4 Temmuz 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

i Sinir Buhranı * klar ise bu vaziyet karşısında dü - j Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL anzigte hazırlanmakta © olan darbe, bütün Avrupaya bir sinir buhranı yaşatmaktadır. Al. manların Danzig içinde teşkilât ku. Tarak, tahkimat yaparak yeni bir emri ile sulh cephesini denemek istedikleri anlaşılıyor. Sulh cephesi erkânının en bellibaş. şüncelerini ve niyetlerini açıkça lattılar ve Danziyte (o yapılacak bir emrivâkli bir harp sebebi telâkki e. deceklerini söylediler. Fransa Baş - vekili, daha sonra Lort Halifax, ni. hayet Mister Chamberlain son gün. lerde hep bu meseleden bahsederek vaziyetin ciddiyetini ve garp de - mokrasilerinin azmini ifade ettiler. | Buna mukabil iki manzaraya şa. bit oluyoruz. Birincisi AL manların Danzigte hazırlıklarına de. | vam etmeleri. İkincisi (o Lehlilerin yaygara koparmadan, bir tarafı tah. rik etmeden silkün içinde bu tedbir. lere karşı gelmeğe çalışmalarıdır. Bu karşılıklı hazırlıklar, | acaba gelecek ay yeni bir kıyametin kop - masına sebep olacak mı? Yoksa sulh cephesinin kati azmi karşısında | emtlvâki siyasetinden ve tecavüz zihniyetinden vaz geçilecek mi? Bugün her yerde sorulan ve em- niyetsizlik havasını yeniden © esti. ren herkesi yeni bir felâket ihtimali karşısında endişeye düşüren bunlardır, Bugün bu suallere cevap vermek kimsenin kârı değildir. Fakat şu veya hu ihtimalin ta - hakkuku karşısında alınacak vaziyeti kestirmek imkânı mevcuttur, Yâni Almanlar Danzige tecavüz eder ve statükoyu değiştirecek bir hareket yaparlarsa, sulh cephesinin alacağı vaziyet, bilhassa son nutuk. lardan sonra tamamiyle taayylin et. miştir. Bu takdirde İngiltere, Fran- sa ve Lehistanın, tecavüzü bertaraf etmek üzere birleşecekleri ve hare - kete geçecekleri şüphe götürmez. sualler Cibutiyi zapta kalkar, yahut Libya tarafından Mısıra taarruz eder, ya -| hut daha başka bir vaziyet © alarak ymanyanın yardımına koşmak is - ie Fi vaziyetin neticesi de sarih. rekete > 9an bütün sulh cephesi ha- #çmek ve bu £ tocavüzleri bert, ra Stmek vazifesini üzerine a- Yoksa, akliselim, imdada yetişerek hu önüne geçecek mi? Bugün için meçhul ola, hunlardır. Fokat bugünk; hiç te hayırlı bir gidiş keşif için keramete ihtiya, Anlaşamamazlık sinirleri raddeye varmıştır. Bu anlaşamamazlığı an; cevirmek üdeta bir mucize Peş mi almıştır. Ortalıkta kin, nef birbirini hor görmek, en Sirkin, Şıyp karetleri savurmak, her milleti gi ğerinin aleyhinde kışkırtmak, en kö. tül iftiraları uydurmak Ve ileri sie. mek revaçtadır. Bütün bunların sül. he yardım edeceğini sanmak bes o. Tur. Bilâkis bütün bunlar ancak hırs, ları tahrik eder, ve harp âfetini can. landırır, Bu yüzlen ortalık derin endişe . Ter içinde neticeyi beklemekte ve te. eavüz zihniyetinin neler doğuracağı. | ni anlamak istemektedir. Bugün sulhün kurtuluşu için bi ricik ümit, sulh cephesinin azmin - dedir. Sulh cephesinin hu azmindeki katiyet ve samimiyet © anlaşılmazsa harbin önline geçmeğe imkân kal - Son dakikada Müthiş facianın m noktalar ü gidişin olmadığını © yoktur. bozacak mu kat bunun anlaşılmasından ü- midi kesmek te henüz caiz değildir. aaa Sehmeling Galip Stuttgart, 3 (A.A) Max Schmeling ilk yavudda Almanya 4- Bır siklet şampiyonu Adolf Henseri hakavut etmek suretile maçı kazsn- Me “Çekler, Hazır gr Bulununuz!, " Diktatörlükler Ergeç Düşeceklerdir, Biz O Zaman İçin Hazır Olmalıyız." Nevyork, 3 (A. A.) — Dün Çekoslovak günü münase- betiyle yapılan merasim esnasında Randall - Island'da bir nutuk söyleyen Beneş demiştir ki: “Avrupa yeniden vahim Buhran esnasında henüz memleketlerinde bulunan ve ecnebi memleketlerde yaşayan Çekoslovaklar umumi harpte oyna- dıkları role benzer bir rol oynay' Çöksilovakyanın eski Cümhurreisi BENEŞ Milli Şair Mehmet Emin 70 Yaşında Ankara, 3 (AA) — Mili şair Mehmet Emin Yurdakul'un 70 inci miz arasında aşağıdaki telgraflar te- ati edilmiştir. Milli Şair Mehmet Emin Yurdakul Beşiktaş Serencebey yokuşu No. 30 İstanbul Türk Terih Kurumu “Türkün binlerce yıllık asulet ve kudretini şiirlerinde te- Fennüm etmiş olan milli şair Mehmet B- min Yurdakul'un heyecan ve ideal dolu yetmiş yılını candan kutlar ve asil sesinin deha uzun yıllar milli vicdanda aksetme- sini diler, Türk Tarih Kurumu Başkanı Hasan Cemil Çambel . Türk Tarih Kurumu Başkanı Sayın Bay Hasan Cemil Çambel Ankara Bir dünya bânisi olan Türkün dünya ile başlıyan tarihini! asırların o Karanlıkları içinden ilmin fenerile arayan te Jimin kazmaslle çıkaran Türk Tarih Kurumu- nun huzurunda ben de beyaz alnımı eğe- rek derin saygılarımı sunarim. Mehmet. Emin Yurdakul hir hâdise vukuu melhuz * Ağustosta mü rine, ve Ağustos ayı içinde mesine karar vermiştir. * doğum. yıldönümü... imaniye caki imanla AMGgETP Ae ŞTİ geçerek Tunus veya bir buhrana doğru gidiyor. -acaklardır.” Beneşin bu sözleri Bohemya, Mo. ravya ve Rütenya ahalisi için kısa dalgalarla radyoda neşredilmiştir. Beneş bu eyaletlerin ahalisine “vaktinden evvel geyri mesul bir harekette bulunmamak şartiyle ha - Ar bulunmalarını” tavsiye etmiştir. Eski Reisicümhur sözlerine şöyle devam etmiştir; “Avrupa diktatörlükleri bu- gün nazik bir vaziyette bulu- nuyorlar. Bunlar ergeç düşe- cekler ve başında bulundukla- rı memleketleri harap edecek. lerdir. Biz, işte o anda hazır bulunmalıyız.,, Beneş, Alman boyunduruğundan kurtulan ve şimdi Amerikada bulu. nan bütün Çeklerin memleketlerinin istiklâli işin mücadeleden vaz geç » miyeceklerine dair vatandaşlarına teminat vermiş ve demiştir ki: “ Şimdi biz 1914 te bulunduğu - muz noktadayız. Nazi Pancermaniz » yor.” ila ri Yugoslav Sefiri kara büyük ei-, bugünlerde Yugosilyanın yeni A: sizl. İliya Ghoumenke Cümbhuzreisimize | İlimatı ik edecektir. Bu resimde, yeni Yuyoslay eisi- sini görüyerez. İngilterede Yeni Askeri Tayyareler Bir Uçüşta 3000 Mil Yapabiliyor Londra, 3 (Hususi) — İngiltere nin tayyarecilik yolunda yeni ve son derete mühim bir