30 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

: PENGEREMDEN Dayak Yazan: M. Turhan TAN zzetemizin dünkü nüshasında dört be; vatandaşı ahırımaı biz © zere sokup el birliğiyle döğdüklerin- den dolayı mahkemeye verilmiş olan bir komizerle iki polisin muhakeme- Jerine başlandığı yanlı idi. Ne yalan söyliyeyim bu haberi yüreğim yana yana okudum Çünkü bir vatandaşa ba karet veya eziyet edenleri yakaların- dun tutup adalet divanına götürme ğe memur olan polislerin e suçu biz zat işlemeleri bepimizi endişelendire- cek, için için telâşa düşürecek küs - tahlıklardandır. Bu telâkkiye nasıl kapılmayalım ki Cümburiyet ida - sesinde her vatandaşın hakkı ve hay siyeti birdir. Bu bakımdan tek bir vatandaşın polis eliyle dövülmesi bü tün vatandaşlara da fırsat elverirse ayni muamelenin reva görüleceği zehabını uyandırır. Onun için yur - dumüuzun neresinde böyle bir suç İş- lenirse hepimizin dövülen vatandaş kadar azap ve ıztirap duymamız ta- biidir, * Dayağı cennetten çıktığını söy - liyerek beşeriyet için gerekli ve bel ki şerefli bir şey olduğunu iddia e - Benler görüldüğü gibi onun “iyi bir şey olsa cennetten yer yüzüne atıl - mayacağını,, İleri sürenler de vardır. Fakat dayak (bad) namiyle islâm di- pine ve müessir bir ceza olarak bü * tön İnsanlık tarihine karışmıştır. Zi- ya paşa gibi hür (düşünceli ve ince Guygulu bir şair bile: “ nush ile'yola gelmiyeni etmeli tekdir - tekdir ile eslanmayanın hakkı kötektir,, diye - tek dayağın makbul bir şey olduğu - Ba fetva veriyor, İttihat ve Terakki fiderleri de meş- rutiyetin ilk yıllarında ayni zihniye- te kapılmışlar ve zabıtanın serseri ol mak üzere tesbit ettiği adamlara res- wen dayak atılabileceğini kanun ba- Binde ilândan geri kalımanuşlardı. Meşrutiyet dedim de hatırıma ba sin bir nükte geldi. O devrin kurul ması ile beraber sansürsüz yazılan ve harıl harıl satılan bir tarih kitabın. da day'ık vakalarına dahi bir sayfa tahsis edilmiş ve orada şu satırlar di- gölmiştiz « (1075 0 tarihine göz gezdirecek olursanız Ave. Sultan (o Mehmedin Yanboluda avınnirken saray kâhya - sına gazap ederek bin değnek vurul- masını emreylediğini görürsünüz. Yi se bu hükümdar Bostancıbaşılardan birine de beş yüz değnek vurdurmuş tu. Yeniçeriler devrinde geceleri kol gezen seslerin, suaşıların ellerine süşenler kulluklara tıkılır ve mü - kemmel surette ıslatılırdı. Kulluklar da muhtelif çapta sopalar, falakalar vardı, sadrazamlar suçlu gördükleri bakkal, ekmekçi gibi esnafı ve her - hangi oir #ahs-ordüya mensup olma. mak şartiyle - sokak ortasında yatı « zip döverlerdi İkinci Sultan Hamit devrinde dühı sopanın, kamçınin, iş- © kencenin, tokadın her çeşidi vardı. İmtiyazlı hafiyeler - işlerine gelme - yen adamlara - birer bahane ile s0 * haklarda dayak atarlardı, bu kepaze &e işte usturpa ucu kurşunlu baston ve çöp denilen sopa kullanılırdı... Hazin olan şu ki bu kitabın basıl- dığı günterde İttihat ve Terakki zabı tası tarafından muhalif tanınmış me- Büsların . Bekirağa bölüğünde » tır - paklarının söküldüğü dillerde dolaşı- yor, gazete sütunlarına © geçiyor ve Mebusan Meclisinde deo sökülmüş trraaklardan bir kısmı teşhir olunu - yordu. * Bir Fransız muharriri: “Medeni « yette olgunluğun miyarı vatandaş haysiyetine gösterilen saygıdır.,, di - yor. Biz bu miyarın kendi hayatımız. da bütün güzelliğiyle tecelli ettiğine ve yurttaş haysiyetinin & aramızda