15 Kasım 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

15-10. 987 — TAN "İtalya, eski Roma İmparatorluğunu kurmak, Akdenizi bir İtalyan denizi Gündelik Gazete büyük macerada, en büyük engel olarak —— BAŞMUHARRIRI Ahmet Emin YALMAN N'ın hedefi: Haberde, fi- irde, her şeyde temiz, dü- üst, samimi olmak, kariin gazetesi olmıya çalışmaktır. çam RİN mn m ' ele AYI DOKTORLUĞUN DEVLETLEŞTİRİLMESİ MESELESİ İ Sondefa toplanan diş tabipleri kongresi, Dişçi Mektebinde muallim ve Doçentlerin cüz'i bir bedel mu- haline getirmek için giriştiği önünde İngiltereyi gördü. Habeşistanı selesi halledilmedikçe bu emeline kavuşamıyacağını göstermişti. işgal tecrübesi, ona, İngiliz me- İ Bence serbest diş doktorlarmm j zararını mucip olan bu umumi mi- İ esseseler değildir. Doktorluk ta, her İserbest ticaret müessesesi gibi, bü- yük bir rekabet karşısındadır. Büyük doktorlarm rekabeti, şehirlerde te- kâsüf eden doktorların biribirile Te- kabeti, ikinci ve üçüncü sınıf dok- İtorlara basit bir hayat bile temin © demiyecek hale gelmistir. Buna ver. giler, yüksek ev kiraları, zaruri ihti- yaçlarm pahalılığı da ilâve edilirse, bu doktorlarm geçim müşkülütı an- laşılabilir. Bu müşkül vaziyet karşı, j K pi kabilinde halkın dişlerini tedavi et- | meleri hakkında şöyle bir karar ver. GÜNÜN MESELELERİ miş: > — — “Fakir halkın dişlerinin medranen tedavisi muvafık olmakla beraber, İngiltere Niçin masrafı mukabilinde herhangi bir şahsın dişlerini tedavi ettirmesi, ser- Yumuşak Davr anıyor? best diş tabiplerinin zararmı mucip Bü defa artık İngilterenin, Italyaya olduğu için hükümet ve üniversite karşı sert hareket edeceği tahmin e- İ nezdinde teşebbüsata girişilmesi,,, «İğ aitiyordu. Talya, Paris sefiri vasıta U Bu kararm İstihdaf ettiği mâna sile Fransa ve İngiltereye, şimden , şu: Bu mektepte halk cüz'i hir üe- sonra Ispanyaya asker göndermiye- retle muayene edilebilir, zengi ceğini temin etmişti. Fransa ve In- halkın gelmesine mâni olmak giltere bu vande güvenerek İtalya ile yüksek Ücret koymak lâzım, Zengin- «İspanya meselesinde anlaşmıya te- İe fakiri nasıl ayırt edecekler?... Ve- «4 gebbüs etmişlerdi. Halyanın İs; i rilen malümata göre ilmühaberle... * daki askerlerini geri nk şartiyle Geçenlere, belediye pelikiisikieii bei iz A mayer o için de ayni mesele mevzuu bahsol- lardı, ÇA muştu. Bu şekilde alınan tedbirler Fakat Mussolini Berlinden döndük. ) iz Beye air Sri Vİ içi fakir halka müşkülüt göstermeklen > başka bir netice vermez, umumi müs ten sonra siyasetini değiştirdi. is- Me . M 7 : | ; pauyaya tekrar asker göndermiye| # azan: - C erıya ş heri a kreme 7 yi başladı, Ingiltere ve Fransanm Is-| (,.. ? ge Kk — panyadan askerlerini geri çekmek TREN ar İİ o hakkındaki teklifini reddetti. Artık! R oma ve Berlin, İbnissuut ordularının Şarki Ürdün üzeri- agar bu defa kati bir hareke-| ne yürüyerek, İngilizlerin ortaya çıkardığı bu küçük p vi İzan a ağ an hükümeti ortadan