28 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

287.939 BUGÜN Moskovada Askeri Konuşmalar Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL E ecavüze karşı bir set çekmek ve tecavliz zihniyetini boğa « rak sulhü sağlamlamak ve korumak için Moskovada yapılan müzakere - lerin müsbet bir istikamet aldığı git- tikçe tahakkuk etmektedir. İngiltere, Fransa ve Sovyet Birliği (arasında karşılıklı yardim ittifakı yapmak i » çin uzunca süren müzakerelerin in- tacına karşı gelen iki meselenin bi - rincisi her devletten fazla Baltık devletlerinin mevkii ile alâkadar 0- Jüri Meselesi Yazan : B. FELEK A " meslek edebiyatını, ba. zan da günlük matuatı işgal eden (Adliyede jüri usulü/ nün tek « rar gazetelere düştüğünü görmekle bahtiyarız. Jüri denilen usulün le - hinde ve aleyhinde söylenmiş ve söy- lenecek sözler o kadar çoktur ki böyle bir günlük ömrü olan sütunlar. da onun münakaşasını - ben kendi hesabıma - mevzua karşı hürmetsiz. lik bulurum. Muhakkak olan bir şey varsa jü- ri usulünün bazı memleketlerde ve bazı hususi hallerde İyi netice ver » miş olmasına mukabil bazı yerlerde de beklenen adli emeli temin edeme. ON HABERLER | e Sovyet - Japon Harbi Mahkim Japonlar 3 Günde 74 Uçak 3 Hava Gemisi Kaybetftiler Dün Ankarada Görülen Çinliler de Bir Şehri Zaptettiler Davanın Tafsilâtı Ankara, 27 (Tan Muhabirinden) Bundan bir müddet evvel (Tt meydanında kunduracı Holinii, öldü- ren boyacı Mehmedin muhakem, lan bilvasıta tecavüzün tarifi, ikin - cisi siyasi pakt ile askeri anlaşmalar arasındaki milnasebetlerin tayinidir. Alikadar taraflar arasında aske- ri konuşmaların başlamasına karar verilmesi, siyasi güçlüklerin berta - raf edileceğine inanç beslediklerini açıkça gösteriyor. Vaziyetin bu müsbet almasi üzerine müsbet bir netice bek- lemek te gayet tabiidir. Bu netice İ. se, bütün medeniyet âleminin, teca- vüz hareketine ve tecavüz zihniye.| tine karşı elele vermesi ve tecavüz hareketlerinin yüzünden tekerrür e- den ortalığı kaplayan emniyetsizli - ğin yerini emniyet ve huzura verme. sidir. Danzig meselesine karşı alınan vaziyet te sulh cephesinin kuvveti ve tecavüz savletinin krıldığını bu — günden gösteriyor. Danzigin Alman- yaya bilâkayduşart ve sulhen iadesi için bir kaç gün evvel Almanyanın salâhiyetli mümessili tarafından vu- kubulan teklif, Lehistana bugün - kü hududunun muhafazası için fe - minat van de mutazammındı. Fakat bu teminat vaadinin, öski te- minat vaadinden daha kuvvetli ola. cağını gösteren bir şey yoktu. Lehis. tan hükümeti buna karşı, Danzig me- selesini sulhen halle hazır olduğunu anlatmakla Danzigi ilhak için vuku. bulacak teşebbüsleri #nakvgaple mak için harbe gireceğini anlattı ve sulh cephesinin erkânı da onu teyit! ettiler. Danzig yüzünden açılacak| yalnız Danzigin mu - in etmek değildir. Bi. lâkis Lehistanın İstiklâlini kurtar maktır. Çünkü Danzigin Almanya istikameti | velâ iktisadi mukadderatına, sonra da siyasi mukadderatma hâkim o - lur, Sonra Danzigin tahkimi, Baltık- taki deniz muvazenesini Almanyanın lehine çevirir, ve Lehistana açılan biricik