13 Ağustos 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

ğ k | N e — 7? “Yıldı #u....e....... Ne, 12 zdan San Remoya ... Yazan: $. S5. Hain Vahdettinin En Son Ümitleri Sönüyor " Yıldız sarayının harem daireleri aray kendini tehlikede gör- mediği müddetçe mütareke hâdiselerini güler yüzle karşıladı. Kendisine müttefik saydığı ecnebi devletler vaziyete hâkimdi. Bun- lara dayanarak saltanat sürecek gidecekti, O zaman memlekete gösteriş için dindar ve mutaassıp görün- mek ihliyacı da kalmadı, Osmanlı hanedanı âzasından kadın, erkek birçoğu mütareke devrinin rezalet dolu hayatı içine atıldı. Sosyete hayatı namı altında en arsızca bir gidiş senelerce devam etti. İzmirin işgal altında olduğu sıralarda ha- nedan âzasmdan bazıları, Yunan gemilerinde verilen balolarda ss» 'bahlara kadar içiyor, ecnebi işgal “kuvvetlerinin mensuplarile mace. radan maceraya koşuyordu. Saray için zaten eskiden de zevk meselesinde hiçbir hudut yoktu. Halkı karanlık bir taassup içinde uyuşturmak ve yenilik nurlarını öndürmek için kadın meselesi baş- - İca âlet diye kullanıldığı ve aşık kemiğine kadar tesettüre dair be- Yannameler neşredildiği günlerde aray kendi hesabma tesettür diye bir kaydı hiçbir zaman tanıma- mıştı. Sarayda hanedan âzasına karşı tesettür yoktu, Her kadın on- ların zevki için yaratılmış, eşya © mevinden birşeydi. © harice taştı. e günlerinde bütün bu hudutsuz zevk itiyatları sa- rayın kapalı dıvarları arkasından Şaray, yabancı kuv. vetlere dayanarak tahtta kalmak ümidile milletin hislerine en küçük bir hürmet göstermek (ihtiyacını duymadı. Anadoluda mili omukavemet kök tutmıya başlayınca saray eV- velâ bunu fetvalarla, idam karar- lariyle, isyan tahrikleriyle boğmak için elden geleni yaptı. Bunların hiçbiri para etmeyince ve: mütte- fik sayılan kuvvetlerden ümit ke- Bilince Anadolu ile beraber yürü- mek fikrine düşüldü. Faruk Ans- dolu sahillerine gönderildi. Fakat yıkıcı kuvvetlerin bu davetsiz mü- messili derbal geri çevrildi. Bundan sonra panik sarayın ha- rem tarafına da tamamiyle yayıl- dı. Vahdettin haremde bulunduğu gıralarda artık hislerini gizlemiye çalışmıyordu. Türk milleti, sarayın ne olduğunu iptidadan apaçık gör- müş, anane kalindeki tesirlere da- ima yabancı kalmış büyük bir reh- ber bulmuştu, Vahdettin müphem surette hissediyordu ki milletin gözlerini asırlarca kapalı tutan ku- ra tulısım artık bozulmuştur. aremde yanmdakilerle konu- gurken hislerini gu yolda İ- fade ediyordu: — Bizim karşımıza gelenlerin hepsi, bizi kendilerinden yüksek tu tar yolda muamelelerde bulunmuş- Jardır. Bunun bir tek istisnası var- dır ki Mustafa Kemal Paşadır. Bi- zim yüzümüze hiçbir zamân gülme miştir. Hiçbir zaman bizde bir yük- seklik sıfatı bulunduğunu kabul et- 4 memiştir. Bizim için kurtuluş kal- mamıştır. Vadettin İşlenmemiş dimağına rağmen hissediyordu ki milletin