kaldırmıya teşebbüs ettiğini haber veriyor. leniyordu. Nyon konferan- Bı z z > smdaki kararlarm verdiği metice, A) Ayı” haberin arkasında gizlenen hakikat şudur; İtalyanır merika Clümhurrelsinin nutku da bu) (veP Ve Müslüman memleketlerinde yapmakta olduğu propa tahminleri kuyyetlendiriyordu. İ ganda, meyvalarını vermiye başlamıştır. Halbuki İngiltere yine İşi Ademi Mussolini geçende Trablusa gittiği zaman kendisini bütün müslümâ1- Müdahale Komitesine havale etmiye, | isrin hâmisi olarak ilân etmişti, Italyan müstemlekelerinde mevcut 18“ yani sürüncemede bırakmıya karar lâmların yekünu dört milyonu geçmezken, Mussolininin 200 milyon islâm verdi, üzerinde himayesini ilân etmesinin mânası vardı, Müslümanların ekseri" İngiltere niçin bir türlü sert hare.) Yeti; İesiliz ve Fransiz müstemlekelerinde yaşarlar. Maksadı bu islâmlar rı, İngiltere ve Fransaya karşı İsyana teşvik etmek ve bu isyanda kendi- sinden yardım görebileceklerini onlara anlatmaktı, wd kete geçemiyor? Niçin İtalya önünde mütemadiyen ricat eder gibi görünü yor? J ça ğ Li İngilterenin »# Hakiki Siyaseti ve kai Sönlin cevabımı Londrada çr Pi en, kabour. Monthly. mecmunsında| * yol takip etmiştir. “Ingliterenin, ı i eli olan faşist hücümuny vaya vaki ina karyı takip et- milli hükümeti za. Ademi >< mahiyettedir. £ kabul ettiren ğe ket, ni Y i iler kafamda harp sl ka me yael Franco ta- vece İleri götürmüş. hâkimi diye övün- mağlübiyetin Fran. phesini zayıflataca- bank, mali bul akalarmın parmağı klar bile bilir, Tyalistlerine © göre dn Halle e 8 ram Cephesi hükümeti dü. fazakârlardan mü- mi in vr hükümet gelecektir. Bu rafından Italya bugün islâmlar ve bilhassa Araplar arasmda kuvvetli bir pro- paganda ile meşguldür. Bari rad- yosu her akşam türkçe ve arapça t yapıyor, Italyada Şark pa nayir ve sergileri açılıyor. Trablus ta yeni camiler inşa ediliyor. Mek- keye, masrafı İtalya hlikümeti ta- bircok maz Şar. her tarafında: Italyan “mektep ve bâstaneleri açıyor. İtalyan Üniver. sitelerinde yüzlerce Arap genci tah sil ediyor, Arap memleketlerinde Italyan parasile birçok gâzeteler neşrolunuyor. * talya, eski Roma Imparator. luğunu kurmak, Akdenizi bir Italyan denizi ha getirmek için giriştiği büyük ma erada, en büyük engel olarak önünde İngilte. reyi gördü, Habeşistâni işgal tec. rübesi, ona İngiliz meselesi halle. dilmedikçe, bu emeline kavuşamıya cağını göstermişti. Ingiltereyi Akdenizde zayıflat. mak lâzımdı. Bunun için de İngi terenin Akdenizdeki hâkimiyetinin temellerini teşkil eden Arap mem- leketlerinde; Mısırda, Filistinde, 1. rak ve Arabistanda İngiliz nüfuzu. nu kırmak icap ederdi. Çünkü Arap memleketleri Avrupayı Hindistana, Avustralyaya ve Uzak Şarka bağ. İsyan kara, deniz ve hava yollarmın geçtiği yerdi. Bu yolları kapamak Ingiltereyi boğmak demekti. Bu yol ları kapamak için de bu Arap mem. leketi i elde etmek lâzımdır, Bunun üzerine İtalyan hüküme. t Arap memleketlerinde #iyasi fa. aliyete girişti, Evvelâ ticari müna. sebeplerinden istifade ederek Hicazı ; Magi > hükümete hükümeti böyle bir vakit Psy vi kolay anlaşabilir. O mak ve gg, *9I Sovyetlerden ayır- laylaşır, ahali paktlar yapmak ko- “Bu kümeti ypzezatladır ki Ingiltere hü- DI İarımay, sistanm İtalyaya ilhakı- Yetini, a hazırdır. Milletler Cemi- ma tele, >0Ya, Italya ve Japonya- şekild, 1 ““detlerini temin edecek tüdile tarartardı Yumuşak > Hareketin Mânası hi bize şunu gösteriyor ki, tin ig,” (Spanyada bugünkü vaziye- | idin, esine taraftardır. Pirene ge- - » açılarak hükümetçilere yar- on edilmesi fngiliz hükümetinin ma iYasetine uygun düşmüyor. Onun icin İsi müzakereye btrakmavı, kom. | elde etmiye çalıştı. Pars ve hediye. de tamahkârlık etmedi. İsnissuu. da tayyareler hediye etti. Genç A- rap zabitlerini parasız olarak İtal yan tayyare mekteplerinde yeti di. Bir taraftan da Hicazdaki pet. rolleri ele geçirmek için İngiliz Pet roleum girketile Ibnissuudun arası. nı açmıya çalıştı, Fakat buna mu- veffak olamadı. Son zamanlarda Akabenin işgali yüzünden Ingiltere ile Hicaz hükümetinin arası açılmış —— telere havale etmeyi ve bu suretle u- zatmayı tercih ediyor. Bu defa da yaptığı odur. Binaen- aleyh Italya karşısında ricat edişi, daha ziyade Fransayı müşkül vazi- yete düşürmek, Ispunyada bugünkü vaziyetin Idamesini temin etmek ve ana siyasetinin tahakkukuna doğru adım adım ilerlemek içindir. M. Zekeriya tı, Malyanlar derhaj Ibnissuuda mü a İ cak, fakir halkın baş vurfuğu miles- | seselerin hududunu daraltmakta ari. / yorlar himmat ve silâh gönderdiler ve onu Ingiltereye karşı durmiya teşvik et tiler. Bugün, Italyan propagasds ve tesiri neticesi olarak, Hicaz hü- kümeti ile Ingilterenin arası aşık” tar. M ısırde Italyan propaganda VE öetiyei — > eği Burada bülünân 60 bin Kadar Tak yandan da istifade etti. Mısırda İn giliz düşmanlığı kuvvetlendirmek için Italyanm takip ettiği yol, Dİ taraftan mektep talebesi ve gensi© ri, diğer taraftan v perverleri elde etmekte, bu faali tin neticeleri “Yeşil Gömlekliler” adımı taşıyan müstakil Mesir parti: sinin hareketlerinde açıkça görün” mektedir. Hattâ Mavi Gömlek! Veftliler bile bu tesirden kurtul” mamışlardır. Italya Misir - Trablus hududu Ü zerinde de kuvvetli tahkimat YaP” makta, tayyare karargâhları KU” makta, ve hududa giden genif * lar İnşa ettirmektedir. Habeş #87 bindenberi Trablustaki ordusunu mütemadiyen © kuvvetlendirmeki€” dir, Yalnız son haftalar içinde Te3' lusa 25 bin kişilik bir kuvvet BÖ” dermiştir.. Italyanın Mısıra bu kadar ehe” miyet vermesinin sebepleri âşiKâ” dır: Bir defa İtalyanın Şarki Af” ku müstemlekeleri ile 'Drablu$ 874” sında Misir ve Sudan vardır, 138” bizlerin Hindistana giden müstüh” kem yolları Hayfa, İskenderiye. “© Akabeden geçer, Bu yol şarki X ruktaki kara ve hava üslerine V* Acem körfezi istihkâmlarma ©“ yanır, Cenupta Aden, Bahriahme- rin methaline, ve Maskat ““” körfezinin