yurt haysiyeti kadar mukaddes taml dığına iman edenlerdeniz. Bundan do ayıdır ki üç yılda, beş yılda bir olsa dahi karakollarda adam dövüldüğü - gü duymak istemiyoruz, Dahiliye Ve kili şurada burada rastlanacak eli s0- pal memurların haddini - kanun va- tıtasiyle - bildirmekte ısrar ederse milli garururuzu inciten bu hÂdisele 4m de tabiatiyle sonu gelmiş olur. DAİ Mebus Seçimi 22 Martta Yapılacak rinden İntihap salâhiyetini haiz e mi ee Diğer taraftan parti rumi $- dare heyetinden gelen emir & yerine partide de hazırlıklar baş İamışter, Hazırlıklar martın fk 14 mart salı günü İkinci münte- hipler ve 22 marttada memle- kefin her tarafında mebus seçi Ç mi yapılacaktır. | saman — MÜTEFERRİK : © Birçok Yerlerde Meyvalar Çiçeklenmiye Başladı Havaların lodoslu ve mutedil de- | vam etmesi üzerine İstanbul, Koca- eli Bursa, Trakya mıntakalarında bü | tüh meyva ağaçlarının çiçek tomur « cukları kabarmıya başlamıştır. Bur. sada kaysılar çiçeklenmiye bile bap- lamışlardır. Çilekler üzerinde iney - valar inkişaf etmektedir. Diğer mun- takalarda badem ağaçları çiçek açmışlardır. On gün içinde ha- valar bozacak olursa çiçekler yana- cağından bu sene kaysı, badem, erik mahsulü pek az olacaktır. İktısat Müfettişleri Değişecek mi? İktısat Vekâletine merbut bütün teşkilâtta müstahdem müfettişler a- rasında bir tasfiye yapılması ihtima- Vinden bahsedilmektedir. Bu tasfiyo- nin vekâlet, Iş, ölçü müfettişlerine de teşmil edilmesi muhtemeldir. Avrupadan Gelen Çiçekler Kızılaya Verildi Avrupadan getirilecek taze çiçek- lerin gümrük resmi yüzde beş yüz nisbetinde artırılmıştır. Bu kararın gümrüklere tebliği gününe kadar yo- ls çıkarılarak gümrüklere gelmiş bu- lunan çiçeklerin eski tarife üzerinden ithaline müsaade edilmemiştir. Sipa- riş verenler'de bu kadar yüksek güm tük resmi veremiyeceklerini söyle - meleri üzerine gümrük idaresi gelen seksen kiloluk bir parti karanfil, mi- Kızılaya hediye et- tamamen ! İ | moza ve salreyi hastanelere göndererek hastalara da- hitrmıştır. Şişli Santra Tamamlandı Şişlide Osmanbeyde açılacak olan | büyük telefon merkezi binasının bü- tün noksanları tamamlanmıştır. Kab 1o tesisatı da ikmal edilmiş olduğun- İdan santralın bu günlerde açılması için hazırlıklara başlanmıştır. Yer santral açıldıktan sonra abone olmak isteyen yüzlerce müracaat ashabının abonelerine başlanacaktır. Yeni tele- fon makineleri de gelmektedir. mi mm Mahrukat ve Kereste Buhranı Kınleâahamam, (TAN) — Dört ta- rafı ormanlarla çevrilmiş olan bura- da ve köylerimizde odun buhranı de- vam ettiği gibi, büyük fedakârlıklar- la kurulmuş olan kereste fabrika da ği #Kalkınma hareketleri başladığı ve yeni binalar kurulduğu şu sıralarda fabrikanın işliyememesi hem müş - | külâta, hem de tesssüre sebep olmak sında cinayet işlenilmesine sebep ol | muştur. İ Nazillide miştir, Kızılay bu çiçeklerin hepsini | HE HABER ELER Bir Tarla Yüzünden |Serbest Mıntaka Bir Aile Yıkıldı Çanakkale (TAN) — Akpmar kö- yünde bir tarla meselesi, akraba arâ- Halil oğlu Mehmet Öztaş ile enişte si Ali Sezer ve kız kardeşi Sabriye Evcil, miras kalan tarla yüzünden bir kavgaya tutuştukları sırada, Meh met Öztaş 14 yaşındaki oğlu Cemil tabanca ile Ali Sezeri kasığından ya- ralamış, babası da bıçağını sol böğ- rüne sokmuştur, Ali Sezer, biraz son- ra ölmüştür. Bunlar, Sabriye Evcil de sol göğ- sü altından ve kasığından çok tehli- keli