gözü, yaldızlı dıvarlardan içerisini olduğu gibi görmiye başlamıştır ve bir daha aldanmasına ve sarayın keyfine ve zevkine mahsus bir sü- rü haline inmesine ihtimal yoktur. Sarayın kadın halkı bu akıbete siyasi sebepler arıyacak bir halde değildi. Asırlardanberi devam'eden debdebe ve saltanatın tehlikeye düş. mesini bunlar kendi ufukları için- deki sebeplerle izaha çalşıyorlardı. Sarayın bır kanunu vardı ki Türkleri daima uzak tutmayı, ez. meyi ve keyif istibdadına yabancı ırklar arasında destek aramayı em- rederdi. B' A kızınm bir padişahm wikâhlı karısı olması ve sa- rayla hakiki millet arasında bir-to- mas husule gelmesi bu kanuna mu- halifti. Genç Osman bir aile kızıy- la evlenmek İstediği zaman sarayın usulü bozuldu diye saray muhiti İs. yan çıkarmiş ve Osmanın başı Uç- müştu. Sarayın karşılaştığı idbar kar- şısında saray kadınlarının vardık- ları izah şekli şundan ibaretti: — 670 senelik nizam bozuldu. Saraya uğursuzluk girdi. Bir hü- külmdar bir Türk kızma nikâh oldu. Bu nizam bozukluğu sarayı yıka- cak, Türk kızmın hürmet görmesine karşı duyulan kıskançlık ta işe ka. rişıyor, bütün saray her vesile ile bu homurtuyu tekrar ediyordu. aray halkımın gözünde, bütün dünya, bütün memleket, bü. tün tarih sarayın nizamına Ve zev- kine karşı bir hiçti. Bu nizam bo- zulması kıyamet kopması demekti, Saray âlemi Türklüğe okadar uzak ve yabanet idi ki bir Türk kızıyla evlenmek, en korkunç bir kıyamet alâmeti diye karşılanıyordu. Sarayın asırlarca başka unsurla- ra dayanarak ezmiye've imhaya çalıştığı Türklükte öyle bir haya- tiyet vardı ki Abdülhamidin uzun istibdadndan sonra gelen Tarab- Tus, Balkan ve Cihan Harplerine ve mütarekenin bütün zulüm ve taz- yiklerine rağmen Türklük ölmedi, mütarekenin harabeleri altından ta- ze bir kudret şeklinde yükseldi. O dakikada Altıncı Mehmet san ümidini kaybetti, Keti bir karara vardı ve kararını etraftakilere bil. dirdi: — Kaçmak dakikası geldi. (Arkası var) Develeri Seyrederken Sokağa Yuvarlandılar Gedikpaşada Gülcü sokağında 22 numaralı evde oturan Lâmbonun kı zi Katina ile Babikyan ismindeki ar kadaşı sokaktan geçen develeri pen- İcereden seyrederken fazla sarktıklar rı için İkisi birden aşağı yuvarlanmış lardır. Ağır surette yaralanan ço- TAN iiMemlekette Sulama İşlerimiz Birçok Yerlerde Yeni Kanallar Açılıyor Memleketimizdeki suların ıslahı i-| çin başlıyan etütler bitirilmek Üzere- dir. Küçük Menderesteki Başyatak hafriyatı yakında tamamlanacaktır. Buradaki üç bataklık kurutulmuştur. Bursadaki Nilüfer taş batağının iki | kilometre uzunluğundaki batak haf- riyatı bitirilmiştir. Uzun ,aylâda yı. pılmakta olan sulama kanalları kıs- men bitmiştir, geri kalan kistm sula. ma kanallarının projeleri hazırlanmış tr. Yakında münakasaya konulacak. tır, Vanda Şamram kanalınm on beş kilometrelik kısmı ihale edilmiştir. Malatya mmtakasmda Sürgü suyuna ait inşaat bitmiştir. 