limanı Almanyanın kuman - Danzigi ilhak etmek Al. hedefi değil, yeni hir takım hedeflerin © başlangıcıdır ve bu hedeflerin sonu Almanyanm Av. rupada fermanferma kesilmesidir. | İngilizler | Almanyanın bu şekilde) fermanferma kesilmesinden sonra doğrudan doğruya kendilerini ve im. | paratorli istihdaf edecekleri, anladıklarını açıkça söylüyorlar , Fransızlar da, başkaları da Sovyetler de ayni şeyi anladıkları elhasıl bütün sulh cephesi erkânı neticenin nereye varacağını Yuzuh ile kestirdiği için hayat, menfaat, hedef birliği sulh ecphesini perçinlemekte ve tecavüz aleyhindeki cepheyi muhkemleştir - nan askeri konuşmaların sulh cep- hesine bu bakımdan en büyük isti - fadeyi temin edeceği şüphe götür .| mez İ O zaman yalnız Danzig meselesi | değil, sulh cephesini meşgul eden bu meselelere, Avrupanın garbine de, şarkına da ait bütün meselelere yeni bir zaviyeden bakımağa imkân hasıl Bu işin ne kadar süratle haşarı - lırsa o kadar iyi olacağı şüphe götür mez, Almanyada Balta İle İdam Berlin, 27 (A.A.) — Vatana ihanet suçundan dolayı Almanya divanı har- bi tarafından idama mahküm edilen Nürenbergli 20 yaşında Friedrich bu sabah balta ile idam edilmiştir. i| ancak katilin yaşı 211 bugün Ankara ağır ceza mahkeme. sinde neticelendi. Hâdisenin nasıl vuku bul anlatan katil Mehmet, kendisi: işi Halimin parasına tamaan ni değil, usunu kurtarmak için yaptığını yledi ve bu arada kaçmak isterken de ceketinin cebinden biçağım çıka. rarak Halime sapladığını hatırladığı- ni ve ondan sonra kendisini kaybet. Bundan sonra müddeiuraumi, kati. lip bu işi maktul Halimin parasına tamaan yaptığını ve suçu taammü- den işlediğini iddia etti, boyacı Meh. medin suçunun Türk ceza kanunu. nun 450 inci maddesinin 4 ve 7 inci bentlerine uygun görerek idammı ve doldurmadı- Zindan 30 sene ağır hapse mahkü. miyetini talep etti. Bundan sonra katil Mehmet mü. dafsasını yaptı ve evvelce söyledik- lerini tekrar etti, Hâkimler heyeti, toplantı salonun. da bir müddet durduktan sonra kararını verdi: Kararda fiilin taam- müden işlendiği beyan eğilerek bo- yacı Mehmedin kunduracı Halimi pa. rasına tamaan öldürdüğü İleri sürü. yor ve Türk coza kanununun 430 nci maddesinin :7 inci bendine göre iüatmi “Ye ancak Zİ yaşımı doldur. madığından Mehmedin 30 sene ağır hapsine, müebbet Amme hizmetinden mahrumiyetine, 60 lira ilâm hareli. 1 mahkeme masraflarının tahsiline, Halimin eşyasınm veresesine iadesi. ne ve bıçağın müsaderesine karar Beden Terbiyesi İstişare Heyeti Ankara, 27 (Tan Muhabirinden)— Beden Terbiyesi Genel Direktör merkez İstişare heyeti oğustosun bi. rinci günü Ankarada İçtimaa davet edilmiştir. Ruzname şu mürekkeptiri rn 1 — Büyük Millet Meclisine veri. lecek olan Beden Terbiyesi Genel Direktörlük teşkilâtı kanunu, 2 — Büyük Mület Meclisince ka- bul edilen 939 malt yık bütçesinin taksimi, 3 — Senelik faaliyet programının tanzimi, rdan Toplantı 10 ağustosn kadar devam |dini tephyabileceğini söyledim. Ko- | bunu ırşa etmiştir. Bugün Basvekile,İ mi İ nuşmamız mahremdi, Fakat kendisi | &decektir. İ Moskova, 27 (A. A.) — Sovyet. Moğol kuvvetleri kumandanlığı teb. liğ ediyor: Sovyet « Mogol kuvvetleri, 23 -25 temmuz tarihinde Khallin nehrinin şarkında Japonların bir çok taarruz. larını tardetmişler ve mütecavizleri ağır zayiatı uğratmışlardır. Haliha- zırda bu mıntakadaki bütün mevzile rine sahiy bulunmaktadırlar. 