17 Haziran 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
—— 17.6. 933 BUGÜN Avusturyanın Borçları Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Eski Avusturyanın borçlarını ga- Yani eden dokuz devletten sekizi rada yaptıkları bir toplantıdan #ohra Almanya hükümetini, borç fa- ini vermemek yüzünden protesto Şimeyi kararlaştırmışlardır. Mesele İngiltere Avam Kamarasında da gö- Yüsülmüş, ve İngiltere hükümetinin Mümessilleri, Almanya tarafından fa. ler verilmediği takdirde, faizlerin klirin İattak E hesaplarından alınacağını an- ları için Almanya vaziyet ile lar olmak mecburiyetini hisşet- Miştir. İngilterenin bu imkânı bulma N Almanyaya olan ithalâtı, Alman- Yanın ithalâtından çok fazladır. İngil tenin elinde bu imkânın bulunma » Alman mahafilini hâdise ile meş- #ul olmaya ve vaziyetlerini müdafa» AYa sevketmiştir, Almanlara göre Avusturyamın bir akım siyasi borçlar almasının hik- Meti Almanya ile birleşmemesi idi. A urya 1918 den başlıyarak Alman- İN ile birleşmiş olsaydı, böyle birta. Kin borçlar, ihtiyaçlar hissetmez ve Yüzünü vaziyet te hânl olmazdı. Berçlar siyasi mahiyette olduğu için Almanya bunları tanımak fikrinde Üfkildir. Sonra bu borçları klering İle karıştırmak ta doğru olamaz, İhtimal ki İngilterenin aldığı vazi- İ meselenin yeniden konuşulması” N ve bir tesviye suretine bağlanma- #aik olur. Bi z taksimi meselesi? İngiltere hükümeti hesabına Filis- İ taksim projesini tetkik ile mey İN elan heyet, mesaisine devam e- item, vaktile Hindistanın Bing il p hususunda gösterdiği yarar! şöhret kazanan ve hattâ kendisi İ) İkibel Lâvrens ünvanı verilen Sir Üzeri ta Filistinden İngiltereye git Sek zere hareket etti, İngiliz kay- Okları tarafından verilen maldma Köre Sir Tegrat plânlarını hazırla- Şi ve Filistindeki tethiş hareketinin r Mkü Kırmak için alınacak tedbir. & ,tavsiyâ etmiştir; “Filistin hükü- 1 Mei kısa bir zaman tatbikata ne. Jondra e “ünük üzere gefi dönecektir. , Kk gazeteleri tarafından veri- Mayalmata göre Sir Tegrat'ın tat Yap, tavsiye ettiği plân Filistini A. çp üleminden tecrit etmek ve bunun iy Filistinin etrafında telden bir du Örmektir. Bu sayede Filistine A- e leminden silâh ve çeteci kaçırıla ve Filistindeki zabit ve jandar- ver vaziyete hâkim olur. Filistin avuç içi kadar bir Wpvlekettir ve nüfusu 1,400,000 den Klaşılan Filistin hükümeti bu plâ- görün tatbika başlamış ve herşey- A, #vvel Suriye - Filistin hududu im bu seddi vücude getirmiştir. Ai gün evvel Ayam Kamarasında vi bulan beyanattan anlaşıldığına İş Suriye ile Fransa arasında örü. Su telden duvarın inşaatı birkaç Sonra nihayet bulacak ve o za. va hudut kati bir nezaret altına 4,1 olacaktır. — «Hamama 3Ni duvarın diğer Suriye hududu gm olunup olunmayacağı he li değildir. Fakat Suriye hudu Mn adıma, Atlas Okyanusu yol- tey, Vöpan Boing Ctipper adında- 'den daha çok büyük bir gizlice yapmakta olduğu mmaştır. Dört gün evvel A- riyesi böyle bir tayyare- in tahsis olan 200,000 İm- wn iki misline çıkarılma- Daha sonra yapılmakta 0- tnotunun motörleri ve olmak üzere 48,000 na mal olduğu anlaşıldı. ral Cook yeni tayyarenin Şok yüksek olacağını söy Miy'yal iç en eni gn Kaş Mahkâm Oldu ii; 16 (A.A) — Küçük Cash'ı üren şoför Mac Cal ida öldi Ne edilmiştir. İdam hükmü ai Di tarih henüz RE, indeki tethiş hareketlerini bastır | "ın Katilildama || İngilizlerin Türkiyeye “Vereceği Krediler Londra, 16 (A.A) — Röyter bildiriyor. Avam