muvaffakiyet. ba- Mm in Mallinatan, ti- pinde askeri tayyareler bir uçuşta | hiçbir yere inmeden 3000 mil yap- makta ve saatte 200 mil süratle ha- V. Papenin Moskova Seyahatini Berlin Tekzip Ediyor Berlin, 3 (A.A) — Von Papenin hususi bir vazife ile Moskovaya gön- derileceği hakkındaki haberler, bu akşam resmen tekzip edilmiştir. Salâhiyettar o Alman mabhfilleri, Alman - Sovyet ekonomik müzake - | relerinin halen meri anlaşmalar çer- çevesi dahilinde kalmakta olduğunu Nâve eylemişlerdir. tİ yaparak Polonyaya ve demokrasilere harp yapmak üzere olduğu kanaatini vermeğe çalışmaktadır. im hâdiseler beklenmekte olduğu haberleri gün geçtikçe kuvvetlenmektedir. Fran- sa hükümeti de donanma efradından mezun olan- ların Ağustosa kadar vazifeleri başına dönmele- İtalya, Fransa hududunda yapılacak bü lar vesilesile, geniş mikyasta askeri hazırlıklarla meş. Zuldür. Bu manevralar bilhassa, askeri kıtaları bütün ———— İngiliz — Leh Müzakereleri Varşova, 3 (A.A.) — Ingiliz - Leh istikrazı. müzakerelerini yapmak ü- zere Londrada bulunmakta olan Al- bay Kof, bu sabsh tayyareyle burs- ya gelmiştir. Kısa bir müddet sonra Londraya döneceği zannedilmektedir. LARA ANA SİN Dantiz meselesi vahamet keshediyor. Serbest Danziç sehrinde bulunan bütün kura efradına karar günü için hazır olmsları tebliğ edilmiş ve karar gününün de pek yakın olduğu bilidirilmiştir. Şehrin Polonya hu. duduna istihkâmlar kazılmaktadır. Hazırlıklar 6 tem- muza kadar temamlanmış olacaktır. Alman hücum ef. radı sehir etrafındaki çadırlara Danriy'le beruher koridor meselesinin de hülledileceği söylenmektedir. Fakat İngiliz gizli istihbaratınm ver. diği haberlere göre, bütün bu hazırlıklar tehdit mahi- Yetindedir. Danzig'de dünya sulhünü tehlikeye koya. yerleştirilmişlerdir. değildir. Almanya şan. kimseye izin verilme- manevra, reket etmektedir. Bu tayyarelerin topları ve taşıdıkları miktarı çok büyüktür. Bunlar Asya ile Avrupa arasında son derece rahat bombaların | Moloto .Sirangla Görüştü Görüşmelerin Yepyeni Bir Safhaya Girdiği Anlaşılıyor Londra, 3 (Hususi) — İngiltere ve Fransanın Moskova sefirleri tatafın- dün geçen cümertesi günü takdim 0 lunan tekliflere mukabil Sovyet Baş- vekili Molotof bugün setirleri ve İ Mister Strang'ı Kremline davet et- ve kendilerile 90 dakika görüş- müştür, Görüşmelerden sonra resm bir tebliğ neşrolunmadığı için gö- rüşmelerin yepyeni bir safhaya gir- diği temin olunuyor. Malüm olduğu Üzere geçen görüşmelerin sonunda tekliflerin hoşnutluk verecek mshi- yette olmadığı hemen bildirilmiş idi. Bu defa bu şekilde bir tebliğ ne$ro- Junmadığı vaziyetin daha ciddi oldu- ğunu ve İki tarafın birbirine daha çok yaklaşmış bir halde sayılacağını gösteriyor. Diğer taraftan İngilterenin Mosko- va sefiri Seeds tarafından geçen cı martesi günü Molotofla yaptığı mü- lâkat hakkında Lond mühim bir rapor gönderilm Rapor, Londrada fevkalâde dikkatle tetkik olunmaktadır. Reuterin diplomatik muhabiri- nin öğrendiğine göre, Baltık mem- leketlerinin