23 temmuz tarihindeki hava mu. harebeleri esnasında Japonlar, 13 av sresi, 2 bombardıman tyya - şaf tayyaresi ve bir de harekâtı idsre eden bir hava gemisi kaybetmişlerdir. Sovyetlerle Mogollar, beş tayyare kaybetmişlerdir. 24 ve 25 temmuz ta. rihinde çok mühim mücadeleler ol- muştur, 24 temmuz tarihinde Japonlas 34 avcı tayyaresi, 2 bombardıman tay. yaresi, bir hava gemisi kaybetmiş - e Moğollar ise yalnız 9 re kaybetmişlerdir. 25 temmuzda, 19 Japon tayyaresi İdüşürülmüş ve bir hava gemisinde argın çıkarılmıştır. Londra, 27 (Hususi) — İngiltere. nin Almanyaya büyük bir öslikraz vererek bir takım iddialardan vaz. geçirmek istediğine dair intişar eden şayialar üzerine buna benzer konuş- maların, İngiltere deniz aşırı Tica. ret Nazırı Mister OHudson ile Al- man Iktisat Nezareti erkânmdan Dr. Woklat arasında geçtiği anlaşılmış. tır, Mister Hudson, meseleyi şu $6 kilde tenvir etmiştir: “Doktor Wohlat ile gö man kendisine şahsi düşüncelerimi İ anlattığırır açıkça bildirmiştim. Ken disine anlattığım şey şu idi: Ingiltere ile Almanya bugünkü nisbet dalre- sinde teslihata devam ettikleri tak- dirde ikisi de harap olmaktan kurtu- tamazlar. Onun İçin bu memleketle- rin mahsullerine mahreç bulmak Jâ- zırdır, Diğer sanaylei milletlerle be- rabar Almanyaya bir istikraz ve mah reç temin etmenin mümkün olduğu. nu İzah etmekle beraber rakam zik- İretmedim. Almanyanın bununla Ke İngilterenin Alm Yaptıgı Istikraz Teklifi Sovyetlerle Mogollar ise 6 tey « yare kaybetmişlerdir. 23 tarihindeki muharebede Sov - yet - Mogol tayyareleri, Japonlar hafif bombardıman tayyare filoları - nın kumandanı albay Kowaro'nun tayyaresini yöre inmeğe mecbur et. miş ve albây esir edilmiştir. Mançu hududuna Japon sevkiyatı Hong - Kong 27 (A. A) — Che. kiai ajansı bildiriyor: Bir ecnebi menbadan alınan ba - belere göre Japon takviye kıtaatı alelâcele Mançuriye sevkedilmiş ve şimali Çindeki bazı Japon kuvvetleri de ayni mıntakaya naklolunmuştur. Harici o Mogolistan hududunda Khallin nehri boyunca yapılmış olan muharebeler, çok ciddi olmuştur. Harbinin bütün askeri hastahanele - rinin yaralı askerlerle dolu bulun - duğu ve hattâ bazı mektepleri dis panser haline getirmek mecburiye. tinin hasıl olmuş olduğu söylenmek. Şimali umum! kumandanı general Çindeki Japon kuvvetleri Sugiya- anyaya İngilizlerin kredi teklifini Almanya namına tetkik eden Herr Wohltat lâzım gelen malümatı vereceğim.,, manın harici Mogolistandaki harekâ. tr idareye memur edileceği ve yeri- ne harbiye nazırı İtazakinin getiri - leceği söylenmektedir. Çinliler 1000 Japon neferi öldürdü | Hong - Kong, 27 (A.A) — kiai Ajansı bildiriyor: Çin kuvvetleri tarafından Kwang. ting eyaletinin şarkında Swatocha. «how demiryolu boyunca yapılmış olan son mukabil taarruzlar, şimen- difer