Kamarası, her cepheden enternasyonal ticaret meselelerini müzakereye başla- mıştır. Ticaret Nazırı B. Stan- bey, söz alarak Cenubu Şarki Av rTupası hakkında şunları söyle- miştir : “Türkiyeye verilecek krediler hakkındaki konun projesinin ya kında Avam Kamarasında müza- kere edileceği keyfiyeti, İngiliz hükümetinin, Cenubu Şarki Av- rupasında İngiliz ticareti ile alâ- kadar olmaktan feragat ettiği hakkındaki şayiaların ve düşün- celerin katiyen doğru olmadığını isbat etmektedir. Hükümet, bu mıntakada tca- reti mümkün ve kabil olduğu ka dar inkişaf ettirmeyi pekçok ar- zu eylemektedir.” “... Nazırlar Meclisi . Südet Almanlar . . ... e İşini Görüştü Prag, 16 (A.A.) — Resmi bir teb- Jiğde, nazırların milliyetlerin ihti - yacatı hesaba katılmak suretile bazı idari meselelerin münakaşa ve mü - zakeresi için bir toplantı yapmış ol- dukları beyan edilmektedir. Nazır- ar meclisi, B, Hodzanın salı günü B. Henlây'in murahhasları ile yapmış olduğu mülâkat hakkında verdiği i- zahati dinlemiştir. B. Bonne'nin görüşmeleri Paris, 16 (A.A.) — B. Bone'nin İn giliz ve Alman sefirleri ile yapmış. olduğu görüşmelerin mevzuunu, Av Tupanın. vaziyeti ve bilküsda Çekös- Mm Liken Avusturya Borçları Berlin, 16 (Hususi) — Doktor Şahtın yerini alan doktor Funk bu- gün Avusturya borçları meselesi hak kında beyanatta bulunmuş ve AJ - manyanın Avusturyaya verilen si - yasi borçlardan mesul olmadığını, bu borçların anşlusa mâni olmak i- çin verildiğini, ve ticari borçlarla kıyas edilemiyeceğini ve Almanya nın bu ticeri borçları kabul ettiğini söylemiştir. Funk daha sonra tazyik tedbirlerinin kabul edilemiyeceğini söyliyerek bu gibi tedbiflerin müna- sebetleri bozacağını anlatmıştır. Al man gazeteleri de Funk'un beyana- tını teyit ediyor ve Avusturyaya ve- rilen paraların hep siyasi mahiyet. te olduğunu anlatıyor. Fransada ve bilhassa Pariste idare olunan Alman propagandası, ken- dine göre bir şaheser sayılabilir. Bu propaganda göze görünmez, fa- kat çok mükemmel teşkilâta bağlı. dır. Ve Almanyaya çok pahalıya mal olmaktadır. En salâhiyetli kay naklara göre Almanya son 14 ay | zarfında, hariçte yaptığı propagan- da için 30 milyon İngiliz lirası sar fetmiştir. ““Bilân parası” adını ta- şiyan propaganda masraflarından, gazeteleri ve şahsiyetleri satın al- mak için 120 milyon mark sarfo- lunmaktadır. Alman gizli zabıtası- nin propaganda masrafı 20 milyo- na varıyor, Rayhverh ile amele cep hesinden her biri sekiz milyon mârk ve mmleket dışındaki Alman lar teşkilâtı 50 milyon markı pro- pagandaya tahsis ediyor. Fransa zabıtası bu son teşkilâğın | hasıl iş gördüğünü yakından $il. | daki yüksek şefi Von Behledir. Yal | mektedir. Bu teşkilâtın Almanva- | niz Fransada “Almanya dışında Al Almany Bütün Dünya, Londra, 16 (Hususi) — İsp berlere göre Cümhuriyet hüki tunu kabul etmektedir. Frank ru altı mil ilerlemişlerdir. Asi: Bu fırkadan geride kalanlar devam ediyorlar. Bugün Valânsiyaya yapılan tayya- re hücumlsri sırasında iki İngiliz va- puru bombalanmıştır. Bombalanân iki Fransız vapuru da batmışlır. Bir İngiliz bahriyelisi ölmüştür. İngiliz gemilerinden birinde yangın çıkmış sada bahriyeliler tarafından kurtarıl mıştır, Sivillerin bombardımanı İspanyadaki sivillerin bombardı - manı bugün Avam Kamarasında mev zuubahsolmuş amele mebusu Hender son Amerika gibi harbi insanileş - tirmek için İngilterenin de hazır olup olmadığını ve zabıta işleri için halkı