri- ne müracaatla para ve eJn CUĞ z ünde bulunmuşlardır. Bu arada E.- yüp kazasındaki Oorman — muhafaza b'öfüğü Zabitan ve neferleri de ara- d topl lardır. Dün, bu bölükteki zabitan namına 197 lira 56 kuruş,.neferler namma da 195 li. ra 80 kuruş Kızılay şubesine yatırıl. mıştır. Radyolin sahipleri de evvelce ver. miş oldukları 500 liralık ianeyi 1750 liraya iblâğ etmişlerdir. Bomontideki 44 üncü ilkmektep talebesi, aralarında 9375 kuruş top- lamışlardır. Bu para, milli yardım komitesine verilmiştir. Yaptırılan portatif evler Erzincanda kurulmak üzere hükü. met tarafından Nuri Demirağ fabri. kasında yaptırılan portatif evlerden yirmi tanesi dördüncü umumi mü- fettişlik emrine tahsis edilecektir. Portatif evlerin mukavemeti bildiği. miz ahşap evler mukavemetindedir. Ve bunların ilk partisi bugün bitmiş olacaktır. Nuri Demirağ bu evleri hü kümet hesabına yapmakta olduğunu bildirmiştir. Felâketzedeler yerleştirildi Sirkecideki — misafirhanede misa. fir edilen felâketzedeler icin icap e. den evler tedarik edilmiştir. Evlerin soba ve kömürleri de dün temin e- dilmiş ve bu evlerin büyüklüğüne göre her birine ikişer, üçer aile yer. leştirilmiştir. Bu felâketzedelere ait eşyaların taşınmasına Antalya am- barı çalışmıştır. Dün gelen muhacirler Dün akşam, Sıvastan yeniden 85 kişilik bir felâketzede kafilesi şehri. mize gelmiştir. Bu felâketzedeler, vilâyetçe hazırlanmış otellere yer. leştirilmişlerdir. Yeni imdat heyetleri Zelzele mıntakalarında hastalık başladığı hakkında alınan haberler üzerine İstanbul milli yardım komi. tesi tarafından bu mıntakalara yeni. den üç sıhhi imdat heyeti gönderil. mesine karar verilmiştir. Bu heyet. lerden birisi Sişli çocuk hastanesi o. peratör muavini İsmail Zühtü, dahi. liye asistanı Ömer Feyzi ve bir has. tabakıcı, ikinci heyet Haseki hasta. nesi operatör muavini Galip Kıcı. man, dahiliye asistanı Füruzan, bir hastabakıcı, ücüncü heyet Haydar. paşa Nümune hastanesi öoperatör mu. avini İsmail Hakkı ile dahiliye asis. tanı ve bir hastabakıcıdan ibarettir. Heyetler yarın şehrimizden hareket edeceklerdir. Ayrıca bu heyetlere lüzumu kadar barınma eşyasile ilâç. lar ve tedavi vasıtaları da verilecek. tir. “Yeni Teberrüler 500 500 1000 1000 1000 Menaşe Siton ve Şür, Rober Ovadya Kandiyoti ve Biraderi Karadeniz Orman İş. Ltd. T. A, Ş. A. Naki Erenyol Mühendis A. Naki Erenyoldan İktısadi ve Sa- nayi Ticaret İşletme T. A, $ 500 Faruk Atam 1025 20 Lokantacılar Cemiyeti 500 Leon Fintz 2000 H. F. PH. F. Reentsma Firmafj Türkiye Eksper ve Mürakabe' Tosu, Ata Atabek B $ Devar v—engıâmd lâboratuvari Selimzade Abdülhamit ve mJ mu Güstay - Kehan Blümental Doktor Safra biraderier, Karakin Atamyan Hayim Misketyan Yataklı vagonlar şirketl Nihat Torman Karabet pamuk ve oğlu Ottaş şirketi Sapan Civa Brod Moris Van Leon Naum Abdullah Hüsrev Nesim Mizrahi İlyas Boyar 4 —O Diyarbakırda Bir Memur Öldürüldü Diyarbakır, (TAN) — Muh.!bJ memurlarından Mahir, bir kac daşiyle beraber gezmiye gider) bir musevi tarafından kalbine sa nan bıçakla öldürülmüşstür. Cini tin sebebi henüz meçhuldür. K tutulmuştur. Fakirlere Erzak Verildi Topkapı Fukaraperver hayır essesesinde dün. müessis doktor lip Hakkının ölümünün ücüncü dönümü dolayısile (250) fakir a erzak tevzi edilmiştir. Fakirlere b kilo pirinc. şeker, soğan, sadeyağ. bun, patates vesaire verilmiştir gün de on beşer-kilo kömür tevZi dilecektir. Tevziatı müteakip Topkapıda d met pasa camiinde merhum doktof ruhu için bir mevlüt okunmuştur: ——— —— | Yeni Bir Resim Sergisi 1936 da Güzel Sanatlar Aksd'?:â 1 3000 750 500 500 1000 1200 1000 7T00 1000 800 1000 1000 1220 2000 2000 2000 500 2000 1750 sinin muhtelif şubelerinde yap' islahatı müteakip üç senelik m neticesinin nasıl bir inkişaf hus getirdiğini anlamak üzere Akad? müdürlüğü, talebenin üc senelik M | telif eserlerinden mürekken bir sim ve gravür sergisi âemağa kü vermistir. Bu sergi 16-15940 Salı !j nü saat 15 de acılacak ve on müddetle sabahları saat 10 dan 16 kadar herkese açık bulundurülac tır. | aa. YA TAKVİM | 14 Sonkânun 1940 PAZAR | linday — Gün:31 — Kasım; &i Arabi: 1358 Rümt: 1357 Zilkade: 4 İkincikânun: İ Güneş: 7.24 — Öğle: 1233 İkindi: 14.49 — Akşam! 17.03 Yatsı : 18.39 — İmsâk: 538