garantisi den çıkması muhtemel bütün gö- rüş ihtilâflarını halletmek üzere yakında Seeds ile Molotof arasın. da bir mülükat yapılacaktır. Diğer taraftar £ müteakip Molotofla İngiliz ve Fi sız sefirleri arasında yeni bir mül, emme Sultan ermezdamnıp olduğu ha ber verilmektedir. Hollandanın bitaraflığı Bugün Holanda hükümeti, İngil. İ tere, Fransa ve Rusya arasnda vuku bular konuşmalarla alâkadar olma- dığını, ananevi o bitaraflığını muha- nl meselesin- nkü mülâ uçacaklar ve icabında çok büyük iş- ler görebileceklerdir. İngilterenin tayyare ihtiyacı Londra 3 (A.A) — Amerikan par- İamentosunun bitaraflık O kanununu kabulü hakkında tefsirlerde bulu- nan “Daily Express, gazetesi şöyle yazıyor: “Amerikan mümessiller O meclisi- nin kabul ettiği kanun bizim pek işi- mize gelmiyor, Şimdiki vaziyette A- merika muharip milletlere silâh gönderilmesi tarafdarı değildir. Bu- nunla beraber tayyare gönderilme. sinde mahzur görmemektedir. Fakat Amerikan tayyarelerinin bize fay- dası dokunmaz. Bu tayyareler talim. ler ve kısa bombardıman uçuşları i- IST harp malzemeleri ve şeri vasitalarla az zamanda nakl için İ harbiyesince bulunan 8is edilecektir, Mihver devletleri, hinde Makedonya kikat yapılmaktadı Geçen gün de, İtal fında Müssolini bizzaf Jini damadı. fazaya devam edeceğini tebliğ et- miştir.. Tebliğin sebebi, Prâvadanın geçenlerde yazdığı bir makalede İn- gilterenin : Holanda ve İsviçveye Rusya tarafından teminst verilmesi lehinde olduğunu yazmasıdır. çin elverişli ise de avcılık için kâfi derecede süratleri olmadığı gibi ü- zun faaliyetlere imkân verecek bir hareket sahasına da malik bulun. msmaktadırlar. Bu şartlar altında bizim için yapılacak şey burada ve Kanadada daha çok miktarda mü himmat İabrikeları kurmaktan iba- rettir, Amerikanın kararım harp İmalâ. yeni hızla devamı takip etme- lidir.” —— a e ma, —— izai tayyare bölükleri ile birlikte en talyan erkânı. yeni bir usulün tecrübesine tah. * Bulgaristanı kazanmak için ona Yunanistan topraklarından arazi vâdetmiş- lerdir. İtalyanlar Yunanistana karşı mütecaviz bir siyaset takip etmektedirler. Yunanistan aley- halkını tahrik için Arnavut- lukta bir propaganda merkezi ihdas edilmiştir. Tiranda yunanca propaganda broşürleri ve saire basmak üzere bir matbaa kurulmuştur, General Badogliyo'nun geçen gün teftiş ettiği İtalyan kı- taları Ergeri ile Gö; irice arasında tahşit edilmiştir. Ohride de bir tayyare karargâhı kurmak için tet- rs * Hariciye Nazırı Kont Ciano bir kaç gün istirahat etmiş, ve harici işleri o müddet zar. t idare etmiştir. O vakit Muxso. ın Almanlara karşı hir çok müsandelerde bulunmağa hazırlandığını görmüş. bu yüzden Ciano- Yu müaheze etmiş ve Almanyaya da bu müsaadelere taraftar olmadığını bildirmiştir. - İfrenleri, tekerlekleri, makasları sağ- ELE Renklerimiz Bir Olsun! Yazan: B. FELEK eye renkleri bir olacak - miş diye belediye bir emir vermiş, doğru fikir! Zemini asfalt Yapıp caddeyi adam şekline sokunca sokağın iki