24 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

/ 24-4 -919 BUGÜN İmkânsızlığı Yenmek Yolunda Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL GG? cephesinde harp devam e diyor. Fakat bir taralta İngil- tere ile Fransa, diğer tarafta Alınan- ya, inşa ettikleri geçilmez hatlara dayanarak iki hat arasında neticesi farksız hapeketler yapıyorlar. Gö nüşe göre, aradaki hareketler hep bu şekil ve muhiyeti muhafaza ede cektir. Gerçi inşa olunan hatların büsbü- tün geçilmez olmadığı muhakkaktır. Fakat iki taraf da bu hatları eiğne- mek için cok büyük fedakârlıklara katlanmak. niyetinde © değildirler. Çünkü bu fedakâtlıkların çok, hem de tahminin fevkinde çok büyük ol masmdan, bu çok büyük fedakârlığa katlanmanın umulmadık derecede vahim neticeler vermesinden endişe ediliyor. Bu yüzden iki taraf bü fedakâr. ğr göze almamak lehindedir. Göze almamak lehinde, belki de szminde oldukları için iki şıktan birini seç- mek lâzımdır. Ya bu müdafaa hatla- rına dayanan muhatebelere devam ederek iki hat arasında gidip gelmek | hareketlerini devam ettirmek, yahut harbe şiddet vermek ve onu kati bir neticeye götürebilmek için başka bir) mahreç eramak! Bu mahreci bulmanın biricik çave- si Belçika veya Holand. vahut ikisinin bitaraflığını tanımıyarak bu memleketleri çiğnömek ve bu suret- le harbin bir neticeye varmasını te. min etmektir. Fakat bu bitaraf memleketlere te- cavüz hususunda hangi taraf önayak olacak? Hangi taraf ötekinden evvel davranarak hasmanın üzerine çul- lanmayı kuracak ve harekete geçe- cek?., Geçen Büyük Harpte o Almanlar bunu yapmış ve hasımlarından evvel hareket ederek Belcikayi çiğnemiş- ler, müttefikler o zaman gafil avlan. dıkları için Belçikaya birdenbire yardım edememişler ve bu yüzden hem harp uzamış, hem Belçika da i- yiden'iyiye ezilmişti. Fâkat hü defa İngiltere İle Fransa, “uyanık davranıyor ve gerek Belçika. nın, gerek Holandanın çiğnenmesine karşı gelmek, böyle bir hâdise vuku- unda bu devletlerin derhal yardımı- na koşmak için tedbir almış bulunu. yorlar, Bu yüzden bitarıf memleketlere tasallut bahsi, mevcut olan harbe, bir de sinir harbi ilâve etmiştir. Ve bu sinir harbi bütün memleket. Teri alâkadar ediyor. Bu yeni sinir barbinin neticesi, asıl harbin neticesi üzerinde en kati tesiri haiz olacaktır. Çekler Boyuna Fransaya Akın Ediyorlar Dün sabahki konvansiyonel tren: m ikili İki Gemi Daha Batırdılar eki Meksika Sahillerinde Alman Benizaltıları Londra, 23 (Hususi) — Norveçin Bergen limanı civarında bir Alman tahtelbahiri tarufindan sahilden 10 mil kadar açıkta Finlândiyaya alt 3800 tonluk Ragnar vapuru torpil- lenmiş, vapur iki dakikada batmış. jar. Tayfası daha evvel sandallara a. lntoış olduğundan , sahile nakledil miştir. Bir Alman tahtelbahiri Akenside isminde bir İngiliz vapurunu torpil. | ilyerek batırmışlır. Vapurun müret. tebatı Norveç limanlarından Berge- ne gelmiştir, Mürettebat tahtelbahi. rin evvelâ vapura ihtarda bulundu- i Bumu ve içindekilerin sandalları de, Bize indirmelerine müsuade ettiğini, fakat elbiselerin. vesair eşyanın gö. türülmesine mâni olduğunu beyap et miştir, Akenside 10 dakikadı bat - mıştır. Harbin başlangıcındanberi İngiliz donanması tarafından 7 Alman tah. telbahiri batırıldığı istihbarat neza- retince bildirilmektedir. Terpile çarpan bir gemi Bahriye