tayyare ile bombardıman etmekten vaz geçip geçmiyeceğini «sormuş - tur. Mister Çmberlayn verdiği ceva bında harbi insanileştirmek için her teşebbüse hazır olduğunu söylemiş ve Hindistanın hudut vilâyetinde sivillerin İngiliz tayyareleri tara- fından bombardıman edilmedik - lerini, sivillerin tahlivesinden son ra köylerin ceza olarak bombardı- man edildiğini; köylülerin “Koluy” likla başka verlere iltica ettikleri- ni söylemiştir. “Amerika tedbirler alıyor Amerikada sivillerin bombardı - manı aleyhinde âyan Âzası Pitman tarafından verilen takrir kabul olun muş ve alınacak tedbirlerin tesbiti 4. çin takrir harieiy encümenine gön- drilmiştir. Azadan biri Japonya ile İsiyasi münasebetirin kesilmesini tek |lif etmişse de bu teklif reddedilmiş- tir. Daladyenin nutku Paris, 16 (A.A.) — Radikal sos- yalist fırkası icra komitesinin vakit vakit aktettiği içtimaların sonuncu - isunda harici siyasetten bahseden B. Daladye, Ispanya ve Çinde yapıltnak manlar teşkilâtı” mın 20 şubesi hu- Tunmaktadır. Ve bunlardan her bi rinin bir kasadarı, bir matbuat şefi, bir propaganda şefi, ve Alman giz- li zabıtasına mensup bir şefi var- dir. Fransada yaşayan bütün Alman- lar, bu teşkilâta dahildirler ve bun ların hepsi de, gördüklerini, işittik lerini bildirmeye o mecburdurler, Gizli zabıta şefi de bu raporlara gö re bunlara talimat verir. Almanla- rın her biri bu dairelere müracaat ederek, kendisine verilen her işi yapacağına yemin etmek mecburi- yetindedir. Reddedenler, derhal iş- lerinden atılırlar. Bu suretle AL manlar, istekleri hilâfına casus- luk işine sevkolunmaktadırlar, Pariste, “Kahve renkli büro” adlı bir müessese vardir. Her ya- rım ayda bir sürü Almanlar, Ber- İlinden buraya gelmekte ve mahalli gruplar liderlerine talimat vermek tedirler. Acaba Fransızların da Ber anın Gizli © Son 14 Aylık Harici Propaganda Masrafı; 30 Milyon İngiliz Lirasıdır Sivil Halkın Bombardımanını Nefretle Anıyor anyadan gelen en son ha- ümeti de Kastellonun suku- istler şehrin cenubuna doğ ier Cümhuriyetçilerin 300 maktul ve bin esir bıraktıklarını söylüyorlar. i Şimalde "kaybolan fırka, namiyle anılan Cümhuriyet Fırkasına mensup (6000) asker Fransaya iltica etmiştir. Frankistlere mukavemete Avusturya Nazi Partisinde İhtilâf Londra, 16 (Hususi) — Her Hit lerin bu akşam Viyanaya gidece- ği bildirilmektedir. Anlaşılan Her Hitler, Avusturya Nazi Par- tisinde başgösteren ihtilâfları tes viye ile meşgul olacaktır. ta olan insanlığa yakışmaz bombar - dımanları takbih etmiş ve demiştir kiz “İspanyada devam (etmekte olan muharebe hususunda bizden evvelki hükümetlerin doktrinine ve iersatı - na sadıkız. Ademi müdahale siyase- tine de sadıkız. Fakat bu siyasetin, bütün beynelmilel anlaşmalar gibi, ihlâs esasına müstenit, mütekabil gi- ması ve ayni zamanda tatbik edilme- ni kap bur, İspanya sahillerinin ablukası. Bayan Tabul, Övr gazetesinde dün, akşam Londra ve Romada intişar e- den ve İtalyanların İspanyol sahille- rine bahri abluka tatbik edeceklerin! bildiren haberlerden bahsederek di- yor ki: “Bu hal ve İspanyol cümhuriyet- gilerinin ellerindeki sahillerin ab- Tukası, Fransanın bir çember içine alınmasına muadildir.” * Şu halde kıymetli ve fakat mah- dut olan Fransız - İngiliz anlaşması- nın bir intihara muadil bulunan bir siyasetin feci netayicini telâfi edebi- leceği iddiasına hangi Fransız ve ev- leviyetle hangi Fransız hükümeti se- habet edebilir? Fransanın