12 etüt şubesi kurulmuş, 20 istik. şaf postası faaliyete geçmiştir. Bi- rinci etüd şubesi olan Susurluk kav- sasmda 4300 hektarlık bir arazinin haritası alınmıştır. İkinci şube olan Bakırçayı mıntakasında çaym 24 kilometre genişliğinde tulâni makta almmıştır. Büyük Menderes mınta- kasında 18 kilometrelik kısmın tes- viyei türabiyesi yapılmıştır. Horsunlu Nazilli kanalının etüdü bitirilmiş, eksiltmeye konulmuştur. —— —— GÜRÜLTÜYE KARŞI Motörlü deniz nakil vasıtalarınm Florya ve Bostancıdan Karadenize ka darki sahada dolaştıkları zaman ek- zoslarmı susturacak tertibat almala rma belediyece karar verilmiştir. — Gaz Kursları Teşrinievvelde Başlıyor Dün kaymakamlar vilâyette vali muavininin başkanlığında bir toplan- tt yapmışlar, hava tehlikesinden ko” runma yolunda bugüne kadar nida tedbirleri ve neticelerini tetxik etmiş lerdir, Komisyon, halkm muhteniel bir ha va harbinde alacağı vaziyeti ve vazi- feyi öğrenmesi için açılacak ku:slarn | teşrinlevvelde faaliyete geçmesin ka râr vermiştir. Bu kurslar için bütün hazırlıklar bitirilmiş, fakat bir kısım kalkın yazlıklarda bulunması ve ha- valarm çok sıcak gitmesi yüzünden Teşrinisvvele bırakılması muvafık görülmüştür. Komisyon, muhtemel bir hava har- binde itfaiyeden başka gazleri temiz lerek ve imha etmek için birkaç gaz İ ekibi teşkiline lüzum olduğunu da gö rüşmüş ve esaslar tespit etmiştir. —>— . Dün 223 kişi Cezalandı Belediye emirlerine riayet etmiyen lere karşı açılan mücadele son gün- lerde daha ziyade şiddetlendirilmiş - Ölümünü büyük bir teesstirle haber verdiğimiz değerli âlimlerimizden U- beydullah o Hatipoğlunun censzesi, dün, hazin bir törenle, Beşiktaşta se- Belerdenberi misafir olarak bulundu» ğu evden kaldırılmıştır. Ubeydullahın ölümü Ankarada da, şehrimizde oldu Zu gibi derin bir teessür uyandırmış, ve Büyük Millet Meclisi nâmma bir heyet, merhuma karşı son hürmet vazifesini yapmak üzere, cenazesini takibe memur edilmiştir. “Pazılı muhterem,, adını, ömrünün sonuna kadar ve çok haklı olarak te- şıyan temiz ruhlu Ubeydullahın tabu- tu, saat on bir buçuğa doğru evinden almarak, Beşiktaşa getirilmiş ve Si- nan Paşa eamiinde cenaze namazı, ka labalık bir cemaat tarafından kılındık tan sonra, otomobille, Zincirlikuyuya nakledilmiş ve vasiyeti mucibince 25- ri mezarlığa gömülmüştür. Ubeydullah, burada pek sevdiği Abdülhak Hâmldin mezarı yanmda hazırlanan ebedi ikametgühma güz- yaşları arasında bırakılmıştır. Vekillerden bazı zevat ile şehrimiz! de bulunan mebüslardan birçokları, MEM AAALESMUC üreme dir. Cenaseye elliye yakm çelenk te gönderilmiştir. Ubeydullah merhum, hayatmda gös terişi hiç sevmezdi. Fakat cenazesi, Festival Yarışları Boğazda Yüzme Müsabakası Başlıyor Uçündü Istanbul festivali devam ediyor. Bugün sanat 14,30 da dağcılık kltibünde Türk - Romen . Yunan