Nezaretinin bir tebliğinde İngiliz Kittixvake devriye gömisinin Manş denizinde 20 Eylülde bir torvi- le çarptığını, mürettebatından be- şinin kaybolduğunu ve diğer ikisi. nin de yaralandığını bildirmektedir. Gemi tamir edilmek üzere limana dönmüştür. Meksika sularında Bugün de iki meçhul tahtelbahirin Meksika sularında göründüğü haber verilmektedir. Tahtelbkhirlerin biri Pesrol limanı etrafında dolaşıyordu. Berlinden resmen bildirildiğine gö- re, Almanyanın dört tayyare gemi sinden üçü Alman limanlarında ve biri de bir limanda bulunmaktadır. Hitlerin Kahveleri üsadere Edildi Londra, 23 (Hususi) —— Arabistan- dan Her Hitlerin şahsına mahsus olmak üzere gönderilen iki ton kah. ve, İngiliz devriye gemileri tarafın. dan müsadere edilmiş olduğu için Her Hisler harbin sıkıntılarını sun da hissetmiye bajlıyacaktır. Hit İler namma bu kadar büyük mikyas. İta kahve ısmarlanmış olması harbin İazun süreceği keyfiyetinin Almanya. ca evvelden anlaşıldığını göstezmek. tedir. Bugünden itibaren (İngilterede ile Yugoslavyadan . dört kişilik bir çek grupu gelmiştir. Başlarında Av. rupanın tanınmış profesörlerinden Vulnik'in bulunduğu kafile, Fransa. da teşkil olunan Çek lejyonuna ilti- bak etmek üzere Çekoslovakyadan kaçarak şehrimize gelmişlerdir. Profesör Vilnik dün sabah surla. rı söylemiştir: «.— Çekoslovakyada halk isyan etmiştir. Memleket şimdi ihtilâl ha- lindedir. Memleketimin en sonunda istiklâlini "kurtaracağına emniyeti. miz var. Almanlarla mücadele için silâha sarıldık, hen de kürsümü terkettim, Çek ordusunun bir zabiti sıfatiyle düşmanla çarpışmak için Suriye yo. luyla Fransaya gidiyorum. Beraberimdeki üç genç te gönül lü olarak gelenlerdendir. Yugoslav. yada daha 300 kişilik bir kafile ha- rekete hazırlanıyor. Almanların gizli istihbarat feşki- Tâtlarının gözünden kaçmak için çok büyük ihtiyatla hareket ediyoruz.,, * Dünkü Semplon Ekspresi ile de Efganistanın Milletler Cemiyetinde. ki delegesi Abdülhamit Hun ile Berlinden İranlı ve Iraklı talebe ve tacirlerden mürekkep bir kafile gel. miştir. Ekspbes dün ancak saat onda gelebilmiştir. benzinin vesika ile verilmesine baş. lanmıştır. Taksilere yevmiye yalrız iki galon verilmektedir. Şoförler, bu miktarın maişetlerini temine kâfi gelmediğini söyliyerek miktarın Gül eserlerin halk arasında dağıt. tırılmasını istemektedirler. "Alman Propaganda Nazırı Doktor Göbels, Na- zistlerin servetlerini bitaraf ve yabancı memle- ketlerin bankalarına yatırdıklarına dair yapılan neşriyat dolayısiyle bu haberleri verenlere şu mu- kabelede bulunmuştur : “Bu hususa dair vesikalar gösterecek ve banka. ları tayin edecek bir kimse çıkarsa oradaki serve- timizin onda birini hediye etmeğe hazırız. Onun için vesika neşrini ve madde tesbit edilmesini bekliyoruz.,, Doktor Göbels bir müddet de tayin müddet, haberin gazele- lerde intişarından evvel geçmiş olduğu göze etmiş, fakat tayin ettiği çarpmaktadır. * İngiltere hükümeti son harbin menşelerini gösteren bir Mavi Kitap neşretmiştir. Kitap baştan başa vesikalarla çıkaran sebepleri öğrenmek için eserin neşrinden itibaren saat başında bin nüshe satıldığı görülmektedir. Eser mütemadiyen basilmakta, basılan müshalar derhal satılmaktadır. doludur. Halk son harbi zir DĞLİĞM nm sil TAN N mMABE Sovyetler Macarlarla DLER GELEK Münasebata Giriştiler Şimdiden