hattının müntehası olan Ch chow şehrinin zaptı ile hitama er. miştir. Bu şehrin istirdadına takad- düm edeh muharebeler esnasında 1000 kadar Japon askeri telef ol. muştur. Bu yeni muvaffakıyet, Çin- İilere demiryolu üzerinde kâin baş. ca 5 şehri kontrol etmek imkânını bahşetmiştir. Elçilerimiz Yeni Vazifelerine Gidiyorlar Budapeşte, 27 (A.A) — Türkiye büyük elçisi Behiç Erkin, Budapeşte. y! terketmekte olması münasebe dün harp ölüleri âbidesi ile bahriye âbidesine merasimle celenkler koy- muştur. Atina Elçimiz Kral tarafından kabul edildi Atina, 27 (A:A.) — Atina Ajansı bildiriyor: Türkiye orta elçisi Unaydın geçen cumartesi günü Krala veda etmek ü. zere Makedonya vapurile Korfoya gitmişti. Elçi vapurda halkın sem- pati tezahürlerine vesile olmuş ve kaptan kendisinin şerefine bir suvane tertip ederek vapuru Türk ve Yunan | bayraklarile donatmıştır. Pazartesi günü elçi, Kral tarafın. dan uzun müddet kabul edilmiş ve Krsl kendisine bir fotoğrafını ver. miştir. Che.| Belgrad Sefirimiz ij Belgrat, 27 )A.A.) — Türkiyenin | Belgrat sefiri olup Moskova büyük elçiliğine tayin edilmiş olan Ali Hay. dar Aktayın yakında Be) reket edeceğini mevzuubahis Samcuprava gazetesi diyor ki: Aktay, memleketini 928 tarihinden | beri temsil etmiştir ve bizim payitah tamıza rauvasalatından itibaren Tür. iye ile Yugoslavya arasında dostane asebetler tesisine sarfı mesal ey. lemiştir. al nd Mısırda, İskenderiye limanında 65 İngiliz harp gemisi toplanmıştır. Bunlar Ağustosun ilk haf- tasında Yunan donanması rizinde müşterek talimler * ile birlikte Adalar De- yapacaklardır. ne silâh göndermek devletlerin Çindeki başlamıştır cuktr, Ru saretle Almı pesebetine halel, gelmeksizin Çine yardım etmiş ola- için teşebbüsata | girişmiştir. Bu ajanları vasıtasiyle müzakereler Japonya İle olan mit. * İmatbuatımızda miş olmasıdır. Bizde ötedenberi yalniz o meslek davalarında, meselâ matbuat cürüm- lerinde jüri usulüne müracaat edil mesi istenir durur. Lâkin bu bir ih. tiyaç duygusu olarak değil, Arasıra görülen © teceddüt hamleleri arasında söylenir ve geçer giderdi. Çünkü bir eski usulün yerine ye- ni bir adalet usulü koymayı istemek, ikadarların eskisinden müşteki ol. ları mânasını ifham etmez mi? Halbuki, yirmi senedenberi İçin. de haşir neşir olduğumuz o matbuat âlemimizin bugünkü usulu muhake- meden ve mâtbuat kanununun mah. kemelerce tarzı tatbikinden şikâyet etmeğe ağzı varamaz. Mahkemeleri. mizin matbuat mensuplarına o karşı" gösterdikleri alâka ve anlayış cidden şayanı takdirdir. Şu halde jüriyi niçin istiyoruz? Bütün cürümler için mi? Jüri; tek hâkim veya heyet tar « zındaki mahkeme sistemlerinin hepsi bir memlekette adaleti insanların muktedir olacakları kadar tam bir halde tatbik için konmuş şeylerdir. Ben Omuhakeme usullerimizin noksanlığından, derecatı mehakimin azlığından bahsetmiyerek yalnız hâ. kim ve huküm bakımından adliye mize takdirden başka © diyecek söz bulamıyorum. Senelerce süren mütevazı, kana atkâr bir meslek hayatının biriktir - diği iffet, manevi ve vicdan sezvetiy. le manen zenginleşmiş, maddeten