ekip leri arasında tehis seçme müsabaka- larma başlanacaktır. Balkanlar ara- 8: tenis şampiyonluğunu tayin edccr) olan bu maçlara çok ehemmiyet veri! mektedir. Bu akşam Şehir Tiyatrosu Tepe- tir. 28 kişi tramvaydan atladıkları için, 160 kişi de muhtelif belediye emirle. rine aykırı hareket ettiklerinden cera görmlişlerdir. Dün şehrimizde 145 kedi, 99 köpek yakalanmıştır. Sa kakta apdest bozan 2 kişi ve sırtta yük taşıyan 29 hamal hakkmda ta- kibat yapılmaktadır. Bu arada 58 ek başında “Lüks Hayst,, operetini tem sil edecektir. Yarın sabah saat İldede Boğazı yüzerek karşıdan karşıya geçme mü sabakaları yapılacaktır. Bu müsaba- Merhum, Vasiyeti Mucibince Zincirlikuyudaki Asri Mezarlığa Gömüldü Merhumun cenazesi el üstünde taşınıyor. kalar, Hisardan başlıyacak Bebekte bitecektir. Müsabakaya (girecekler Bebekte toplanacaklar, oradan san- dallarla Hisara geçilecektir. sik ekmek, 33 açıkta satılan börek imha edilmiştir. ç , , , , , , A 9! 24 Saatle 9 Tifo vakası Son 24 saatte şehrimizde © ikisi Eminönü, ikisi Fatih, biri Rami, biri Bakırköy ve üçü Beyoğlunda olmak üze- re 9 tifo vakası miştir. Yeniden 4908 kişiye bi- N rinci ve 5517 kişiye ikinci İ | aşı tatbik edilmiştir. kaydedil- / cuklar derhal hastaneye kaldırılmış” «maa aa aaa aaa lardır, Yarm gündüz sast 15,30 da stad- yorma itfaiye şenlikleri yapılacaktır. Bu merasimde bütün itfaiye tarihi - miz ilk kurulduğu günden bugüne kadar geçirdiği tekâmül, köşklüzü. mahalle bekçisi ve bütün vesaitile can landırılacaktır. 14 üncü gece eğlenceleri Yarm gece Kalamışta Belvüde ve Salacakta festival galaları verilecek ve Tepebaşı bahçesinde de Kısılaym hazırladığı 14 üncü gece yapılacaktır. 14 üneli gecede bestekâr Bay Necip Celâl bestelediği en yeni tangolarmı çalacak, Istanbul radyosunda her ge- ce zevkle dinlenen Bayan Janin de bu tangolarm şarkılarını sövliyecektir. Bundan başka 14 üncü gece için tek sesli Üçüzler isimli iki erkek ve bir kadından mürekep Üç kişilik bir Ha- beş şarkıcı heyeti dün şehrimze gel- miştir, Kendilerine mahsus birtakım hususiyetleri olan bu takım buradan Parise gidecektir. Übeydullah “Efendi,nin Yerli CenazesiDün Kaldırıldı “*r9isi Ubeydullah “Efendinin hasta- lığında alınmış bir fotoğrafisi arzusu hilâfına çok. kalabalık olmuş- salam ak tur. arada, yeğeni anl “DİE” VENN Mahmut Esat Bozkurta taziyetlerimi 4 sunar, kendisi için de Allahtan rah met dileriz. Balkanlarda Daimi Sergi Brezilya Hükümeti Tetkikler Yapıyor Brezilyanın yeni Ankara maslahat- güzürı B. Lopez Almeira dün Yuna- niştana gitmiştir. Öğrendiğimize göre, Brezilya hü- kümeti, Balkan memleketlerinin bi - rinde daimi bir Brezilya malları ser gisi açmağa karar vermiştir. Yeni maalahatgüzar Yunanistana, bu mak satla tetkikler yapmak Üzere gitmiş- tir. Serginin Balkanlarda hangi #6 hirdâ kurulacağı tetkikler neticesin- de anlaşılacaktır. Brezilya