Polonyadaki Alman Askerleri Arasında | Komünizm Propagandası Kendi Londra, 23 (Hususi) — Sovyet Rusya Macaristan ile yeniden dip- lomatik münasebetlerini tesis etmiş- tir. Bu münasebetler evvelce Maca. tistanın o antikomintem pakta gir. mesi üzerine inkitaa uğramıştı. Ma caristam eski Varşova sefaret müste. şarını Moskova sefirliğine tayin et- miştir, Sovyet kıtaları eski Macar — Leh hududunun işgalini tamamlamış bu- lunmaktadır. Macarların asker top- ladığı haberi yalandır. Bütün Avru pa matbuatı Lehiştanın Sovyet Rus. ya ile Almanya arasındaki tsksimi ile meşgul olmaktadır. l Gazetelere Göre İngiliz gözetelerine gö: yet — Alman teşriki mesaisi gittik. çe sıklaştığı için Almanyanın müs- takbol siyaseti hakkındaki endişeler artmaktadır. Deyli Ekpres garetesi ne göre, Sovyetlerin Polonyada işgöl eitikleri yerlerde yaptıkları komü. nizm propagandası daha şimdiden Al man askerleri arasında kendini his. settirmiye başlamıştır. Mutedil na- zistler bu vaziyetten endişe etmekte ve hükümetin tedbir almesim iste- mektedirler, Paris gazeteleri, Sovyet Birliğinin hemen hiç bir kurğün atınsdan Po. lonyadan büyük bir pay almasını/ hayretle karşılamakta ve bunu Tit- lerin Garbi Avrupa devletleri tara. fından tatbik olunan ablokaya karşı| ibtiyar edilmiş bir fedakârlık say- maktadırlar. Hitler bu yüzden Sov- yetleri Avrupanın göbeğine kadar sokmıya razı olmuştur. Pöti Par'zi. yen'e göre, Almanyanın Şarka doğ. ru akım siyasetinin vefat etmiş sa. yılması lâzım gelmektedir. Bundan böyle Sovyetlerin Slav birliği siyaseti bütün Balkanlarda ve Adriyatik kıyılarına kadar imtidat e. / den sahalarda mevziler clde etmiye | çalışacaktır. Epok gazetesine göre, Hitler bütün kuvvetlerini garbe sevkedebilmek i- çin her fedakârlığa boyun eğmiştir. Ordre gazetesine göre de bu yüzden Almanya kuvvetli bir R akla- mı altında ezilmek tehlikesine ma- ruzdur, Hulâsa, Fransız mahafilinin düşün. cesi Almanların görbe atılınış olduk- ları şarktan ve Balkanlardan ümidi kesmiş bir vaziyette bulundukları - dır. . İsviçre gazeteleri Alman - Sovyet anlaşmasını hayretle karşılamakta ve Almanların bolşeviklik aleyhinde ya- Sm i GDİĞİM. en i Moskova, 23 (A.A.) — Kizilordu Er» âinâPiiyesinmii AYIM 9 22 Eyldl tari yada harekâtta bulunan Ku tani Bredletevikliyi 5 işgal Tatil) ve Gredino'nun şim, 'bisintde bu'unan Aim ormanlar oibeğla öden nun döküntülerinden temiziemeğ, arbi Ukraynada Kızılerdu kıtastı ya ordusu döküntülerinin tayfi- devam etmiş ve Sarry mıntas erin kumandası altın- fırka ve iki alaydan"müreke Pslonya piyade kuvveti Lvov mir- takasında Polonya mükavemetinin ki- rılması esnasında Sovyet kıtantına tes- lim olmuştur. 17 Eylülden 81 Eyldle kadar Polon- ya ordusundan esir olarak 120 bin as- ker hay alınmış ve 380 top İle 1400 mitralyöz Iğtinam olunmuştur. tüphanelerinin Hitlerin (Kavgam) adli eserini bundan sonra halka ver. miyeceklerini bildirmektedir, Vilno Şehri Daily Expres'in bir haberine göre Sovyetler birtiği Vilo şehrini Lit- vanyaya İadeye karar vermi; Bir Polonya membaından verilen malimata göre Sovyetler Birliği ile Almanya arasında bir tampon dev. let kurulması meselesi Alman - Sov-| yet müzakerelerinin mevzuunu teş. kil etmektedir.: — “w etmektedir. ir, i İngiltere gilterede Hirbin dünysdaki okisleri etrafında 0-! letlere alt olan baberleri