methaline hindi İngilizlerin bu müstahkem YO larına karşı Itatya Sicilyadan bas'- yarak Babülmendebe kadar uz1ni” yeni bir hat vücude getirmektedir. Trablusta müteaddit hava kars” gühleri ihdas etmiştir. Ass8P Musavva limanlarını taxviye ete tedir, Sicilyada da Pantelleria #d9- larmda istihkâmlar vücude BEÜ” mektedir. Işte bu yeni askeri hatların t9©* süsünden dolayıdır ki Talya bir * raftan Mısırda Ingiliz nüfuzunu kir maya, öte taraftan da Filistin, IrâX ve Suriyede büyük bir faaliyete k9 yulmuştur. Italya Pilistinde Ingiliz erden memnun olmıyan Araplara yardım etmektedir. Bunlara silâh veren, onları Ingilizlere karşi tah- Fik ve teşvik eden Italyadır. İMİYA nn Filistine bu kadar ehemmiyet Suudi Arabistan Kralı İbnissuut vermesinin . sebeplerinden biri de Iraktan gelen petrol borularını Hayfada Akdenize dökülmesidir. Filistinde Arapları elde etmek su- retile bu yolu daima kapayabilir ve İngilizlerin bu petrollerden istifade etmesine mâni olabi aten İrakta da Italyan'ar boş durmuyorlar, Orada da hü- kümeti ele geçirmek ve İngilizlere karşı bir cephe vilcude getirmek i- gin şiddetli faaliyet halindedirler. İraktaki son hükümet darbelerin- de, ve Bekir Sıtkınm katlinde İtal. yan parmağı aramak hiç te yanlış değildir. Italyanm Suriyedeki faaliyetine gelince, burada da Italya Fransaya karşı İstiklâl mücadelesine girenler arasma karışmıya muvaffak olmuş tur. Suriyede Fransiz mandasina karşı umumi bir hoşnutsuzluk var. dr. Bu milli kavga esnasında ha- riçten uzatılan yardım eli onlara hoş görünmektedir, Zaten Filistin. deki Arap . Yahudi kavgası da bi. tün Araplık âleminde fena bir akis re yapmıştır. Suriyeliler İngilizlerin a- leyhinde çalışan Italyanlarn propa gandasından kendilerini kurtarama, mışlardır. Suriye şehirlerinde faali yet halinde bulunan geniş, Italyan | casus teşkilât vardır. Bu teşkilât Süriyenin her tarafma yayılmıştır. Hülâza İtalya, yalnız Ak denizde, yalnız İspanyada de - gil, Afrikadaki Obütün islim memleketleri arasnda da, İn gütere eleyhinde himmalı bir faali aktadır. Bu faaliyetin bugün birinci meyvesini Filistinde. ki Arap - Yahudi kavgasında, ikin- cisini Hicaz Şerki Ürdün davasın da verdiğini görüyoruz. Italya bu memleketlerde çalış- mak için bakir bir zemin bulmuş- tur, Davasmı kolaylıkla yürütebil- mek için, bu memleketlerde milli- yet ve istiklâl hareketlerinden isti- fade etmektedir. İngiltere bugün- kül gevşek siyasetinde devam ettiği müddetçe bu fatliyetin ne gibi va- him neticeler doğurabileceğini bü. günden tahmin mümkün değildir. yetle çalış ek OKUYUCU Dörtlemez yazıyor: “Yirmi beş bin nüfuslu olan kaza- ea ancak beg ilkmektep vardır. sibuki nütusu daha ez olan vilâyet merkezimizde dokuz ilkmektep bulü-| sedilerek deniliyor ki: nuyor. Beş mektep, okuma çağına Jen z gelen binlerce çocuğa kâfi gelmiyor. | yiz gire vakası görüldü. Bunun ze. | atlerden addedilmesi bir zararettir, MEKTUPLARI Tarsusta Mektep Ihtiyacı Var