doktrinini bize bildirmek B. Bone'nin vazifesi: dir, Polisi Tinde hir Halk Cephesi müessesi aç mak isterlerse nasıl karşılanırlar? Almanların bütün nüfuzlu muhit lerde, bankalarda, borsada propa- gandaları o kadar hünerle idare o- lunmaktadır ki zbita bunları bü- yük siyasi ve içtimai manveralar çevirdikleri için bir türlü tevkif e- demiyor. Paris Sosyetesinde yapı» lan propaganda ise daha açıktır. Almanya ile alâkası olan bazı Fran sız aileleri, bilerek, bilmiyerek Al- man propagandasına âlet oluyor- lar. Ve bunlar meselâ Hitleryâri selâm vermeyi modaya uygun bir hareket sayıyorlar. Salon propa- gandaları yakışıklı gençler tarafın dan idare olunmakta ve bunlar sa- mayi ve bankacılık sosyetesine de» vam etmektedirler, Bazı gazetecile rin daha başka vazifesi vardır Bun larAlman diplomatlarına her hafta kimlerle konuştuklarına ve neler konuşteklarına dair uzun uzadıya malümat vermektedirler. İspanya Sahillerine Abluka Hareket, Fransanın Çember Içine Alınmasiyle Bir Sayılıy Üç Büyük Devletin Çine İstikrazlarda Bulunacağı Bildiriliyor zetesine bildiriliyor: Emin bir membadan öğtendiğimi » ze göre Çin, üç büyük devletin mü - İzaheretini kazandığını gösteren bü - yük diplomatik zaferi bu hafta için- de İlân edecektir. Bu üç devlet İn - giltere, Fransa ve Rusyadır. Fransada hazırlanan bir anlaşma bu hafta içinde imzalanacaktır. Bu anlaşma ile Çin Fransadan silâh ala- bilecek, hava mütehassıslarile aske- ri mütehassıslardan istifade edecek ve Fransa Hindiçinisinden cenubi Çi e demiryolunun uzatılması için ma- Ii yardım görecektir. Ingilteredeki Çin sefirinin yaptı- ğı müzakereler neticesinde Lord Ha lifaks Çine 10,000.000 İngiliz Kirası borç verilmesinin kabine tarafından kararlaştırıldığını bildirmiştir. Çinlilerin üçüncü bir diplomatik İmuvaffakıyeti > Rusyadan tayyare, tank, top, mühimmat ve motör te « min etmeleridir. Rusyadan gönderi - lerek tayyareler arasında 490 harp pe 100 bombardıman teyyaresi bu - Tunacaktır, ” Sarınehrin tuğyanı Nevyork, 16 (Hususi) — Uzak Şark tan gelen haberlere göre Sarı nehrin taşması devam etmektedir. Tuğyanın kapladığı saha yüz mili geçmiştir. Şid detli yağmürların yağmakta devam etmesi ise vaziyetin vahametini büs bütün arttırmaktadır. Tokyo, bu va- hametin önüne geçemiyeceğini sanı- yor ve yağmurlar dinmezse bir şey yapılamiyacağını ilâve ediyor. Çinli. ler de, Japonlar da vaziyeti kurtar - mak için çalışıyorlar, 7 Çinlilerin muvaffakıyeti Hankeu, 16 (A.A.) — Santral Ni- yuz Çin Ajansı, resmi bir tebliğ neş- retmiştir. Bu tebliğde, Çin kıtastı - nın Şİyenşiyankeu'yu İstirdad etmiş oldukları bildirilmektedir. Diğer taraftan Şenliu'ya taarruz eden iki Japon fırkası da hezimete uğratılmıştır. Düşman, aralarında yüksek rütbeli birkaç ta subay olmak üzere muharebe meydanında üç bin ölü bırakmıştır. | | M. Paul Boneour Hariciye Ne- zaretinde kalmış olsaydı ““diple- matik barikat” adını taşıyan bir te şekkül vücude getirecekti. Buraya mensup olanların vazifeleri salon. || Inra, çaylara, resmi kabullere de- vam ederek Alman propagandacı- ları takip etmekti. Almanlar, son günlerde propa- gandacılardan aldıkları raporlar i- çin Vilhelmsiras'da yeni bir daire vücude getirmişler ve ona “Psiko. || fi yapıl: or” Yazan: B. FELEK Hasisi bir iyi tarif edene rasigel- medim, Nice hasis denilen adamla- rın, yerinde cömertlik gösterdiğini ve cömert şöhretli nice kimselerin ba- zan son derece cimrileştiğini