23 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

İngiliz Silâhlanması Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Ppsiltere hükümeti bir kaç gün önce, Avam Kamarasından, silâhlanma programını tatbik için, dört yüz milyon sterlin borç almak salâhiyetini istemiş; Avam Kamara- sı, bir kaç gün süren müzakereden sonra hükümetin istediği salâhiyeti vermiştir. Bu suretle İngiltere hü- kümeti daha önce aldığı salâhiyeti, yeni salâhiyetle takviye etmiş ve 400 milyonluk borcu $00 milyon sterline sıkarmıştır. İngiltere Maliye Nazırı bu münasebetle yeni salâhiyet saye- sinde yeni sene içinde yeni bir vergi tarhına lüzum görmiyeceğini anlat- miş bulunmaktadır. İngiltere hükümeti, beş yıllık si- Tâhlanma programının ikisini geçir. Ye üçüncü yıla girmiştir. Hükümet, borç almak salâhiyetini Kullanarak ancak 200 milyon sterlin sarletmiş olduğu için borç alarak te- darik edebileceği paranın 600 mil- Yonu heniz elindedir. Bundan başka gelecek senenin müdafaa bütçesi 588 milyon sterlin tutmaktadır. Önü- müzdeki sene zarfında borç almak Suretiyle tedarik olunacak paranin Mühim bir kısmı kullanılacağından İngilterenin — dördüncü silâhlanma Yılma girdiği sırada bu paradan hiç olmazsa 200 milyonun elinde buluna- cağı tahmin ediliyor. Esasen dördün- sü ve beşinci yıllarda masrafın bir hayli azalacağı tahmin olunduğun- dan İngilterenin silâhlanma progra- manı kati bir muvaffakıyetle tatbik *deceğinden zerre kadar şüphe edil miyor, Şayet arada beynelmilel vaziyet salâh bulacak olursa İngiltere de si- Kihlanma programımı tâdilde zorluk sekmiyecektir. Fakat İngiltere, silâh- ları azaltmak için beynelmilel bir Ciano Bugün Varşovaya Gidiyor Roma, 22 (A.A) — Kont Ciano, üç gün kalmak üzere, perşembe günü Varşovaya hareket edecektir. Varşova görüşmeleri esnasında or- ta Avrupa meseleleri mevzuubahis edilecektir. Bundan başka, Kont Ci- ano, İtalyanın Fransadan talepleri ü- zerine Akdenizde vaziyetin vahi leşmesi takdirinde Polonyanın niyet- lerini anlamak için bazı sondajlarda bulunacaktır. Polonyanın müstemle- ke taleplerine de, görüşmeler esna - sında temas edilecektir. Kont Clano, Varşovadan doğrudan doğruya Romaya dönecektir. | | Porllünemliğizm feshini istiyen Suriye muhalifleri reisi Doktor Şehbender anlaşma yapılmadıkça, teslihat pTo£*| iran Veli dinin nişanlısı Prenses Fevziye yengesi Mısır Kraliçesi Feride Tamını tatbike devam edecektir. İngiliz siyasilerinin bu münase- betle anlattıkları bir hakikat, silâh liklara katlanmanın ime e bir budalalık teşkil ettiği. Mister Chamberlain de dahil ol mak üzere bütün İngiliz siyasileri a- $ağı yukarı bu sözü söylemekle be- Li bugün ancak silâhlanma saye- sinde yeni bir harbin önüne geçildi. Zinl de takdir ediyorlar, te İngilteredeki muhalefet partisi ise bükümetin kollektif erniyet dava Sını öldürdüğünü, bu yüzden İngiliz mükellefinin bu kadar ağır yükler altımda ezildiğini söylüyor ve İngik tere hükümeti tarafından daha sağ- daha emniyet verici bir harici *iyasetin takibini lüzumlu görüyor. ingiliz muhalefetinin bu noktai Dazarını İngiliz hükümeti de kabul *diyor, fakat İngilterenin tek başına mm başaramıyacağını, herkesin böyle düşünmesi ve böyle hareket et- besi lâzım geldiğini, yoksa bu