yanının bir tavus ku ruğu alacası manzarası arzetmesi doğru değildi. Hattâ galiba bir sene kadar , evvel, tango rengi, çi» vit mavisi ve filiz yeşili dükkân cep» helerinin göze yaptığı kötü intiba dan ben de şikâyetçi olmuştum. Şim. di bu emir ortaya çıkınca o zamanki yazıyı derhatır ettim. Evet! Cephelerimizin girinti Çi « kıntıları, ve yâpılarımızın yükseklik ve alçaklıkları ne olursa olsun hiç ol. mazsa bir renk arzedelim de hırpalamasın? Ne derseniz deyiniz! Zevahir yâ. ni bir şeyin dışı bütün aksi iddialara rağmen içinden daha fazla değilse bile hiç olmazsa onun kadar chem miyeti haizdir. Bunün en canlı misali işte şu son emir, Belediye, içi ne renk olursa olsun binaların dışlarını yekrenk görmek istiyor. Haksız da değil. Artık o parçalı bohça gihi sokak cephesine bugünkü birteyiyeliğin tahammülü yok. Artık bu, inişte, yokuşta ve gidiş. te böyle olacak! Ben bu arada belediyeden bir noktaya daha el koymasını rica ede. ceğim. Dün rastgeldim. İçerisine seyyah koymuşlar, Beyoğlu caddesinde gez- diriyorlurdı: Eski, kırık dökük üze. ri açık, boyasiz hattâ Şarlonun oto. mobilinden daha eski mobiller var. Acaba civar kasabalar. dan birine aittir de buraya mı düş - müş diye baktım, Üzerinde İstanbul belediyesinin pırıl piril © plâkasını ördüm Belki bu otomobillerin makinesi, ir takım oto. tamdır. Lâkin çebreleri, kılık kıya « fetleri o kadar kepaze ki içindeki - lerden ben utahdim. Seyyah veYa » bancı yolcu alacak yerlerde çalışa. cak bu gibi arabaların biraz temiz ve yüzü gözü yerinde olmasına dik. kat etmek memleket o propagandası bakımından şarttır, Çünkü seyyahin, bir yabancı mem - İlekete girince ilk işi nakil vasıtala - rınin temizliğini, kirliliğini, ucuzlu. Sunu, pahalılığını; intizam ve ademi intizamını kritik etmek olur. Seyahatlerimde Avrupadan yaz. dığım her mektupta mutlaka indi » im şehrin tramvayları, otolar ve yeraltı şimendiferleri hakkımda işi - ne göre ya leh veya aleyhte satırlar vardır, Bunu insan gayri ihtiyari yapar. İstanbulda dediğim gibi bir oto. mobile binmiş olan yolcunun ilk söy- liyeceği söz: — Aman bir taksileri var. Ali - mallah Firavun zamanından kulma, Pis, kırık dökük ve fersüde, Sözü - dür. Buna şüphe etmemeliyiz. İmdi, şehrin ana O caddelerine. renk vesirken bir de bu caddelerin üzerinde gezip dolaşan canlı ve cam. sız şeylere de göz atmak pek faydalı olur. Ankarada yol arabası, hayvan gibi manzarası nâheş ve kıliksiz şey. leri büyük caddelerden geçirtmiyor. lar. Ayni şeyi bizde de yapsak fena mı olur? — Efendim! Bu, vatandaşın hür - riyetine tecavüz olmaz mı? — Olmaz, Çünkü bu gibi tedbir ler memleket propagandası namına lüzumlu şeylerdir. Bu gibi kararlara boyun eğmek te vatandaşlık vazife « lerindendir. Bonnet Dün Ankara Sefiri İle Görüştü Paris, 3 (A.A) — Bonnet bü sac bah Ankaradaki Fransız Büyük Bi sisi Massigli'yi kabul eylemiştir. Fethi Okyar Pariste Paris, 3 (AA) — Türkiye Adliye Vekili Fethi Okyar ve ailesi bü sa- bah Londradan Parise gelmişlerdir.