surette, yaralamışlardır. Kadin, e Ki urt Bir Köylüyü Parçaladı Nazilk, (Tan Muhabirinden) — Nazillinin Bilâve köyünde bir dişi kurt bir köylüyü parçalıyarak öldür. müştür. Bu köyün bekçisi Mustafa çocuğu | r köy civarındaki palamut- a toplarken bir kurdun kendisine doğru geldiğini görmüş, bu sırada orada bulunan çobun köpekle- | Ti kurdun etrafım sarmışlar, fakat kurt dişi olduğu için onunla oynaşmı» | ya başlamışlardır. Bekçi Mastafa, bir | müddet kurtla köpeklerin oyhaşma- sını seyrettikten sonra kurdu öldür. mek aklına gelmiş, elinde bir sopa i- le kurda yaklaşarak sopasını kaldır. mış, fakat indirmesine vakit kalma- mıştır. Köpeklerle oynaşan kurt bir- müddet mücadele etmiş, #kisi birden | uçruma yüvarlanmıştır. Babasının feci akıbetini gören oğlu feryada baş- lamış, etraftaki çobanlar yetişmişse de kurdun pençesinden afiGaK KTUSTN fanm cesedini kurtarabilmişlerdir. Vatandaşların Türkçe Konuşması İsteniliyor (Türk DIM ve Duygusu Yayım Kurumu) Beyoğlu halkevinde mek» tep müdürleri, muallimler, avukat - lar, doktorlar ve daha bir çok davet- Wlerin iştirakile bir toplantı yapmış- tır. Kurum reisi Yılmaz, söylediği nutukta, hakiki ve samimi bir Türk vatandaşlığı nasıl olabileceğini ve tam bir Türk vatandaşı kime denile- bileceğini izah etmiş ve gayri İslâm Türk vatandaşlarına hitap ederek on- ları maili birlik ve milli duyguda iş- tirake davet etmiştir. Bundan sonra söz alanı Kemal Per- kün, Türk dili ve duygusu yayım me selelerinin milli mahiyetini izah et - miş ve türkçe bildikleri halde umü- mi yerlerde yabancı dillerle konuşan ndaşların bu hareketlerine asla müsamaha İle bakılamıyacağını kay- detmiştir. e e ortaTarifeleri İktsat Vekületinde teşkil edilen| bir komisyon sigorta tarifelerini ye- ri baştan tetkik etmektedir. Komis- yon ayni zamanda tarifelerin indirik- mesi imklınlarmı da araştırmakta dır. hastaneye kaldırılmıştır. Suçlular $a- tulmuştür. X Biganın Yeniçiftlik köyünde bir kaza olmuştur. Hacı İbrahim oğlu İbrahim av tüfeğini kurcalarken çı- kan kurşun, karısı Emineyi ağır su- Tette yaralamıştır. Kadın, Çanakkale hastanesine kaldırılmıştır. Avlanırken Vuruldu İzmir, (TAN) — Ödemişin Yazılı köyünde bir av esasında bir kaza olmuş, 14 yaşında Mehmet Kaçar is- minde bir avcı köy muhtarı Hali İbrahimi çifte fle yaralıyarak ölümü- ce sebebiyet vermiştir. Keşanda Orta Okul Açılıyor Keşan, (TAN) — Kasabamızda ma, yoksa Uzunköprüde mi orta okul a- çılmak lâzım geldiği hakkındaki tet- kikat bitmiştir. Buradan Edirneye giden bir heyet, Keşanda açılacak orta okulun binası file ders levazımını tedarik etmeyi halkın taahhüt eylediğini umumi! mü- fettişe ve valiye bildirmişlerdir. Edirne valisi Niyazi Mergen, maa- rif müdürü Şahap Akay, nafia mü- dürü Kâmil Ölçer de buraya gelerek Ilzım gelen tetkikatta bulunmuşlar- dır. Orta okulun Kaşanda açılacağı vi- lâyetten buraya tebliğ olunmuştur. Nafıa vekiletinden gelecek proje- ye göre, okulbinasımın inşasına başla» hılacaktır. Halkın taahhüt defteri vi- İâyete gönderilmiştir. ——.o Emniyat İlmum Müdürü Şehrimizde Emniyet umum müdürü Şükrü Sökmen Süver, dün akşamki trenle İ şehrimize gelmiştir. İstasyonda emni yet müdürü Sadrettin Aka, polis er- 'kânı, ve tanıdıkları tarafından kar- şılanmıştır. Umum müdür İstanbul da bir hafta kadar kalarak emniyet işleri ile meşgul olacaktır. e iğ 23 Eğitmen Mektebi Açıldı Biga, (TAN) — Muallim