yolda lek taraflı hareketin tehlike doğura- tağını söylüyor, Ve netice şu oluyor: İngiliz silâh- lanması devam ediyor, Silâhlanmann en hızlı devresi an- ink gelecek senenin sonunda niha- vet bulacağına göre İngiltere de o faman beynelmilel vaziyetin salâha > tutmasını ummaktadır. O zaman Dsiltere silâhlanma programınm rdüncü senesine girecek ve prog e en esaslı maddeleri tamam- miş olacaktır, Hatayda Paramız Tedavül Edecek Antakya, 22 (A.A) — Mal sandıklarınca Türk parasınm kabül kararlaştırılmıştır. Ma- Syece tediyatm Türk parası ü- ile birlikte bir heykel salonunu geziyor tarihte eşi gö-| Siyasi mahafilce komintern aley- hine müteveccih bir aşkeri yardım #tlâfı yapılacağı teyit edilmektedir. Bu mahafile göre bazı mahdut ah- valde Roma ve Berlinin Tokyodan bekliyehilecekleri müzahereti tasrih edecek olan bir uzlaşma metninin tanzimi için Tokya, Roma ve Berlin arasında müzakerelere devam oluna» caktır. Muhtemel bir #tilâfın imzasına mü- teallik olarak mutedil mahafilin ih- tiyatkârane hareketleri, Japon zi- mamdarlarının Avrupadaki vaziyeti çok ciddi telâkki etmekte oldukla- rının nişanesidir. İngilterenin protestosu İngiliz sefareti müsteşari Dodds, Hariciye Nezareti nezdinde Hong- kongun Japon tayyareleri tarafın - dan bombardıman edilişini protesto etmiş, Japon askeri makamları da Hongkongtadik Japon başkonsolosu- nu Büyük Britanya makamları nez- dinde bombardıman hâdisesinden do- layı Japonyanın teessürlerini bildir- miye memur etmiştir. i zerinden ödeneceği de haber a- İmmuştar. Başvekil, Kızılay Reisliğinden Ayrıldı Ankara, 22 (AA) — Başvekil Dr. Refik Saydam 1925 senesindenberi “il ifa ettiği Türkiye Kızılay ce- Büyeti riyasetinden bugünkü vazife- $i dolayısile istifa etmiş ve bunu bir mektupla cemiyet genel merkez baş- Sanlığına bildirmiştir. Japonya, İngiltereye ait arazinin bombardıman edildiğini kabul et- mekte ve Japon makamları bu bu - susta tahkikat yapmaktadırlar, , Harbiye Nezaretinin neşrettiği bir tebliğe göre, salı günü saat iideÇin arazisine atılan bombalar yanlışlıkla İngiliz — arazisine düşmüştür. Biz bomba da bir tren katarına isabet et- miştir. Nankin Hariciye Nazırımn öldürül Komintern Aleyhindeki Pakt Kuvvetlendiriliyor Japonya, Hongkongun Bombardımanından | Dolayı İngiltereye Teessürlerini Bildirdi Tokyo, 22 (Hususi) Hariciye Nezareti Almanya, İtalya ve Japonya arasında bir askeri ittifak aktedileceğine dair Fransız kaynaklarından verilen haberlerin asılsız olduğunu bildirmiştir. Diğer taraftan da Ayan Meclisinin bütçe encümeninin hafi bir celsesinde, antikomintern misakını takviyeye matuf olan itilâfın yalnız komintern aleyhine müteveccih olacağı temin edilmiştir... | talimatı kararlaştırmıştır. Bu talimatta, tethişçilere ve sul- kast faillerine yardım eden beynel- mileli mıntaka memurlarının derhal tevkifi ve haklarında kanuni mua melenin tatbiki istenmekte ve Japon hükümetinin mmtaka polisi makam- larının hâdiselerin tekerrürüne mâ- ni olmak için samimi, teşriki mesai- lerini arzu ettiğini, bildirmektedir. Beynelmilel mintaka makamatı â- ciz kaldıkları takdirde Japonya kuv- vet istimaline mecbur kalacaktır. Hainanın işgali meselesi Şongking, 22 (A.A.) — Çin gazete- leri, Hainan adasının işgalini