gördük çe bu kusur veya meziyetin tam tari- hak vermekte « Gerçi malı ve parayı çok sevene hasis deriz. Halbuki - Allah selâmet versin - Doktor Celâl Muhtar üstadı- mızın dediği gibi parayı sevmiyen var mıdır? Şu halde para sevmeyi hasislik sa- yarsak asıl hasisleri samimi adamlar ve geri kalanları da gizli hasisler di- Ye tasnif etmeliyiz, Bana sorarsanız, hasis başkasının faydalanmasını istemiyen adamdır. Hongkong'dan Dally Express ga- | Bunlar ikiye ayrılabilir: Bir kısmı bu faydanın kendi elile olmasını istemiyenlerdir. Yani elile paraca ve malca ahara fayda vermek istemiyene hasis diyebiliriz. Ben bunları ehven şer sayarım; Çünkü zararları ancak kendilerinin başkalarına yapabilecekleri yardıma inhisar eder; ferdidir ve mevzildir, Bunların çoğu huylarının icabı hilâ- fına züğürt olmasalar bile pek gani kimseler de olmadığı için zararları ehvenleşir, Lâkin ikinci kısmı yalnız kendi yar dımını esirgememekle kalmaz. Baş kalarının başkalarına yardım etmesi. ni de istemez, İşte bunlar hasislerin kötüleridir. Kerem bir âli haslet ise bu anlat tığım çeşit hasislik onun tabantabana zıddı olan kuruyası bir huydur. Çün kü bu hasisin zararı yalnız kendi ha reketine münhasır kalmaz, başkala- rımın keremine de elinden geldiği ka- dar müâni olur, Evlere şenlik, dostlar başından irak, Ya bundan da beteri olduğunu söy lersem ne yaparsınız? Hasis başkasının maddi faydalan. masını kıskanır. Mânevi faydaları, meselâ birinin başkasını sevmesini, bir teveccühe nail olmasını, bağışlan masını, himaye görmesini çekemi - yenlere ne diyelim? Bu zitmre öte « kilerden de beterdirler. Bunlara ha- loji lâhoratuvarı” adını vermişler» dir, Burada Fransız ve İngiliz efkârı umumiyesinde hâsıl olan her aksi lâmel tetkik olunmaktadır. Fakat Almanya mühim bir karar vermek istedikçe yalnız bu propagandadan aldığı neticelere övünmektedir. Bi- lâkis onun her kararı vermeden önce anlamak istediği her meseleyi anlamak için kullandığı bir şahıs vardır ki adı Weidimann'dır. Bu adamın fikirlerine fevkalâde itimat gösterilmektedir. İ || pılan dünya sut derler, Bence hasut, eimrinin çok altında dır, , Atatürkle Kral Jorj : Arasında Ankara, 16 (A.A)— İngiltere Kra- lının doğumu yıldönümü münasebe tile Reisicümhur Atatürk ile Majeste altıncı Jorj arasında aşağıdaki tek graflar teati edilmiştir: Majeste Altıncı Jorj LONDRA Majestelerinin doğumu yıldönümü münasabetile en hararetli tebriklerim le şahsi saadetleri ve Britanya İmpa- ratorluğunun refahı hakkındaki en | samimi temennilerimi kabul etmele İrini rica eylerim. K. ATATÜRK Türkiye Reisicümhuru ANKARA Doğumumun yıldönümü münasebe tile göndermiş olduğunuz samimi teb rikleri havi telgraflarını büyük bir memnuniyetle aldım. Bilmukabele samimi surette en kalbi temennileri. mi bildiririm. Kral » İmparator JORJ ———— İsyan Üstüne İsyan San Antonyo, (A.A) — Meksika İnen muhtelif noktalarındaki yeni kar gaşalıklar, Cedillo hareketine mü masil bir ihtilâl hareketinin doğmak üzere olduğunu teyit etmektedir. Bil hassa Vera » Kruz hükümeti dahilin- de federal ordunun maaşlarını tedi - || veye mahsus parayı nakletmekte o - lan kamyonlar, taarruza uğramış te bu kamyonlara refakat eden asker - ler öldürülmüştür. iaşerimminip Macaristan ve İtalya Galip Paris, 16 (Hususi) — Bugün ya - kupası maçlarında Ital- ya Brezilyayı 2—0 yenmiş, Macaris- tan da Isveçi mağlüp etmiştir. Bu, suretle finale Italya ile Macaristan kalmıştır. i