bulunamı- yan köylerden yirmi üçünde eğitmen mektepleri açılmış ve yılbaşından iti- 'baren tedrisata başlanılmıştır. Geçen kısa zaman zarfında, eğitmenlerin faydaları görülmüştür, Bu mekteple- re devam eden çocuklar okuma öğ - İ renmiye başlamışlar, kıyafetleri de daha derli toplu olmuştur. Bu ço cuklar şehadetname alincrya kadar. yani fç sene mekteplere yeni talebe alınmıyacaktır. Bütün köylüler de vakitleri mf- esit oldukça eğitmenlerin yanında toplanmakta ve bilmediklerim &ğ- renerek çok istifade etmektedirler, Eğitmenlere onar lira maaş verilmek tedir. Köylüler de eğitmenler için bi- ver ev yaptıracaklar ve onların he- sabina otuzar kile buğday ekerek la- şe va İstirahatlerini temin edecekl, dir. tadır. Kazamız orman İdaresinin da- ba iyi calışması beklenilmektedir. bulunanlardan Türk DI ve Duygum Yayım Kurumunun dünkü toplantısında bir kasası İçin Hatay İ best gümrük mntakasnın hareket edeceklerdir. MR e POLİSTE : Bir Otomobil, Bir Tramvay Kazası Oldu dan çıkmıştır. Ayni zamanda 324 nü- tramvay bu son sademe (le hasara uğ- lanmıştır. çerken Faruk tarafından idare edi- lanmiştır. Yaralı tedavi altına alın. mış, şoför yakalanmıştır. Dünkü Kazalar | İktir çıktığı bir çam ağacından böcek | toplarken muvazenesini kaybederek düşmüş, muhtelif yerlerinden ağırca YAZİ inele ue üşya Tr İ kasında ambar memuru Durşun, kam yondam indirilen 400 kilo ağırlığın daki bir demir parçasının altında kal | maşı sol bacağı kırılmıştır. MR Zengin Bir Köylü Kızın Macerası Kırilcâhamam, (TAN) «- Çeltikçi nahiyesine bağlı Kuşçuveren köyün- den ve zenginlerden Hacı Alinin gü- zel kın Ayşe, kendisini kaçıran W- şakları Arık Hasan ile beraber tutul muştur. Yapılan muayene neticesin- de, kızın bikrini muhafaza ettiği gö- rülmüş, Ayşenin 330, Arık Hasanın serbest bırakılmıştır. Söylendiğine göre kız evine dön- mek İstememekte, babası da Xızım maktadır, senelerdenberi mahkemede uzayan ayrılmış olduğu, kızının kaçınimasın da da bu vaziyetin dahli bulunduğu rivayet edilmektedir. Bir çok köylü lar vermişlerdir. İki Hırsızlık Izmit, (TAN) — Pazar mahallin- de portakal satmakta olan Meamet kızı Eminenin iki portakalın çalan Mustafa kım Gülsüm cürmü meşbut küm edilmiştir. Askeri alayda aşçı İzzetin evini s0- yan Ali Kolaylı İsmindeki sabıkalı ya kalanarak adliyeye teslim edilmiştir. alm ein (D) Grupu Sergisi demisinde açtığı yedinci sergiyi dün de bir çok ziyaretçiler gezmiştir. Ser. gide Abidin Dino, Arif Kaptan, Bed- ri Rahmi, Cemal Tullu, Elif Naci, Eş. ref Üren, Halil Dikmen, Nurullah Berk, Salih Urallı, Zeki Faik İzer ve Zühtü Müritoğlunun mübtelif eser- leri teşhir edilmektedir. tesbit etmek Üzere Hatay mümessili- İmiz Cevat Açıkalın reisliği altında alâkadar Vekâletler mümessillerin- İden mürekkep bir komisyon teşkili kararlaşmıştır. Vekiller Heyetince İbu komisyona serbest mıntakanm bir an evvel tesisini temin için bususi bazı salâhiyetler verilmiştir. Komis- İyon Azaları bayram ertesi Hataya Vatman Alinin idaresindeki 145 numaralı Şişli — Tünel tramvayı, Tü nel önünde manevra yaparken yol üzerinde duran romorka çarparak yol maralı elektrik direğine de çarpan ramış, yolcularından kırk ikinci 0- | kul talebesi Mustafa da başından a- İ ğirca yaralanmıştır. Yaralı can kut- taranla çocuk hastanesine kaldırılmış vatman yakalanarak tahkikata baş- Asmalımescitte Sofyalı sokağın- da oturan Dursun ayni sokaktan ge- len 