aşağıda hulâsı- ten yazıyoruz İNGİLTEREDE. Lendra - Paris arasında röndelik hava seferleri tekrar başlamıştır. Hükümet kerp istihsalâtını üzün vâde ile seferber hale koymıya çalış maktadır. Mühimmat imalâtını arttı. racak yeni ve pratik 'tedbirler alın- mmştir. ALMANYADA: Berlinde Hava Nezaretinde bir su. ikast olmuş, 30 kiş! tevkif edilmiştir. FRANSADA; Erfrans kümpanyası Uzak Şark seferlerine yakında başlıyacaktır. BPLÇİKADA: Hiçbir su bendi yıkılmış veya tah- rip edilmiş değildir. kü- masını menettiklerini, belediye Hükümet, iktisadi bakımdan dev- jans tarafından verilen ve muhtelif dev- letin bitaraflık vaziyetini tarşin Ez hakâr bir mücadele Yakinda, İngiltere ile arasında, mahiyeti son ler devam etmektedir. da, bizzat Kont Ciano', zi olacağı umuluyor. ide tatbik olunmaktadır. İ mağazalar İlenler, umumi meydanlara görül lala Çoğaltılıyor © Romanyada, Calineşcou'nun katli üzerine, geniş mikyasta tevkifat başlarnıştir. Vaktiyle Demir Muhafızlar teşkilâtına intisap etmiş nekadar in- san varsa yakâlanmıştır. Faşist olduklarından şüphelenilen herkes, Devlet, bu cinayetten sonra, faşizme karşı, im- i Hissettiriyor | Sovyet iktisadi sistemi, Sov; rin Lehistanda işgal ettikleri yerler- | Bankalar, müesseseleri | © vesair iş Sovyetleştirilmiştir. * Varşovadan Berline gelen yabancı. lar şebrin çok feci şartlar içinde ya.| şadığını anlatmaktadırlar, Şehirde ö- mektedir. İaşe sıkıntısı bir hayli detlidir. Şehirde tifo de almış yürü. müştür A l Polonyanın garp mintakalarının işgali neticesinde Almanyada rsilli ekalliyetler nisbetinin iki misline çı kacağı söylenmektedir. Baltık Devletleri ! Letoya Reisicimhuru Ulmanis, Amerika gazeteleri o muliabirlerine Yaptığı beyanaita Estonya limanları- nın Sovyetler tarafından sbloka e dildiği ve Letonyanıs da tehdit al. tında bulunduğu hakkındaki şayia. ların doğru olmadığını söylemiş ve Böâltık devletlerine karşı hiç bir teh- like mevcut bulunmadığını göster. miştir. Estonya Hariciye Nazırının yakın da Moskovaya gideceği anlaşılmakta dir. Ziyaretin yeni bir ticaret muahe desiyle ulâkadar olduğu söylendiği gibi Estonyalıların Leh tahtelbahir- rini kaçırdıklarına dair ileri sürülen iddialarla alâkadar olduğu da'ilâve edilmektedir. Mühimmat mek için muhariplerle ve Amerika ile yeni müzakerelere girişmiştir. İSVEÇTE: Matörleri bozulan bir Alman tey- yaresi İsveç sularında yere inmiştir. Tayyare bitaraflık kaidelerine göre mevkuf tutulacaktır. AMERİKADA: Hükümet 80 milyon dolarlık avcı, tâlim, keşif ve bombardıman tayya- releri sipariş etmiştir. Bitaraflık kanununun hükümetin arzusuna göre tâdil edileceği çok muhtemeldir. Ayan meclisini teşkil eden 96 aza- rn bilaraflık kanunu hakkındaki mütaleaları şöyle tesbit edilmiştir: 35 eza ambargonun kaldırılmasına muarız ve 46 si ise Roosevelti tut. maktadır. Diğer on beşi Roosevelt'e müşali olmakla beraber henüz kati bir vaziyet almamıştır. derhal tevkif edilmektedir. açmaya karar vermiştir. * İtalya arasında, iktisadi bir an- laşma imzalanacağı söylenilmektedir. Harbin başladığı gündenberi, İngiliz diplomatlarile İtalyan diplomatları derece gizli tutulan müzakere- Bu arada, Londraya gizlice gi- dip dinmiiş olan İtalyan devlet mümessilleri arasın. 