de hiç bir kuvvet önünde vicdanını sus» turmamış olan hâkimlerimizin bizim ceza davalarımızda jüriden çok daha faydalı ve şüphesiz çok daha bitaraf olduklarma bütün kalbimle kani bu. İunuyorum, Buna mukabil intihapla toplana. cak jüri heyetlerinin harici tesirler. den yakalarını kurtaracağına da pek © Jimanım yoktur . Klüp, cemiyet, kurum gibi husu. si ve içtimai müesseselerimizde ku - rulan ufak çaptaki jüri heyetleri, haysiyet divanları ve buna benzer; şeyler ekseri maslahattan ziyade İ- iarei maslahatı düşünmekte ve “ne Şiş yansın ne kebap” düsturunu ken. dilerine rehber ittihaz etmekte ol - dukları için böyle müntehap heyet « || lerin tevzii adelette muvaffak ola » caklarından bihakkın şüphe etmek. teyim. Çünkü uzun hir meslek tahsi- li ve ondan sonra başlayan yine u - zun bir tecrübe ( hayatı geçirerek mesleki hayatlarını bir vicdan hey - keli şeklinde memleket | efkârı ve hak sahipleri önüne dikmiş olan hâ- kimlerimizin bu uzun senelerde elde ettikleri maddi meleke ve manevi hasletlere, jüri heyetini rastgele teş, İ kil edecek, bakkal, kasap, yorganı, komisyoncu gibi vatandaşların — çok uzaktan ve büyük farklarla bile sa. hip olacaklarını ummamaktayım, Jüri, belki başka yerlerde, temini Amiral Grossman'ın riyasetinde bir Alman deniz he. yeti Talyada, İtalyan donanmasını teftiş etmektedir. Adriyatikteki manevralara iştirak eden Alman zabita- ni, bu haftu Akdenizde yapılacak İtalyan donanması manevralarında bulunacaklardır. İtalyan donanması. Dın ranevralardaki hedefi Malta İle Sicilya arasındaki sahavı muhavvel düsman donanmasına kapamaktır. * İngiltere, Bulgar Meclisi Reisi Muşanof'un Lon- dra ziyareti üzerine Bulgaristana para ikrazına karar vermiştir. * Son Tokyo anlaşması üzerine | İngiltere bundan sonra Çinlilere yardım etmiyecektir. Almanya derhal bu fır. sattan istifade ederek, Baltık devletleri vasıtasiyle Çi- Danzigde gümrük memurları, kazaen açılan bir sandığın içinde İtalyan topları bulmuşlardır. Bu suretle İtalyanların Danzige silâh ve mühimmat gönderdikleri anlaşılmıştır. * Almanya son günlerde Polonya hududuna yeniden fki fırka asker göndermiştir. Bu sevkiyatın devam edece- ği anlaşılmaktadır. Meşhur Rondor fırkası da Polon. ya hududuna sevkedilmiştir. * Hitler, Propaganda Nezaretine, ilk defa olarak yukarı Silezyanın Almanyaya ilhakı lâzmgel- diği hakkında kuvvetli bir propagandaya başlan. masin emretmiştir. Alman matbuatı bu propa. gandaya on beş gün devam edecektir. ——————— adalete meslekten yetişmiş olan bir hâkimden daha fazla muvaffak ola « bilir. Lâkin ne adalet mefhumu, ne hâkimlik, ne de ceza telekkileri bizde bu usulü hâlen terviç ve tercih et - tirmekten çok uzak bulunmaktadır. İngiliz - Japon Müzakereleri Bitiyor Tokyo, 27 (A.A) — Asahi gazete sine göre, Tiyençin hakkındaki In. giliz - Japon görüşmeleri nadir bir ma sükünet içinde devam etmektedir, 1. ki taraf programın on noktası yani Tiyençinde barış ve nizamın muha. fazasi hakkındaki rasselelerin ekse- rTiyeti üzerinde mutabıkfırlar. Gazete müzakerelerin bugün bite. ceğini zannetmel tedir.