Guam adasinin işgaline bir başlangıç te lâkki etmektedir. Çin gazetelerinin fikrince, Pasifikte harbın ne suret- le ilerliyeceğini kestirmek için vakit daha erkendir, fakat üçüncü bir dev- letin müdahalesi olsun olmasın, Ja- ponyanın, ansızın yapacağı hücum- ia Guam adasını işgal etmeyi istiye- ceği muhakkaktır. O zaman, Japon donanması şarka dağru ilerliyesek ve Havayı' ele geçirecektir. Pasitik- te bir harp çıktığı takdirde ister İs- temez, Amerika birleşik devletleri faaliyete geçmiye mecbur kalacak” lardır. imei aa, Bir Gemi Torpillendi Nevyork, 22 (A-A.) — Radyo Kor- poreyşin'e Amerika bandıralı 'Tulsa vapurundan gelen bir tölsiz telgrafa göre, Pece işaretini veren bir vapur Asor adalarının 200 mil cenubunda bir denizaltı tarafından torpillenmiş- mesi dolayısile, hükümet, Şanghay- daki Japon makamlarına verilecek tir. Telgrafta Pecc'in batmakta oldu- Zu bildiriliyor. Suriye Kabinesi Kurulamıyor Fransanın Suriyede Araplar Tarafından Protesto Edildi Alevilerin | İdaresini Şam, 22 (Hususi) — Manda met teşekkül etmediği takdirde verdiği ültimatom üzerine, Cümhurreisi Haşimülatasi, milliyet-| çi Mazhar Paşa Arslanın bir kabine teşkil etmesi için ısrar etmiş, fakat Mazhar Paşa bütün teşebbüslerine rağmen muvaffak ola- mamıştır. Fransa ve İran | Münasebatı Reisicümhur Lebrun Bir Telgrafla Şehinsaha Hissiyatını Bildirdi Tahran, 22 (A.A.) — İran Veliah- dinin yakında yapılacak evlenme me- rasimi dolayısile, Fransa Relsicüm - huru Lebrun, Şehinşaha bir telgraf çekerek kendilerine Fransız milleti- nin İran milletine karşı olan dostluk hissiyatından teminat vermiştir. Lebrun, bu telgrafında, Iki mem- leket arasında diplomatik münasebet lerin munkati bulunması dölayısile, İ Fransanın bu mesut | diği gibi iştirak edemiyeceğinden do- layı da teessürlerini bildirmiştir. Majeste Şehinşah, verdiği cevapta, Reisicümhur Lebrun'e teşekkür et- miş ve bu fırsattan bilistifade diplo- matik münasebetlerin inkıtar sebep- lerini bir kere daha bildirmiştir. Bu inkıta hâdisesi, yalnız, Fransiz mat- buatında görülen bir kaç zem ve ka- deh mahiyetli yazılar neticesinde a- hınmış değildir. Fakat bir kaç sene- denberi, Tahrandaki hissiyat, Fran- sanın İranda vukua gelen değişik - likleri tanımadığı ve İran hakkında Hakgü bulunmadığı merkezindedir. Fransa, bugünkü İranin hakiki e- bemmiyetini takdir etmek arzusunu izhar edince, diplomatik münasebet- İlerin yeniden tesisi mümkün olabi- lecektir, Lebrunun şahsına karşı ©- lan hürmetinden dolayı, Şehinşah, maziyi unutmıya ve diplomatik mü- nasebetleri yeniden tesise hazırdır. Bu sebepten dolayı Şehinşah, bu'mü- nasebetlerin, istikbalde şayamı tees- süf hâdiseleri tamamlle ortadan kal- dirabilecek karşılıklı itimat sağlam esas üzerinden tesis olunacağını ü- mit eylemektedir. * Paris, 22 (A.A.) — Fransa fle İran arasında diplomatik münasebetler ZI şubatta tekrar resmen başlamış- tr. KISA HABERLER | Ankara, 22 (TAN Muhabirinden) — Muallimlerin imesken bedellerinden bun. dun sonra yalnız muvazene ve hava kuy- vetlerine yardım vergileri kesilecektir. © Müvazene vergisi kanununda son ya. pılan tadilâtın tatbiki tarzına dair Maliye Vekâleti bir izahname hazırlamıştır. gVekiletler bütçelerini harıriayıp Ma- Hye