'nun da bulunduğu söylenilmek tedir. Yakında karşılaşabileceğimiz ilk büyük sürpri. birdenbire ilân edileceği söylenilen bu anlaşma ———————— ——— “İl di iler. İşini vura vura hırpalanacak. Yahut Abloka Meselesi Yazan: B. FELEK Ni — Kuzum birader! Garp eephesin: de ne oluyor Allahı seversen? — Muharebe, — Bune biçim muhârebe böyle? Ne manevra var, ne hücum. Ü — Çünkü orada İki taraf istih. kâmlara girmişler. Biribirlerine top İ atıyorlar. — E bu iş böyle biter mi yahu? — Biter. — Çocuk gibi If ediyorsun, Ak | manlar Lehistanı temizlediler, — Daha temizlemediler ya! Ne se, Haydi öyle diyelim. Baksana sa. bik Alman orduları kumandanı Ge- neral Fon Friç bile Varşovada mak- tul düşmüş, — İyi amma Almanların Lehistan cephesinde artık mağlüp olmaları ihtimali yok! — Orası öyle! — Beri tarafta da Fransızlarla İn. gilizler arpa boyu yürüdükten sonra” “ durdular. — O da doğru. — Almanlar da rahat rahat olu- rurlar, Muharebe de bitmez. Ne ol. duysa Lehistana oldu. a — Öyle düşünme kuzum. Bir kere Almanya Lehistanda büyük zaylat verdi. Malzeme kaybetti ve ediyor, Sonra Garp cephesinde bir yarma hareketi olursa Almanya derhal isti- lâya uğrıyabi Bilhassa Alman topraklarında harp edilmesi Alman ları bir taraftan yıldırır, öbür da. Yİ raftan Mitlere karşı isyanlar çıkar. Eğer Zigfrit hattı denilen Alman is- tihkâmları yarılamazsa harp sürer gider, Buna da yıpratma harbi der. — Bundan Almanlara ne? - Nasıl ne yahu? Bir kere deniz. le irtibatını tamamen kesil, Alman ticareti bahriyesi durdu. Buna mu- kabil bitaraf memleketler vasıtasiy. le bile Almanyaya ne erzak, ne har. be yarar malzeme, ne kömür gelebi. liyor. İngilizlerle Fransızlar bitaraf gemileri dahi muayene ediyorlar. Bunun adına abloka derler Muztimt Ne ihracat yapabiliyor, ne ithalât, Yiyeceği yok. Parası yok. e” — Oran üyle amma Almanlar “dayanırız,, diyorlar. imse “dayanamayız,, demez; | Lâkin bilesin ki Almanların yeniye ti bir çıkmaz sokaktır — Neden? — Çünkü senin dediğin gibi harp Lehistanda bitse de ötekiler Almam- ların yakasını birakmıyor. Hitler Danzigte “benim Fransızlarla alış verişim yok!,, diyor, harp istemedi. ğini bağırıyordu. Lâkin Lehistan tahliye edip Almanyada da Hitler | rejiminden başka bir rejim-gelme- den Garp. demekrasileri harpten vazgeçmiyecekler. O halde Alman- ya halkı doyurmak, oyalamak ve bir çıkar yola götürmek için ne ya: pacak? Balkanlara inemez, çünkü Romanya hududunu Ruslar kapadı, Macaristana o geçemez. İtalya razı değil. İtalyaya inemez, dostudur. Holanda ve İsviçreye tecavüz ede. | mez. Hem güçtür, hem de diğer bi- tarafları kuşkulandırır, hemen a- | leyhine kalkarlar, ve hemen Fran sız ordularına yol verirler, Bu se Almanlar Zigirit hattı olmıyan sa. hada taarruza uğrar. — O halde! — O halde, ya Majino hattına bekliyecek, Bekleyince de yavaş vaş yıpranacak! Sen hiç ahloka altı. na girdin mi? — Allah saklasın girmedim. yal. mız geçenki nüfus tahririnde evden | çıkmıyacaksın dediler. Vallahi del oluyordum. ğ — İşte! Onunla kıyas et te Al manların vaziyetini kavra! ——— Amerikanın Atlantik Donanması, Lizbonu Ziyaret Edecek Tzbon, 28 (A.A) — Atlantik de. »izinde bulunan Amerikan donan- masından müfrez bir filo Amiral Courtuay'ın kumandasında yakında Lizbona hareket edecektir. Amerikan harp gemileri Lizbon limanında bir.kaç gün kalacaklar. dar. Bu müddet zarfında Amerikan donanmasının bir kaç cüzütamı milere iltihak edecektir. İni