sergisinde en ziyade kahve ve sınai mamulât teşhir edilecektir. Kabataş ve Üsküdar | İskelelerinin Tamiri Belediye, çok harap bir halde 6- lan Kabâtaş ve Usküdar araba vapu- Tu iskelelerinin derhal tamir edilme- sini Şirketi Hayriyeye bildirmiştir. Yeşilköy meteoroloji istasyonun- dan alman malümata “göre, bugün gökyüzünün Ege mmtakasında açık, Karadenizin şark kıyılarında kapalı ve diğer mmtakalarda bulutlu geç-! mesi, rüzgârların umumiyetle şimal istikametinden orta kuvvette esmesi muhtemeldir. DUNKU HAVA Dün, hava tamamen açık geçmiş, rüzgâr şlmali şarkiden saatte 10 ki- lometre süratle esmiştir. Baromet- -İziyaret edenlerin'adedi 483 13-8-937 Mallar Dün Kapandı Mükâfat Kazananlar? Hediyeleri Dağıtıldı, Dokuzuncu yerlimallar Seri akşam kapanmıştır. Kapanı © e sebetile yapılan merasimde vali avini Hüdal, belediye muavini “İuf, Izmir belediye reisi Behset sanayi birliği reisi doktor zer ve daha birçok zevat lardır. Pp Sergide teşhir ve dekorasyO ai kâfatlarını kazananlara vali 9 tarafından Kütahya mam yapılmış birer kupa hediye tir. Bay Hüdai, sanay'in inkişsÜ yo da gösterilen gayretten dolay! we esseseleri tebrik etmiş ve liğinin çalışmalarını takdirje lamıştır. ' Dün Nsfia Vekili Bay Alİ çer kaya da sergiyi gezmiş ve tak gi miştir, Sergideki pavyonlar Pe den itibaren sökülerek İzmir “© Sergiyi 483 Bin kişi gezdi Sanayi Birliği umumi an) sergi komiseri Bay Halit GÜ serginin kapanması münase| | zetecilere şunları söylemiştir: İİ “— 9 uncu yerli mallar pi kapatıyoruz. Şimdiye kadar yi bini maktadır. Sergiye 156 firme etmiştir. Sergiye sarfedilen çar yi | yekünu 78 bin liradır. Ziy li umumi intihamı da şu suretle sa edebiliriz: “Sergi geçen se nisbetle çok kalabalık değildir ha az firma iştirak etmiştir. Fide bu seneki sergi teknik sergilere Sik” ru atılan ilk adımdır., » Bu sene bü adımı attığımızd8f layı kendimizi bahtiyar addedi, v Bu © seneki“ göğe” üne söfgi ” binasi" “Mtyacındın Üy) matbuatımız bu meseleye yiye hemmiyet vermişlerdir. atan bir sergi sarayının temelini ai bu seneki: sergi vasıtasile mu seti olacağız. 9 uncu yerli mallar “e. sine karşı büyük alâka gösteri ye tisat vekilimiz Celâl Bayara d# şekkürlerimizi arzederiz.,, BİRKAÇ SATIRLA arabükte kurulmak! K mir ve çelik fal müessisi olan Ingiliz grupunu” gi messili Mister Makenzi bugün ti mize gelecektir. i sr, # . ğ stanbul avcılar bayram İ cek pazar günü Ambarld?İği pılacaktır. Bu münasebetle yi av alanı da açılacaktır. v ves ; # sm *. ehremininde oturan isminde bir boyacının de 20 gram esrar bulunmuş, ta başlanmıştır. . 4 “ üşkünler evi kadrosu muş ve yatak kalmamı$ | o <a n gündenböri Ankarad* nan Maarif Müdürü dü rimize dönmüştür. . ye Sinday Gün:81 Eh Arabi 1856 (Güneş: 507 — Öğle: v İBkindi: 16,09 — Akşam: Yatar: 20, re 761 milimetre, sıcaklık 30, en az 19 santigrat Oli dedilmiştir.