Vekâletine vermişlerdir. Vekiller he» yetinde bütçe müzakeresine hafta sonun. da başlanacaktır. © Bayburt kurtuluşunun “yirmi” birinel yıldönümü merasimle kutlulanmıştır. © Tekirdağında ağaç dikme bayramı yapılmıştar, © Sofya Üniversitesinin bir heyeti: Leh Relsicümhuru Moscikiye Sofya: Üniversi- tesinin bütün fakültelerinin fahri dekter- huğlu diplomasını tevdi etmiştir © 10 İtalyan casuslukla itham edilerek Fransızlar tarafından tevkif edilmiştir. tı Takip Ettiği Siyaset ı Ele Aldı makamlarının, yeni bir hükü- bütün idareyi ele alacağına dair Fransa Doktor Şehbenderin riyaseti al tındaki O muhalefet, Obitarat bir kabinenin İş başına geçerek Fran- sa ile yeni bir muahedeyi mü- zakere etmesini istediği için Cüm- hurreisi temyiz mahkemesi reisi Mus tafa Bermadayı yeni kabineyi teşki- le memur “etmiş ise de henüz Mus- tafa Bermada bazı istişareler yaptık» tin sonra kabineyi teşkilden vazgeç» miştir. Kahirede çıkan Elahram gazetesi. nin Şamdan aldığı malümata göre, Doktor Şehbender, parlâmentonun teshini, seçimin yenilenmesini iste- mektedir. Elmisri gazetesinin istihbarına gö- re Filistini müdafaa heyeti Fransa- nın Suriyede takip ettiği siyaseti protesto etmiştir. Alevi topraklarının valisi Cabirt, | istifa ettiğinden Fransız fevkalâde| komiserliği bir emirname neşrederek oradaki idareyi vekâle! liğin ele aldığını geleni Ters Adam Yazan: B. FELE| B a tâbiri, uluorta kullanırız a e ölçmeyiz sanıyorum. ma ifadesinin genişliğini p Ters demek bir şeyin yüzünün ı kası demektir. Fakat doğrunun zu da terstir, birine: Doğru yoldan gelmiy — Sen ters yoldan gelmişsin! 4 nir. Çorabı ters giymek yüzü ayağa g ir şekilde çorap giymiye derli Şimdiki kadınlık âleminde ucuz ç rapların tersi yüzünden daha don ve makbul olduğu için bayanlar ke di çoraplarını ters giyiyorlar. Bu ir şey diyemeyiz amma kocaların başına çorap örmelerine veya onla külüht ters giydirmelerine de eyvi lah! diyemeyiz. Şimdi lâfı o taraftı uzatmıyalım da şu ters adam bah Ters adam odur ki tatlı dilden, g ler yüzden ve mülâyim sözden anl maz. Böyle bir Ermeni hakkında ma buat kanununa takılmadan anlatıl mıyacak bir hikâye bilirim ki; anl isem alimallah gülmekten göb niz çatlar, Ne fayda mümkün d Gildir, Ters adam, tramvayda herkese yı yan bakar. Bir yere girerken önüt göğüsler, rastgeldiği adan kızar ve hakaret olsun diye onun yi züne bakarak yere tükürür, Ters dam alışverişte de belâdır. Pazarh kalkmadan evvel on kuruşluk ma kırk para verir. Ve eğer satıcı da t bammülü az birisi ise iş curcunaş biner. Belki polis karışır, Ters adamlarla başa çıkmak içi bir tek çare vardır. Ondan da ter ondan da lânet, ondan da beter © mak, Benlm bir arkadaşım var. Yarad ışı itibariyle dünyanın en lânet, e ters bir adamı, O kadar ki bütün öm hâdisaye ista, | i Beden Terbiyesi Mükellefiyetine Tâbi Olanlar Ankara, 22 (Tan Muhabirinden)— Beden terbiyesi kanununun tayin et-| tiği beden terbiye mükellefiyeti için 1945 senesine kadar 12—23 yaş ara- sındaki sin erbabi tahdit edilmişti Yalnız İstanbulda bu yaşlarda olan- İların mevcudu 84 bin kişidir. Run- ların 14 bini askeri spor yurtlarında 27 bini memleket teşkilâtında çalı- şacakları için sivil klüplere tevzi e dilecek 43 bin kişi