569 numaralı otomobilin çarpma İ sina maruz kalarak başından yara- Heybalindada çam amelesinden Be | da 317 doğumlu ve binaenaleyh ev- lenme ehliyetini baiz oldukları sola» gilmıştır. Evlenmeleri için kendileri- ne kanuni mühlet verilerek ikisi de Arık Hasana vermemek İçin çalış Vâsi arazi sahibi olan Haci Alinin bir dayas etrafında köylünün ikiye buraya gelerek meseleye dair ıstida mahkemesinde 25 gün hapse mah» (D) grupunun güzel sanatler aka- -1-899 SUAL Ii EVAB iBaremKanununda Memurların Vaziyeti Ne Olacak? S — Orlamektep mezunu bulunmayan memurların ma- aşı ne olarak, müktesep hak- ları ihlâl edilecek mi? C — Barem Kanunu henüz çık- mamıştır. Lâyiha halindedir. Bu M- yihada lise mezunlarının maaşı 20 liradan başlar. Kanunun meşrinden evvel 'memuriyete girmiş ve maaşı yükselmiş bulunan örtamektepten mezun olan veya olmıyanların lâyi- kada müktesep hakları tanınmakta- dir. * S — Bir radyo almak isti- yorum. Bir çok markalar var. Bir memur kesesine elverişli ve işe yarar hangi markayı tavsiye edersiniz? C — Piyasada Avrupa ve Ameri- ka mamulâtından kudretleri ve fat- İsri biribirine yakın bir çok İyi rad- yolar vardır Bunlar arasından şu veya bu markayı tavsiye etmiye im- ikân yoktur. Her radyo meraklısı ter- cıh ettiği bir markayı diğerlerine üstün görür. Umumi olarak Ameri- ka mamulâtından olan radyolar kısa dalga neşriyatını İyi alır, Orta ve u- zün dalgalar pek kuvvetli değildir. Avrupa mamulâtindan olan rad- yolar ise uzun ve orta dalgaları iyi ahırlar. Kısa dalgaları Amerika me- kineleri kadar kuvvetli almazlar. * $ — Sabiha Zekeriyanın matbu eserleri var mıdır? Ç — Birka; tercüme eseri basil mıştır. Telif olarak Çitra Roy adında bir romanı çıkmıştır, * S — Ankaranın muhtelir manzaralarını havi bir albüm var mıdır? İC — Bilmiyoruz iğ Fakst bunları istiyorsanız. “Ankarada foto fü süresine müyğeaat #dinİZ. * S — Ortaokulun $on sini- fındayım. Lise tahsilimi bir İngiliz mektebinde yapmak istiyorum. İngiliz mektebinde hangi sınıfa girebilirim. Yıl lık tahsil ücreti nedir? € — İstanoulda iligh Sehool adın- da bir İngiliz mektebi vardır. Tahsili Wseden aşağıcır. İngilizce okutulan bir mektepte lise tahsili yapmak is tiyorsanız. bunu ancak Amerikan Kollejinde yapabilirsiniz. Bu kolleje girerseniz bir sene ihzari sınıfta İn- gilizce öğrenir, ertesi sene doğrudan doğruya lise sınıfına geçersiniz. Bu suretle bir sene kaybedersiniz. Sene- lik ücreti dört yüz liradan fazladır. * S$ — Nafıa Fen Okulu ne- dir? C — Nafıa Vekâletinin orman ve fen memuru yetiştirmek için açtığı bir mekteptir. * $ — Türkiyede “Serbesi Cümhuriyet,, adında bir ga zete çıkmış nydır? © G — Çıkmamıştır. İTAKVIM ve HAVA| 30 İkincikânun 1939 PAZARTESİ ii ay Gürsi Kam Arabi: 1357 Rumi vas4 Zihlece 9 İkineikânem 17 Güneş; 7.14 — Öğle a2 İrindi: 16.09 — Aheşmm: nn Yata; 18.55 — İmetk: sa Yurtta Hava Vaziyeti Yeştiköy meteoroloji isteyonundan ah- nin malimata göre, baya yurtta Egenin oanup kısmı fle Akdeniz kıyılarında bu- Yuttu, diğer bölgelerde kapal ve mevzii yağışlı geçmiş, rüzgârlar cenup bölçele- rinde şimali, diğer yerlerde garbi istika- metten orta kuvvette, Karadenizde kuv- vetli olarak esml$tir, Dün İstanbulda hava bulutlu geçmiş, rüzgâr cenubu garbiden saniyede 1-3 met- re hızla esmiştir. Saat 14 te hava tazyikı 768,6 milimetre İdi, Sühünet en yüksek 12,9 ve en düşük 7,0 Santigrat olarak kay- dndimistir.