Tarsus okuyucularımızdan Haklı Kulada Su Sıkıntısı Başgösterdi Kula okuyucularımızdan H. Sezgin imzasiyle aldığımız bir mektupta Ku lada su sıkmtısı çekildiğinden bah- «.. Birkaç gün evvel kazamızda lam okutmak için vilâyet | rine belediye derhal içme suyunu te- mer Kezine mi göç edelim? min eden kuyularımızı kilit altına al be bırakılmaması için tedbirler alı. |su buhranı başgösterdi. |yor. Belki, açıkta çocuk kalmıyan| Halk, su ihtiyacımı kasaba dışında. Ya, yar yurt köşeleri bulunacaktır. E Ke yi akat Tara — > 1, | kat, bu cat fabrika» değildi aym ni İl böyle | emın pis suları karıştığı için belediye Idir. Mektepsiz kalan yavrulari İ buna da mâni oldu, imiz İçin bir çare düşünülmesi kusu) Buhran şiddetli bir hal alınca, bir sunda alâkadar makamların nazarı) kaç kuyunun açılmasına müsaade e- dikkatini çelmenizi rica ederiz. dildi. Ve her birine bir memur dikile- Kültür Vekâletimiz, tahsilsiz tale-İdı ve bu suretle kazada dehşetli bir kalan doktorlar, kurtuluşu an Mesele bu değildir. Büyük doktor. İlarla küçük doktorlar arasmdaki fi- yat farkı mühim değildir. En büyük bir doktor idarehanesinde üç liraya hasta muayene ederken, ikinci ve &- güncü sınıf doktor iki liraya muz- ene ediyor, Şüphesiz ki bu bir lira farkı, halkı büyük doktora götürü yor. Büyük doktorlar ücretleri yüke | seltsin demek istemiyorum, fakat kür çilk doktorlara büyük rekabetin bu radan geldiğini göstermek istiyorum Ikincisi, doktorlar şehirlerde teki. süf etmiştir. Doktorluğun serbest ti. caret olduğu bir memlekette hiçbir doktoru Anadoluya gitmiye mecbur © edemeyiz. Şehirlerde biriken doktor» ların rekabeti de bu küçük doktorla. rın hayat seviyesini düşürüyor, Bu rekabete de yalnız başma küçük doktorlar karşı koyamazlar, e Rakipleri büyük doktorlar, hattâ bir yekün halinde toplanan doktorla rm kendisi olduktan sonra, umumi müesseselerde, fakir halkın imkân. larmı azaltmak yanlış bir tedbirdir. Halk için zararlıdır, kendilerine de faydası yoktur. Bu doktorluk meselesi yalnız bizim değil, bütün dünyanın halline çalıştı. | ğı bir meseledir, Amerikada serbes tlenret doktorluğu öyle bir ihtikâr haline gelmistir ki, devlet bunun Ö- nüne geçmek için, doktorluğu dev. letleştirmiye teşebbüs etmistir, Ras. | yada devletleştirilmiştir. Amerikada | devletleştirilmesi de artık bir gün | meselesidir. Cemiyetler içinde hali işban gelen doktorları serbest ticaret doyuramıyor, halkın sıhhati büyük | bir istismar ve ihtikâra tâbidir. Bus; nun önüne geçmek için doktorluğun devletleştirilmesi, ohalkın sıhhatile alâkadar olan bu işin umumi menfge Sabiha Zekeriya ama saa a — rek alman sulara muayyen miktara permanganat potasyom dökülmiy&! başlandı. Bunun sıhhate ne dereceyi kadar zararsız olduğunu bilmiyorüğ amma, suların içilmez bir hal aldığı muhakkaktır. Gazetenizin bu derdimize | tereğ* man olmasını ve su işinin halli husu” sunda Sağlık Bakanlığınm nazarı dik katini çelmenizi rica ederiz.,, |