kalmaktadır. Bun ların da mevcudu federe olan ve ol- mıyan klüplere girdiğinden daha 40- 50 klüp açılması zaruri görülmek- tedir. Beden terbiyesi mükellefiyeti için bu yaş erbabına haftada altı sa- atlik faaliyet tayin edilmesi düşünül. mektedir, Dolmabahçe Stadyomu Ankara, 22 (Tan Muhabirinden)— | Bir kaç gündenberi şehrimizde bu- lunan İstanbul vali ve belediye rel- si Doktor Lütfi Kırdar, hükümet er- kânile temaslarına devam etmekte- dir. Lâtfi Kırdar bugün beden terbi- vesi umum müdürü general Cemil Tahirle görüşmüştür. İstanbulda yapılacak Dolmabahçe stadınm, bir taraftan Ankara stadını yapmış olan İtalyan mimara, diğer taraftan Türk mimarlar birliğine bir) plân ısmarlanacağı haber alınmıştır. Bu plânların yapılması için müte - hassıslara verilecek stadyom evsafını tayin için İstanbul sporcuları ve be- lediye fen heyetinden mürekkep bir komisyon kurulacaktır. | Papa Seçiminde Eski Bir Anane Terkediliyor Roma, 22 (A.A) — Kardinallar göre, Konklav toplantısı sonunda bir duman ile değil, fakat radyo opar lörleri ile ilân edilecektir. Menfi ba- Totaj netceleri, yine eskisi gibi, siyah duman ile bildirilecektir. © İtalyanın Londra setiri Kont Grandi, 8ç hatla içinde üçüncü defa olmak üzere Halen 250 kadar işçi, Konklav i- çin 62 kardinalin höcrelerini hazır lamakla meşguldür. rünt Kınalı adanın hücra bir köşe İsinde tek başına yaşiyarak geçiri Lâkin aldığı tahsil ve terbiye umum hayatta bu tersliği izhardan kendir menettiği için bu kisbi kabuk zorl; Bıp kaldırılmadıkça tersliği meydı na çıkmaz. Kendi nakline ve başkalarının & şahitliklerine dayanarak onun bi hikâyesini anlatacağım. Bu size bi ters adamın nasıl yola getirildiğin İrâna gösterir. Bu arkadaşım bir dostuyla birlikt, mutasarrıf olduğu bir evi bir talibil ne satmışlar ve bu satış muamelesi; tekemmül ettirmiş olan tellâla di komisyonunu vermişler, Fakat dah evvel bu eve ayni müşteriyi kör Hü seyin mi, kör Nuri mi pek bilmiy, rum, Herne ise lânetliğini şemailil izah eden isimde) birisi de getirmi imiş. Fakat arkadaşımın istediği b deli vermiye için iş olmamış, sonradan başka hi tellâl alıcıyı ikna etmiş ve işi bitir miş, komisyonunu da almış. Bu böy. le iken kör Nuri komisyon almakl için direnmiye başlamış. Yumuşa bir adam olan arkadaşın şerikini: alıcıyı kandıramadığ — Para vermezseniz kan çıkar' Şeklinde tehdide başlamış, bu teh. ditleri işiten bizim münevver te arkadaş bu musallat komisyoncuy 5 mülâkat gelmiş. Önce gayet mazlüm görünen bizim arkadaş yumuşak ve korkak eda ile: örüşmek istemiş ve bir tenhalıktı tayin etmiş, kemisyoncul — Siz ne İstiyorsunuz, diye sor- — Sattığınız evin komisyonunu. —İyi amma bizonu falanca tel lâla veri — Ben anlamam! Ya komisyonu verirsiniz. Yahut bu iş büyür, — Kaç defa komisyon verelim. Bi- ze de günah! — Anlamam dedik ya! Yoksa bu kongregasyonunun aldığı bir karara |işte kan çıkar. Bu söz üzerine bizimki birdenbire yeni bir papanın seçildiği, anane mu- |ayağa kalkıp kalın ve diri bir sesle, cibince bacadan . çıkarılacak beyaz |kanlı gözlerini açarak sörr“ — Sen kaç yaşındasın? — Neden sordun! — Lâzım. Hele bir söyle bakayım; — Elli yaşındayım. — Ulan kerata! Etli yaşına kadar sen kaç kişi öldürdün ki, kandan (Lâtfen sayfayı çeviriniz)